يادگيري ساخت درايو و پارتيشن بندي در ويندوز 10 و تبديل GPT و MBR به يكديگر
همهي ديسكهاي سخت موجود براي پارتيشن بندي از ساختار قالببندي دادهاي MBR (مخفف Master Boot Record) يا GPT (مخفف GUID Partition Table) استفاده ميكنند. درحقيقت، MBR سكتور بسيار كوچكي است كه در ابتداي ديسك سخت قرار ميگيرد و اطلاعاتي دربارهي پارتيشن بوت سيستمعامل، ساختار پارتيشنها، جدول پارتيشن (Partition Table) و... را براي راهاندازي رايانه دراختيار سيستم ميگذارد. GPT هم تقريبا نسخهي پيشرفتهي MBR محسوب ميشود و قابليتهاي بيشتري از آن دارد.
در قالببندي دادهاي GPT، اطلاعات مربوط به پارتيشنها روي خود پارتيشن ذخيره ميشود؛ بههميندليل، از اطمينانپذيري بيشتري برخوردار است. بهدليل قديمي بودن MBR، جاي تعجبي نيست كه از ديسكهاي سخت بيشتر از دو ترابايت همراهي نميكند؛ ولي درمقابل، GPT حداكثر از حافظههاي ذخيرهسازي ۹/۴ زتابايتي همراهي ميكند. همچنين، نميتوان از روي ديسكهاي سخت MBR سيستمعامل را در حالت UEFI بوت كرد و اين كار فقط از عهدهي GPT برميآيد.
همهي سيستمعاملهاي برپايهي UNIX شامل نسخههاي ۳۲ و ۶۴ بيتي مانند OS X شركت اپل كاملا از GPT همراهي ميكنند؛ اما فقط نسخههاي ۶۴ بيتي سيستمعامل ويندوز و تعداد معدودي از نسخههاي ۳۲ بيتي آن شامل ويندوز ۸ و ۸.۱ و ۱۰ بهشرط استفاده از UEFI تقريبا از GPT كاملا همراهي ميكنند.
درادامهي مقاله، به نحوهي پيبردن به ساختار قالببندي دادهاي پارتيشن (partition scheme) استفادهشده در ديسك و تبديل آنها به همديگر اشاره خواهيم كرد.
پيبردن به ساختار قالببندي دادهاي پارتيشن در ديسك سخت
بهمنظور پيبردن به ساختار قالببندي دادهاي استفادهشده در پارتيشن، دو گزينه براي انتخاب داريد: ۱. استفاده از ابزار گرافيكي مديريت ديسك (Disk Management) ويندوز؛ ۲. استفاده از خط فرمان (Command Line).
۱. استفاده از ابزار مديريت ديسك
براي دسترسي به اطلاعات مربوط به ديسك سخت و پارتيشنهاي آن ازطريق ابزار مديريت ديسك، روي منو شروع راستكليك كنيد يا كليدهاي تركيبي ويندوز + X را از صفحهكليد بفشاريد و درادامه، Disk Management را برگزينيد. بهعلاوه، ميتوانيد كليدهاي تركيبي ويندوز + R را براي بازكردن كادر محاورهاي Run بفشاريد و دستور diskmgmt.msc را در آن تايپ كنيد و اينتر را بزنيد تا ابزار مديريت ديسك فراخواني شود. در پنجرهي Disk Management، روي ديسك سخت مدانديشه متخصصين خود (در صورت داشتن بيش از يك هارد ديسك) راستكليك كنيد و Properties را برگزينيد.
در پنجرهي جاري، روي سربرگ Volumes كليك كنيد تا ساختار قالببندي دادهاي استفادهشده در ديسك را درمقابل عبارت Partition style مشاهده كنيد.
۲. استفاده از دستور Diskpart
گزينهي ديگر براي دستيابي به اطلاعات ديسك سخت، استفاده از فرمان استاندارد Diskpart در محيط خط فرمان است. براي اين منظور، ابتدا با راستكليك روي منو شروع يا فشردن كليدهاي تركيبي ويندوز + X، خط فرمان را تحت ادمين ((Command Prompt (Admin) اجرا كنيد. همچنين، ميتوانيد آيكون ميانبر خط فرمان را در منو شروع قرار دهيد و روي آن راستكليك كنيد و Run as Administrator را بزنيد.
دو دستور diskpart و list disk را بهترتيب در پنجرهي خط فرمان تايپ كنيد و پس از هركدام، كليد اينتر را بفشاريد. با اين كار، جدولي شامل ديسكهاي متصلشده به رايانه و اطلاعات آنها نمايان خواهد شد. اگر ديسكهاي موجود از ساختار قالببندي دادهاي GPT استفاده كرده باشند، در ستوني با عنوان Gpt و درمقابل ديسك مرتبط، كاراكتر ستاره (*) وجود خواهد داشت؛ درغيراينصورت، ستون Gpt خالي خواهد بود كه نشانگر بهرهمندي ديسك سخت از MBR است.
براي مثال، در اسكرينشات زير Disk 0 وDisk 1 هر دو از نوع GPT؛ اما Disk 2 يك ديسك MBR است.
