چه آيندهاي در انتظار كامپيوترهاي شخصي روميزي است؟
كاربران قديمي دنياي فناوري قطعا به ياد ميآورند كه از سالها پيش، مرگ كامپيوترهاي شخصي همواره بخشي از پيشبينيها بود. اكنون و پس از گذشت چند دهه، پلتفرم محبوب كامپيوتر شخصي از بين نرفته و تنها به شكلهاي كوچكتر تبديل شده است. امروز دستگاههاي متعدد كوچك قابل حمل، وظيفهي زنده نگهداشتن پلتفرم PC را يدك ميكشند.
فراموش نكنيد كه تعريف كامپيوتر شخصي براي لپتاپ و دستگاههاي دو در يك نيز به كار ميرود. البته اكثر افراد محيط كامپيوترهاي روميزي يا دستكتاپ را نزديكتر به تعريف PC ميدانند و بهنوعي آنها را يك مفهوم در انديشه متخصصين ميگيرند. با وجود تمام پيشرفتهاي صورتگرفته در حوزهي پردازش، هنوز كامپيوترهاي روميزي بهترين انتخاب براي متخصصدهاي خلاقانه، توليد محتوا و حتي بازي هستند. اكنون اين سؤال ايجاد ميشود كه چه آيندهاي انتظار پلتفرم كامپيوترهاي روميزي را ميكشد؟ به بيان ديگر تجربهي ما از استفاده از آنها در سالهايي همچون ۲۰۲۵ يا ۲۰۳۰ چگونه خواهد بود؟
متخصص كارشناسان با توجه به محبوبيت و متخصصدهاي كنوني كامپيوترهاي روميزي، پيشبينيهاي متعددي را براي آيندهي پلتفرم دارند. البته برخي پيشبينيها بيشتر شبيه به روياپردازي بهانديشه متخصصين ميرسد، اما برخي ديگر به واقعيت نزديكتر هستند و ميتوان آنها را بهعنوان متخصصدهاي حتمي كامپيوتر روميزي در آينده در انديشه متخصصين گرفت. در ادامهي اين مطلب اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران به مطالعه برخي از آيندههاي محتملتر براي پلتفرم مذكور ميپردازيم.
راهاندازي فوق سريع
برخي از ما كامپيوترهاي روميزي را به ياد ميآوريم كه از زمان فشاردادن دكمهي روشن و خاموش تا راهاندازي نهايي به صرف چند دقيقه زمان نياز داشتند. امروزه و با گسترش هرچه بيشتر درايوهاي SSD، سرعت بارگذاري بسيار افزايش يافته است اما هنوز تا رسيدن به قابليت راهاندازي فوق سريع (Instant On) كامپيوترها راه زيادي در پيش داريم. ازطرفي، روند توسعهي كنوني و آزمايشهاي متعدد متخصصان و متخصص كارشناسان سختافزار نشان ميدهد كه ميتوان به چنين وضعيتي دست يافت. سال گذشته، متخصص كارشناسان تامزهاردور توانستند با استفاده از درايو Optane اينتل و كمي تنظيمات متخصصدي، يك كامپيوتر شخصي مجهز به ويندوز ۱۰ را در مدت ۴/۹ ثانيه بارگذاري كنند.
در پنج تا ۱۰ سال آينده، قطعا شاهد پيشرفتهاي متخصصدي بيشتري در حوزهي ذخيرهسازي و همچنين قطعات سختافزاري متعدد كامپيوترهاي شخصي خواهيم بود. قطعاتي همچون مادربرد، پردازندههاي مركزي و رم، پيشرفتهايي را تجربه ميكنند كه ما را هرچه بيشتر به بارگذاري فوق سريع نزديك خواهد كرد. حداقل ميتوان انتظار داشت كه در آيندهي مذكور، چند ثانيهاي از زمان بارگذاري كامپيوترها كاسته شود. بهعلاوه كامپيوترهاي شخصي آينده همچون نمونههاي ويندوزي مجهز به پردازندهي آرم، شانس بالايي در پيادهسازي قابليت بارگذاري فوق سريع دارند.
