راهنماي خريد تاير خودرو و معرفي بهترين لاستيك ها
تاير در عملكرد و كيفيت سواري خودرو نقش بهسزايي دارد، اما اغلب در نگاه عموم جايگاه حساس تاير جدي گرفته نميشود و همين امر سبب بروز اشكالات ديگر براي رانندگان ميشود. انتخاب تاير مناسب براي خودرو نيازمند آگاهي نسبت به انواع تايرها، روشهاي ساخت، شمارههاي حك شده روي آنها و ويژگيهاي متخصص مختلف است. تعدد فاكتورهاي تأثيرگذار در انتخاب تاير و پيچيدگيهاي موجود سبب ميشود عدهي زيادي از مالكان خودرو تنها با اعتماد به پيشنهاد فروشندگان نسبت به انتخاب تاير اقدام كنند و اين امر در مواردي موجب سواستفادهي سودجويان و بروز خسارات جبرانناپذير ميشود. براي رفع اين اشكالات و در جهت آگاهسازي عموم از نحوهي انتخاب صحيح تاير در اين مقاله به معرفي و مطالعه تمام عوامل تأثيرگذار در انتخاب تاير ميپردازيم و اميدواريم اين مقاله بتواند بهعنوان مرجعي قابل استناد راهگشا باشد.
فهرست محتوا
- ساختار تاير خودرو
- طوقه
- بدنه
- تسمه
- لايههاي اضافي پلياستر
- ديواره جانبي
- آج
- انواع تايرها
- نوع ساخت
- تاير راديال
- تاير باياس مورب
- تاير باياس كمربندي
- تاير رانفلت
- شرايط متخصصد
- تاير آفرود
- تاير همهجارو
- تاير معمولي
- تاير تابستانه
- تاير زمستانه
- تاير چهار فصل
- تايرهاي چهار فصل با قابليت حركت در گل و برف
- تاير معمولي
- تاير مسابقهاي
- معناي اعداد و حروف روي تاير
- نوع تاير
- پهناي تاير
- نسبت ابعاد
- روش ساخت
- قطر رينگ
- وزن و سرعت مجاز
- درجه كيفيت يكنواخت تاير
- عمر آج
- چسبندگي
- دما
- هيدروپلنينگ (Hydroplaning)
- مطالعه نقش باد تاير بر توليد گرما
- ضريب مقاومت غلتشي
- فاكتورهاي مهم هنگام خريد تاير
- ۱. بودجه
- ۲. متخصصد
- ۳. تعداد تاير
- ۴. آبوهوا
- ۵. انقضا
- ۶. سايز و پهنا
- ۷. فاق
- ۸. زمان خريد
- ۹. پروفايل تاير
- ۱۰. الگوي آج (باريك / بزرگ و عميق)
- ۱۱. شاخص سرعت و بار
- ۱۲. عمر
- ۱۳. استايل و كيفيت سواري
- ۱۴. گارانتي
- سوالات متداول خريد تاير
- نحوهي مراقبت از تاير خودرو
- بهترين برندهاي لاستيك ايراني و خارجي
- بهترين برندهاي خارجي
- بهترين برندهاي ايراني
- بهترين تاير براي خودروهاي ايراني
قبل از پرداختن به عوامل مهم در انتخاب تاير نياز است تا با انواع تايرها، روشهاي ساخت، فاكتورهاي مهم در آنها و مفهوم اعداد حك شده روي آنها آشنا شويم. تايرها چگونه ساخته ميشوند؟
براي شرح چگونگي توليد تاير ابتدا نياز است با اجزاي تشكيلدهندهي آن آشنا شويم.
ساختار تاير خودرو
تاير خودرو از اجزاي مختلفي تشكيل شده است كه وجود هر يك براي عملكرد صحيح و ايمن آن حياتي است. تايرها ساختاري لايهاي دارند كه در تصوير زير بهخوبي به نمايش درآمدهاند.
طوقه
طوقه حلقهاي از چند رشته فولاد با استحكام بالا است كه روي آن پوششي از لاستيك قرار دارد. وظيفهي اصلي طوقه موقعيتدهي و هممركز كردن تاير و رينگ و همينطور جذب نيروهاي واردشده از رينگ به لاستيك است.
بدنه
بدنهي تاير از چندين لايهي تنيدهشده تشكيل شده است. معمولترين لايهي مورد استفاده نخهاي پلياستر است. در لاستيكهاي راديال اين نخها بهصورت عمود بر آج تاير قرار گرفتهاند. در تايرهاي قديميتر، نخها با زاويهاي خاص نسبت به آج قرار ميگرفتند. در نهايت لايههاي تنيده شده با لاستيك پوشانده ميشوند تا علاوهبر پيوند با ساير لايهها، بتوانند هوا را درون تاير محبوس كنند. گاهي استحكام تايرها با تعداد لايههاي بدنهي آنها سنجيده ميشود. در بيشتر خودروها از تايرهاي دو لايه استفاده ميشود، اما در تاير هواپيماهاي تجاري بزرگ تعداد لايهها به ۳۰ و بيشتر نيز ميرسد.