تبديل MBR و GPT بههم و همراهگيري و پاكسازي كامل ديسك
براي تبديل ساختار قالببندي دادهاي پارتيشن ديسك از MBR به GPT يا برعكس، ابتدا بايد كل محتويات ديسك را كاملا پاك كنيد كه در اصطلاح فرنگي وايپ (Wipe) ناميده ميشود. وايپكردن ديسك بهمنزلهي حذف بدون بازگشت دادهها و جداول پارتيشن ديسك است؛ پس قبل از ادامهي كار، از همهي دادههاي موجود در ديسك نسخهي همراه تهيه كنيد. پس از پاكسازي كامل ديسك، ميتوانيد ساختار قالببندي دادهاي را به همديگر تبديل و براي نوشتن دوبارهي دادهها روي ديسك آماده كنيد.
ازلحاظ متخصص، روش يادشده تنها راه ممكن براي تبديل MBR و GPT بههم نيست؛ چراكه تعدادي از نرمافزارهاي مديريت پارتيشن سوم شخص، وعدهي تبديل MBR و GPT به يكديگر را بدون پاكسازي كامل و ازدستدادن دادهها، به متخصصان ميدهند. بااينحال، مايكروسافت رسما از اين روش همراهي نكرده و بهتر است قبل از انجام هر كاري، از دادههاي خود نسخهي همراه تهيه كنيد؛ زيرا خطر ازدستدادن دادهها دور از انتظار نيست!
پيشنهاد ما اين است كه ابتدا از دادهها نسخهي همراه تهيه و سپس آنها را وايپ كنيد. پس از اتمام فرايند تبديل، دادههاي خود را به درون ديسك وايپشده جابهجا كنيد. با اينكه فرايند تبديل طولانيتر خواهد شد، ارزش اين را دارد كه از روش رسمي و تضمينشدهاي استفاده كنيد كه درصد خطا و بروز اشكال نزديك به صفر دارد.
۱. استفاده از ابزار مديريت ديسك
دوباره تأكيد ميكنيم كه قبل از انجام مراحل گفتهشده درادامهي مقاله، از دادههاي ديسك سخت خود همراهگيري كنيد؛ زيرا همهي دادههاي موجود پاك خواهند شد.
براي تبديل ساختار قالببندي دادهاي ديسك به همديگر، روي هريك از پارتيشنهاي ديسك سخت مدانديشه متخصصين راستكليك كنيد و گزينهي Delete Volume يا Delete Partition را براي حذفكردن آن بزنيد.
هنگاميكه همهي پارتيشنها از ديسك مدانديشه متخصصين حذف شدند، ميتوانيد روي ديسك موجود در ابزار Disk Management راستكليك و يكي از گزينههاي Convert to GPT Disk يا Convert to MBR Disk را انتخاب كنيد. اين گزينهها فقط وقتي دردسترس خواهند بود كه همهي پارتيشنهاي ديسك وايپشده باشد.
بعد از انجام اين كار، ميتوانيد با راستكليك درون فضاي كلي تخصيصنيافتهي ديسك (Unallocated)، يك يا چند پارتيشن جديد ايجاد و درصورت تمايل، دادههاي همراهگيريشده را به درون پارتيشن جديد منتقل كنيد.
۲. استفاده از فرمان Diskpart
روش دوم براي تبديل MBR و GPT بههم، بهرهمندي از دستور Diskpart در پنجرهي خط فرمان ويندوز است. اين روش علاوهبر تبديل ساختار قالببندي دادهاي پارتيشنها به يكديگر، براي اصلاحكردن پارتيشن و ديسكهاي آسيبديده و قفلشده و نيز ديسكهايي متخصصد دارد كه نميتوان با استفاده از ابزار مديريت ديسك گرافيكي ويندوز ۱۰ اشكال آنها را رفع كرد.
پس از همراهگيري از دادههاي ضروري، پنجرهي خط فرمان را تحت ادمين اجرا كنيد. دستورهاي Diskpart و List Disk را يكي پس از ديگري در آن تايپ كنيد و كليد اينتر را از صفحهكليد بفشاريد. هماكنون، فهرستي از ديسكهاي موجود در رايانه را ميتوانيد مشاهده كنيد و ديسك مدانديشه متخصصين را با استفاده از ظرفيت آن تشخيص دهيد.
حال، دستورهاي # Select Disk و Clean را يكي پس از ديگري تايپ و پس از هركدام، اينتر كنيد. كاراكتر # موجود در دستور يادشده را با شمارهي ديسكي جايگزين كنيد كه قصد داريد آن را تبديل كنيد. دستور Clean محتويات ديسك و سوابق پارتيشنها را وايپ خواهد كرد؛ پس در انتخاب شمارهي ديسك مدانديشه متخصصين نهايت دقت را بهخرج دهيد.
حالا ميتوانيد يكي از دستورهاي زير را بسته به ميل خود، براي تبديل سيستم پارتيشن ديسك به يكي از انواع MBR يا GPT انتخاب كنيد. براي تبديل ديسك از MBR به GPT، بايد از دستور Convert GPT و براي تبديل ديسك از GPT به MBR، بايد از Convert MBR استفاده كنيد.
