هرآنچه دربارهي كارتهاي گرافيك Xe اينتل ميدانيم
قرار است با فرارسيدن سال ۲۰۲۰، اينتل كسبوكار فروش پردازندههاي گرافيكي مجزاي خود را آغاز كند. عبارت پردازندهي گرافيكي مجزا درست دربرابر تراشهي گرافيكي مجتمع قرار ميگيرد كه همراهبا پردازندهي مركزي در بستري واحد تجميع شده است. درعوض، تراشههاي گرافيكي مجزا كاملا مستقل از پردازندهي مركزي بهعنوان مغز پردازش گرافيكي كارتهاي گرافيك يا سيستمهاي لپتاپ عمل ميكنند.
بنابر مجموع اخبار رسمي و غيررسمي موجود، انتظار ميرود اينتل در سال آينده تراشهي گرافيكي جديدي را به دست گيمرها برساند. پيامد تمام اين اخبار و شايعات از دو حال خارج نيست: تراشههاي گرافيكي اينتل به طنز تلخ نسل آيندهي قطعات سختافزاري تبديل خواهد شد يا معجزهاي به وقوع خواهد پيوست و اين شركت قدم در بازاري خواهد گذاشت كه سالها است تنها دو بازيگر قدرتمند آن را قبضه كردهاند.
در آغاز اين مقاله بهطور گذرا روزنگار اخبار كارتهاي گرافيك Xe اينتل و چگونگي آشكارشدن اين ايده در پيشگاه افكار عمومي را مرور خواهيم كرد:
۱۲ ژوئيهي ۲۰۱۸: مديرعامل اسبق اينتل، برايان زانيچ، در گردهمايي خصوصي با سرمايهگذاران اين شركت ميگويد اينتل در سكوت خبري سالها است در حال طراحي معمارياي گرافيكي براي كامپيوترهاي دسكتاپ است و اين محصول سرانجام در سال ۲۰۲۰ نهايي و روانهي بازار خواهد شد.
۸ ژانويهي ۲۰۱۹: جانشين مديرعامل در امور محاسباتي مشتريان اينتل، گرگوري برليانت، در خلال رويداد CES تصريح ميكند پردازندههاي گرافيكي جديد اينتل با فناوري ۱۰ نانومتري اين شركت توليد خواهد شد.
۲۱ مارس ۲۰۱۹: اينتل روي صحنه دو نوع طراحي كارتهاي گرافيكي آيندهاش را رونمايي ميكند. اين طراحيها ازانديشه متخصصين سبك و شكل ظاهري به SSDهاي Optane شبيه و ازانديشه متخصصين ابعادي، دربرگيرندهي راهحل خنككنندگي متعادل است.
۱ مي ۲۰۱۹: جيم جفرز، مدير ارشد مهندسي و سرپرست تيم رندرينگ و جلوهپردازي اينتل، در رويداد FMX19 از همراهي تراشههاي گرافيكي Xe از فناوري رهگيري پرتو خبر ميدهد و تصريح ميكند اينتل به دور از فضاي رقابت، در حال استخدام افراد صاحبايده و بااستعداد براي توسعهي محصولات گرافيكي آينده خود است.
از آن زمان تاكنون، شايعهها و زمزمههاي زيادي دربارهي محتواي متخصص اين كارتهاي گرافيك وجود داشته و از مطالعه دقيق اصول معماري گرافيكي اينتل اطلاعات بسيار بيشتري نيز ميتوان اقتباس كرد. درادامهي اين مقاله، اين اطلاعات و دادههاي متخصص را ارائه خواهيم كرد.
روند توسعهي تراشههاي گرافيكي اينتل
اينتل با رويگرداني از هرگونه بختآزمايي، تصميم گرفته تيم توسعهي پردازندههاي گرافيكي آيندهي خود را از ميان متخصص كارشناسان و مهندسان AMD و انويديا دستچين كند. با اين اقدام، اولين نشانههاي كار اينتل روي پردازندهي گرافيكي مجزا آشكار شد؛ چراكه مديران اينتل در اولين گامهاي خود، راجا كادوري، سرپرست تيم معماري گرافيكي AMD و مدير كسبوكارهاي گرافيكي اين شركت را استخدام كرده بودند تا از وي در سمَت جانشين مديرعامل در طراحي هسته و محاسبات ديداري اينتل بهره ببرند.
