اينترنت 5G چيست و در كدام مناطق ايران فعال است؟

5G، پنجمين نسل شبكه‌هاي اينترنت موبايلي، استاندارد جهاني بي‌سيم بعد از شبكه 4G است. 5G نوع جديدي از شبكه را فعال مي‌كند كه تقريباً براي اتصال همه‌چيز از‌جمله ماشين‌ها و اشياء و دستگاه‌ها طراحي شده است.

فناوري بي‌سيم 5G با هدف ارائه بيشترين سرعت‌ها تا چند گيگابايت‌بر‌ثانيه، تأخير بسيار كم، استفاده از بيشترين ظرفيت شبكه، افزايش دسترسي و بهبود تجربه متخصصي يكنواخت‌تر در‌اختيار متخصصان قرار گرفته است. اين فناوري با عملكردي چشمگير ارتباط فوق‌العاده‌اي بين صنايع جديد برقرار كرده است.

در توسعه‌ي 5G شركت‌هاي زيادي ايفاي نقش كرده‌اند؛ به‌همين‌دليل، نمي‌توان آن را به نام يك شخص يا شركت خاصي ثبت كرد. از شركت‌هاي پيشرو در اين زمينه مي‌توان به كوالكام، اينتل، سامسونگ، AT&T و زد‌تي‌اي اشاره كرد. همچنين، در سال‌هاي اخير دو شركت نوكيا و هوآوي گام‌هاي مهمي را در اين مسير برداشته‌اند.

اينترنت 5G مبتني‌بر تكنولوژي OFDM يعني تقسيم متعامد فركانس است؛ روشي براي تعديل سيگنال ديجيتال در چندين كانال مختلف براي كاهش تداخل. تكنولوژي 5G OFDM از همان اصول شبكه 4G LTE پيروي مي‌كند؛ اما با انعطاف‌پذيري و مقياس‌پذيري بيش‌تر، مي‌تواند دسترسي اينترنت 5G را دراختيار افراد و سيستم‌هاي بيشتري قرار دهد.

چندين دليل وجود دارد كه اينترنت 5G بهتر از 4G خواهد بود:

• 5G بسيار سريع‌تر از فناوري 4G است: اينترنت 5G با حداكثر سرعت داده ۲۰ گيگابايت‌برثانيه و متوسط نرخ داده بيش از ۱۰۰ مگابايت‌برثانيه، در بسياري از فرايندها تا ۵۰۰ برابر سريع‌تر از 4G است.

• ظرفيت 5G از 4G بيشتر است: 5G براي همراهي از افزايش ۱۰۰ برابري ظرفيت ترافيك و كارايي شبكه طراحي شده است.

• 5G تأخير كمتري از 4G دارد: اينترنت 5G با كاهش ۱۰ برابري تأخير در بازي‌هاي الكترونيك مي‌تواند به پينگ ۱ ميلي‌ثانيه دست پيدا كند.

• 5G پلتفرمي يكپارچه است كه از 4G توانايي بيشتري دارد: در‌حالي‌كه 4G LTE براي ارائه‌ي پهناي باندي بسيار سريع‌تر از 3G متمركز شده است، 5G به‌گونه‌اي طراحي شده است كه پلتفرمي يكپارچه و توانمندتر باشد كه نه‌تنها تجربيات پهناي باند تلفن‌همراه را ارتقا مي‌دهد؛ بلكه از خدمات جديدي مانند ارتباطات حياتي و اينترنت اشياء نيز همراهي مي‌كند.

از روزي كه اينترنت 5G معرفي شد، شايعات زيادي درباره‌ي تأثير امواج اين تكنولوژي بر زندگي و سلامت انسان‌ها در فضاي مجازي پخش شد. شايد يكي از دلايل اصلي انتشار اين شايعات هم‌زمان‌بودن معرفي 5G با شيوع جهاني ويروس كرونا باشد؛ تا آن‌جا كه عده‌اي از متخصصان عقيده داشتند دكل‌ها و امواج 5G باعث پخش اين بيماري در هوا شدند.

در‌حال‌حاضر، امواج بسيار خطرناك‌تري از 5G روي كره‌ي زمين در حال تبادل اطلاعات هستند كه مضربودنشان براي انسان كاملاً ثابت شده است؛ اما فركانس و امواج الكترومغناطيسي فناوري 5G بسيار كمتر از آن است كه روي جهش چندگانه ويروس‌ها تأثير بگذارد.

درباره‌ي تأثير اينترنت 5G در به‌وجود‌آمدن سلول‌هاي سرطاني نيز انديشه متخصصينات‌هاي متفاوتي وجود دارد. حقيقت اين است كه تنها اشعه‌هاي ايكس و گاما كه در بالاترين بخش‌هاي امواج الكترومغناطيس قرار دارند، باعث بروز سرطان مي‌شوند. ساير اشعه‌ها به‌دليل داشتن طول‌موج بسيار بلند تأثيري روي سلول‌هاي انساني نمي‌گذارند؛ بنابراين، اينترنت 5G در بالاترين حد خود نيز تهديد سرطان‌زا محسوب نمي‌شود.

اپراتورهاي جهاني راه‌اندازي شبكه‌هاي جديد 5G را در اوايل سال ۲۰۱۹ آغاز كردند. همچنين، همه‌ي توليدكنندگان بزرگ تلفن‌هاي همراه در حال تجاري‌سازي موبايل‌هاي 5G هستند و هروز افراد بيشتري به اينترنت 5G دسترسي پيدا مي‌كنند.