تسمه
تسمهها لايهاي از رشتههاي فولادي هستند كه درست زير آج تاير قرار گرفتهاند. وظيفهي تسمهها تقويت استحكام تاير مقابل پنچري و همينطور حفظ سطح صاف و مناسب هنگام تماس لاستيك با سطح جاده است.
لايههاي اضافي پلياستر
بعضي تايرها داراي يك يا دو لايهي اضافي از پلياستر هستند كه سبب ميشود ساير لايهها با استحكام بيشتري دركنار يكديگر قرار گيرند. اين لايههاي اضافي بيشتر در تايرهاي مخصوص سرعتهاي بالا ديده ميشود.
ديواره جانبي
ديوارهي جانبي در تاير نقش حفظ استحكام جانبي را برعهده دارد. اين بخش براي مراقبت از ساير لايهها و همينطور محافظت جانبي تايرها و حفظ هواي درون تاير حياتي است.
آج
آج تاير تركيبي از چند لاستيك طبيعي و مصنوعي است. آج و ديوارهي جانبي به روش اكستروژن توليد ميشوند و در اين مرحله سطح لاستيك توليدي بدون الگوهاي معمول روي آج، جهت ايجاد اصطكاك است.
تمام اين اجزا درون دستگاه توليد تاير روي يكديگر مونتاژ ميشوند. در اين دستگاه لايههاي مختلف با دقت مناسبي روي يكديگر قرار ميگيرند و در نهايت شكل و اندازهي تاير تاحدودي به محصول نهايي نزديك ميشود. در اين مرحله هنوز خبري از الگوهاي آج لاستيك نيست و خروجي دستگاه توليد لاستيك را «تاير سبز» مينامند. در مرحلهي بعد تاير را به دستگاه پرداخت ميفرستند تا در آنجا طي عمليات حرارتي الگوهاي آج ايجاد و نوشتهها و اعداد روي تاير حك شود. طي عمليات حرارتي تمامي لايهها با استحكام بالا به هم ميچسبند و در اصطلاح لاستيك پخته ميشود تا استحكام نهايي ايجاد شود. در آخرين مرحله پرداخت نهايي و بازرسي صورت ميگيرد تا محصول نهايي حاصل شود.
انواع تايرها
تايرها را ميتوان به روشهاي مختلف و متنوعي دستهبندي كرد، اما مهمترين دستهبنديها براي انتخاب تاير مناسب خودروي سواري نوع ساخت و شرايط متخصصد است. در ادامه به توضيح هر يك از اين دستهبنديها ميپردازيم.
نوع ساخت
مدت زيادي از زمانيكه تايرهاي تيوبدار در ايران رواج داشتند نميگذرد، اما به مرور و با ورود خودروها و تكنولوژيهاي جديد به كشور تايرهاي بدون تيوب يا به اصطلاح «تيوبلس» جاي نمونههاي گذشته را گرفتند. در تايرهاي بدون تيوب برخلاف گذشته، هوا ميان تاير و رينگ محبوس ميشود و اين امر موجب ميشود كه درصد پنچريهاي ساده تاحد زيادي كاهش يابد. بهطور كلي تايرهاي بدون تيوب ازلحاظ نوع ساخت به سه دستهي راديال، باياس مورب و باياس كمربندي تقسيم ميشوند.
تاير راديال
درحالحاضر بيشترين سهم توليد در بازار تاير به توليد نمونههاي راديال اختصاص دارد. در اين تايرها تسمههاي فولادي بهكار رفته در لايههاي زيرين پوشش لاستيك بهصورت عمود بر جهت حركت يا آج قرار گرفتهاند. تايرهاي راديال در مقايسه با ساير نمونهها طول عمر بالاتر و مقاومت غلتشي كمتري دارند كه اين امر سبب بهبود مصرف سوخت و افزايش بازده خودرو ميشود، بهعلاوه تايرهاي راديال فرمانپذيري خودرو را افزايش ميدهند. از معايب اين نوع تايرها ميتوان به عملكرد نامناسب در مسيرهاي ناهموار و چسبندگي كمتر با سطح جاده در سرعتهاي پايين اشاره كرد.
تاير باياس مورب
در تايرهاي باياس تسمههاي فولادي بهكار رفته در ساختار تاير با زاويهي ۳۰ تا ۴۰ درجه از يك طوقه به سمت طوقهي ديگر تنيده شدهاند. اين ساختار سبب ميشود كه تايرهاي باياس در جادههاي ناهموار با انعطافپذيري قابل قبولي داشته باشند.
تاير باياس كمربندي
تاير باياس كمربندي از چند لايهي تنيده شدهي تسمههاي فولادي با زواياي مختلف ساخته ميشود و همين امر سبب برتري آنها نسبت به تايرهاي باياس مورب ميشود. بهطور كلي تايرهاي باياس نسبت به نمونههاي راديال صداي بيشتري توليد ميكنند و اغلب براي رانندگي در شرايط آفرود مناسبند.