پس از وي، جيم كلر، معمار ارشد پروژهي Zen، استخدام شد تا در سمَت جانشين مديرعامل اينتل در مهندسي تراشههاي سيليكوني فعاليت كند. در گام بعدي، اينتل روي كريس هوك، سرپرست ارشد بازاريابي جهاني محصولات AMD، دست گذاشت و بهدنبال وي، دارن مكفي، سرپرست پيشين بازاريابي محصولات AMD، به تيم اينتل اضافه شد. دامين تريولت، روزنامهنگاري كه به بازارياب AMD تبديل شده بود و تام پترسون، سرپرست بازاريابي متخصص و معماري تراشههاي انويديا و هيثِر لنون، مدير بازاريابي گرافيكي و روابطعمومي AMD، ديگر افراد پرآوازهاي بودند كه به بدنهي اينتل پيوستند.
البته افراد يادشده كساني هستند كه اخبار حضور آنان در اينتل منتشر شده است و تيم گرافيكي اينتل اكنون متشكل از ۴,۵۰۰ نفر است. با اين همه متخصص كارشناس و استعدادهايي كه گرد يكديگر آمدهاند، قطعا اينتل در حال برداشتن گامهايي بلند و درخورتوجه است.
معماري
شمار هستهها
اينتل در نقشهي راه خود تصريح ميكند در خلال سالهاي آينده، توان عملياتي تراشههاي گرافيكي مجزاي اين شركت با معماري Xe بهصورت نمايي (Exponential) يا X به توان e رشد خواهد كرد. در اين عبارت، e تعداد Dieهاي پردازندهي گرافيكي (GPU) نصبشده در يك تراشهي واحد است. مبناي استفاده از نام Xe براي اين معماري، چنين پيشبينياي از آينده است. اينتل قصد دارد مرزهاي قانون مور را در تراشههاي گرافيكي آيندهي خود جابهجا كند.
هرچند پردازندههاي گرافيكي مجزاي Xe متعلق به آينده است، هيچ بخشي از اين فناوري جدا از محصولات نسلهاي گذشتهي اينتل و روند توسعهاي نيست كه به پيدايش اين فناوريها منجر شد. اولين دور محصولات Xe از معمارياي بهرهمند است كه برگرفته از معماري تراشهي گرافيكي نسل ۱۱ (Gen11) اينتل است و ارتباط تنگاتنگ خود را با اين تراشه حفظ كرده است. اينتل اطلاعات ارزشمندي از معماري تراشهي گرافيكي نسل ۱۱ خود در رويداد CES ارائه كرد؛ بنابراين، ميتوان با مطالعه اسناد تراشهي Gen11 اين شركت، به اطلاعات باارزشي دربارهي معماري تراشههاي گرافيكي مجزاي آيندهي آن دست يافت.
همانطور كه پيشازاين در مقالهي مقايسهي معماري ناوي و تورينگ گفته شد، معماريهاي گرافيكي از اجزايي تشكيل شدهاند كه هرروز پيچيدهتر ميشوند. در معماري گرافيكي انويديا، ۱۶ هستهي CUDA در بلوكهايي گردهم آمده است كه هر چهار بلوك يك واحد SM را ميسازد. هر جفت SM يك كلاستر پردازش بافت (TPC) را شكل داده و هر كلاستر پردازش گرافيكي (GPC) متشكل از ۴ يا ۶ واحد TPC است. بنابراين، هر GPC دربرگيرندهي ۵۱۲ يا ۷۶۸ هستهي CUDA است.
اينتل بهاحتمال زياد از معماري تراشههاي گرافيكي مجتمع Gen11 در كارتهاي گرافيك Xe استفاده خواهد كرد
همانطوركه در تصوير زير ديده ميشود، تعداد GPCها و TPCها بهازاي هر GPC شمار هستههاي هر Die را تعيين ميكند. توجه كنيد ممكن است هنگام عرضهي تراشه، برخي از اين هستهها غيرفعال شده باشند. براي مثال، در كارت گرافيك RTX 2070 Super، رقمي معادل ۸۳ درصد اين هستهها فعال و تعداد هستههاي فعال در اين كارت ۲,۵۶۰ هسته است؛ درحاليكه اين تراشه ميتواند درمجموع ۳,۰۷۲ هستهي فعال داشته باشد. با اين مقدمه و با دانستن اين مفاهيم بهسراغ مطالعه معماري گرافيكي اينتل ميرويم.
