مطالعه سرفيس پرو ايكس مايكروسافت

براي بسياري از ما، «كامپيوتر شخصي» پيش از هر چيز ديگري، نام «ويندوز» را در ذهن جاري مي‌سازد؛ سيستم‌عامل محبوبي كه براي چند دهه در زندگي مردم سراسر دنيا نقشي كليدي و پررنگ داشت. امروزه با رواج موبايل‌هاي هوشمند و تبلت‌ها، تعريف كامپيوتر نيز تغيير يافته است؛ به‌گونه‌اي كه كامپيوترهاي دسكتاپ به زندگي حرفه‌اي افراد محدود شده‌اند و حضور اندكي در روزمرگي‌شان دارند. تلاش‌هاي مكرر مايكروسافت براي تبديل ويندوز به سيستم‌عاملي مدرن و مناسب براي عصر Post PC، شكست‌هاي متعددي را براي اين شركت تريليون‌دلاري به بار آورد؛ از Tablet PC با سيستم‌عامل سفارشي‌شده‌ي XP گرفته تا ويندوزفون و افتضاحي به‌نام ويندوز RT، همگي جزو راهكارهاي ناكارآمد مايكروسافت براي هم‌پا‌شدن با رقباي تازه‌نفس هستند.

تماشا در آپارات | تماشا در يوتيوب | تماشا در IGTV

مايكروسافت در سال ۲۰۱۷ با همكاري كوالكام، جديدترين راهكار خود موسوم به Windows 10 on ARM را معرفي كرد؛ نسخه‌اي كامل از ويندوز ۱۰ كه روي سيستم‌هاي مبتني بر معماري آرم كار مي‌كند، قابليت اجراي نرم‌افزارهاي ۳۲ بيتي Win32 در محيطي شبيه‌سازي‌شده را دارد و به توسعه‌دهندگان امكان كامپايل مجدد نرم‌افزارهاي Win32 مرسوم با معماري مدرن ARM64 را نيز مي‌دهد. اگرچه ۲ سال از معرفي Windows on ARM مي‌گذرد، هنوز هم شركت‌هاي انگشت‌شماري خدمات و نرم‌افزارهايشان را براي پلتفرم نوپاي مايكروسافت بهينه كرده‌اند؛ اما مايكروسافت معماري آرم را آينده‌ي كامپيوترهاي روزمره مي‌داند و اكنون با عرضه‌ي سرفيس پرو ايكس، تمام تلاشش را به‌كار گرفته است تا توجه هر دو گروه توسعه‌دهندگان و متخصصان عادي را به آينده‌ي مبتني بر آرم جلب كند.

با مطالعه سرفيس پرو ايكس همراه اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران باشيد. تبلت جديد مايكروسافت از سوي شركت امتداد پارسه براي مطالعه دراختيار اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران قرار گرفته است.

ردموندي‌ها براي قرار دادن پروژه‌ي «ويندوز مبتني بر آرم» در كانون توجهات، بازنگري در طراحي سرفيس پرو را با نخستين ثمره‌ي اين پروژه از خانواده‌ي تبلت‌هاي محبوب سرفيس آغاز كردند؛ بنابراين اغلب تغييراتي كه از زبان طراحي سرفيس پرو ۷ انتظار داشتيم، در قالب محصولي جديدي به‌نام سرفيس پرو ايكس نمود يافته‌اند. اصلي‌ترين تفاوت بين دو دستگاه، در همان نگاه نخست جلب توجه مي‌كند. طراحان مايكروسافت ضخامت حاشيه‌هاي دو طرف نمايشگر را به‌ميزان چشمگيري كاهش داده و قطر پنل را به ۱۳ اينچ (در برابر پنل ۱۲.۳ اينچي سرفيس پرو ۷) افزايش داده‌اند. ضخامت حاشيه‌هاي بالا و پايين تفاوت چنداني با گذشته ندارد؛ چرا كه مايكروسافت در اين دو فضا به‌ترتيب ماژول دوربين مادون‌قرمز ويندوز هلو و آهنرباهاي موردنياز براي اتصال تايپ‌كاور را قرار داده‌ است. 

پنل ۱۳ اينچي سرفيس پرو ايكس از همان نسبت تصوير آشناي ۳:۲ بهره مي‌برد كه باتوجه‌به ماهيت دسكتاپ‌محور ويندوز، انتخابي عالي به‌حساب مي‌آيد؛ اما با در دست گرفتن دستگاه براي استفاده از آن به‌عنوان تبلت، ارگونومي سرفيس پرو ايكس همانند برادران ديگرش، از شرايط ايدئال فاصله مي‌گيرد. نگارنده تصور مي‌كند كه ابعاد مربعي با نمايشگر ۴:۳؛ همانند آنچه از آيپد پرو سراغ داريم، براي تبلت‌ها مناسب‌تر خواهد بود. سرفيس پرو ايكس به‌ميزان ناچيزي (حدود ۱.۷ درصد) ابعاد بزرگ‌تري نسبت به سرفيس پرو ۷ دارد؛ اما در عوض به‌لطف سيستم خنك‌كننده‌ي كوچك‌تر موردنياز براي پردازنده‌هاي آرم، ضخامت سرفيس پرو ايكس با ۱.۲ ميلي‌متر كاهش به ۷.۳ ميلي‌متر رسيده است.  