موبايلهاي هوشمند و تبلتها از لحاظ ساختاري شباهتهايي با كامپيوتر شخصي دارند. درواقع ميتوان ادعا كرد آنها بارگذاري سريع و دسترسي به يك كامپيوتر (بهمعناي دستگاهي با قابليت پردازش) را در اختيار متخصص قرار ميدهند. با توجه به اين شباهت بايد از خود بپرسيم كه آيا موبايلهاي هوشمند جايگزين كامپيوترهاي شخصي ميشوند؟
كامپيوتر روميزي جيبي
امروزه موبايلهاي هوشمند حرفهاي از بسياري از لپتاپهاي موجود در بازار قدرتمندتر هستند. فرايند توليد هفت نانومتري اكنون در پردازندههايي همچون كوالكام اسنپدراگون ۸۵۵، اپل A12 و هواوي كرين ۹۸۰ استفاده ميشود و SoCهاي پنج نانومتري نيز در آيندهي نزديك به بازار ميآيند. حتي برخي متخصص كارشناسان، فرايند توليد سه نانومتري را براي سال ۲۰۲۲ پيشبيني ميكنند كه قدرت و بازدهي بيشتري را به دستگاههاي همراه خواهد آورد.
شركتهاي فعال در صنعت فناوري از سالها پيش تلاش ميكنند تا فاصلهي ميان موبايلهاي هوشمند و كامپيوترهاي شخصي را كاهش دهند. آنها لوازم جانبي همچون داك اتصال موبايل ارائه ميكنند كه تاكنون موفقيتهاي نسبي هم در بازار داشتهاند. بهعنوان مثال سامسونگ پلتفرم DeX را توسعه داد كه تجربهاي شبيه به كامپيوترهاي روميزي را با اتصال موبايل هوشمند به نمايشگر فراهم ميكند. متخصص با استفاده از پلتفرم مذكور و يك صفحهكليد و ماوس، بهنوعي كامپيوتر شخصي را بهصورت همراهبا خود حمل ميكند. البته Dex نميتواند بهصورت كامل جايگزين تجربهي كامپيوتر روميزي شود، اما بههرحال با تكامل و توسعه، بهمرور جاي خود را در ميان متخصصان پيدا خواهد كرد.
از تجربهها و قابليتهاي ديگري كه موبايلهاي هوشمند را به كامپيوتر روميزي نزديك ميكنند، ميتوان به قابليت Continuity در macOS و اپليكيشن Your Phone در ويندوز اشاره كرد. با استفاده از قابليتهاي مذكور ميتوان متخصصدهايي همچون تأييد هويت، پاسخ به تماسهاي صوتي، ارسال پيام، ثبت تصوير و انتقال فايل به محيط كامپيوتر روميزي را بهراحتي انجام داد.
توليدكنندهها بيش از پيش در جهت كاهش فاصلهي موبايل هوشمند و كاميپوتر شخصي تلاش ميكنند
درنهايت موبايلهاي هوشمند با وجود تمام قابليتها بيشتر بهعنوان دستگاههايي براي مصرف محتوا متخصصد دارند و هنوز متخصصي توليد محتواي حرفهاي پيدا نكردهاند. اين وظيفه هنوز در بهترين حالت در كامپيوترهاي شخصي بهانديشه متخصصين نميرسد وضعيت موجود در بخش توليد محتواي حرفهاي در آيندهي نزديك تغيير كند. دليل آن را نيز ميتوان در فرم خاص موبايلهاي هوشمند و محدوديتهاي متخصصدي آنها مشاهده كرد. بدين ترتيب ميتوان كامپيوترهاي شخصي را بهترين گزينه براي هنرمندان، توليدكنندههاي محتواي صوتي و تصويري، متخصصيهاي هوش مصنوعي، بازي و كدنويسي دانست. البته چنين نتيجهگيري تنها بهخاطر سختافزار يا نرمافزار سريعتر كامپيوترهاي شخصي نيست.
شايد موبايل هوشمند، توانايي اتصال و متخصصي به لوازم جانبي روميزي را داشته باشد؛ همانطور كه در گذشته تلاشهاي موفقيتآميزي در اين زمينه انجام شد. البته مسير دنياي فناوري بهسمتي ميرود كه ديگر نيازي به قدرت پردازشي از سمت متخصص نباشد و همهي فرايندها در سرويسهاي ابري صورت بگيرند. چنين رويكردي مفهوم استريم را بيش از پيش مهم ميكند.
