Display Port چيست؛ تفاوت ديسپلي پورت با HDMI

HDMI را در بيشتر اتصالات ديجيتالي كه در وسايل گوناگون مثل اندرويد باكس، پخش‌كننده‌هاي بلوري، تلويزيون، كنسول‌ بازي و دوربين‌ مي‌بينيم. اين پورت‌ حتي روي برخي مدل‌هاي موبايل و تبلت نيز استفاده شده است.

اما حضور پر رنگ HDMI ممكن است شما را از ديگر پورت‌هاي ديجيتال صوتي تصويري غافل كند. يكي از درگاه‌هاي سريع و متخصصدي، ديسپلي پورت (DisplayPort) است. ديسپلي‌ پورت در جديدترين كامپيوترها، كارت‌ گرافيك و همچنين لپ‌ تاپ‌ دركنار HDMI مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

هر دو پورت HDMI و ديسپلي‌ پورت قادر به انتقال ويديو با وضوح 4K به مانيتور هستند. اما تفاوت اين دو پورت در چيست؟ آيا نسبت به يكديگر برتري يا متخصصدهاي بيشتري دارند؟ آينده‌ي استانداردهاي مذكور با اوج گرفتن استفاده از پورت USB-C به كدام سو مي‌رود؟ در ادامه‌ي مطلب، به اين سؤال‌ها پاسخ مي‌دهيم.

HDMI و DisplayPort ازجمله استانداردهاي مرسوم انتقال محتواي رسانه‌اي هستند كه با وجود تفاوت‌هاي جزئي، شباهت‌هاي زيادي به‌هم دارند. هريك از آن‌ها قابليت‌هايي را به پورت ارتباطي اضافه مي‌كند و توانايي‌هاي تقريباً خاص خود را دارد كه در ادامه به مقايسه آن‌ها مي‌پردازيم.

HDMI مخفف High Definition Multimedia Interface يا رابط چندرسانه‌اي كيفيت بالا است و از زماني‌كه ۶ غول دنياي الكترونيك يعني شركت‌هاي هيتاچي، پاناسونيك، فيليپس، سيليكون ايميج، سوني و توشيبا به استفاده از آن رو آوردند، بيش از دو دهه گذشته است. امروزه اين پورت تحت ليسانس سيليكون ايميج در وسايل گوناگون مورد استفاده قرار مي‌گيرد و ساير شركت‌ها بايد در قبال استفاده از آن هزينه‌اي را به اين شركت بپردازند. مشخصات پورت و استاندارد هم توسط سيليكون ايميج به‌روز مي‌شود.

ديسپلي‌ پورت عمر كمتري نسبت به HDMI دارد. اين درگاه تحت انديشه متخصصين اتحاديه‌ي استانداردهاي الكترونيكي ويدئو يا VESA توسعه يافته و كنترل مي‌شود. اين اتحاديه از شركت‌هاي زيادي تشكيل شده كه ازجمله مي‌توان به AMD و ZIPS اشاره كرد.

سال ۲۰۰۶ ديسپلي‌ پورت به‌عنوان جايگزيني براي پورت آنالوگ VGA (كه در سال ۱۹۸۷ معرفي شد) و همچنين پورت DVI (كه سال ۱۹۹۹ از راه رسيد) معرفي شد. اين دو پورت اصولاً براي كامپيوترها طراحي شده بودند. ديسپلي‌ پورت استاندارد كاملاً رايگاني است كه البته در زمان معرفي، توانايي مقابله با استاندارد چهار ساله‌ي HDMI را نداشت.

نكته‌ي جالب‌ اينكه از ۶ شركت حاضر در انجمن توسعه‌ي HDMI، تنها دو شركت هيتاچي و فيليپس در اتحاديه‌ي VESA عضو نيستند و ساير آن‌ها، ديسپلي‌ پورت را همراهي خواهند كرد.

كانكتور HDMI داراي ۱۹ پين است و معمولاً در سه اندازه‌ي گوناگون استفاده مي‌شود. نوع A استاندارد است، نوع C ميني نام دارد و نوع D كه كوچك‌ترين اندازه را دارد، ميكرو ناميده مي‌شود. پركاربردترين اندازه همان نوع A است و البته يك اندازه‌ي ديگر به‌نام E هم معرفي شده كه بيشتر در صنعت خودرو متخصصد دارد.

