۱۳ داستان دلگرم‌كننده از نجات‌دهندگان سياره زمين

اين روزها همه‌ي آنچه مي‌شنويم، تاثيرات مخرب ما بر سياره‌ي زيبايمان زمين است. با وجود ميلياردها قطعه زباله‌اي كه به اقيانوس‌ها ريخته مي‌شوند، ميليون‌ها نفر از مردمي كه هر روز با گرسنگي دست‌وپنجه نرم مي‌كنند و هزاران گونه جانوري كه هر روز به فهرست گونه‌هاي در معرض خطر انقراض افزوده مي‌شوند، حالا وقت آن است كه همه‌ي ما براي نجات سياره دست به كار شويم.

درحالي‌كه اخبار بد زيادي مي‌شنويم، اما همه‌چيز نااميدكننده نيست، هنوز هم بسياري از مردم جهان تلاش مي‌كنند تا به مادر طبيعت كمك كنند. فهرستي كه در ادامه با هم مرور مي‌كنيم، توسط وب‌سايت Bored Panda تهيه شده و برخي از مؤثرترين و ابتكاري‌ترين جنبش‌هاي زيست‌محيطي از سراسر جهان در آن گنجانده شده‌اند. اميدواريم كه اين طرح‌ها نه‌تنها به‌عنوان نمونه‌هاي عالي از روش‌هاي نجات سياره مؤثر واقع شوند، بلكه براي شما كه اين يادداشت را مي‌خوانيد نيز الهام‌بخش باشند تا هرچه بيشتر براي فردايي روشن‌تر و پاك‌تر براي سياره‌ي خودمان زمين تلاش كنيد.

آنچه كه قبلا تكه زمين برهوتي بود، حالا به جنگلي به وسعت ۱٫۳۶۰ هكتار بدل شده و همه‌‌ي آن به‌لطف تلاش‌هاي بي‌دريغ مرد هندي به نام جاداو پاينگ است. پاينگ، ۴۰ سال است كه هر روز يك نهال درخت مي‌كارد و حالا اين مرد جنگلي ساخته كه از پارك مركزي نيويورك هم بزرگ‌تر است. هم‌اكنون اين جنگل باورنكردني محل زندگي صدها فيل، كرگدن، گراز، و انواع خزندگان و پرندگان است. اين فرد علاقه‌مند به گياه‌شناسي و هوادار محيط‌زيست مي‌گويد كه قصد دارد تا «آخرين نفس‌هايش» به كاشت درخت ادامه دهد.

پاينگ مي‌گويد:

طبيعت خداست. الهام‌بخشم است و به من نيرو مي‌دهد....تا زماني‌كه طبيعتي زنده باشد، من هم زنده مي‌مانم.

اگر مي‌خواهيد بيشتر در مورد اين قهرمان بدانيد، مي‌توانيد، مستند كوتاهي كه در مورد او ساخته شده را از يوتيوب تماشا كنيد.

اكوزيا (Ecosia) يك موتور جست‌وجو است كه اجازه مي‌دهد شما نيز بخشي از پروژه كاشت درخت در سراسر جهان باشيد، آن هم بدون اينكه حتي انگشت خود را از روي صفحه كليد كامپيوتر برداريد. اكوزيا با هر ۵۰ بار جستجوي متخصصانش، به‌وسيله پولي كه ازطريق تبليغات به‌دست مي‌آورد، يك نهال درخت مي‌كارد.

اين موتور جست‌وجو تاكنون مسئول كاشت ۵۰٬۱۲۰٬۹۰۶ درخت بوده و هر ثانيه هم به اين تعداد افزوده مي‌شود. مؤسسان اكوزيا گفته‌اند كه به اين دليل به‌جاي فعاليت‌هاي زيست‌محيطي ديگر تصميم به كاشت درخت گرفته‌اند كه معتقدند با كاشت درخت مي‌توان با تغييرات آب‌وهوايي مبارزه، چرخه آب را تجديد، بيابان‌ها را به جنگل‌هاي پربار تبديل و تغذيه، اشتغال، يادگيري، كمك‌هاي پزشكي و ثبات سياسي و اقتصادي نيز فراهم كرد.

شركتي در مكزيك به نام بيوفاس (BioFase)، كارد، قاشق و چنگال‌هاي يكبار مصرفي را توليد كرد كه تنها در عرض ۲۴۰ روز تجزيه مي‌شوند. از آنجايي كه مكزيك حدود ۵۰ درصد از توليد آووكادوي جهان را برعهده دارد، اين كشور همواره مقادير بسياري زيادي دانه‌هاي اين ميوه در اختيار دارد كه معمولا بدون هيچ متخصصدي در محل‌هاي دفن زباله سوزانده مي‌شوند. و حالا شركت بيوفاس از دانه‌هاي آووكادو، براي كاهش ضايعات پلاستيكي استفاده مي‌كند.