آيندهي مبتني بر استريم
نميتوان تأثير اتصال اينترنتي سريع را بر پلتفرم كامپيوترهاي شخصي ناديده گرفت. خدمات اينترنتي نهتنها مفهوم ذخيرهسازي داده را تغيير ميدهند، بلكه حتي روي متخصصيهاي بنيادي كامپيوترهاي شخصي هم تأثير دارند. بهعنوان مثال پلتفرم ابري بازي استاديا (Stadia) گوگل را در انديشه متخصصين بگيريد؛ شركت ادعا ميكند كه پلتفرم مذكور بازيها را با كيفيت 4K HDR و نرخ ۶۰ فريمبرثانيه عرضه ميكند، بهعلاوه كيفيتهاي بالاتر 8K/120fps هم براي پلتفرم استاديا ادعا شدهاند.
استاديا تنها به يك دستگاه مجهز به مرورگر كروم و يك اتصال اينترنتي نياز خواهد داشت. اگر بخواهيم همين كيفيتها را با يك تجهيز سختافزاري كسب كنيم، بايد كامپيوتري روميزي با بهترين سختافزارهاي موجود در بازار و ارزشي چند هزار دلاري در اختيار داشته باشيم.
سرويسهايي همچون استاديا، تأثير استريم را بر آيندهي مفهوم كامپيوتر شخصي مطرح ميكنند. آيا سختافزارهاي فوق حرفهاي در چنين آيندهاي براي مصرفكننده متخصصد خواهند داشت؟ درواقع با توجه به خدمات ادعاشده براي سرويسهاي مذكور شايد بتوان آيندهاي را تصور كرد كه كامپيوترهاي شخصي در آن قدرت پايين و ظرفيتهاي محدود دارند. در چنين وضعيتي، فرايندهاي پردازش سنگين در فضاي ابري صورت ميگيرند و تنها به دستگاه متخصص استريم ميشوند. درنهايت شايد كامپيوترهاي آينده با سختافزارهايي ضعيفتر، متخصصي قويتري نسبت به نمونههاي كنوني ارائه كنند.
برخي متخصص كارشناسان اعتقاد دارند كه شايد نسخهي بعدي مايكروسافت ايكسباكس هم قابليتهايي شبيه به استاديا ارائه كند: دستگاهي با قدرت پايين كه تنها بازيها را از پلتفرم ابري به سمت متخصص استريم ميكند. در چنين دستگاهي، سهم كمي از پردازش بازي در سمت متخصص
در دنياي استريم بازيهاي ويدئويي، هنوز چالشهايي همچون لگ و حجم محتواي استريم وجود دارد. منتهي اگر چالشهاي استريم با كيفيت 4K و 8K از بين برود، ميتوان همين فناوري را در وظايف سبك وركاستيشن هم پيادهسازي كرد؛ وظايفي كه نياز به انتقال تصوير سريع محتواي آنچنان با كيفيت ندارند، اما فشار پردازشي بالايي خواهند داشت. در آينده، شايد همهي اين پردازشها در مكاني ديگر انجام شوند و سختافزار محلي متخصص بخش كوچكي از وظايف را بر عهده بگيرد.
رشد كامپيوترهاي All in One
كامپيوترهاي All in One مفهوم جديدي در دنياي فناوري نيستند. محصولات اين دسته، امروز در دو جهت متفاوت حركت ميكنند. كاهش ابعاد قطعات و همچنين افزايش تقاضا از سوي گيمرها، چنين كامپيوترهايي را به گزينههاي مناسبي براي دنياي بازي تبديل كرده است. براي متخصصيهاي كاري نيز نمونههايي همچون آيمك وجود دارند كه بازار چنين ماشينهايي را روزبهروز جذابتر ميكنند. در سبد محصولات اپل براي كامپيوترهاي همهكاره، محصولي فوق حرفهاي بهنام آيمك پرو با ارزش ۱۵ هزار دلاري معرفي شد؛ محصولي كه مجهز به پردازندهي قدرتمند Xeon W اينتل است و ۱۲۸ گيگابايت حافظهي DDR4 EEC به متخصص ارائه ميكند. شارپ هم در اين بازار عملكرد خوبي دارد و با كامپيوتر برند Dynabook قابليتهاي خوبي را همچون نمايشگر ۳۱/۵ اينجي 8K/120Hz به بازار معرفي كرد. قطعا شركت ژاپني با اين محصول، متخصصيهاي وركاستيشن را هدف گرفته است.