5G در بيش‌ از ۷۰ كشور جهان به‌كار گرفته شده است؛ به‌طوري‌كه شاهد عرضه و پذيرش بسيار سريع‌تر اين فناوري در‌مقايسه‌با 4G هستيم. متخصصان درباره‌ي سرعت بسيار زياد و تأخير كم هيجان‌زده هستند؛ اما 5G فراتر از اين مزايا است و تأثيرات زيادي بر صنايع مختلف خواهد گذاشت. پيش‌بيني اين كه چه زماني همه به اين فناوري دسترسي خواهند داشت، شايد كمي سخت باشد؛ اما انتظار مي‌رود كه در سال ۲۰۲۳ كشور‌هاي زيادي به اين فهرست اضافه شوند.

در اواخر سال ۱۳۹۹، شركت‌هاي بزرگ مخابراتي داخلي مانند ايرانسل و همراه‌اول براي عقب‌نماندن از تكنولوژي جهاني، اولين سايت‌هاي 5G خود را به‌صورت آزمايشي در ايران راه‌اندازي كردند كه به‌گفته‌ي برخي متخصصان، سرعت رضايت‌بخشي نيز ارائه دادند.

اين سايت‌ها در شهرهاي بزرگي مانند تهران و كيش و مشهد راه‌اندازي شدند؛ اما اينكه اينترنت 5G چه زماني در‌دسترس عموم قرار مي‌گيرد، در هاله‌اي از ابهام قرار دارد. با‌توجه‌به همكاري ايرانسل با اريكسون و همراه‌اول با نوكيا، انتظار مي‌رفت فراگيري خوبي از اينترنت 5G در كشور رخ دهد. حتي مسئولان وعده دادند كه همكاري مبين‌نت و همراه‌اول در مرداد ۱۴۰۱ شروع خواهد شد تا اينترنتي پرسرعت در‌اختيار مردم قرار بگيرد.

با وجود گذشت چند ماه و با‌توجه‌به اتفاقات اخير كشور، هنوز‌هم خبر خوشحال‌كننده‌اي درباره‌ي اينترنت 5G به گوش نمي‌رسد؛ اما اميدواريم با‌توجه‌به واردات فراوان موبايل‌هاي 5G در ايران، اين فناوري بزرگ ارتباطي زودتر در‌دسترس عموم قرار بگيرد.

طبق گفته‌ي ايرانسل، هم‌اكنون در برخي از شهر‌هاي بزرگ از‌جمله تهران نقاطي براي دستيابي به اينترنت 5G وجود دارد؛ البته قبل از تمام اين‌ها، به سيم‌كارت 5G و موبايل 5G نياز خواهيد داشت.

براي تهيه‌ي سيم‌كارت 5G، مي‌توانيد به فروشگاه‌هاي رسمي ايرانسل مراجعه كنيد و از جزئيات دقيق آن‌ها با‌خبر شويد. همچنين، براي فعال‌كردن اينترنت 5G روي موبايل‌هاي اندرويد به بخش تنظيمات و سپس شبكه‌هاي تلفن‌همراه برويد و حالت ترجيحي براي اتصال به اينترنت را روي 5G/LTE/3G/2G قرار دهيد تا در‌صورت وجود سيگنال‌هاي مناسب در اطراف خود، به سريع‌ترين شبكه اينترنت متصل شويد.

در موبايل‌هاي آيفون نيز، مي‌توانيد با طي‌كردن مسير زير، تنظيمات مرتبط را فعال كنيد:

• ابتدا وارد بخش تنظيمات موبايل شويد.

• سپس وارد بخش Cellular شويد.

• روي گزينه‌ي Cellular Data Options or Setting كليك كنيد.

• وارد بخش شبكه‌هاي موبايل (Mobile Data) شويد.

• در‌نهايت در بخش Mobile Data Option مي‌توانيد تنظيمات اينترنت 5G را فعال كنيد.

با‌توجه‌به گزارش همراه‌اول دسترسي به اينترنت 5G از‌طريق مودم و سيم‌كارت‌هاي اين شركت ارتباطي هم‌اكنون در مناطق خاصي از كشور امكان‌پذير است؛ اما طبق انتظار، عمومي نشده است. اگر موفق شديد شبكه‌ي 5G را از همراه‌اول دريافت كنيد، به‌راحتي مي‌توانيد مانند يادگيري قبلي، اين تنظيمات را در موبايل هوشمند خود فعال كنيد.

شركت رايتل كه در چند وقت اخير تعدادي از متخصصان خود را از دست داده است، هنوز اقدام جدي درزمينه‌ي توسعه‌ي اينترنت 5G نكرده است؛ اما قول‌و‌قرارهايي با متخصصان خود گذاشته است. مديرعامل اين شركت نيز چند وقت پيش درباره‌ي اهميت فناوري 5G گفته بود:

كشور بايد به‌سمت توسعه‌ي شبكه 5G حركت كند و در‌نهايت اگر اين توسعه از مسير غلط هم شروع شود، بهتر از اين است كه اصلاً شروع نشود.

- ياسر رضاخواه، مديرعامل و نايب‌رئيس هيئت‌مديره‌ي رايتل، رايتل

بنابراين، انتظار مي‌رود با پيشرفت اين فناوري در كشور، رايتل نيز يكي از مدعيان اين حوزه باشد.