بيشتر كانكتورهاي HDMI ازطريق اصطكاك در موقعيت خود قفل مي‌شوند و لذا محكم در سوكت فرو مي‌روند؛ اما برخي از سازندگان مكانيزم‌هاي خاصي براي قفل شدن كانكتور پيش‌بيني كرده‌اند كه از شل شدن آن جلوگيري مي‌كند.

سه اندازه‌ي متداول كانكتور HDMI در تصوير زير نمايش داده شده‌اند:

ديسپلي‌ پورت داراي ۲۰ پين است و در دو اندازه توليد مي‌شود: ديسپلي‌ پورت و ميني ديسپلي‌ پورت، توجه كنيد كه اندازه‌ي ميني در تبلت مايكروسافت سرفيس به كار رفته است. همچنين در كامپيوترهاي مك و بسياري اولترابوك‌ها هم پيش‌از پياده‌سازي USB-C، شاهد استفاده از ميني ديسپلي‌ پورت بوده‌ايم.

اينتل با تركيب كردن امكانات ميني ديسپلي‌ پورت و اطلاعات رابط PCI Express، رابط جديدي به‌نام تاندربولت را معرفي كرد. اخيراً نسل پنجم تاندربولت معرفي شد كه امكان اتصال همزمان به چند مانيتور 4K را ارائه مي‌دهد و از سرعت انتقال داده‌ي ۱۲۰ گيگابيت برثانيه همراهي مي‌كند.

بيشتر كانكتورهاي ديسپلي‌پورت براي قفل‌شدن از مكانيزم‌هاي مختلف بهره مي‌برند تا ارتباط به‌صورت ناگهاني قطع نشود اما در مشخصات رسمي و الزامي كانكتور ديسپلي‌ پورت، اثري از مكانيزم قفل شونده نمي‌بينيم.

HDMI كه نسخه‌ي 2.1a آن نيز ارائه شده، از انتقال داده با نرخ ۴۸ گيگابيت برثانيه همراهي مي‌كند. VESA حتي اخيراً Display Port 2.1 را معرفي كرده كه مي‌تواند اطلاعات را با سرعت ۸۰ گيگابيت برثانيه پردازش كند. به‌هر حال اين استاندارد جديد درحال حاضر در بسياري از دستگاه‌هاي الكترونيكي همراهي نمي‌شود و HDMI 2.1a كه برخي ويژگي‌هاي نسخه‌ي 2.1 را به‌طور اختياري ارائه مي‌دهد همچنان روي دستگاه‌هاي مختلف مورد استفاده قرار مي‌گيرد. درواقع HDMI 2.1a فقط همراهي بهبوديافته‌اي را براي نمايشگرهايي كه با دامنه‌ي ديناميكي بالا سازگاري دارند، ارائه مي‌دهد.

همان‌طور كه در تصوير فوق و پايين مشاهده مي‌كنيد، HDMI و Display Port هر دو طي سال‌هاي گذشته به‌شدت پيشرفت كرده‌اند.

HDMI و DisplayPort ازانديشه متخصصين متخصصدهاي عملي، مشابه يكديگر هستند و صنعت تا حدود زيادي آن‌ها را به‌عنوان استانداردهاي تكميلي درانديشه متخصصين مي‌گيرد. درواقع HDMI 2.1a فشرده‌سازي جريان نمايشگر VESA را ارائه مي‌دهد. مشخصات Display Port نيز روي كاغذ قطعاً چشمگيرتر هستند اما قابليت‌هاي HDMI هميشه براي بازار اصلي كافي بوده است.

توجه داشته باشيد هر دو استاندارد HDMI و DisplayPort مي‌توانند با آداپتورها و كابل‌هاي مخصوص، از نمايشگرهاي قديمي نيز همراهي كنند. به‌عنوان مثال مي‌توان از مبدل‌هاي HDMI به VGA و DVI و همچنين Display Port به DVI، VGA و HDMI استفاده كرد. به‌بيان ديگر هر دو استاندارد مذكور با نسل‌هاي قبلي خود سازگاري دارند.