تغيير ديگر سرفيس پرو ايكس نسبت به ساير اعضاي خانواده‌اش، به فُرم بدنه بازمي‌گردد. تبلت جديد مايكروسافت ساختار يكپارچه‌اي دارد و از شيار باريك انتقال هوا در لبه‌‌ها خبري نيست. از سوي ديگر، بدنه‌ي دستگاه، فُرم گونيايي سرفيس پرو ۷ را ندارد و دورتادور آن، انحناهاي ظريفي را شاهد هستيم؛ موضوعي كه تجربه‌ي در دست‌گرفتن سرفيس پرو ايكس را اندكي ارتقا مي‌دهد. تبلت جديد مايكروسافت تنها در يك نسخه با رنگ مشكي به‌فروش مي‌رسد. رنگ بدنه‌ي دستگاه برخلاف آنچه با سرفيس پرو ۶ و ۷ تجربه كرده‌ايم از نوع براق است؛ بنابراين لك يا اثر انگشت به‌سادگي روي سطح دستگاه برجاي مي‌ماند.  

كيك‌استند به‌عنوان برجسته‌ترين وجه تمايز خانواده‌ي سرفيس پرو با رقبا، در سرفيس پرو ايكس نيز حضور دارد. پايه‌ي سرفيس پرو ايكس تا ۱۶۵ درجه باز مي‌شود و امكان استفاده از دستگاه را در حالت‌هاي متنوعي مانند تبلت، لپ‌تاپ يا Studio Mode‌ براي كار راحت‌تر با قلم براي فراهم مي‌كند؛ هرچند كه ابعاد ۸/۵ × ۲۰۱ × ۲۹۲ ميلي‌متري، وزن حدودي ۷۷۵ گرمي و صدالبته نسبت تصوير ۳:۲ نمايشگر، استفاده از سرفيس پرو ايكس به‌عنوان تبلت را به تجربه‌اي ناآشنا، غيرطبيعي و اندكي آزاردهنده تبديل مي‌كند. 

طراحان مايكروسافت كليدهاي پاور و كنترل صداي سرفيس پرو ايكس را به‌ترتيب در لبه‌ي سمت راست و سمت چپ آن قرار داده‌اند تا به‌نوعي به ترجيح متخصصان براي استفاده از سرفيس پرو در حالت دسكتاپ نسبت به حالت پرتره صحه بگذارند.

به‌دنبال باريك‌تر شدن بدنه، مايكروسافت پورت‌ USB Type-A را نيز كنار گذاشته و در عوض ۲ پورت USB 3.2 gen 2 Type-C به سرفيس پرو ايكس اضافه كرده است. پردازنده‌ي SQ1 از استاندارد تاندربولت ۳ همراهي نمي‌كند؛ اما پورت‌هاي سرفيس پرو ايكس قابليت انتقال داده، شارژ و اتصال به نمايشگر خارجي را دراختيار متخصص مي‌گذارند. ردموندي‌ها در تصميمي عجيب، جك ۳.۵ ميلي‌متري هدفون را نيز از سرفيس پرو ايكس حذف كرده‌اند؛ اما دانگل مجزايي را براي تبديل USB-C به جك ۳.۵ ميلي‌متري در وب‌سايت خود به‌فروش مي‌رسانند. پورت اختصاصي سرفيس كانكت و پورت اتصال كيبورد ديگر درگاه‌هاي سرفيس پرو ايكس هستند.

در سرفيس پرو ايكس خبري از درگاه كارت حافظه‌ي microSD نيست؛ اما مايكروسافت در اقدامي ستودني، امكان تعويض حافظه‌ي SSD را نيز دراختيار متخصص مي‌گذارد. زير كيك‌استند، پوششي ديده مي‌شود كه با استفاده از پين سيم‌كارت مي‌توان آن را جدا كرد، زير اين پوشش، ماژول حافظه‌ي M.2 2230 NVMe SSD و شيار سيم‌كارت نانو براي مودم 4G LTE ديده مي‌شود. وجود درگاه سيمكارت يكي از برتري‌هاي كليدي سرفيس پرو ايكس نسبت به رقباي ويندوزي ديگر به‌شمار مي‌آيد. تبلت جديد مايكروسافت از بلوتوث نسخه‌ي ۵ نيز همراهي مي‌كند؛ اما به‌جاي استاندارد جديدترِ Wi-Fi 6 AX، با استاندارد قديمي Wi-Fi 5 سازگاري دارد.

رنگ‌هاي طبيعي دركنار روشنايي مناسب از جمله‌ي مواردي هستند كه در نمايشگرهاي خانواده‌ي سرفيس بارها ديده‌ايم. مايكروسافت از پنل ۱۳ اينچي IPS LCD با رزولوشن ۱۹۲۰ × ۲۸۸۰ پيكسل در سرفيس پرو ايكس بهره گرفته است كه با تراكم ۲۶۷ پيكسل در هر اينچ تصاويري شارپ ارائه مي‌كند؛ بدين ترتيب نمايشگر سرفيس پرو ايكس تراكم پيكسلي يكساني با سرفيس پرو ۷ دارد كه كاملا براي دستگاهي ۱۳ اينچي با متخصصي تبلت و لپ‌تاپ مناسب به‌انديشه متخصصين مي‌رسد.