كار تمام است! حال ميتوانيد با استفاده از ابزار مديريت ديسك يا دستورهاي ديگر Diskpart، پارتيشن ايجاد كنيد و دادههاي خود را به درون آن انتقال دهيد. حداقل در تئوري، راههايي براي تبديل MBR و GPT بدون وايپكردن ديسك وجود دارد؛ اما نميتوانيم در هر وضعيتي به استفاده از اين روش اطمينان كنيم؛ بنابراين، بهتر است از روش رسمي و تضمينشدهي گفتهشده در اين مقاله استفاده كنيد.
يادگيري پارتيشنبندي هارد درايو در ويندوز ۱۰
اصولا به تمامي متخصصان پلتفرم ويندوز پيشنهاد ميشود كه هارددرايو خود را پارتيشنبندي و اطلاعاتشان را در درايوي ذخيره كنند كه سيستمعامل ويندوز استفادهشده در آن درايو نصب نشده باشد. دليل چنين تذكري نيز كاملا منطقي است؛ زيرا با ايجاد هرگونه اشكالي براي سيستمعامل، ممكن است دادههاي متخصصان نيز از دسترس خارج و در زمان نصب ويندوز جديد، اطلاعاتشان حذف شود. بههميندليل، يادگيري نحوهي پارتيشنبندي هارددرايو در ويندوز ۱۰ را به زباني ساده دراختيارتان قرار دادهايم.
روشهاي مختلفي براي پارتيشنبندي هارد ازجمله استفاده از اپليكيشنها و نرمافزارهاي شركتهاي شخص ثالث وجود دارد؛ ولي براي روشي كه ارائه داده خواهد شد، از ابزار موجود در ويندوز ۱۰ استفاده ميكنيم.
۱. از كيبورد، دو دكمهي ويندوز + R را همزمان بفشاريد تا صفحهي اجرا يا Run باز شود.
۲. در صفحهي اجرا، دستور diskmgmt.msc را مطابق تصوير زير وارد ميكنيم و دكمهي OK را انتخاب ميزنيم.
۳. منويي برايمان باز خواهد شد كه درواقع، مديريت حافظه يا Disk Management ناميده ميشود. در اين صفحه، ميتوانيد درايوهاي موجود در هارد را مشاهده كنيد. حال روي درايوي كه ميخواهيد ظرفيت آن كاهش يافته و درايو جديدي ايجاد شود، راستكليك و گزينهي Shrink Volume را انتخاب كنيد.
۴. با انتخاب گزينهي Shrink Volume، صفحهاي برايتان باز خواهد شد كه اطلاعاتي ازجمله ظرفيت درايو انتخابشده را نشان ميدهد. در اين صفحه، گزينهاي بهنام Enter the amount of space to shrink in MB وجود دارد. با استفاده از اين گزينه، ميتوانيد ظرفيتي از درايو انتخابشده را كاهش دهيد و درايو جديدي بسازيد. ميزان ظرفيت مدانديشه متخصصين براي درايو جديد را در گزينهي مقابل عبارت ذكرشده وارد كنيد. در مثالي ساده، فرض كنيد درايوي ۱۰۰ گيگابايتي داريد. با استفاده از روش يادگيري دادهشده، ميتوانيد دو درايو به ظرفيتهاي دلخواه (مثلا دو درايو ۵۰ گيگابايتي) ايجاد كنيد.
۵. با استفاده از روش مذكور، ميزاني از ظرفيت درايو دلخواه براي مثال ۵۰ گيگابايت آزاد شده است. حال بايد درايو جديد را بسازيد. در انتهاي صفحهي مديريت حافظه يا Disk Management، جعبهاي بهنمايش درآمده است كه ميزان حافظهي آزاد را نشان ميدهد. مطابق شكل زير، روي قسمتي كه حافظهي آزاد را با عبارت Unallocated نشان ميدهد، راستكليك و گزينهي New Simple Volume را انتخاب كنيد.
۶. در صفحهاي كه برايتان باز شده است، مراحل ايجاد درايو جديد را طي كنيد. در قسمتي از شما پرسيده ميشود كه چه ميزان از حافظهي آزادشده را به درايو جديد اختصاص ميدهيد. اگر ميزان خاصي مدانديشه متخصصين داريد، براي مثال ميخواهيد دو درايو با ظرفيت ۲۵ گيگابايت بسازيد، گزينههاي مدانديشه متخصصين را وارد كنيد؛ وگرنه بهصورت پيشفرض تمامي ظرفيت حافظه آزاد به درايو جديد اختصاص مييابد. همچنين مطابق شكل زير، ميتوانيد نام درايو جديد را انتخاب كنيد كه بهصورت حروف بزرگ انگليسي است.
۷. درصورتيكه از شما پرسيده شد فرمت درايو چه باشد، بهترين گزينه انتخاب درايوي با فرمت NTFS خواهد بود.
آيا از روشهاي يادشده در اين مقاله استفاده كردهايد؟ لطفا تجربههاي خود را در بخش انديشه متخصصيناتهاي سايت با ما بهاشتراك بگذاريد.
هم انديشي ها