در ادامه چارت مشخصات و ويژگي‌هاي اصلي HDMI و Display Port را مشاهده مي‌كنيد. براي مشاهده‌ي دقيق‌تر روي عكس كليك كنيد.

HDMI و DisplayPort عملكردهاي مشابهي دارند اما از روش‌هاي متفاوتي بهره مي‌برند و ويژگي‌هاي منحصربه‌فردي دارند. HDMI به‌وضوح از CEC (كنترل الكترونيكي مصرف‌كننده) براي كنترل همه‌ي تنظيمات A/V همراهي مي‌كند و مي‌تواند اطلاعات اترنت را نيز حمل كند. Display Port ازطريق كانال كمكي از CEC همراهي اما به‌ندرت آن را اجرا مي‌كند و ميزان استفاده از اين درگاه در دنياي لوازم الكترونيكي مصرفي بسيار كم است.

احتمالاً بزرگ‌ترين تفاوت عملي بين HDMI و Display Port اين است كه استاندارد دوم مي‌تواند به‌طور هم‌زمان از چهار مانيتور همراهي كند درحالي‌كه استاندارد اول فقط امكان ارائه‌ي خروجي به دو نمايشگر هم‌زمان را دارد.

توجه داشته باشيد سرعت ۴۸ و ۸۰ گيگابيت برثانيه به‌ترتيب سرعت تحويل خام HDMI 2.1a و Display Port هستند. نسخه‌ي ۲٫۱ استاندارد Display Port از چهار خط بهره مي‌برد و مي‌تواند داده‌ها را با سرعت حدود ۷۷٫۳۷ گيگابيت برثانيه (۱۹٫۳۴ گيگابيت برثانيه درهر خط) ارائه دهد درحالي‌كه Display Port 1.4 مي‌تواند اطلاعات را با نرخ ۳۲٫۳ گيگابيت برثانيه (۶٫۴۸ گيگابيت برثانيه درهر خط) انتقال دهد. HDMI 2.1 نيز سرعتي معادل ۱۴٫۴ گيگابيت برثانيه را ارائه مي‌دهد و سرعت انتقال داده در HDMI 2.1 به ۴۲٫۶ گيگابيت برثانيه مي‌رسد.

براي تعيين اينكه انتقال محتوا با وضوح مدانديشه متخصصين شما روي هر استاندارد انتقال مي‌يابد يا خير، مي‌توانيد از فرمول مخصوص بهره ببريد و سپس نتيجه را با پهناي‌باند موجود مقايسه كنيد. بدين‌منظور بايد وضوح افقي نمايشگر را در وضوح عمودي، سپس در عمق رنگ ضرب كنيد و درنهايت آن را در نرخ فريم برثانيه ضرب كنيد. به‌عنوان مثال:

نرخ كل داده‌ي استاندارد را بر نتيجه‌ي آن تقسيم كنيد تا مشخص شود Display Port از چه تعداد نمايشگر با توجه‌به وضوح آن همراهي مي‌كند. براي درك بهتر موضوع بد نيست بدانيد Display Port 1.4a و Display Port 2.1 از چهار نمايشگر 4K UHD با عمق رنگ ۸ بيتي و نرخ نوسازي ۶۰ هرتز همراهي مي‌كنند. براي عمق رنگ ۱۰ بيتي، به استاندارد جديد يا DSC (فشرده‌سازي جريان نمايشگر) نياز خواهيد داشت.

ازطرف ديگر مي‌توانيد از نمودار انجمن HDMI استفاده كنيد. اين نمودار وضوح و پهناي‌باند تقريبي آن‌ها را نشان مي‌دهد و تقريباً با Display Port مرتبط هستند. براي مشاهده‌ي تصوير با كيفيت بالا روي آن كليك كنيد.

HDMI و Display Port هردو با HDR و طيف رنگي گسترده سازگار هستند، اما HDMI 2.0x فقط از متاديتاي استاتيك (HDR10) همراهي مي‌كند، درحالي‌كه HDMI 2.1 و Display Port 1.4a/2.1 هردو از ابرداده‌ي پويا (HDR10 Plus و غيره) همراهي مي‌كنند.