نمايشگر سرفيس پرو ايكس در آزمايش روشنايي ما روشنايي ۶۵۴ نيت (ميانگين ۴ منطقه‌ي نمايشگر با APL ۵۰ درصدي) را ثبت كرد كه رقم بالاتري از آنچه در سرفيس پروها ديده‌ايم محسوب مي‌شود. عملكرد خوب سرفيس پرو ايكس به روشنايي بالا ختم نمي‌شود و رنگ مشكي نيز با توليد ۰.۹۶ نيت (ميانگين ۴ منطقه‌ي نمايشگر با APL ۵۰ درصدي) روشنايي، در زمره‌ي بهترين‌ها قرار مي‌گيرد؛ اين ارقام به كنتراست Native مناسب ۶۸۱ منجر مي‌شود.

متاسفانه به‌دليل اجرا نشدن نرم‌افزار تست رنگ، امكان مطالعه اين تبلت از مانديشه متخصصين دقت‌ و پوشش رنگ وجود نداشت. نمايشگر سرفيس پرو ايكس همچنان بر مبناي فضاي رنگي sRGB كار مي‌كند بنابراين خبري از پوشش كامل فضاهاي رنگي گسترده مانند DCI P3 در آن نيست. نمايشگر لمسي سرفيس پرو ايكس همچنين قادر به شناسايي ۱۰ لمس هم‌زمان است و از قلم جديد SlimPen مايكروسافت همراهي مي‌كند.

اسپيكرهاي استريوي سرفيس پرو ايكس درست‌مانند اعضاي ديگر خانواده‌ي سرفيس پرو، داخل شيارهاي باريكي در دو طرف نمايشگر قرار دارند. اين اسپيكرهاي ۲ واتي از استاندارد Dolby Audio‌ همراهي مي‌كنند و صداي خروجي آن‌ها به نسبت ابعاد كوچك‌شان، واضح، رسا و شفاف است و براي اتاق كوچكي كافي به‌انديشه متخصصين مي‌رسد.

در نماي پشتي سرفيس پرو ۷، حسگر جديد ۱۰ مگاپيكسلي نقش دوربين اصلي را برعهده دارد و در نماي جلو نيز ماژول ۵ مگاپيكسلي به‌عنوان دوربين سلفي عمل مي‌كند. هر دو دوربين سرفيس پرو ايكس قابليت فيلم‌برداري Full HD را نيز دراختيار متخصص قرار مي‌دهند و عملكرد كلي آن‌ها پذيرفتني است. ردموندي‌ها اپليكيشن دوربين سرفيس پرو ايكس را با اپليكيشن وايت‌برد مايكروسافت يكپارچه كرده‌اند؛ بدين ترتيب متخصص مي‌تواند با گرفتن عكسي از وايت‌برد، آن را به وضعيت مشابهي با صفحه‌ي كاغذي مبدل سازد و امكان يادداشت‌برداري يا ويرايش آن را داشته باشد.

سرفيس پرو ايكس نيز همانند برادرانش، از قابليت امنيتي Windows Hello براي احراز هويت بايومتريك همراهي و با سرعت زيادي چهره‌ي متخصص را شناسايي مي‌كند. Instant On نام قابليت ديگر سرفيس پرو ايكس است كه رفتاري مشابه آيپد و موبايل‌هاي هوشمند را به تبلت ويندوزي مايكروسافت مي‌بخشد؛ به‌گونه‌اي كه حتي اگر دستگاه تا ۷۲ ساعت نيز در حالت Sleep باشد، با فشردن كليد پاور يا كنارزدن كاور، در كمتر از سه‌چهار ثانيه، متخصص را به دسكتاپ هدايت خواهد كرد.

نكته‌ي مهم درباره‌ي قابليت Instant On، تأثير اندك آن بر ميزان مصرف باتري است. به‌صورت تقريبي در حالت Sleep، از شب‌هنگام تا طلوع آفتاب حدود سه‌ يا چهار درصد از شارژ باتري سرفيس كم مي‌شود، درعوض، متخصصان سرفيس پرو ديگر با هربار كنار‌زدن تايپ‌كاور، چندين ۱۰ ثانيه در انتظار آماده‌ به‌ كار شدن دستگاهشان نخواهند بود. توجه كنيد Instant On تنظيمات خاصي ندارد و سرفيس پرو همواره از آن بهره مي‌برد. ناگفته نماند كه از انديشه متخصصين نگارنده، عملكرد قابليت Instant On در سرفيس پرو ۷ اندكي بهتر از سرفيس پرو ايكس است.

