لرزش فرمان يكي از ايرادهاي شايع در خودروها است كه عوامل مختلفي مي‌توانند سبب بروز اين اشكال شوند. از مهم‌ترين دلايل لرزش فرمان مي‌توان به شكستگي دسته موتور، بالانس نبودن رينگ، شل بودن پيچ‌هاي چرخ و خراب شدن مفصل پلوس اشاره كرد، اما هيچ‌يك از اين ايرادها نمي‌تواند تنها در هنگام فشردن پدال ترمز سبب لرزش فرمان شود. دليل اصلي لرزش فرمان هنگام ترمزگيري بروز عيب در ديسك‌هاي ترمز است. ديسك ترمز يك صفحه‌ي فلزي دوار است كه عرض آن به نوع و مدل خودرو بستگي دارد و توسط لنت ترمز احاطه شده است. هنگام فشردن پدال ترمز، لنت به سطح ديسك فشار وارد مي‌كند و اين اصطكاك سبب توليد گرما مي‌شود. گرماي توليد شده بايد به‌صورت يكنواخت در سطح ديسك توزيع و دفع شود.
در طول زمان اصطكاك سبب مي‌شود كه سطح ديسك دچار خوردگي شود. كاهش ضخامت و تاب برداشتن ديسك دو نتيجه‌ي اجتناب‌ناپذير اصطكاك و توليد و دفع گرما است. با اعمال ترمز در سرعت‌هاي بالا، در تماس لنت با سطح ديسك، صدا و لرزش ايجاد و اين لرزش ازطريق اتصالات به فرمان منتقل مي‌شود، بنابراين لرزش و صدا هنگام ترمزگيري دو نشانه‌ي قطعي از ايراد ديسك ترمز است.
عيب‌يابي
همان‌طور كه پيش‌تر اشاره شد، لرزش فرمان دلايل مختلفي دارد، اما لرزش تنها در هنگام ترمزگيري با احتمال بسيار زياد تنها به وجود ايراد در ديسك و متعلقات آن محدود مي‌شود. اولين و ساده‌ترين ايراد ناشي از سفت‌كردن نامتقارن پيچ‌هاي اتصال ديسك است. رعايت الگوي ستاره‌اي در سفت‌كردن و بستن پيچ‌ها از بروز اين اشكال جلوگيري مي‌كند و براي مطالعه آن كافي است به يك مكانيك مراجعه كنيد تا با بهره‌گيري از ترك‌متر (گشتاورسنج) نسبت به كنترل درجه‌ي سفتي پيچ‌ها اقدام كند و در صورت لاخبار تخصصي با باز و بسته كردن ديسك‌ها اين ايراد را برطرف كند. توجه داشته باشيد كه رعايت گشتاور استاندارد هر ديسك اهميت زيادي دارد و به‌طور معمول گشتاور استاندارد روي ديسك حك شده است.
عامل بعدي كه شايع‌ترين دليل ايجاد لرزش فرمان هنگام ترمزگيري است، تاب برداشتن ديسك ترمز است. تاب برداشتن ديسك در خودروهاي امروزي بسيار شايع‌تر از گذشته است و دليل اين امر كاهش ضخامت ديسك در جهت كاهش وزن و مصرف سوخت است. براي تشخيص ديسك‌تاب‌دار ساده‌ترين راه جداكردن چرخ و چرخاندن ديسك است. اگر هنگام چرخاندن ديسك صداي منقطع سايش ايجاد شود يا ديسك آزادانه نتواند چرخش داشته باشد، ديسك خودرو دچار ايراد شده است. به‌علاوه، اگر در سطح ديسك فرورفتگي يا برآمدگي واضح وجود داشته باشد بايد نسبت به تعويض يا تعمير آن اقدام كنيد.
اگر تاب ديسك زياد نباشد، مي‌توان با بازكردن آن و ماشين‌كاري ضمن برداشتن لايه‌اي بسيار نازك از سطح آن نسبت به تعمير ديسك اقدام كرد. البته نبايد فراموش كرد كه كاهش ضخامت هرچند اندك ديسك مي‌تواند ويژگي‌هاي ديسك در توزيع و دفع يكنواخت گرما را تحت تأثير قرار دهد و اين امر سبب مي‌شود كه ديسك خيلي سريع دوباره دچار اشكال شود.
آيا تعمير لرزش فرمان در هنگام ترمزگيري حياتي است؟
براي پاسخ به اين سؤال نياز است كه ابتدا دليل اصلي اين ايراد مشخص شود. با ديسكي كه پيچ‌هايش به‌صورت غيريكنواخت محكم شده است، مي‌توانيد ماه‌ها يا حتي چند سال به رانندگي ادامه دهيد، البته بايد توجه داشته باشيد كه عدم رفع ايراد و ادامه‌ي استفاده از خودرو در اين شرايط مي‌تواند هزينه‌هاي تعمير را چندين برابر كند. براي مثال، رفع اين ايراد مي‌تواند با هزينه‌ي كمتر از ۵۰ هزار تومان انجام شود درحالي‌كه تعويض ديسك ترمز در خودروهاي داخلي بين ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان هزينه دارد كه با عدم رسيدگي به‌موقع اين رقم مي‌تواند به چند برابر اين ارقام نيز افزايش يابد.
اگر لرزش فرمان به‌دليل شل بودن پيچ‌هاي تاير باشد، رانندگي با خودرو بسيار خطرناك خواهد بود و رسيدگي در جهت رفع اشكال بايد هرچه سريع‌تر انجام شود. در شرايطي كه ديسك ترمز دچار تاب شده است، احتمالا مي‌توان تعمير ديسك را تا حدودي به تعويق انداخت، اما بايد توجه داشته باشيد كه لرزش‌هاي مزمن مي‌تواند سبب خوردگي سريع‌تر ساير اجزاي خودرو و افزايش هزينه‌هاي تعمير شود.
به‌طوركلي لرزش فرمان به‌طور مستقيم در كنترل خودرو تأثيرگذار است و مي‌تواند خطرات رانندگي را تا حد زيادي افزايش دهد. به‌همين جهت توصيه مي‌شود قبل از بروز حوادث و افزايش هزينه‌هاي تعمير نسبت به رفع ايراد در سيستم ترمز اقدام كنيد و قبل از سفر اجزاي مؤثر در ايمني خودرو را كنترل كنيد.
هم انديشي ها