تاير رانفلت
تايرهاي رانفلت در دو نوع خود حمايتگر و داراي حلقهي حمايتگر توليد ميشوند. اگرچه اين تايرها در اواسط دههي ۸۰ ميلادي معرفي شدند، اما در سالهاي اخير استفادهي گسترده از آنها معمول شده است. مهمترين مزيت اين تايرها توانايي حركت در حالت پنچر با حداكثر سرعت ۸۰ كيلومتر بر ساعت براي مسافتي حدود ۸۰ كيلومتر است كه اين امر سبب ميشود راننده بتواند خود را به نزديكترين تعميرگاه برساند.
در نمونههاي خود حمايتگر بهواسطهي تقويت ديوارههاي جانبي تاير در هنگام بروز پنچري يا كاهش محسوس فشار هواي تاير، خودرو ميتواند به مسير خود ادامه دهد. در نمونههاي مجهز به حلقهي حمايتگر، يك حلقه از جنس لاستيك سفت دور رينگ و در فاصلهي تاير و رينگ قرار ميگيرد تا هنگام پنچري خودرو بتواند به مسير خود ادامه دهد.
از اين نوع تاير رانفلت بيشتر در خودروهاي مجهز به حسگر ميزان باد تاير استفاده ميشود. از ايرادات تاير رانفلت ميتوان به خشك بودن و عدم تعميرپذيري و ارزش بالا اشاره كرد. در ايران اغلب خودروهاي بيامو به تايرهاي رانفلت مجهزند.
شرايط متخصصد
تايرهاي مختلف براي شرايط جادهاي و آبوهوايي و عملكردي متفاوتي ساخته ميشوند و استفاده از آنها در شرايط غير از طراحي سبب كاهش چشمگير در عملكرد آنها ميشود. بهطور كلي شرايط جادهاي به سه دستهي آفرود و همهجارو و معمولي، شرايط آبوهوايي به سه دستهي تابستانه و زمستانه و چهارفصل و شرايط عملكردي به دو دستهي معمولي و مسابقهاي تقسيمبندي ميشوند. هر يك از دستهها امكان ادغام در ساير دستهها را دارد به اين معني كه براي مثال يك لاستيك آفرود ميتواند تابستانه، زمستانه يا چهار فصل باشد.
تاير آفرود
تاير آفرود براي خودروهاي شاسيبلند با قابليت حركت در مسيرهاي ناهموار طراحي شده است. اگر اهل ماجراجويي در مسيرهاي ناهموار هستيد، حتما به اين تايرها نياز داريد. تايرهاي آفرود طوري طراحي شدهاند كه بتوانند انعطاف لازم براي عبور از مسيرهاي ناهموار را داشته باشند و باتوجهبه شرايط سخت اين مسيرها طول عمر مناسبي داشته باشند. تاير آفرود داراي شيار و آج عميقتر و پهنتري نسبت به ساير تايرها است كه به آن كمك ميكند حداكثر چسبندگي را در مسيرهاي گلي و نرم ايجاد كند.
تاير همهجارو
همانطور كه از نام اين تايرها پيدا است، قابليت استفاده در شرايط آفرود و معمولي را دارند، اما بهطور حتم اين تايرها نميتوانند جايگزين مناسبي براي آفرودبازان حرفهاي باشند. اگر آفرود يك سرگرمي گاهگدار براي شما است ميتوانيد از تايرهاي همهجارو استفاده كنيد. اين تايرها در مقايسه به تايرهاي آفرود شيارهاي باريكتري دارند تا در جادهّاي معمولي چسبندگي مناسبي داشته باشند.
تاير معمولي
تايرهاي معمولي بهترين انتخاب براي رانندگي در سطح جادههاي استانداردند. آج و شيار اين تايرها عمق كمتري دارد و براي رانندگي در جادهها طراحي و بهينه شدهاند. چسبندگي با سطح جاده در اين تايرها اولويت طراحي بوده است.
تاير تابستانه
تايرهاي تابستانه برخلاف نامشان تنها براي رانندگي در شرايط گرم و خشك و بهدور از باران رطوبت ساخته نشدهاند، بلكه اين تايرها در شرايط بارش سنگين باران نيز عملكرد خارقالعادهاي دارند. تايرهاي تابستانه در شرايط دمايي فصل تابستان بهترين عملكرد را دارند. در اين تايرها به سبب استفاده از مواد خاص، در دماي بالا تايرها چسبندگي فوقالعادهاي با سطح جاده ايجاد ميكنند كه سبب كنترلپذيري بهتر در پيچها و بهبود بازده كلي خودرو ميشود. تايرهاي تابستانه در شرايط لغزندگي جاده نيز عملكرد بسيار مناسبي دارند بهطوريكه در زمان بارش شديد باران نيز از لغزيدن خودرو جلوگيري ميكنند. شيارها و آج موجود روي اين تايرها باريك و كمعمق است تا بيشترين سطح تماس لاستيك با جاده حفظ شود. آج اين تايرها نامتقارن است به همين دليل تعويض چرخهاي عقب و جلو براي سايش متقارن تايرها پيشنهاد نميشود و بهتر است چرخهاي چپ و راست در هر محور با يكديگر تعويض شوند.