هستههاي گرافيكي اينتل به هستههاي CUDA شبيه نيست؛ بلكه به پردازندههاي جرياني AMD شباهت نسبي دارد. بنابراين، آشنايي مقدماتي با اين مفهوم ضروري است. هر پردازندهي جرياني (Stream Processor) متشكل از يك واحد محاسبهگر منطقي (ALU) است كه ميتواند يك محاسبهي اعشاري و يك محاسبهي صحيح در هر سيكل كلاك را اجرا كند. بااينحال، واحدهاي محاسبهگر منطقي اينتل ميتوانند چهار عمليات را در هر كلاك انجام دهند؛ پس ميتوان آنها را معادل با چهار هستهي جرياني AMD دانست.
اينتل كار را با گردآوري دو واحد محاسبهگر منطقي در يك واحد اجرايي (معادل هشت هسته) آغاز و سپس هشت عدد از اين مجموعهها را (با داشتن ۶۴ هسته) در يك زيربرش (Sub-Slice) گردآوري ميكند و درنهايت، هشت عدد از اين مجموعههاي بزرگتر را در برش كامل (Full-Slice) روي Die گردهم ميآورد.
پردازندههاي گرافيكي Gen11 اينتل شامل تنها يك برش يكپارچه خواهد بود؛ اما ميتوان حدس زد اينتل در محصولات گرافيكي مجزاي Xe خود از تعداد بيشتري از اين برشها بهطورت يكجا استفاده ميكند. ميتوان دريافت اينتل نيز همانند انويديا تنها قادر به توليد تراشههايي است كه شمار هستهها در آن مضربي از ۵۱۲ باشد؛ بنابراين، تعداد هستههاي گرافيكي يك Die برابر با تعداد برشهاي آن ضربدر عدد ۵۱۲ است. در جدول زير، تعداد هستههاي محاسباتي براساس تعداد برشهاي احتمالي در پيكربندي تراشههاي گرافيكي اينتل ارائه شده است. نام تراشههاي ذكرشده در سطر سوم جدول، برگرفته از اطلاعات درايور گرافيكي افشاشدهي اينتل است كه درادامهي مقاله، به آن اشاره خواهيم كرد.
تعداد برش احتمالي | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ |
---|---|---|---|---|---|---|---|
تعداد هستههاي گرافيكي | ۱۰۲۴ | ۱۵۳۶ | ۲۰۴۸ | ۲۵۶۰ | ۳۰۷۲ | ۳۵۸۴ | ۴۰۹۶ |
نام تراشه | iDG2HP128 | - | iDG2HP256 | - | - | - | iDG2HP512 |
گفتني است فرض اصلي در اينجا بر اين است كه اينتل پيكربندي برشبنديشدهي مبناي Gen11 را حفظ كند؛ چراكه اگر بخواهيم صريح صحبت كنيم، آنها فرصت كافي براي بازطراحي كامل معماري گرافيكي خود تا سال ۲۰۲۰ را ندارند. البته، معماري مبناي تراشهي گرافيكي Gen11 طراحي كاملي دارد تا بتواند هم بهصورت يكپارچه با پردازندهي مركزي و هم بهصورت مجزا از آن فعاليت كند؛ اما برخي اجزاي معين نظير واحد خروجي رندر (RoP) بايد تغيير كند. درصورتيكه چنين اجزايي دستنخورده باقي بمانند، باعث ايجاد گلوگاه در طراحي چندبرشي خواهند شد.
در شكل زير كه مبتنيبر ترسيمات معماري اينتل است، هر مربع آبي كوچك يك واحد اجرايي شامل هشت هسته است و مستطيل خاكستري بزرگ يك برش خوانده ميشود. مستطيلهاي كوچكتر ديگر، نشاندهندهي اجزاي بكاِند رندر و حافظهي كش است.