براي دستگاهي كه شركت سازنده آن را لپ‌تاپ مي‌‌‌داند، وجود صفحه‌كليد و ترك‌پد حياتي است؛ اما مايكروسافت صفحه‌كليد سرفيس پرو ايكس را به‌صورت جداگانه در دو نسخه به‌صورت تكي يا همراه قلم جديد اسليم‌پن با برچسب ارزشي نه‌چندان مناسب ۱۳۹/۹۹ و ۲۶۹/۹۹ دلار مي‌فروشد. فروش جداگانه‌ي كيبورد با هدف ارزان‌ نگه‌داشتن ارزش پايه‌ي خود سرفيس پرو ايكس بوده است و جنبه‌اي رواني دارد؛ در‌حالي‌كه باتوجه‌به ماهيت ويندوز ۱۰ و تجربه‌ي نه‌چندان خوشايندي كه در حالت لمسي ارائه مي‌دهد، متخصصان سرفيس پرو ايكس بي‌شك بايد همراه‌با دستگاه خود كيبورد را نيز بخرند. 

با وجود تغييرات چشمگير در طراحي سرفيس پرو ايكس نسبت به سرفيس پرو ۷، ساختار كيبورد و چينش كليدها در كيبورد دو دستگاه تفاوتي چنداني با يكديگر ندارد. مايكروسافت در باندل ۲۷۰ دلاري كيبورد + اسليم‌پن، به‌صورت هوشمندانه‌اي، جايگاهي را در لبه‌ي بالايي كيبورد براي قلم تدارك ديده است كه با اتصال لبه‌ي بالايي به تبلت، آن را پنهان مي‌كند. ما براي مطالعه نسخه‌ي عادي كيبورد سرفيس پرو ايكس را دراختيار داشتيم؛ بنابراين نمي‌توانيم در مورد عملكرد مكانيزم مغناطيسي جديد كيبورد يادشده اظهارانديشه متخصصين كنيم.

اندكي پايين‌تر از كليدها، ترك‌پد مشاهده مي‌شود. اين ترك‌پد عريض درمقايسه‌با ترك‌پد وسيع مك‌بوك پرو ارتفاع كمتري دارد. پوشش شيشه‌اي ترك‌پد موجود روي كيبورد سرفيس پرو ايكس تجربه‌ي رضايت‌بخشي براي متخصص به‌ارمغان مي‌آورد و به‌لطف درايور پرسيژن مايكروسافت، بازخورد و دقت آن كم‌نظير است. اگرچه ترك‌پد محصولات سرفيس جزو بهترين‌هاي دنياي ويندوز به‌شمار مي‌آيد، ترك‌پد فورس‌تاچ مك‌بوك پرو همچنان مقام نخست را در بين تمام لپ‌تاپ‌ها دراختيار دارد.

پيش از هرچيز بايد تأكيد كنيم كه ويندوز ۱۰ مبتني بر آرم، همان ويندوز RT نيست. سيستم‌عامل پرحاشيه‌ي RT‌ تنها به اپليكيشن‌هاي انگشت‌شمار موجود در فروشگاه ويندوز و نسخه‌اي بهينه‌شده از مجموعه‌ي آفيس محدود بود. در نقطه‌ي مقابل، ويندوز ۱۰ آرم نسخه‌اي كاملا مستقل از سيستم‌عامل محبوب مايكروسافت ابه‌شمار مي‌آيد كه به‌صورت كامل روي معماري آرم اجرا مي‌شود، با اپليكيشن‌هاي ARM32 و ARM64 به‌صورت بومي سازگاري دارد و نرم‌افزارهاي مرسوم دسكتاپ با معماري ۳۲ بيتي X86 را در محيطي شبيه‌سازي‌شده اجرا مي‌كند.

مايكروسافت نخستين‌بار در سال ۲۰۱۶ از برنامه‌هاي خود براي توسعه‌ي ويندوز ۱۰ آرم پرده برداشت و نخستين كامپيوترهاي ويندوزي آرم موسوم به «PC-هاي همواره متصل» يك سال بعد و در جريان رويداد Snapdragon Tech Summit كوالكام معرفي شدند. همراهي از ويندوز ۱۰ آرم در نسخه‌ي ۱۷۰۹ ويندوز ۱۰ از راه رسيد و فروش دستگاه‌هاي مبتني بر ويندوز ۱۰ آرم نيز از اواسط سال ۲۰۱۸ آغاز شد. دستگاه‌هاي ابتدايي عملكرد شگفت‌انگيزي نداشتند؛ اما با معرفي نسل دوم كامپيوترهاي يادشده، وضعيت اندكي روبه‌بهبود گذاشت.

متأسفانه حداقل در‌حال‌حاضر نصب نرم‌افزارهاي ۶۴ بيتي دسكتاپ روي ويندوز ۱۰ آرم ممكن نيست و از سوي ديگر، اجراي نرم‌افزارهاي ۳۲ بيتي در محيط شبيه‌سازي‌شده نيز عملكرد آن‌ها را از حالت ايدئال دور مي‌كند و اشكالاتي همچون لگ يا كندي به‌بار مي‌آورد. مايكروسافت امكان كامپايل مجدد نرم‌افزارها را با معماري ARM64 براي توسعه‌دهندگان فراهم كرده است و گفته مي‌شود تا سال ۲۰۲۱ قابليت اجراي شبيه‌سازي‌شده‌ي نرم‌افزارهاي ۶۴ بيتي دسكتاپ نيز به ويندوز ۱۰ آرم اضافه خواهد شد.