اين تايرها در شرايط دماي سرد انعطافپذيري خود را از دست ميدهند و به همين دليل فرمانپذيري خودرو كاهش يافته و حركت بدون لغزش در اين شرايط دشوار ميشود. به دليل عمق كم شيارها در تاير تابستانه اين تايرها براي رانندگي در شرايط برفي ناايمن و خطرناكند.
تاير زمستانه
تاير زمستانه طوري طراحي شده است كه براي رانندگي در جادههاي پوشيده از برف و يخ ايمن باشد. آج اين تايرها عميق است و سطحشان با شيارهاي متقاطع پوشيده شده است. عمق شيارها سبب ميشود كه آجها به حد كافي در برف فرو رفته چسبندگي لازم با سطح جاده را ايجاد نمايند. بعضي از تايرهاي زمستانه به ميخهاي فلزي يا سراميكي مجهز شدهاند كه ميتواند در شرايط يخبندان بسيار مفيد باشد. استفاده از تايرهاي زمستانه در فصول ديگر ميتواند سبب كاهش فرمانپذيري و ايجاد سروصدا شود.
تاير چهار فصل
تاير چهار فصل ويژگيهاي تايرهاي تابستانه و زمستانه را بهطور همزمان فراهم ميكند. اين تايرها ازلحاظ عملكرد و ويژگي ميان دو تاير قبلي قرار ميگيرند و در طيف وسيعي از شرايط دمايي و سطح جاده عملكرد قابل قبولي دارند. امروزه بخش وسيعي از سهم بازار به تايرهاي چهار فصل اختصاص دارد چراكه ازلحاظ ارزشي ارزانتر از نمونههاي تابستانهي سطح بالا و ازلحاظ عملكردي مناسب رانندگي روزمرهاند.
تايرهاي چهار فصل با قابليت حركت در گل و برف
اگر تايري داراي علامت MS ،M+S يا M&S باشد، بدان معنا است كه اين تاير براساس راهنماي توليدكنندگان لاستيك قابليت حركت در برف و گل را دارد. براي دريافت اين نشان تايرها بايد ويژگيهاي زير را دارا باشند:
۱. حداقل يك طرف آجها بايد داراي شيارهاي متعدد باشد كه شرايط زير را داشته باشند:
- شيارها بايد حداقل به اندازهي ۱/۲ اينچ امتداد داشته باشند
- عرض شيارها بايد حداقل ۱/۱۶ اينچ باشد
- زاويهي شيارها نسبت به مسير حركت بين ۳۵ تا ۹۰ درجه باشد
۲. حداقل ۲۵ درصد از سطح آجها شيارهايي باشد كه با سطح تماس پيدا نميكند.
بهطور خلاصه شرايط بالا بيان ميكند كه تايرهاي چهار فصل و مناسب شرايط گل و برف بايد داراي شيارهاي به نسبت بزرگي باشند كه از لبهي آجها آغاز شده و تا وسط تاير امتداد مييابند، بهعلاوه اين شيارها بايد حداقل ۲۵ درصد از سطح لاستيك را شامل شوند. وجود شيارها سبب ميشود كه برف درون اين فضاها گير افتاده و درنتيجه چسبندگي لازم براي حركت در چنين شرايطي فراهم شود.
تاير معمولي
تايرهاي معمولي براي استفادههاي عادي و استاندارد و رفتوآمدهاي روزمره طراحي شدهاند. اين تايرها طيف وسيعي از كيفيت و ارزشها را شامل ميشوند و توليدكنندگان مختلف، اغلب تمركز خود را براي رقابت در اين بخش از توليداتشان صرف ميكنند.
تاير مسابقهاي
همانطور كه از نام اين تايرها مشخص است، براي شرايط پرفشار مسابقه و رانندگي در شرايط پرتنش طراحي شدهاند. اين تايرها چسبندگي فوقالعادهاي با سطح جاده ايجاد ميكنند و مقاومت غلتشي كمتري نسبت به نمونههاي معمولي دارند. ديوارههاي جانبي در اين تايرها محكمتر از نمونههاي معمولي است چراكه بايد نيروهاي جانبي در پيچها را تاب بياورند. ارزش تايرهاي مسابقهاي نسبت به ساير انواع تايرها با فاصلهي معناداري بالاتر است.
معناي اعداد و حروف روي تاير
روي ديوارهي جانبي تايرها حروف و اعداد مختلفي حك ميشود كه هر يك معنا و مفهوم خاصي دارد. براي انتخاب تاير مناسب بايد از معناي هر حرف و عدد آگاهي داشته باشيد. در ادامه به مطالعه هر يك از اين موارد ميپردازيم:
نوع تاير
كد P205/55 R16 91S يكي از چندين كد حك شده روي بخش جانبي تايرها است. همانطور كه مشاهده ميشود، در ابتداي اين كد يك حرف وجود دارد. اين حرف بيانگر نوع تاير است و به سه دستهي كلي P، LT و T تقسيم ميشود. حرف P بهمعناي تاير مناسب جهت خودروهاي سواري سدان، شاسيبلند، مينيون و وانت است LT بيانگر خودروهاي باري سبك و T نشاندهندهي تاير يدكي است. البته حروف ديگري نيز ميتوان به اين فهرست سهتايي اضافه كرد، اما استفاده از آنها مرسوم نيست.