اينتل مجموعهاي قوي از شواهد را تاكنون ارائه كرده است كه از فرضيات فوق همراهي ميكند. در اواخر ماه ژوئيه، درايوري دربرگيرندهي نام برخي از محصولات معرفي نشدهي اينتل تاكنون منتشر شد. اين نامها شامل محصول iDG2HP512 و iDG2HP256 و iDG2HP128 بود. اين واژگان را ميتوان بهصورت مخفف عبارت Intel Discrete Graphics Two High-Power تعبير كرد كه درادامهي آن تعداد واحدهاي اجرايي هر تراشه با اعداد ۵۱۲ و ۲۵۶ و ۱۲۸ شناسايي ميشود.
همانطوركه گفته شد، هر واحد اجرايي در تراشههاي گرافيكي اينتل شامل هشت هسته است؛ بنابراين، عدد ۵۱۲ ايجابگر چهار برش و درمجموع ۴۰۹۶ هسته و عدد ۲۵۶ ايجابگر دو برش و درمجموع ۲۰۴۸ هسته و عدد ۱۲۸ بازتابدهندهي دو برش در پيكربندي تراشه و درمجموع ۱۰۲۴ هسته است. اين پيكربنديها بهخوبي از آناليزهاي احتمالي ما دربارهي پردازندههاي گرافيكي مجزاي اينتل همراهي ميكند.
همچنين، اينتل قبلا توضيح داده است در حال مطالعه راههايي براي تركيب برشهاي هر تراشه است. در آغاز سال ۲۰۱۸، اينتل در نمونهاي اوليه از پردازندهي گرافيكي مجزاي خود، دو برش با معماري Gen9 را روي يك Die ادغام كرد. آنها همين كار را با تراشههاي مجتمع جديد IRIS Plus Graphics 650 انجام دادهاند؛ بدينترتيب كه دو برش Gen9.5 را روي يك Die تركيب كردهاند. مهندسان اينتل در حال آزمايش راهكاري چندچيپلتي با استفاده از فناوري EMIB يا Embedded Multi Die Interconnect Bridge هستند كه براي اولينبار در تراشههاي kaby Lake G از آن استفاده شده است.
تركيب تعداد هستههاي محاسباتي احتمالي و سرعت كلاك در كارتهاي Xe آن را دركنار بهترينهاي بازار سختافزار قرار خواهد داد
فناوري EMIB چندين Die ناهمگن را در يك پكيج واحد و با صرفهي اقتصادي بالا تركيب ميكند. براي انجام اين كار دو يا چند Die فيزيكي در يك Die مجازي ادغام ميشوند. EMIB دربردارندهي صرفهجويي در هزينههاست؛ اما با افت كوچكي در عملكرد همراه است. بنابر مستندات علمي، دليل اتخاذ چنين رويكردي در ميان تراشهسازان آن است كه Dieهاي بسيار بزرگ، بهدليل ايجاد عيوب غيرقابلرفع در فرايند ساخت، بهرهي عملياتي بشدت پاييني دارند.
با ساخت جداگانهي Dieهاي كوچك و تركيب آنها در مرحلهي بعد، اينتل از امكان ايجاد عيوب در روند ساخت تراشههاي خود كاسته و تراشههاي معيوب را براي جبران هزينهها دستچين كرده و ارزانتر ميفروشد. همچنين، اين فناوري باعث ايجاد ارتباطي بسيار سريع ميان تراشههاي متعدد مجزا از يكديگر ميشود. درحاليكه فرايند ساخت EMIB هنوز به توليد انبوه نرسيده است، اينتل در ماه آوريل در گفتوگويي با وبسايت فناوري آناندتك تأكيد كرده قصد دارد EMIB را در ساخت و ارتقاي پردازندههاي گرافيكي آيندهي خود بهكار گيرد.
يكي از گمانههاي ديگري كه دربارهي پردازندههاي گرافيكي Xe اينتل مطرح است، ساخت اين تراشهها با فناوري تجميع سهبعدي Foveros است. Foveros فناورياي است كه اينتل آن را با درسهاي آموختهشده از تكنولوژي بديع EMIB بنا نهاده است.