مايكروسافت در اسناد مربوط به ويندوز ۱۰ آرم توضيحات جامعي را درباره‌ي اين نسخه و سازوكار شبيه‌سازي نرم‌افزارها را دراختيار توسعه‌دهندگان قرار داده، در قسمتي از اين اسناد چنين آمده است:

ويندوز ۱۰ آرم تمام اپليكيشن‌هاي ARM32 ،x86 و ARM64 از نوع UWP‌ موجود در فروشگاه مايكروسافت را اجرا مي‌كند. اپليكيشن‌هاي ARM32 و ARM64 به‌صورت بومي و بدون نياز به هيچ‌گونه شبيه‌سازي اجرا مي‌شوند؛ اما اپليكيشن‌هاي x86 به محيط شبيه‌سازي‌شده نياز دارند.علاوه‌بر اپليكيشن‌هاي UWP، ويندوز ۱۰ آرم درست‌مانند هر كامپيوتر شخصي ديگري، بدون نياز به پياده‌سازي هيچ‌گونه تغييري، امكان اجراي اپليكيشن‌هاي x86 Win32 (نظير ادوبي‌ريدر) با عملكرد خوب و تجربه‌ي متخصصي يكپارچه‌اي را نيز فراهم مي‌كند. اين اپليكيشن‌هاي x86 Win32 نيازي به كامپايل مجدد براي معماري آرم ندارند و حتي متوجه اجرا‌شدن روي پردازنده‌ي آرم نيز نمي‌شوند. توجه داشته باشيد كه اپليكيشن‌هاي ۶۴ بيتي x64 Win32 همراهي نمي‌شوند؛ اما بخش عمده‌اي از اپليكيشن‌ها، نسخه‌ي x86 نيز دارند؛ بنابراين به‌عنوان متخصص، تنها كافي است تا نسخه‌ي ۳۲ بيتي x86 را براي اجرا روي كامپيوتر‌هاي ويندوزي آرم برگزينيد.

درحال‌حاضر نرم‌افزارهاي انگشت‌شماري براي معماري ARM64 بهينه شده‌اند؛ در‌حالي‌كه برخي شركت‌ها نيز توسعه‌ي نسخه‌ي ۳۲ بيتي محصولات و سرويس‌هايشان را كنار گذاشته‌اند. مايكروسافت ادعا مي‌كند كه ويندوز ۱۰ آرم ۹۵ درصد از نياز نرم‌افزاري متخصصان را پوشش مي‌دهد و مي‌گويد شركت‌هايي همچون ادوبي در حال توسعه‌ي نسخه‌ي ARM64 سرويس‌هاي خود براي ويندوز ۱۰ آرم هستند؛ اما هيچ تاريخي براي انتشار آن‌ها مشخص نيست. 

صرف‌انديشه متخصصين از محدوديت‌هاي اكوسيستمي ويندوز ۱۰ آرم، بايد يادآور شويم كه اين نسخه نيز در زمينه‌ي عملكرد لمسي فرسخ‌ها با حالت ايدئال فاصله دارد و بهترين عملكرد خود را در حالت دسكتاپ و با اتصال كيبورد و ماوس ارائه مي‌دهد. رابط متخصصي غيرمنسجم، لاخبار تخصصي جابه‌جايي مكرر بين محيط مدرن و قديمي ويندوز، ژست‌هاي حركتي ناكارآمد و ناسازگاري طيف گسترده‌اي از نرم‌افزارها با رابط متخصصي لمسي از جمله‌ي مهم‌ترين ضعف‌هاي ويندوز ‍۱۰ به‌شمار مي‌آيد كه در نسخه‌ي ARM نيز به‌ قوت خود باقي است. اميدواريم تا سال آينده ويندوز 10X جاني دوباره به پيكر كهنسال ويندوز بدمد.

باتوجه‌به جايگاه منحصربه‌فرد سرفيس پرو ايكس به‌عنوان نخستين دستگاه مايكروسافتي مبتني بر ويندوز ۱۰ آرم و نيز ناسازگاري اغلب بنچمارك‌هاي نرم‌افزاري با اين پلتفرم نوظهور، براي مطالعه عضو جديد خانواده‌ي سرفيس پرو، راهكار متفاوتي را در پيش مي‌گيريم. ابتدا به مشخصات متخصص و جرئيات مربوط به به پردازنده‌ي SQ1 نگاهي خواهيم داشت، سپس عملكرد سرفيس پرو ايكس را در سه بنچمارك گيك‌بنچ ۴ و ۵، 3DMark Night Raid و بنچمارك سنجش سرعت حافظه‌ي CrystalDiskMark زير ذره‌بين قرار مي‌دهيم و در نهايت توضيح كوتاهي درباره‌ي عملكرد نرم‌افزارهاي پركاربرد روي سرفيس پرو ايكس ارائه خواهيم داد.