پهناي تاير
بعد از اولين حرف سه عدد قرار دارد، در مثال بالا 205، كه بيانگر عرض تاير برحسب ميليمتر است. براي مشخص كردن عرض تاير از ديوارهي جانبي راست تا ديوارهي جانبي چپ اندازهگيري ميشود. اين عدد در حقيقت اندازهي عرض رينگ مناسب تاير هم نشان ميدهد.
نسبت ابعاد
دو عدد بعدي نسبت ابعاد تاير را نشان ميدهد. بهطور كلي نسبت ابعاد براي بيان فاق يا ارتفاع تاير متخصصد دارد. ارتفاع تاير از طوقه تا بالاي آج اندازهگيري ميشود. نكتهي حائز اهميت در مورد نسبت ابعاد اين است كه اين عدد برحسب درصدي از پهناي تاير بيان ميشود. براي نمونه در مثال بالا عدد ۵۵ بدين معنا است كه فاق تاير ۵۵ درصد پهناي آن است. هرچه نسبت ابعاد كوچكتر باشد، پهناي تاير نسبت به فاق آن بيشتر است.
تايرهاي مخصوص خودروهاي مسابقهاي بهطور معمول نسبت ابعاد پايينتري دارند. دليل آن است كه تايرهاي پهن و فاق كوتاه پايداري جانبي بهتري دارند. خودروهاي مسابقهاي در هنگام عبور از پيچها نيروهاي جانبي زيادي را متحمل ميشوند كه بهطور مستقيم اين نيروها به تايرها وارد ميشود؛ درنتيجه تايرهاي با نسبت ابعاد كوچكتر مناسب اين شرايط هستند. ديوارههاي جانبي اين تايرها نسبت به تايرهاي عادي كوتاهتر و سختتر است و ميتواند شرايط مسابقه و نيروهاي جانبي را تاب بياورد.
روش ساخت
دومين حرف حك شده روي تاير بيانگر روش ساخت تاير است. درحالحاضر روي بيشتر تايرها حرف R نقش بسته كه بيانگر راديال بودن تاير است. در گذشته تايرهاي باياس مورب و باياس كمربندي به ترتيب با حروف D و B توليد ميشدند.
قطر رينگ
رقم بعدي بيانگر اندازه قطر رينگ بر حسب اينچ است. در مثال بالا اين عدد ۱۶ بوده كه بهمعناي تاير مناسب براي رينگي با قطر ۱۶ اينچ است.
وزن و سرعت مجاز
رقم آخر و حرف بعد از آن به ترتيب ميزان وزن قابل تحمل و حداكثر سرعت مجاز براي تاير را نشان ميدهند. هر يك از اين مولفهها جدولي خاص دارد كه در ادامه قابل مشاهده است:
شاخص وزن مجاز | وزن مجاز روي هر تاير (Kg) | شاخص وزن مجاز | وزن مجاز روي هر تاير (Kg) | شاخص وزن مجاز | وزن مجاز روي هر تاير (Kg) | شاخص وزن مجاز | وزن مجاز روي هر تاير (Kg) | شاخص وزن مجاز | وزن مجاز روي هر تاير (Kg) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
62 | 265 | 75 | 387 | 88 | 560 | 101 | 825 | 114 | 1180 |
63 | 272 | 76 | 400 | 89 | 580 | 102 | 850 | 115 | 1215 |
64 | 280 | 77 | 412 | 90 | 600 | 103 | 875 | 116 | 1250 |
65 | 290 | 78 | 425 | 91 | 615 | 104 | 900 | 117 | 1285 |
66 | 300 | 79 | 437 | 92 | 630 | 105 | 925 | 118 | 1320 |
67 | 307 | 80 | 450 | 93 | 650 | 106 | 950 | 119 | 1360 |
68 | 315 | 81 | 462 | 94 | 670 | 107 | 975 | 120 | 1400 |
69 | 325 | 82 | 475 | 95 | 690 | 108 | 1000 | 121 | 1450 |
70 | 335 | 83 | 487 | 96 | 710 | 109 | 1030 | 122 | 1500 |
71 | 345 | 84 | 500 | 97 | 730 | 110 | 1060 | 123 | 1550 |
72 | 355 | 85 | 515 | 98 | 750 | 111 | 1090 | 124 | 1600 |
73 | 365 | 86 | 530 | 99 | 775 | 112 | 1120 | 125 | 1650 |
74 | 375 | 87 | 545 | 100 | 800 | 113 | 1150 | 126 | 1700 |
شاخص سرعت | J | K | L | M | N | P | Q | R | S | T | U | H | V | W | Y | VR | ZR |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
حداكثر سرعت بر حسب Km/h | 100 | 110 | 120 | 130 | 140 | 150 | 160 | 170 | 180 | 190 | 200 | 210 | 240 | 270 | 300 | 210< | 240< |
درجه كيفيت يكنواخت تاير
علاوه بر كد حك شده روي تاير، بخش ديگري شامل ميزان تخميني عمر آج، ميزان چسبندگي و دفع حرارت تاير روي آن حك ميشود كه نمونهاي از آن در تصوير زير قابل مشاهده است:
عمر آج
اين پارامتر كه بهصورت يك عدد نمايش داده ميشود در شرايط كنترل شده در جادههاي آزمايش دولتي بهدست آمده است. هرچه اين عدد بزرگتر باشد احتمال عمر بيشتر آج تاير بالاتر است. به دليل اينكه هيچكس قادر به پيشبيني عمر دقيق آجها در شرايط مختلف رانندگي نخواهد بود، اين پارامتر تخميني از ميزان عمر مورد انتظار به دست ميدهد.