با افزايش هوشمندي و قدرت قطعات سختافزاري، ارزش آنها نيز روزبهروز كاهش پيدا ميكند و قطعا شاهد كاهش ارزش كامپيوترهاي All in One نيز خواهيم بود. بهعلاوه افزايش ابعاد نمايشگر، قدرت بيشتر و نمايشگرهاي لمسي هم دور از انتظار نيست.
در سوي ديگر طيف كامپيوترهاي همهكاره ميتوان نمونههايي با قابليتهاي اوليه و ارزش مناسب مشاهده كرد؛ كامپيوترهايي كه اولين نيازهاي يك متخصص فناوري را با نمايشگرهاي بزرگ و دستگاههاي مناسب براي ورود اطلاعات ارائه ميكنند. اين محصولات بري متخصصاني كه بهدنبال متخصصيهاي عادي كامپيوتر شخصي هستند، گزينههاي مناسبتري نسبت به موبايلهاي هوشمند خواهند بود. متخصصيهاي استريم يا وظايفي با نياز به قدرت پردازشي كمي بالاتر از موبايل هوشمند هم با اين كامپيوترهاي سادهتر All in One بهخوبي
كامپيوترهاي آينده وابستگي زيادي به اتصال پرسرعت اينترنتي خواهند داشت
گيمرهايي كه از كامپيوترهاي همهكاره براي نيازهاي خود استفاده ميكنند، تا سال ۲۰۳۰ ميتوانند شاهد امكاناتي همچون نمايشگرهاي ۵۰ اينچ با كيفيت 8K/240Hz باشند كه بدون هيچ واسطه يا مانعي، محتواي حرفهاي را براي آنها پخش ميكنند. به هر حال چنين قابليتهايي ممكن خواهد بود و براي متخصصاني مناسب است كه بدون درگيري زياد با جزئيات فناوري، تنها به تجربهاي سريع از بازي در كامپيوتر شخصي نياز دارند.
ذخيرهسازي
آيندهي ذخيرهسازي در دنياي كامپيوترهاي شخصي با وجود مبهم بودن جذابيتهاي بالايي دارد. بسياري از فناوريهاي حرفهاي كنوني همچون حافظههاي فلش ۹۶ لايه اكنون براي متخصصيهاي حرفهاي و تجاري عرضه ميشوند و در آينده به دنياي مصرفكننده هم وارد خواهند شد. ارزش، ظرفيت و سرعت حافظههاي NVMe SSD بهمرور بهتر ميشود، اما شايد آيندهي ذخيرهسازي هم در خدمات ابري خلاصه شود. ما اكنون از ابزارهاي ذخيرهسازي ابري متعددي همچون دراپباكس و گوگل درايو استفاده ميكنيم. البته بخش زيادي از متخصصان، سرويسهاي مذكور را تنها براي همراهگيري از اطلاعات مورد استفاده قرار ميدهند.
افزايش سرعت اتصالهاي اينترنتي، امكان مشاهده و دانلود فايلهاي ذخيرهشده در سرويس ابري را آسانتر ميكند. البته سرعت بارگذاري هنوز در بسياري از مناطق جهان محدوديتهايي دارد. خدمات بسيار پرسرعت در بسياري از مناطق ارائه ميشوند، اما هزينهي آنها بسيار بالا است.
در آينده ارزش اتصالهاي اينترنتي بسيار سريع كاهش خواهد يافت. البته چنين مسيري قطعا به منسوخشدن حافظههاي محلي متخصصان نميانجامد، اما فضاي نامحدود و دسترسي در همهي مناطق و وضعيتها، مزاياي متعددي براي متخصصان آينده خواهد داشت. شايد در آينده، كامپيوترهاي شخصي با حافظههاي داخلي كمتر و بسيار سريعتر مشاهده كنيم؛ آيندهاي كه اكثر متخصصان دادهها و برنامههاي خود را در سرويسهاي ابري ذخيره ميكنند.