قلب تپنده‌ي سرفيس پرو ايكس، پردازنده‌اي موسوم به SQ1 و حاصل همكاري دو شركت مايكروسافت و كوالكام است. در حقيقت مي‌توان SQ1 را نسخه‌اي ارتقايافته از پردازنده‌ي اسنپدراگون 8cx با بهبودهايي در فركانس كاري و عملكرد GPU دانست. SQ1 از ۸ هسته‌ي پردازشي، شامل ۴ هسته‌ي Kryo 495 Gold مبتني بر Cortex-A76 با فركانس بيشينه‌ي ۳.۰ گيگاهرتز و ۴ هسته‌ي Kryo 495 Silver مبتني بر Cortex A55 با فركانس بيشينه‌ي ۱.۹ گيگاهرتز به‌عنوان پردازنده‌ي مركزي (CPU) بهره مي‌برد.

واحد پردازش گرافيكي آدرنو ۶۸۵ به‌كاررفته در SQ1 نسخه‌‌‌اي اوركلاك‌شده‌ از آدرنو ۶۸۰ موجود در اسنپدارگون 8cx به‌شمار مي‌آيد و براساس ادعاي مايكروسافت، بالغ بر ۲.۱ ترافلاپس توان محاسباتي FP16 يا ۱.۰۵ ترافلاپس توان محاسباتي FP32 را نسبت توان ۱.۸ ترافلاپسي FP16 اسنپدراگون 8cx دراختيار متخصص مي‌گذارد. SQ1 از كنترلر حافظه‌ي دوكاناله و ۳۲ بيتي LPDDR4x با فركانس ۱۸۶۶ مگاهرتزي همراهي مي‌كند. ناگفته نماند كه مودم يكپارچه‌ي X24 LTE سرعت اتصالي بالغ بر ۲ گيگابيت‌برثانيه ارائه مي‌دهد.

اگر تصور مي‌كنيد توان پردازش گرافيكي SQ1 تجربه‌ي بازي ايده‌آلي را به‌ارمغان خواهد آورد، بايد توجه داشته باشيد كه هر بازي ويندوزي كه از نسخه‌ي ۱.۱ يا بالاتر OpenGL‌ استفاده مي‌كند يا به‌نوعي به درايورهاي مربوط به پردازنده‌هاي اينتل وابستگي دارد، روي سرفيس پرو ايكس اجرا نخواهد شد. تنها درايورهاي موجود در داخل ويندوز يا درايورهايي كه منحصرا براي كامپيوترهاي مبتني بر آرم توسعه يافته‌اند، با سرفيس پرو ايكس سازگاري دارند.

به‌لطف همراهي پردازنده‌هاي 8cx/SQ1 از حافظه‌ي PCIe NVMe، سرفيس پرو ايكس در سه نسخه با حافظه‌ي ذخيره‌سازي ۱۲۸، ۲۵۶ يا ۵۱۲ گيگابايتي پرسرعت SSD به‌همراه ۸ يا ۱۶ گيگابايت حافظه‌ي رم LPDDR4x دردسترس خريداران قرار دارد. وجود رم LPDDR4x به‌ مفهوم بهبود عملكرد و كاهش مصرف انرژي است، توجه داشته باشيد كه پيش‌تر ويندوز ۱۰ آرم به حافظه‌هاي رم ۴ گيگابايتي DDR3 محدود بود.

همان‌طور كه اشاره كرديم، بنچمارك‌هاي نرم‌افزاري انگشت‌شماري روي سرفيس پرو ايكس اجرا مي‌شوند. عموم آن‌ها يا ۶۴ بيتي هستند و با ويندوز ۱۰ آرم سازگاري ندارند، يا نسخه‌ي قديمي و ۳۲ بيتي آن‌ها به‌‌درستي از تمام ظرفيت دستگاه استفاده نمي‌كند. بدين ترتيب براي اجراي بنچمارك‌هاي نرم‌افزاري تنها به دو نسخه‌ي ۴ و ۵ گيك‌بنچ و بنچمارك جديدي موسوم به 3DMark Night Raid محدود شده‌ايم كه به‌لطف همراهي از معماري ARM64، مي‌توان تا حدودي به نتايج آن‌ها در قياس با پلتفرم‌هاي ديگر اتكا كرد.

در متخصصي‌هاي روزمره، به‌ويژه‌ در دنياي لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌ها، مرورگر نقش پررنگي ايفا مي‌كند. مايكروسافت هم‌اكنون سرفيس پرو ايكس را با مرورگر اج مجهز به موتور EdgeHTML به‌فروش مي‌رساند؛ اين مرورگر به‌صورت ۳۲ بيتي و در محيطي شبيه‌سازي‌شده اجرا مي‌شود؛ بنابراين عملكرد چندان رضايت‌بخشي ندارد. از سويي ديگر، كروم، محبوب‌ترين مرورگر دنياي اينترنت، امكان بهينه‌شدن براي معماري ARM64 را دارد؛ اما درحال‌حاضر گوگل برنامه‌اي براي انجام چنين كاري ندارد و آن را با معماري‌ x86 يا x64 براي ويندوز ارائه مي‌دهد. عملكرد نسخه‌ي ۳۲ بيتي كروم روي سرفيس پرو ايكس پذيرفتني است؛ اما ايدئال نيست. 