چسبندگي
ميزان چسبندگي تاير بهصورت AA ،A ،B يا C نمايش داده ميشود. اين پارامتر براساس توانايي متوقف كردن خودرو روي سطح بتن لغزنده و آسفالت آزمايش و اندازهگيري شده است. در اين آزمايش با اندازهگيري مسافت ترمزگيري از لحظهي آغاز فشردن پدال ترمز تا لحظهي توقف كامل خودرو، پارامتر مورد مباحثه براي تايرها تعيين ميشود.
دما
درجهبندي تاير بر حسب كيفيت عملكرد در دفع حرارت و عدم جذب حرارت براساس حروف A، B و C اين درجهبندي هنگامي انجام ميشود كه تاير به ميزان استاندارد باد شده است، اما وزن و سرعت اضافي در اين رتبهبندي لحاظ نميشود. سرعت و بار اضافي بهروشني ميتواند سبب افزايش دما و كاهش طول عمر تاير و در مواردي حتي سبب تركيدن لاستيك شود.
هيدروپلنينگ (Hydroplaning)
هيدروپلنينگ هنگام عبور خودرو از محل چالهي آب ساكن اتفاق ميافتد. اگر هنگام عبور تاير از اين چاله آب نتواند با سرعت مناسب از زير چرخ به اطراف پاشيده شود، چرخ با زمين در تماس نبوده و حالت غوطهوري خواهد داشت. در اين حالت تاير هيچ اصطكاكي ندارد، درنتيجه كنترل خودرو از دست ميرود.
بعضي تايرها به گونهاي طراحي ميشوند كه احتمال وقوع پديدهي هيدروپلنينگ را كاهش دهند. اين تايرها شيارهاي عميقي دارند كه در جهت آجها امتداد يافتهاند.
مطالعه نقش باد تاير بر توليد گرما
اگر با دقت به تاير خودروها نگاه كنيد، حتما متوجه ميشويد كه كاملا گرد نيستند. در حقيقت در محل تماس تاير با زمين، بخشي از آن بهصورت كاملا صاف و بدون انحنا روي زمين پهن ميشود كه از اين پس به آن «منطقهي تماس» ميگوييم. اگر خودرو را روي سطحي شفاف قرار دهيم و از زير به آن نگاه كنيم، ميتوانيم طول و عرض منطقهي تماس هر تاير را اندازهگيري كنيم (توجه داشته باشيد كه منطقهي تماس تقريبا به شكل يك مستطيل است). با به دست آمدن طول و عرضها و محاسبهي مساحت مجموع مناطق تماس تايرها و ضرب آن در فشار تاير ميتوان با تخمين خوبي وزن خودرو را تعيين كرد.
به دليل وجود فشار مشخصي بر هر سانتيمتر مربع از تاير (فرض ميكنيم معادل ۲۰ نيوتن بر سانتيمتر مربع) درنتيجه سطح كمي بر حسب سانتيمتر مربع نياز است تا بتواند وزن خودرو را تحمل كند. با افزايش وزن يا كاهش فشار تاير مساحت بيشتري براي تحمل وزن خودرو نياز است؛ درنتيجه سطح منطقهي تماس افزايش مييابد. همانطور كه در تصوير زير قابل مشاهده است، ظاهر تاير كمباد يا تحت وزن بيش از اندازه نسبت به تاير با باد استاندارد و در شرايط بار عادي از حالت گرد خارج ميشود. در محل تماس تاير با سطح جاده، بخشهاي جانبي اندكي به سمت بيرون انحنا پيدا ميكنند. اين تغيير شكل نياز به اعمال نيرو دارد و هرچه اين انحنا بيشتر باشد، نيروي بيشتري صرف اين مورد خواهد شد. هنگام حركت و چرخش تاير در سطح جاده، در هر لحظه نقاط خاصي دچار انحنا شده و دوباره به حالت عادي باز ميگردند. اين چرخه در طول مسير بارها تكرار ميشود و باتوجهبه اينكه ويژگيهاي الاستيك تاير ايدئال نيست، هر بار پس از انحناي خارجي، تاير به شكل دقيق اوليه باز نخواهد گشت. اين امر بدان معنا است كه بخشي از نيروي صرف شده جهت ايجاد انحنا به شكل حرارت جذب تاير يا سطح جاده خواهد شد. باتوجهبه اينكه تاير كمباد يا تحت بار بيش از اندازه انحناي جانبي بيشتري پيدا ميكند، گرماي بيشتري توليد و جذب خواهد كرد.