تكنيك انباشت تراشههاي Foveros چندين تراشه را در يك توده (Stack) در قالب پكيجي سهبعدي به يكديگر متصل ميكند. اينتل بهتازگي در حال ساخت تراشههايي با اين فناوري است كه ازانديشه متخصصين ابعادي بسيار كوچك و درعينحال، بسيار كممصرف هستند. پردازندههاي Lakefield كه هستههاي محاسباتي آن با فناوري ساخت ۱۰ نانومتري اينتل توليد ميشود، نمونهاي از محصولات توليدشده با تكنولوژي تجميع سهبعدي Foveros است. اينتل در ساخت پردازندههاي ليكفيلد از تراشهي مجتمع گرافيكي قدرتمند Gen11 استفاده خواهد كرد كه به آن اشاره شد.
ممكن است يكي از گزينههاي اينتل توليد تراشههاي گرافيكي مجزا با اين فناوري باشد. با كمك اين فناوري تراشههايي كوچكتر و قدرتمندتر و كممصرفتر توليد ميشود. البته اينتل تاكنون چنين گزينهاي را تأييد نكرده است. بايد منتظر ماند و ديد تراشهساز آمريكايي از چه فناوري ساختي در ساخت تراشههاي گرافيكي خود استفاده خواهد كرد.
سرعت كلاك
تا اينجا تخميني مستدل از تعداد هستههاي گرافيكي Xe بهدست آورديم و درادامه با درانديشه متخصصينگرفتن چنين پيشفرضي، نامحتملترين سناريو را براي درك مشخصات ديگر اين پردازندههاي گرافيكي مطالعه خواهيم كرد. در اين سناريو، تعداد هستههاي پيشفرض يا بهعبارتي پيكربندي تخميني تراشههاي گرافيكي Xe را با سرعت كلاك بهترين تراشههاي مجتمع كنوني اينتل، يعني ۱۱۵۰ مگاهرتز، تركيب خواهيم كرد. تركيب تعداد هستهها و سرعت كلاك توان عملياتي تراشه را برحسب ترافلاپس بهدست ميدهد كه درواقع سنجشي انديشه متخصصيني از سطح عملكرد هر تراشه است.
ذكر اين نكته ضروري است كه هرچند ترافلاپسها شاخصي ممتاز از عملكرد تراشههايي است كه در يك نسل، هر تراشهساز توليد ميكند، براي مقايسهي محصولات تراشهسازان مختلف چندان بر اين عدد نميتوان اتكا كرد. در نمودار زير، توان عملياتي تراشههاي گرافيكي اينتل برحسب تعداد هستههاي گرافيكي، با ديگر تراشههاي گرافيكي مشهور كنوني مقايسه شده است. اين نمودار با اين فرض تنظيم شده است كه سرعت كلاك پردازندههاي در حال مقايسه روي عدد ۱.۲ گيگاهرتز تنظيم شده باشد.
توان عملياتي تراشههاي گرافيكي مختلف برحسب تعداد هستههاي محاسباتي در سرعت كلاك ۱.۲ گيگاهرتز
هرچند اينتل از جنبهي تعداد هستههاي گرافيكي بسيار رقابتي ميكند، فركانس ۱۱۵۰ مگاهرتز براي اين تراشههاي گرافيكي آن را در مقايسه با حريفان از رقابت بازميدارد. خوشبختانه درحالحاضر به چنين شرايطي محصور نيستيم؛ چراكه ميدانيم اينتل دستكم ميتواند پا را از سرعت كلاك تراشههاي مجتمع خود فراتر بگذارد. تراشههاي گرافيكي مجتمع در زير فشار گرمازايي پردازندهي مركزي با محدوديتهايي روبهرو هستند؛ بنابراين، اگر پردازندهي مركزي در مجاورت تراشهي گرافيكي نباشد و با پردازندهي گرافيكي مجزا روبهرو باشيم، اين محدوديت وجود نخواهد داشت. همچنين، تراشههاي جديد Xe از فناوري ساخت سريعتر و قدرتمندتر ۱۰ نانومتري برخوردار هستند.
فرايند ۱۰ نانومتري اينتل معادل فرايند ساخت ۷ نانومتري شركت تايواني TSMC است. هنگام بازي با كارت RX 5700 XT از محصولات اخير شركت AMD كه به خنككنندهي مناسبي مجهز شده باشد، تراشهي گرافيكي ۷ نانومتري AMD ميتواند به سرعت كلاكي تا ۱,۸۰۰ مگاهرتز دست يابد.