مايكروسافت مدتي پيش از مروگر جديد اج با موتور كروميوم پرده برداشت؛ مرورگري كه قرار است به‌زودي جايگزين اج مبتني بر EdgeHTML شود. ردموندي‌ها اخيرا اج كروميوم با معماري ARM64 را به‌صورت آزمايشي ازطريق كانال Canary دراختيار متخصصان قرار دادند. با نصب اين مرورگر، انديشه متخصصيناتتان درباره‌ي سرفيس پرو ايكس به‌شدت دستخوش تغيير خواهد شد؛ چرا كه اج كروميوم چه در بنچمارك‌هاي وب، چه در متخصصي روزمره، عملكرد فوق‌العاده‌اي روي تبلت جديد مايكروسافت دارد و به‌خوبي تمام ظرفيت دستگاه را به‌كار مي‌گيرد. توجه داشته باشيد كه موزيلا نيز نسخه‌ي Nightly فايرفاكس را با معماري ARM64 ارائه داده است.

براي متخصصان سازماني و البته عموم متخصصان ايراني (!)، ابزارهاي تغيير IP از اهميت بسيار زيادي برخوردار هستند. براساس مطالعه‌هاي اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران باتوجه‌به‌ فراهم‌نبودن امكان راه‌اندازي درايور Windows TAP روي ويندوز ۱۰ آرم، بسياري از نرم‌افزارهاي تغيير IP روي سرفيس پرو ايكس دچار اشكال مي‌شوند. ما تنها با بهره‌گيري از راهكار داخلي خود ويندوز، موفق به استفاده از سرويس‌هايي همچون يوتيوب و اسپاتيفاي با سرفيس پرو ايكس شديم.

مجموعه‌ي ارزشمند آفيس براي بسياري، از متخصصان عادي گرفته تا متخصصان سازماني و حرفه‌اي، بسيار متخصصدي و ضروري است؛ بنابراين اجراي مناسب اين مجموعه روي سرفيس پرو ايكس بسيار حائز اهميت خواهد بود. ردموندي‌ها سرويس آفيس ۳۶۵ را به‌صورت كامل براي سيستم‌عامل ويندوز ۱۰‌ آرم بهينه‌ ساخته‌اند؛ اما براي متخصصاني كه به‌دنبال نسخه‌ي هميشگي آفيس ۲۰۱۹ هستند، معماري ۳۲ بيتي آن را پيشنهاد مي‌كنند؛ البته كاركرد نسخه‌ي يادشده روي سرفيس پرو ايكس رضايت‌بخش به‌انديشه متخصصين مي‌رسد.

متأسفانه اغلب سرويس‌هاي ادوبي تنها براي معماري x64 توسعه داده مي‌شوند و نسخه‌ي ۳۲ بيتي نرم‌افزار پركاربرد فتوشاپ نيز از سال ۲۰۱۸ كنار گذاشته شده است. براساس مطالعه‌هاي اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران، كاركرد فتوشاپ ۳۲ بيتي از وضعيت ايدئال فاصله دارد و تنها براي متخصصي‌هاي سبك مي‌توان به‌ آن اتكا داشت؛ البته زمزمه‌هايي از تلاش ادوبي براي آماده‌سازي نرم‌افزارهاي مجموعه‌ي Creative Cloud براي معماري ARM64 به‌گوش مي‌رسد، اما هيچ موعد مشخصي براي انتشار آن‌ها تعيين نشده است.

در جدول بالا خلاصه‌اي از نتيجه‌ي نصب و اجراي اپليكيشن‌هاي متخصصدي روي سرفيس پرو ايكس آمده است كه احتمالا مي‌تواند راهنماي مناسبي براي علاقه‌مندان اين دستگاه باشد.

به‌لطف پردازنده‌ي مبتني‌بر آرم، سرفيس پرو ايكس به سيستم‌ خنك‌كننده‌ي اكتيو (داراي فن) نيازي ندارد و تحت بارهاي پردازشي شديد هم به‌ميزان غيرقابل تحملي جديد نمي‌شود. متأسفانه به‌دليل فقدان همراهي از آزمون‌هايي همچون CineBench، موفق به اجراي آزمون استرس براي مطالعه ميزان پايداري عملكرد سرفيس پرو ايكس در طول بارهاي پردازشي شديد نشديم.

بخشي از استدلال شركت‌ها در مورد روي آوردن به معماري آرم، به ساختار بهينه‌‌ي اين معماري و مصرف انرژي پايين پردازنده‌هاي مبتني‌بر آن بازمي‌گردد. در شرايطي كه ساير شركت‌هاي توليدكننده‌ي كامپيوترهاي مبتني بر معماري آرم، عمر باتري ۲۰ ساعته‌ي محصولاتشان خبر مي‌دهند، فركانس بالاتر و قدرت پردازشي بيشتر SQ1 نسبت به ساير پردازنده‌ها مايكروسافت را وادار مي‌كند تا به دادن وعده‌ي ۱۳ ساعته شارژدهي در «كاربري‌هاي عادي» بسنده كند؛ اما ادعاي ردموندي‌ها تا چه اندازه با واقعيت برابري دارد؟

كالبدشكافي وب‌سايت IFIXIT نشان مي‌دهد‌ كه سرفيس پرو ايكس از باتري ۳۸.۲ وات‌ساعتي براي تأمين انرژي موردنياز خود كمك مي‌گيرد. بدين ترتيب ظرفيت باتري سرفيس پرو ايكس از سرفيس پرو ۷ (۴۳.۲ وات‌ساعت) كمتر و از آيپد پرو ۱۲.۹ (۳۶.۵ وات‌ساعت) اندكي بيشتر است. ماهيت ARM-محور دستگاه باعث مي‌شود تا ما قادر به اجراي آزمون باتري GFXBench نباشيم و تنها به دو آزمون پخش فيلم و اجراي نرم‌افزار Battery Eater بسنده كنيم.