اين ابتكار باورنكردني «بزرگ‌ترين پروژه پاك‌سازي ساحل در جهان» لقب گرفته است. آفروز شاز، فعال زيست‌محيطي است كه از سال ۲۰۱۵ شروع به جمع‌آوري زباله‌ از ساحل بمبئي كرد و هر روز افراد بيشتري به او پيوستند تا اينكه داوطلبان موفق شدند كه ۵٫۳ ميليون كيلوگرم زباله را جمع‌آوري كنند.

ساحل ورسوا در بمبئي عمدتا به‌دليل جهت باد آلوده بود. از آنجايي كه اين محل جاذبه توريستي محبوبي نبود، اقدامات لازم براي مراقبت از آن هم صورت نگرفته بود. اما حالا، با كمك ۱۰۰۰ داوطلب، اين ساحل براي عموم مردم تبديل به مكاني جذاب و تميز شده است. هر ساله بيش از ۸ ميليارد تن پلاستيك به درون اقيانوس‌ها ريخته مي‌شود. اگر مي‌خواهيد از زباله‌هاي پلاستيكي خود بكاهيد، سعي كنيد از ظروف، كارد و چنگال‌هاي يك‌بار مصرف استفاده نكنيد، از ليوان‌هاي پلاستيكي نيز پرهيز كنيد و به‌همان اندازه سعي كنيد كه از محصولات غير پلاستيكي استفاده كنيد.

آلودگي پلاستيك و زباله‌هاي شناور در منابع آبي، معضلي در حال رشد است. آلودگي منابع آب، نه‌تنها براي انسان‌ها، بلكه براي حيات وحش نيز بسيار خطرناك است. خوشبختانه، گاهي ساده‌ترين و دم‌دست‌ترين راه‌حل‌ها، مؤثرين راهكارها هستند.

در سال ۲۰۱۸، مقامات شهر كوينانا در استراليا، تصميم گرفتند كه تورهايي را در مجاري خروجي دو لوله زهكشي نصب كنند. اين تورهاي زهكشي يا به اصطلاح «تله‌هاي زباله» براي كاهش زباله‌هاي تخليه‌شده در سيستم‌هاي زهكشي نصب شدند. اين تورها از ورود آلاينده‌ها و زباله‌هاي جامد كه توسط آب‌هاي طوفان وارد مجاري زهكشي مي‌شوند، جلوگيري مي‌كنند. تورهاي زهكشي در مجراي خروجي دو لوله زهكشي نصب شدند كه بين مناطق مسكوني و طبيعي قرار داشتند.

قبل از نصب اين تورها، نيروي سادهان زباله‌ها را با دست جمع‌آوري مي‌كردند. هزينه كل اين تورها حدود ۲۰ هزار دلار بوده كه در مقايسه با هزينه‌اي كه بابت مزد نيروي سادهان پرداخت مي‌شد، بسيار مقرون‌به‌صرفه‌تر بود. اين ابتكار ساده بسيار مفيدتر از چيزي است كه در ابتدا تصور مي‌شد. مقامات شهر كوينانا گفته‌اند كه تورهاي زهكشي در عرض ۴ ماه حدود ۳۷۰ كيلوگرم زباله را جمع‌آوري كردند.  

زباله‌هاي جمع‌آوري‌شده ابتدا به تأسيسات ويژه‌اي منتقل مي‌شوند كه در آنجا زباله‌هاي سبز به مالچ (خاكپوش) تبديل مي‌شوند و مواد قابل بازيافت و غيرقابل بازيافت نيز از هم جدا مي‌شوند. ساكنان شهر هم از موفقيت پروژه تورهاي زهكشي خوشحال هستند. اين پروژه براي حيات وحش محلي نيز مفيد است، نه‌تنها حيوانات در منطقه‌اي پاكيزه‌تر زندگي مي‌كنند، بلكه اين تورها براي آن‌ها خطري ندارد؛ حداقل تا به‌حال هيچ حيواني در اين تورها به دام نيافتاده است.

كارخانه Saltwater Brewery در فلوريدا با استفاده از روشي ابتكاري زباله‌هاي پلاستيكي را كاهش مي‌دهد، اين كارخانه حلقه‌هاي ۶تايي زيست‌تخريب‌پذير مي‌سازد و از آنجايي كه اين حلقه‌ها از مواد زائد گندم و جو ساخته‌ شده‌اند، خوردن مقادير كمي از آن براي حيوانات ايمن است. اين حلقه‌هاي ۶تايي مخصوص نگه‌داري قوطي‌هاي نوشيدني مي‌تواند جايگزين حلقه‌هاي پلاستيكي شود كه باعث آسيب رساندن به محيط‌زيست و حيواناتي كه در آن زندگي مي‌كنند مي‌شود.