گفتني است اينتل يد طولايي در درنورديدن مرزهاي كلاك بيشتر در مقايسه با رقبا دارد. باوجوداين، در اينجا با اولين نسل از پردازندههاي گرافيكي مجزاي اينتل در درازاي زمان روبهرو هستيم و برايناساس، كمي بدبيني محتاطانه تخمينهاي بهتري بهبار خواهد آورد. بگذاريد تصور كنيم اينتل قادر است دستكم سرعت كلاك ۱,۷۰۰ مگاهرتز را در تراشههاي گرافيكي خود عملياتي كنند. با اين سرعت كلاك و تعداد هستههاي گرافيكي مفروض محاسبهشده، نمودار بالا تغييرات اساسي به خود ميبيند.
توان عملياتي تراشههاي گرافيكي مختلف برحسب تعداد هستههاي محاسباتي در سرعت كلاك ۱.۷ گيگاهرتز
در اين سرعت كلاك كه بهطور بالقوه واقعگرايانهتر است، به انديشه متخصصين ميرسد اينتل درزمينهي ترافلاپسها بسيار رقابتپذيرتر باشد. البته در گوشهي ذهن بايد دانست چنين تخمينهايي از سرعت كلاك تراشههاي گرافيكي اينتل ممكن است با واقعيت همخواني نداشته باشد. همراهكردن اين سرعت كلاك با شمار هستههايي كه پيشتر در اين مقاله شرح داديم، ممكن است ما را از واقعيت دورتر نيز بكند.
توسعهي نرمافزاري
پردازندههاي گرافيكي علاوهبر ويژگيهاي سختافزاري، با همراهي نرمافزاري زيادي همراه ميشوند. در اين زمينه خوب است بدانيم انويديا براي توسعهي تراشههاي گرافيكي خود، در مقايسه با متخصص كارشناسان سختافزارياش، مهندسان نرمافزار بيشتري استخدام كرده است. همراهي نرمافزاري از هر عنوان بازي، كاري هزينهبر و زمانگير است؛ به همين دليل، داوطلبان زيادي پا به بازار توليد پردازندههاي گرافيكي گيمينگ نميگذارند. اينتل در اين ميان يك استثنا است و اگرچه عضو تازهوارد آوردگاه كارتهاي گرافيك محسوب ميشود، درزمينهي درايور و همراهي نرمافزاري قطعا كولهباري از سالها تجربه و دانش را بههمراه دارد.
تصور كنيد درايورهاي كارت گرافيك مترجم ميان بازيها و سختافزار سيستم شما است. در اين ميان، تنها سختافزار در حال تغيير است؛ بنابراين، تبديل درايورهاي متعلق به تراشههاي يكپارچهي كنوني به درايورهاي كارتهاي گرافيك مجزا مسيري سرراست را ميپيمايد. درايورهاي تراشههاي مجتمع اينتل عموما بهينه و بينقص نيست و اين شركت از مدتها پيش، از اين انديشه متخصصين زير بار انتقادات فراواني بوده است. ميانگين مدت زمان انتشار ۱۰ نسخهي آخر درايور گرافيكي اينتل هر ۲۵ روز يكبار بوده كه اين رقم براي انويديا هر ۱۷ روز يكبار و براي AMD از اين هم كمتر و هر ۱۰ روز يكبار اتفاق افتاده است.
با درانديشه متخصصينگرفتن اهميت بيشتر درايور تراشههاي گرافيكي مجزا در مقايسه با مدلهاي مجتمع، اين احتمال را نبايد ناديده گرفت كه اينتل بعد از عرضهي كارتهاي گرافيك Xe تمام تلاش خود را بر بهبود درايورهاي گرافيكي و همراهي از آخرين عناوين گيم متمركز كند.
البته، نشانههاي خوشايندي از تلاشهاي اينتل براي بهبود محصولات گرافيكياش وجود دارد. سال گذشته، اينتل پيشرفتهاي درخورملاحظهاي كرده و با ارائهي نرمافزار Command Center زمين بازي را تا حدي از چنگ رقباي خود، AMD و انويديا، درآورده است. Command Center رابطي نرمافزاري است كه در مقايسه با GeForce Experience انويديا كنترل بيشتر و دقيقتر و بينقصتري بر عملكرد پردازندهي گرافيكي و پرفورمنس بازيها ايجاد ميكند.
