تلسكوپ فضايي هابل، چشم انقلابي بشريت به‌روي جهان هستي ۳۰ ساله شد
ناسا امروز پنجم ارديبهشت، ۳۰ سال رمزگشايي از زيبايي‌ها و اسرار فضا توسط تلسكوپ فضايي هابل را با رونمايي از پرتره‌اي شگفت‌انگيز از طوفان آتش ناشي از تولد ستاره‌اي در كهكشاني مجاور جشن مي‌گيرد. در اين تصوير پرتره، سحابي سرخ غول‌پيكر (NGC 2014) و همسايه‌ي آبي كوچك‌ترش (NGC 2020) به چشم مي‌خورند و بخشي از يك منطقه‌ي وسيع ستاره‌ساز در ابر ماژلاني بزرگ، كهكشان اقماري راه شيري را شكل مي‌دهند كه در فاصله‌ي ۱۶۳ هزار سال نوري واقع شده است. ازآنجا كه تصوير به جهاني در زير دريا شباهت دارد، «آب‌سنگ كيهاني» ناميده شده است.
۳۰ سال پيش در چنين روزي در تاريخ ۲۴ آوريل ۱۹۹۰، هابل از مركز فضايي كندي ناسا در فلوريدا برفراز شاتل فضايي ديسكاوري و به‌همراه ۵ فضانورد پرتاب شد. تلسكوپ فضايي هابل يك روز بعد در مدار مستقر شد و دريچه‌ي تازه‌اي را به سوي كيهان گشود كه تا به امروز ديد ما از جهان هستي را دگرگون كرده است.
هابل انقلابي در اخترشناسي امروزي محسوب مي‌شود و نه‌تنها براي دانشمندان، بلكه براي عموم نيز از اهميتي شگفت‌انگيز برخوردار است. تصاوير آسماني خيره‌كننده و پايان‌ناپذير هابل، خلاصه‌اي بصري از دستاوردهاي علمي اين تلسكوپ فضايي به‌شمار مي‌آيند. هابل برخلاف تمام ديگر تلسكوپ‌هاي فضايي پيش از خود، علم نجوم را براي افراد در هر سني جذاب و دردسترس كرد. تصاوير نمادين اين تلسكوپ فضايي، ديد ما به جهان و جايگاه ما در فضا و زمان را بازتعريف كرده است.
تصوير پرتره آب‌سنگ كيهاني
توماس زوربوچن، نائب‌رئيس بخش علوم در مقر ناسا در واشنگتن دي‌سي مي‌گويد:
هابل بينش‌هاي خيره‌كننده درباره‌ي جهان به ما داده است؛ از سياره‌هاي نزديك تا دورترين كهكشان‌هايي كه تاكنون ديده‌ايم. پرتاب چنين تلسكوپ بزرگي در ۳۰ سال قبل، عملي انقلابي بود و اين غول ستاره‌شناسي همچنان تا به امروز علوم انقلابي ارائه مي‌دهد. تصاوير تماشايي هابل براي دهه‌ها ما را به وجد آورده است و تا سال‌هاي پيش‌رو به الهام‌بخشي براي بشريت ادامه خواهد داد.
رصدخانه‌ي فضايي ۳۰ ساله رها از جو تيره‌كننده‌ي زمين، جهان را در وضوح بي‌نظير و بي‌سابقه درسرتاسر طيف گسترده‌ي طول موج‌ها از فرابنفش تا نور فروسرخ نزديك نمايش داده است. دستاوردهاي برتر هابل، اندازه‌گيري ميزان انبساط و شتاب جهان، كشف حفره‌هاي سياه و معمول ميان كهكشان‌ها، توصيف جو سياره‌هاي پيرامون ديگر ستارگان، نظارت بر تغييرات هوا در سياره‌هاي واقع در منظومه‌ي شمسي و تشريح تولد و تكامل ستارگان و كهكشان‌ها در گذشته را شامل مي‌شود.
هابل تا به امروز ۱/۴ ميليون رصد انجام داده و داده‌هايي را به زمين رسانده كه دانشمندان سرتاسر جهان با استفاده از آن‌ها بيش از ۱۷ هزار مقاله‌ي علمي داوري‌شده را نگارش كرده‌اند. هابل كه داده‌هايش به‌تنهايي محرك پژوهش‌هاي نجومي آتي براي نسل‌هاي پيش‌رو خواهد شد، كاركشته‌ترين تلسكوپ فضايي تاريخ محسوب مي‌شود.
طول عمر طولاني هابل به‌لطف پنج مأموريت خدمات‌رساني شاتل فضايي از ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۹ محقق شده است كه در آن‌ها، فضانوردان تلسكوپ را با ابزارهاي پيشرفته، الكترونيك جديد و تعميرهاي مداري به‌روزرساني كردند. انتظار مي‌رود كه اين رصدخانه‌ي ارزشمند با مجموعه‌اي از دوربين‌ها و ديگر ابزارهايش درسرتاسر دهه‌ي ۲۰۲۰ و در همكاري با تلسكوپ فضايي پيش‌روي جيمز وب همچنان به فعاليت ادامه دهد.
هم انديشي ها