فراداده‌ي استاتيك يعني داده‌هاي تنظيم تلويزيون براي محتوا، يك‌بار هنگام شروع ويديو ارسال مي‌شود. فراداده‌ي پويا يعني داده‌هاي تنظيم در سرتاسر ويديو ارسال مي‌شوند و امكان تنظيم دقيق‌تر را فراهم مي‌كنند. دالبي ويژن در پروتكل‌هاي قديمي‌تر تعبيه شده و با نسخه‌هاي جديد استانداردهاي مذكور كار مي‌كند.

HDMI و DisplayPort از صداي ۱۹۲ هرتز ۲۴ كيلوبيتي همراهي مي‌كنند اما با HDMI اين نوع صدا فقط ازطريق كابل ارتباطي انتقال مي‌يابد. اين ويژگي براي علاقه‌مندان به صداي با وضوح بالا با پخش‌كننده‌هاي صوتي HD و گيرنده‌ي A/V مناسب است.

ARC از صداي فراگير ۵٫۱ بسيار فشرده همراهي مي‌كند اما صداي غيرفشرده‌ي ۵٫۱ و ۷٫۱ و همچنين نرخ ۱۹۲ كيلوهرتز/۲۴ بيت اكنون ازطريق استاندارد eARC در HDMI 2.1 ارائه مي‌شوند.

DisplayPort 1.4 و نسخه‌هاي جديدتر چنين اشكالي ندارند و درصورتي‌كه نياز به چنين تنظيماتي داشته باشيد، صداي صوتي ۷٫۱، ۱۹۲ هرتز/۲۴ بيتي فشرده‌نشده را به چهار نمايشگر انتقال مي‌دهد. نسخه‌هاي قبلي اين استاندارد فقط از انتقال صدا روي يك نمايشگر يا گيرنده همراهي مي‌كردند.

نكته‌اي كه بايد درمورد كابل‌هاي HDMI بدانيد اين است كه در اكثر مواقع به مواد مورد استفاده در ساخت آن‌ها اشاره نمي‌شود. طبق اعلام HDMI Licensng LLC، سيگنال‌‌هاي HDMI مي‌توانند ازطريق كابل CAT5 يا CAT6 با حداكثر وضوح 1080p يا ازطريق كابل فيبر نوري انتقال يابند. كابل‌هاي فعال با مدار تقويت‌كننده‌ي سيگنال در عين‌حال مي‌توانند بلندتر و نازك‌تر باشند. احتمال از كار افتادن كابل‌هاي نازك‌تر زماني‌كه مجبور به خميدگي مي‌شوند نيز كمتر است.

به‌هر حال متخصصان احتمالاً هنگام خريد كابل HDMI با توجه به مشخصات كمي سردرگم مي‌شوند كه كدام نوع كابل با كدام دستگاه سازگار است.

• كابل استاندارد HDMI: پهناي‌باند كافي را براي ويديوهاي 720p و وضوح 1080p فراهم مي‌كند.
• كابل HDMI با سرعت بالا: اين كابل‌ها براي انتقال محتواي 2160p (وضوح 4K يا 4K UHD) مناسب هستند اما فقط از نرخ ۲۴ هرتز همراهي مي‌كنند.
• كابل HDMI با سرعت فوق‌العاده بالا: اين كابل‌ها مي‌توانند HDMI 2.1a را با سرعت كامل ۴۸ گيگابيت برثانيه حمل كنند كه براي وضوح 8K UHD و 8K مناسب هستند و همچنين در صورت فشرده‌شدن ويديو، از وضوح 10K نيز همراهي مي‌كنند.

داستان كابل‌هاي ديسپلي پورت كمي ساده‌تر است زيرا يك نوع كابل اصلي ۵ متري و فقط دو نوع كانكتور وجود دارد؛ استاندارد و ميني. به‌هرحال Display Port مثل HDMI انواع و سطوح مختلفي از گواهي‌ها دارد كه در ادامه به آن‌ها اشاره مي‌كنيم.