اين برنامه با ارائهي توضيحات دقيق و مدون دربارهي آنچه هريك از تنظيمات گرافيكي درون بازي انجام ميدهد و تأثير آن بر سطح عملكرد هر عنوان، سعي ميكند اجراي بازيهاي كامپيوتري را بهينه كند. از ديگر امكانات اين برنامه نصب سريع نمايشگرهاي چندگانه همراهبا همگامسازي نرخ تازهسازي و چرخش صفحهنمايش، تصحيح رنگهاي نمايشگر و كنترل عملكرد درايورها است. ويژگي جزئي، اما خوشايند ديگر همراهي اينتل از Async است. برايناساس، تمامي محصولات Xe از مانيتورهاي فريسينك و اكوسيستم آنها از آغاز همراهي خواهند كرد.
در بازار چه ميگذرد؟
زمانيكه جايگاه محصولي سختافزاري در بازار نامشخص است، معماري و اكوسيستم آن محصول اهميت كمتري دارد. درحالحاضر، اطلاعات بسيار كمي از جايگاه مدانديشه متخصصين كارتهاي گرافيك مجزاي اينتل در بازار آينده داريم. اينكه ارزش اين محصولات چقدر است يا اينتل قصد دارد چند مدل پردازندهي گرافيكي مجزا توليد كند، در هالهاي از ابهام است.
بهتازگي اين سؤال را از راجا كادوري كردهاند كه «آيا پردازندههاي گرافيكي Xe بازار قطعات سختافزاري ردهبالا را هدف گرفته است يا خير؟» وي در پاسخ ميگويد:
هر كسي امكان خريد كارت گرافيك ۵۰۰ تا ۶۰۰ دلاري را ندارد؛ اما افراد زيادي از قطعات در اين ردهي ارزش استقبال ميكنند و بازار خوبي براي آن مهيا است؛ بنابراين راهبردي كه در پيش گرفتهايم، اين است كه چندان نگران محدودهي عملكرد و ردهي ارزش و موضوعات ديگر دربارهي محصولات گرافيكي خود نيستيم؛ چراكه معماري بديع ما، همانطوركه پيشازاين نيز اعلام كردهايم، بر آن است كه گزينههايي براي همهي بازارها در مشت خود داشته باشد؛ محصولاتي كه ارزش آنها حتي از ۱۰۰ دلار آغاز ميشود و بازار مصارف عام را هدف قرار خواهد داد. همچنين، محصولات ردهبالا كه جايگاه ارزشي متناسب با خود را خواهد داشت و درنهايت، محصولات گرافيكي در كلاس مركز داده با تجهيز به حافظههاي سريع HBM گزينههاي ارزانارزشي نخواهد بود.بايد براي همهي بازارها محصولات جذابي در انديشه متخصصين بگيريم. اينكه كار را از كجا شروع كنيم و اولين و دومين و سومين محصول ما چه خواهد بود و راهبردي كه مثلا در دوسه سال براي گرفتن سهم درخوري در بازار پردازندههاي گرافيكي در پيش خواهيم گرفت، همه بايد بهخوبي مطالعه و پيشبيني شود.
براساس گفتههاي مسئولان اينتل، اين شركت پردازندههاي گرافيكي انگشتشماري عرضه خواهد كرد؛ اما بهانديشه متخصصين ميرسد اينتل ترجيح داده است اطلاعات مربوط به پردازندههاي گرافيكي مجزاي خود را در صندوقچهي اسرارش حفظ كند. با توجه به اطلاعات رسمي ناچيزي كه از اين تراشهها وجود دارد، مجبوريم بيشتر به منابع غيررسمي رجوع كنيم و به اطلاعاتي روي آوريم كه از درايور گرافيكي افشاشدهي اين شركت حاصل شده است.