ضريب مقاومت غلتشي
گاهي توليدكنندگان تاير ضريب مقاومت غلتشي (CRF) تايرهاي توليدي را اعلام ميكنند. اين ضريب مشخص ميكند كه چه مقدار نيرو جهت به غلتش درآوردن تاير روي سطح جاده مورد نياز است. توجه داشته باشيد كه اين ضريب هيچ ارتباطي به ميزان چسبندگي تاير ندارد و صرفا معياري براي سنجش ميزان مقاومت غلتشي تاير خودرو است. اين نيرو برابر حاصل ضرب CRF در وزن خودرو است. در جدول زير نمونههايي از اين ضريب براي تايرهاي مختلف آورده شده است:
نوع تاير | ضريب مقاومت غلتشي |
---|---|
تاير با مقاومت غلتشي پايين | 0.006-0.01 |
تاير معمولي | 0.015 |
تاير وسيله نقليه باربري (كاميون و ...) | 0.006-0.01 |
چرخ قطار | 0.001 |
براي مثال يك خودروي ۱۸۰۰ كيلوگرمي را در انديشه متخصصين بگيريد كه ضريب CRF آن برابر ۰.۰۱۵ است. نيروي مورد نياز براي غلبه بر اصطكاك غلتشي معادل ۲۷ كيلوگرم خواهد بود. حال بايد بدانيم كه چه مقدار قدرت براي فراهمكردن اين ميزان نيرو مورد نياز است. قدرت برابر حاصل ضرب سرعت در نيرو است، بنابراين قدرت وابسته به سرعت خودرو خواهد بود. براي مثال در سرعت ۱۲۰ كيلومتر بر ساعت تايرها حدود ۱۲ اسببخار قدرت جهت غلبه بر اصطكاك غلتشي صرف ميكنند كه اين رقم براي سرعت ۸۸ كيلومتر بر ساعت معادل ۸.۸ اسببخار است. تمام اين قدرت به گرما تبديل ميشود كه بخش عمدهي آن به تاير و بخشي به جاده انتقال مييابد. اگر سطح جاده نرم باشد (مانند جادهي شني) بيشتر گرما به جاده منتقل ميشود، اما ضريب CRF افزايش چشمگيري مييابد.
فاكتورهاي مهم هنگام خريد تاير
حال كه با ويژگيها و عوامل مهم در انتخاب تاير آشنا شديم، زمان آن است كه فاكتورهاي مهم هنگام انتخاب و خريد تاير را مورد مطالعه قرار دهيم. بهطور كلي ۱۴ فاكتور مهم در انتخاب تاير دخيل است كه بعضي از آنها در اولويت توجه و بعضي ديگر اهميت كمتري دارند. در ادامه به معرفي و توضيح اين ۱۴ عامل مهم به ترتيب اولويت توجه از زياد به كم ميپردازيم، البته كه تعدادي از اين عوامل با يكديگر همبستگي دارند و گاهي بايد چند عامل را بهطور همزمان مورد توجه قرار دهيد:
۱. بودجه
مهمترين عامل در هنگام خريد تاير جديد ميزان بودجهاي است كه به اين امر اختصاص دادهايد. باتوجهبه بازهي وسيع ارزشها در اين بازار، ابتدا بايد حداقل و حداكثر بودجهي قابل پرداخت را معين كنيد. البته بايد در انديشه متخصصين داشته باشيد كه عوامل ديگري نظير متخصصد (منظور تاير مسابقهاي يا آفرود) ميتواند تاحدودي شما را در تعيين ميزان بار مالياي كه بايد متحمل شويد، كمك كند.
۲. متخصصد
دومين عامل هنگام خريد تاير جديد توجه به نيازها و انتظاراتتان است. اگر مالك خودروي شاسيبلند هستيد و ممكن است در طول سال انگشتشمار به ماجراجويي در مسيرهاي آفرود بپردازيد، احتمالا انتخاب يك تاير همهجارو براي شما مناسبتر است. اگر هدفتان شركت در مسابقات درگ است بايد سراغ انتخاب تايرهاي مسابقهاي برويد. در هر حال قبل از اقدام به خريد تمامي نيازها و انتظارات خود را ليست و سپس اقدام به تعيين نوع تاير كنيد.
۳. تعداد تاير
اگر به هر دليلي قصد تعويض تنها يكي از تايرهاي خودرو را داريد، بهطور اكيد توصيه ميكنيم كه تاير جديد را مشابه ساير تايرها (ازلحاظ برند و مدل) يا حداقل مشابه تاير مقابل روي همان اكسل انتخاب كنيد. دليل اين امر تفاوت در ميزان صداي توليد شده توسط تايرها، ميزان خشكي و نرمي تاير برندهاي مختلف و تفاوت در الگوي سايش است. هر يك از عوامل ذكر شده در كيفيت سواري و فرمانپذيري خودرو تأثيرگذار است.