رابط متخصصي با كنترل صوتي و هوش مصنوعي
مايكروسافت و بسياري شركتهاي ديگر ادعا ميكنند كه دستيار صوتي هوشمند (با نامهاي گوناگون همچون كورتانا، سيري، گوگل اسيستنت، الكسا و غيره) را در پلتفرم اختصاصي خود به متخصص ارائه ميكنند. همهي ما ميدانيم كه دستيارهاي كنوني به هيچ وجه تعريف كاملي از هوش مصنوعي نيستند. آنها هيچ شباهتي به آنچه بهعنوان هوش مصنوعي كامل در فيلمهاي علميتخيلي ميبينيم، ندارند؛ منتهي پيشرفت در اين زمينه با سرعت و گسترش قابلقبولي انجام ميشود و ميتوان آيندهي روشني براي آن متصور شد.
در جديدترين اخبار پيرامون هوش مصنوعي، نمونههاي متعددي را ديدهايم كه حتي توانايي فريبدادن انسان را هم دارند؛ بهعنوان مثال گوگل دوپلكس را در انديشه متخصصين بگيريد. نمونهي ديگر، دستيار صوتي عليبابا است كه حتي تواناييهايي بيش از محصول گوگل دارد. با نگاهي به فناوريهاي كنوني ميتوان آيندهاي با هوش مصنوعي كاملتر را در كامپيوترهاي شخصي متصور شد؛ هوشي كه توانايي بهينهاي در تشخيص صدا و درك مفاهيم دارد.
در بهترين تصور از آيندهي مبتني بر هوش مصنوعي، ميتوان رابط متخصصي با كنترل كامل صوتي را در انديشه متخصصين گرفت. در چنين آيندهاي ميتوان هوش مصنوعي با قابليت مكالمهي كامل با انسان متصور شد كه توانايي تشخيص كامل موقعيت، صحبتها و ارائهي پاسخهاي هوشمندانه را داشته باشد. البته در چنين آيندهي زيبايي، فعلا بايد چالشهايي همچون سوءاستفادهي هوش مصنوعي از دادههاي متخصصان يا عملكردهاي خطاكارانهي ديگر را ناديده گرفت.
از مزاياي ديگر رابطهاي متخصصي مبتني بر صوت و هوش مصنوعي ميتوان به دريافت اعلان بهصورت صوتي اشاره كرد. البته بسته به انديشه متخصصيناتي كه نسبت به آيندهي هوش مصنوعي داريد، اين امكان ميتواند مزيت يا عيب باشد. بههرحال هوش مصنوعي در چنين آيندهاي با لحن نزديكتر به انسان با متخصص ارتباط برقرار ميكند و تجربهاي لذتبخشتر فراهم خواهد كرد.
سيستمعاملي كه خود را تعمير ميكند
رفع سريع اشكالهاي عملياتي سيستمعامل، هنوز چالشي بزرگ در صنعت نرمافزار محسوب ميشود
چالش با كامپيوترهاي شخصي براي همهي متخصصان دنياي فناوري وجود دارد. همهي ما زمانهايي را تجربه كردهايم كه با وجود همهي مهارتهاي متخصص، اشكالي اساسي با سيستمعامل يا ديگر برنامههاي كامپيوتري پيدا كنيم. كاهش سرعت، اشكالات متعدد صفحه آبي و چالشهاي مشابه، همگي زمان زيادي را از متخصص ميگيرند. البته ابزارهاي متنوعي براي جلوگيري از چالشهاي مذكور و حل اشكالهاي مربوطه وجود دارد، اما بههرحال هنوز ميتوان بهبودهاي زيادي در سطح سيستمعامل ايجاد كرد.
ايدهي سيستمعاملي كه توانايي تعمير خود را داشته باشد، از سالها پيش وجود داشت. مايكروسافت در ويندوز ۷ چنين ادعايي داشت و حتي ابزارهايي براي اين امر ارائه كرد. البته ابزارهاي مذكور هيچگاه كابري عالي تعمير خودكار سيستمعامل را ارائه نميكردند و باز هم چالشهايي بههمراه داشتند.