سه پردازندهي گرافيكي كه براساس درايورهاي اينتل اطلاعاتي از آن در دست داريم، ممكن است همان محصولاتي باشند كه در موج اول عرضهي محصولات Xe روانهي بازار مصرف خواهند شد. اين سه تراشه به ترتيب ۱,۰۲۴ و ۲,۰۴۸ و ۴,۰۹۶ هستهي گرافيكي دارند. اين تعداد هستهي گرافيكي كارتهاي يادشده را ازانديشه متخصصين عملكردي بهترتيب در رقابت با GTX 1650 و RTX 2060 و RTX 2080 Ti قرار ميدهد. سه كارت يادشده از انويديا بهترتيب در ردهي ارزشي ۱۵۰ و ۳۵۰ و ۱۰۰۰ دلار بهدست مصرفكنندگان ميرسد.
ممكن است اينتل بخواهد كارتهاي خود را با سرعتهاي كلاك بيشتر يا ارزشهاي كمتر از مدلهاي انويديا عرضه كند و بدينترتيب، رقيب را از گردونهي رقابت خارج كند. شايد هم سطح عملكرد و ارزشي همچون كارتهاي انويديا را براي محصولات خود در انديشه متخصصين گرفته و به ويژگيهاي ناگفتهي ديگري براي ايجاد تمايز در محصولات خود متكي است.
براساس اطلاعات بهدستآمده از درايور اينتل، بينشي نيز از چشمانداز طولانيمدتتر محصولات گرافيكي اينتل با عرضهي دو كارت توسعهدهنده (DEVELOPER) داريم. يكي از اين كارتها با نام رمز iDG1LPDEV تعريف شده است كه ترجمهي آن «تراشهي گرافيكي مجزا [مدل] ۱ با توان مصرفي كمتوسعهدهنده» است. اين تراشه ممكن است در دستهي تراشههاي گرافيكي كممصرف لپتاپ باشد كه درحالحاضر درمعرض آزمايش قرار دارد. تراشهي گرافيكي ديگر iATSHPDEV است كه به خانوادهي Arctic Sound ارجاع داده شده است. Arctic Sound نام رمزي براي معماري Xe است؛ اما نميتوان تأييد كرد كه اين تراشه جزو تراشههاي مجزاي اينتل باشد.
گفتني است نسخهي ارتقايافتهاي از معماري گرافيكي نسل يازدهم اينتل، قرار است سال آينده با نام Gen12 در پردازندههاي موبايل ۱۰ نانومتري اين شركت با نام تايگرليك استفاده شود. اطلاعات چنداني از اين تراشههاي گرافيكي مجتمع دردسترس نيست. در نقشهي راه اينتل، از اين تراشههاي مجتمع گرافيكي نيز با نام Xe ياد شده است.
بنابر گزارش رادارتِك، تراشههاي Gen12 از فناوري خاصي با نام Display State Buffer همراهي ميكنند كه بار پردازش گرافيكي را از دوش پردازندهي مركزي برميدارند و از زمان بارگذاري و ميزان فعاليت آن ميكاهند. طبق اطلاعات موجود، تراشههاي موبايل اينتل با بهرهمندي از Gen12 خواهند توانست از چندين نمايشگر 4K بهصورت همزمان همراهي كنند. بهانديشه متخصصين ميرسد مبناي معماري بهكاررفته در تراشههاي گرافيكي مجتمع (Gen12) و مجزاي Xe اينتل يكسان باشد.
اينتل همچنين قصد دارد در برنامهاي بهنام اديسه از نزديك با گيمرهاي رايانههاي شخصي و افراد صاحبانديشه متخصصين در دنياي فناوري در مراحل ساخت كارتهاي گرافيك خود در ارتباط باشد و آنان را از آخرين تحولات ساخت پردازندههاي گرافيكي مجزاي اين شركت باخبر كند و خواستهها و توقعهاي آنان را از كارتهاي گرافيك آيندهاش ملاك عمل قرار دهد.
براساس نقشهي راه رسمي اينتل، اولين موج عرضهي محصولات گرافيكي Xe (اعم از تراشههاي مجزا و مجتمع) در سال ۲۰۲۰ محقق خواهد شد. اگرچه هنوز اطلاعات زيادي دربارهي مشخصات و ميزان عملكرد پردازندههاي گرافيكي اينتل در دست نيست، آنچه از مجموعه اخبار و دادههاي موجود برميآيد، نويدبخش محصولاتي قدرتمند و تحولآفرين است.
هم انديشي ها