خبرگزاري آسوشيتدپرس در سال ۱۹۸۷ اعلام كرده بود كه تنها حدود يك ميليون پرنده دريايي و ۱۰۰ هزار پستاندار دريايي هر ساله به‌وسيله حلقه‌هاي ۶تايي كشته مي‌شوند. در دنيايي كه آلودگي پلاستيكي به يكي از معضلات جدي زيست‌محيطي بدل شده، حلقه‌هاي ۶تايي يك‌بار مصرف زيست‌تخريب‌پذير يك ضرورت است. بنابراين، قبل از اينكه دفعه ديگر يكي از همين حلقه‌هاي ۶تايي را دور بياندازيد، فقط لحظه‌اي فكر كنيد كه آنچه در دست داريد تا ۱۰۰۰ سال ديگر تجزيه نمي‌شود.

به مدال‌آوران بازي‌هاي المپيك و پارالمپيك ۲۰۲۰ توكيو، مدال‌هايي اهدا مي‌شود كه از زباله‌هاي بازيافتي ساخته‌ مي‌شوند. زباله‌هاي الكترونيكي (E-waste)، زباله‌هايي كه از دستگاه‌هاي الكترونيكي و قطعات آن‌ها حاصل مي‌شوند، به‌سرعت به معضل زيست‌محيطي بزرگي بدل مي‌شوند. براساس گزارش سازمان ملل، ۴۵ تن زباله الكترونيكي در سال ۲۰۱۶ در سراسر جهان دور ريخته شده‌اند كه تنها ۲۰ درصد اين زباله‌ها بازيافت شده‌اند. گفتني است كه حدود ۳۰ درصد از مدال‌هاي برنز و نقره المپيك ۲۰۱۶ ريودوژانيرو از مواد بازيافتي ساخته شدند. اما ژاپني‌ها مي‌خواهند ۱۰۰ درصد مدال‌هاي المپيك ۲۰۲۰ شامل مدال‌هاي طلا، نقره و برنز (در مجموع ۵۰۰۰ مدال) را از زباله‌هاي الكترونيكي بازيافت‌شده بسازند.

دولت جديد پاكستان در تلاش براي حل مسائل زيست‌محيطي است و به همين جهت تصميم دارد طي ۵ سال ۱۰ ميليارد نهال درخت بكارد. دولت اين كشور معتقد است كه با كاشت درختان مي‌تواند اشكالات زيادي را كه پاكستان با آن مواجه است، از جمله حفاظت از زمين‌هاي در حال فرسايش، كاهش خطر سيل، افزايش دما، خشكسالي و بارندگي‌هاي ناشي از تغييرات آب‌وهوايي را حل كند. اين طرح‌ تنها به حل مسائل زيست‌محيطي كمك نمي‌كنند، بلكه دولت پاكستان تلاش مي‌كند تا زمين‌هاي تحت كنترل گروه‌هاي مافيايي را مصادره به جنگل‌ها و پارك‌هاي حيات وحش براي نسل‌هاي آينده تبديل كند.

با بيش از ۵ تريليون قطعه زباله پلاستيكي كه هم‌اكنون در اقيانوس‌ها شناورند، ضروري است كه نوآوري‌هاي جديدي براي پاك‌سازي اقيانوس‌ها به كار گرفته شود. سازمان زيست‌محيطي «اوشن كليناپ (Ocean Cleanup)» كه در سال ۲۰۱۳ تأسيس شد، خود را بزرگ‌ترين پروژه پاك‌سازي تاريخ مي‌داند. اوشن كليناپ براي تميز كردن اقيانوس‌ از شناوري ۶۰۰ متري بهره خواهد برد كه از انرژي طبيعي خود اقيانوس براي به دام انداختن قطعات پلاستيكي استفاده مي‌كند.

اوشن كليناپ گفته است كه مي‌خواهد طي پنج سال آينده، حدود ۵۰ درصد از پلاستيك‌هاي اقيانوس را جمع‌آوري كند. اين سازمان همچنين اعلام كرده كه قصد دارد تا سال ۲۰۴۰، حدود ۹۰ درصد از پلاستيك‌هاي اقيانوس را جمع‌آوري كند.