در گام بعدي، نوبت به نرم‌افزار Battery Eater مي‌رسد كه با زيرفشار قراردادن هم‌زمان CPU و GPU، باتري را محك بزند. در اين آزمون با تكرار وضعيت آزمون قبلي، تبلت هيبريدي جديد مايكروسافت به‌مدت خارق‌العاده‌ي ۳۹۰ دقيقه شارژدهي داشت كه حدود ۱۱۰ درصد بهبود را درمقايسه‌با سرفيس پرو ۷ نشان مي‌دهد؛ بهبودي كه به‌طور كامل به پردازنده‌‌ و سيستم‌عامل بهينه‌ي سرفيس پرو ايكس بازمي‌گردد. 

در حالت كلي شارژدهي سرفيس پرو ايكس تا حدود زيادي به نرم‌افزارهاي مورداستفاده‌ي شما بازمي‌گردد؛ اگر شما نيز مانند نگارنده، بخش عمده‌اي از زمان خود را درون مرورگر اج كروميوم سپري مي‌كنيد، سرفيس پرو ايكس تا ۱۰ ساعت استفاده‌ي مداوم، همراهي‌تان خواهد كرد؛ اما چنانچه مرورگر انتخابي‌تان كروم باشد، زمان يادشده تا حدود ۷ ساعت كاهش مي‌يابد. خوشبختانه فناوري شارژ سريع مايكروسافت با درگاه سرفيس‌كانكت و شارژر ۶۵ واتي همراه محصول بسيار توانمند ظاهر مي‌شود و ظرف مدت ۳۰ دقيقه، سرفيس پرو ايكس را حدود ۵۰ درصد شارژ مي‌كند.

مايكروسافت براي ارائه‌ي تجربه‌ي رايانشي نوين، در جهت وارون اپل گام برمي‌دارد. در شرايطي كه شركت مستقر در كوپرتينو رفته‌رفته آيپد را با سيستم‌عامل ارتقايافته‌ي iPadOS به ابزاري جايگزين براي كامپيوترهاي مرسوم بدل مي‌كند، ردموندي‌ها سال‌ها است كه در تلاش براي نزديك‌كردن ويندوز به دنياي موبايل و تجربه‌ي لمسي هستند. استراتژي متفاوت دو شركت، مزايا و معايب متفاوتي را به‌همراه دارد. در‌حالي‌كه اپل اخيرا قابليت‌هايي همچون مرورگر در سطح دسكتاپ، قابليت اتصال به فضاهاي ذخيره‌سازي اشتراكي و مديريت فايل بهتر را به آيپد اضافه كرده است، شركت رقيب از ابتدا با ويندوز به‌صورت كامل قابليت‌هاي يادشده را دراختيار متخصصان قرار مي‌داد.

از سوي ديگر، به‌لطف قدمت تجربه‌ي موبايلي آيپد، اكنون متخصصان تبلت‌هاي اپل اكوسيستمي غني با اپليكيشن‌هاي باكيفيت را دراختيار دارند؛ اما مايكروسافت كماكان براي ترغيب توسعه‌دهندگان به بهينه‌سازي اپليكيشن‌هاي دسكتاپ جهت استفاده در محيط لمسي تقلا مي‌كند و فروشگاه ويندوز هنوز هم بسياري از اپليكيشن‌هاي مهم و متخصصدي را درون خود ندارد. ما كماكان تجربه‌ي استفاده از ويندوز ۱۰ در حالت تبلت را در سطح iPadOS نمي‌دانيم.

ويندوز ۱۰ آرم فرسخ‌ها از افتضاح ويندوز RT جلوتر است و به‌‌انديشه متخصصين مي‌رسد كه آينده‌ي كامپيوترهاي روزمره به‌حساب مي‌آيد؛ اما وضعيت آن را مي‌توان تا حدود زيادي به دوران ابتدايي iOS در آيپد شبيه دانست. حال بايد ديد كه آيا مايكروسافت اين بار مي‌تواند توسعه‌دهندگان را براي آوردن اپليكيشن‌ها و سرويس‌هاي باكيفيت به اكوسيستم ويندوز ۱۰ آرم مجاب كند يا خير. در هر صورت نگارنده باور دارد كه سرفيس پرو ايكس با وجود ظرفيت بسيارش، برتري چشمگيري نسبت به سرفيس پرو ۷ ارائه نمي‌دهد و آن را در خوشبينانه‌ترين حالت مي‌توان شروعي جذاب براي يك ماجراجويي آينده‌نگرانه دانست.

شما متخصصان عزيز مي‌توانيد براي خريد سرفيس پرو ايكس به وب‌سايت شركت امتداد پارسه مراجعه كنيد.