• كابل RBR DisplayPort (با نرخ بيت كاهش يافته) ۶٫۴۸ گيگابيت برثانيه (DisplayPort 1.0)
• كابل DisplayPort استاندارد براي HBR با سرعت ۱۰٫۸ گيگابيت برثانيه و HBR2 با سرعت ۲۱٫۶ گيگابيت برثانيه
• كابل DP8K براي HBR3 با سرعت ۳۲٫۴ گيگابيت برثانيه (DisplayPort 1.3) و UHBR 10 با سرعت ۴۰ گيگابيت برثانيه (DisplayPort 2.0)

صرف‌انديشه متخصصين از ارزش كابل ديسپلي پورت، قبل‌از خريد حتماً آن را امتحان كنيد.

كابل‌هاي اكتيو Display Port مسي، براي كار با تقويت‌كننده‌ي سيگنال تعبيه‌شده در كانكتور، انرژي را از كانكتور ديسپلي پورت مي‌گيرند و مي‌توانند به‌طور قابل‌توجهي طولاني‌تر از كابل‌هاي غيراكتيو باشند.

۲۰ پين در مشخصات Display Port براي برق‌رساني به تاندربولت استفاده مي‌شود كه ابتدا با ديسپلي پورت مورد استفاده قرار مي‌گرفت. بااين‌حال، اين ويژگي باعث ايجاد اشكالاتي شد. به‌همين‌ دليل است كه هردو كابل تاندربولت و ديسپلي پورت دردسترس قرار دارند. كابل‌هاي ديسپلي پورت بدون گواهي قديمي‌تر مي‌توانند از ۲۰ پين متصل بهره ببرند.

وقتي USB 3.1 معرفي شد، استاندارد جديدي براي كانكتور جديد و به‌روز رونمايي شد: USB Type-C يا USB-C. اين استاندارد ويژگي‌هايي دارد كه به آن اجازه مي‌دهد به‌عنوان جايگزين پروتكل‌هاي انتقال اطلاعات ديگر ازجمله تاندربولت، ديسپلي پورت، MHL، HDMI و VirtualLink مورد استفاده قرار گيرد.

به‌هرحال تا اين‌لحظه حالت جايگزين تقريباً به‌طور انحصاري براي تاندربولت، ديسپلي پورت و البته USB استفاده مي‌شود.

مبين احمدي

همه‌چيز درباره USB-C، فراگيرترين درگاه شارژ در دنيا

مطالعه '12

پيشروان بازار به‌ندرت با يكديگر هماهنگ مي‌شوند. به‌هرحال اگر بزرگان صنعت در يك مسير قرار گيرند، احتمال دارد سرانجام شاهد روزي باشيم كه بتوان از يك نوع كابل براي اتصال انواع دستگاه‌ها و انتقال انواع محتوا و اطلاعات استفاده كرد.

توجه داشته باشيد كه DisplayPort 2.1 و HDMI 2.1a مي‌توانند محدود باشند؛ زيرا آخرين مشخصات USB حداكثر پهناي باند ۸۰ گيگابيت برثانيه را ارائه مي‌دهد. البته اين استاندارد هنوز هم از وضوح 8K با نرخ ۶۰ فريم برثانيه همراهي مي‌كند.

ازانديشه متخصصين متخصص ديسپلي پورت مثل HDMI به‌انديشه متخصصين مي‌رسد اما HDMI به‌راحتي مي‌تواند در متخصصدهاي عملي متوسط بيشتر جلب توجه كند. براي اتصال به تلويزيون، گيرنده‌هاي A/V و موارد مشابه و همچنين مواقعي كه هزينه برايتان اهميت دارد، HDMI در ۹۹٫۹ درصد مواقع كافي خواهد بود.

ازطرف ديگر اگر به‌دنبال اتصال به مانيتورهاي بسيار باكيفيت با نرخ نوسازي و وضوح فوق‌العاده بالا هستيد، ديسپلي پورت گزينه‌ي مناسب‌تري به‌انديشه متخصصين مي‌رسد. اين درگاه به كارت گرافيك مجزا نياز دارد اما با پذيرش روبه‌رشد USB Type-C به‌عنوان استاندارد جهاني در محصولات الكترونيكي مصرفي، اميدواريم ديسپلي پورت به‌طور قابل‌توجه در همه‌ي بخش‌هاي بازار گسترده‌تر استفاده شود.