سيستمعاملي را در آينده تصور كنيد كه بدون دخالت متخصص يا نياز به فعاليت اضافه، توانايي تشخيص اشكال در سطح سيستمي را داشته باشد. بهعلاوه تعمير ايراد نيز بهصورت خودكار توسط خود سيستم چنين آيندهاي بهمعناي شناسايي و رفع اشكال پيش از شناسايي آن از سوي متخصص خواهد بود. درنهايت با همين رويكرد، نرمافزارهايي خواهيم داشت كه هيچگاه با چالش روبهرو نميشوند. شايد اين آينده را بتوان عاليترين آيندهي ممكن براي سيستمهاي عامل دانست.
واقعيت مجازي
هدستهاي واقعيت مجازي از چند سال پيش حضور قابلتوجهي در دنياي كامپيوتر داشتهاند. البته هنوز موانع متعددي بر سر راه ورود آنها به بدنهي جامعه وجود دارد. بازيها در اين صنعت روزبهروز بهتر ميشوند، اما هنوز متخصصدي واقعي و الزامي براي دستگاههاي مذكور وجود ندارد. بهعلاوه با وجود كاهش ارزشهاي اخير در بازار واقعيت مجازي، هنوز دستگاههاي آن گرانارزش محسوب ميشوند.
نسخههاي جديد و بهينهسازيشده از اكيولس ريفت و اچتيسي وايو اكنون در بازار وجود دارند. بهعلاوه هدست گرانارزش هولولنز با برچسب ارزشي ۳،۵۰۰ دلار هم گزينهي مناسب ديگري براي متخصصان واقعيت مجازي محسوب ميشود. هيچيك از محصولات مذكور بهاندازهي كافي متخصص امروزي را به خريد تشويق نميكنند. درواقع متخصص هنوز قانع نشده است كه واقعيت مجازي (يا در سطح پايينتر، واقعيت افزوده) متخصصدي آنچنان حياتي دارد كه هزينههاي بالا را بهصرفه كند. در اين ميان، شايد با توسعهي سختافزارها و بهينهسازي آنها، بتوان به آيندهاي بهتر اميدوار بود.
در آينده ميتوان انتظار هدستهاي واقعيت مجازي ارزانتر، سبكتر و با پيچيدگي كمتر داشت. نسخههاي جديد از مجيك ليپ، هولولنز، وايو و ريفت در آيندهي مورد انديشه متخصصين به بازار عرضه ميشوند و قطعا بهبودهايي نسبت به نسخههاي كنوني خواهند داشت. در آيندهي نزديك ميتوان بهبود رزولوشن محتوا، بهبود نرخ بازسازي فريم، ردگيري بهتر چشمان متخصص، فناوريهاي وايرلس جديد و كاهش در لگ محتوا را انتظار داشت. شايد درنهايت شاهد قطعهاي بيسيم باشيم كه شباهت بيشتري به طرح گوگل گلس داشته باشد.
متخصص كارشناسان اميدوار هستند كه در آيندهي پيشرو، نرمافزار واقعيت مجازي و واقعيت افزوده مانند سختافزار بهبود پيدا كند. با چنين رويكردي شايد بالاخره شاهد اپليكيشني باشيم كه متخصصان را مجاب به استفاده از سختافزارهاي مذكور كند. فيسبوك در برنامههاي خود چنين تصوري دارد و خريد و تعامل اجتماعي از طريق واقعيت مجازي و واقعيت افزوده را جزئي از آينده ميداند.
درنهايت دنياي كامپيوترهاي روميزي با وجود تمام پيشبينيهاي گذشته روند رو به مرگ ندارد. هنوز انواع محصولات سختافزاري در اين بازار توليد و عرضه ميشود و متخصصان خاص با كاراييهاي حرفهاي، خود را نيازمند چنين محصولاتي ميدانند. بهعلاوه تحقق هر يك از انديشه متخصصينيههاي بالا ميتواند با ايجاد تحول در كارايي كامپيوترها، بار ديگر بازار آنها را نيز رونق دهد.
هم انديشي ها