سوپرماركتي در كپنهاگ، پايتخت دانمارك به بهترين روش ممكن در حال مبارزه با گرسنگي در جهان است. اين فروشگاه كه «وي‌فود (WeFood)» نام دارد، محصولاتي كه از تاريخ انقضاي آن‌ها گذشته يا بسته‌بندي‌هايشان خراب شده‌اند را مي‌فروشد. ارزش اين اجناس تاريخ‌گذشته بين ۳۰ تا ۵۰ درصد ارزان‌تر از اجناس معمولي است. وي‌فود نه‌تنها براي خريداران كم‌درآمد، بلكه براي كساني كه نگران معضل دورريز غذا هستند مناسب است.

 نكته جالب‌توجه ديگر اينكه اين فروشگاه كاملا داوطلبانه شروع به كار كرده و تمام عوايدي كه از راه فروش اقلام مصرفي به دست مي‌آيد صرف امور خيريه در كشورهاي در حال توسعه مي‌شود. گرسنگي در جهان، معضل بزرگي است. براساس آمارها، يك سوم مواد غذايي كه در جهان توليد مي‌شود دور ريخته مي‌شود كه به حدود ۱۳ ميليارد تن مواد غذايي در سال مي‌رسد. در همين حال، ۷۹۵ ميليون نفر در جهان دچار سوء‌تغذيه هستند.

هانس‌يورگ ويس، يك خير و طرفدار محيط‌زيست است كه يك ميليارد دلار براي حفاظت از زمين اهدا كرده است. ويس در مقاله‌اي با عنوان «ما بايد سياره را نجات دهيم، پس من يك ميليارد دلار اهدا مي‌كنم»، اعلام كرد كه مايل است اين مقدار پول را براي محافظت از ۳۰ درصد از سطح سياره تا سال ۲۰۳۰ اهدا كند.

براي ثروتمندترين افراد جهان بسيار مهم است كه پيامي واضح در خصوص مسائل زيست‌محيطي فعلي داشته باشند. اگرچه اهداي چنين پول زيادي مي‌تواند براي نجات بسياري از گونه‌هاي در معرض خطر به كار رود، اما همه‌ي ما مي‌توانيم با كارهايي به‌ظاهر ساده و كمك‌هاي كوچك به سازمان‌هاي خيريه دنياي بهتري بسازيم.

باچندري پال، اولين زن هندي است كه از قله اورست صعود كرد. او يك برنامه داوطلبانه را نيز اداره مي‌كند كه تاكنون ۵۵ تن زباله از رود گنگ جمع‌آوري كرده است. تيمي ۴۰ نفره متشكل از پريملاتا آگاروال، اولين زن هندي كه از همه هفت قله مرتفع دنيا صعود كرده، توانست مقدار زيادي زباله را تنها در يك ماه از رود گنگ جمع‌آوري كند. اين رود مقدس (جشنواره كوم ميلا هندوها، بزرگ‌ترين مراسم زيارتي جهان در اين رود برگزار مي‌شود) نه‌تنها مكاني براي شستشوي پيروان هندو است، بلكه محل ضايعات انساني و صنعتي نيز محسوب مي‌شود.

در سال ۲۰۱۵، دولت انگلستان قانون جديدي را اجرا كرد كه به موجب آن، خريداران بايد بابت كيسه‌هاي پلاستيكي جريمه‌ي مختصري را به فروشگاه‌ها مي‌پرداختند. آنچه رقم بسيار كوچكي به انديشه متخصصين مي‌رسيد، فقط ۵ پني (يك صدم پوند) براي هر كيسه پلاستيكي يك‌بار مصرف، درواقع تغييرات زيادي به‌همراه داشت. نه‌تنها بسياري از مردم از استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي غيرضروري خودداري كردند، بلكه فروشگاه‌ها نيز تشويق شدند كه هر مبلغي را كه از فروش كيسه‌ها به دست مي‌آورند به نهادهاي زيست‌محيطي اهدا كنند.

براساس آمارها، در سال ۲۰۱۵ مقدار كيسه‌هاي پلاستيكي سواحل انگلستان، ۳۷ درصد كاهش يافته و اين نشان مي‌دهد كه اين قانون تأثير مثبتي داشته است. اما هنوز هم در جهان ضايعات پلاستيكي به‌سرعت در حال افزايش هستند. در ايالات متحده آمريكا هر فرد در روز از يك كيسه پلاستيكي استفاده مي‌كند، يعني هر نفر سالانه ۳۶۵ كيسه پلاستيكي مصرف مي‌كند. در همين حال، شهروندان دانمارك و فنلاند، به‌طور ميانگين در سال تنها از ۴ كيسه پلاستيكي استفاده مي‌كنند. شايد بهتر باشد كه مردم ديگر كشورها هم از اهالي اسكانديناوي ياد بگيرند.