۴. آبوهوا
عامل مهم ديگر توجه به آبوهوايي است كه قصد استفاده از تاير را در آن داريد. بهطور معمول در كشورهاي ديگر مالكان خودروها دو سري تاير متفاوت براي خودرو خريداري ميكنند و در طول فصل زمستان از تايرهاي زمستانه استفاده ميكنند، اما در ايران باتوجهبه ارزش زياد تايرها و شرايط آبوهوايي متعادل انتخاب تايرهاي چهارفصل ميتواند انتخابي اقتصادي و عاقلانه باشد.
۵. انقضا
تايرها هم مانند ساير محصولات مصرفي در خودروها تاريخ انقضا دارند. شركتهاي توليدكنندهي تاير موظفند تاريخ انقضا را روي بستهبندي تاير درج كنند. توجه داشته باشيد كه تاريخ انقضاي تاير به استفاده يا عدم استفاده از آن وابسته نيست و چنانچه تاريخ انقضاي يك تاير كاملا نو فرابرسد، استفاده از آن بسيار خطرناك خواهد بود.
۶. سايز و پهنا
قطر رينگ خودرو عاملي تعيينكننده در تعيين سايز و پهناي تاير است. براي تعيين اندازهي رينگ ميتوانيد از پلاك نصب شده در قسمت داخلي در راننده كه مربوط به اطلاعات تاير خودرو است كمك بگيريد، يا قطر رينگ را بر حسب اينچ اندازهگيري كنيد يا عدد مربوط به آن را از روي تاير قديمي بخوانيد.
۷. فاق
نسبت فاق به پهناي تاير عامل ديگري است كه در هنگام خريد بايد به آن توجه داشت. هرچه اين نسبت كوچكتر باشد تاير خشكتر است و ويژگيهاي تايرهاي مسابقهاي در آن بيشتر ميشود. اگرچه ديوارههاي جانبي تايرهاي فاق كوتاه مقاومتر از ساير تايرها است، اما هنگام افتادن در چاله در سرعتهاي بالا احتمال پارگي ديواره در آنها بيشتر است.
۸. زمان خريد
زمان خريد تاير نو از دو مانديشه متخصصين قابل مطالعه است، اولي زمان نياز به تعويض تاير باتوجهبه عمر تاير يا فرارسيدن انقضا يا بروز ايراد غيرقابل ترميم و دومي زمان خريد تاير نو براي صرفهجويي اقتصادي است. براي تشخيص زمان مناسب تعويض تاير كهنه با نو معمولا مطالعه ظاهري تايرهاي قديمي يا توجه به تاريخ انقضاي تاير كفايت ميكند. هرگاه عمق شيارهاي روي تاير به كمتر از حدود ۲ ميليمتر كاهش يافت، توصيه ميشود كه تاير قديمي تعويض شود. اگر قسمتي از ديوارهي جانبي تاير بهطور غيرمعمول برجسته شد، بايد تعويض شود.
بهترين زمان براي خريد تاير ازلحاظ اقتصادي در فصول متضاد است. براي نمونه اگر قصد خريد تاير زمستانه داريد، بهتر است در فصل بهار يا تابستان اقدام كنيد.
۹. پروفايل تاير
همانطور كه پيشتر توضيح داده شد، امروزه بيشتر سهم بازار تايرها به نمونههاي راديال اختصاص دارد. بااينحال اگر قصد خريد تاير آفرود داريد، احتمالا نمونههاي باياس را نيز ميتوانيد مورد توجه قرار دهيد.
۱۰. الگوي آج (باريك / بزرگ و عميق)
با انتخاب نوع تاير ازلحاظ تابستانه، زمستانه يا چهار فصل و همچنين تعيين نوع متخصصد آن تا حد زيادي الگوي آج تاير مشخص ميشود، اما در حالتيكه انتخاب بين برندهاي مختلف يا مدلهاي متفاوت از يك برند فراهم بود، بايد به اين نكته توجه داشته باشيد كه تاير با شيارهاي باريك و كمعمق در شرايط برفي عملكرد ضعيفتري نسبت به تاير با شيار بزرگ و عميق دارند.
۱۱. شاخص سرعت و بار
يكي ديگر از مهمترين عوامل تعيينكننده در خريد تاير توجه به شاخص سرعت و بار مجاز است. توليدكنندگان تاير با تعيين شاخصهاي سرعت و بار حدود ايمن استفاده از تاير در سرعت و وزن مجاز را تعيين ميكنند. اگرچه تايرها ميتوانند سرعت و وزنهاي بالاتر از حدود تعيين شده را تاب بياورند، اما اين شرايط موجب كاهش عمر تاير ميشود، احتمال تركيدن آنها را بالا ميبرد و رانندگي را خطرناك ميكند.
۱۲. عمر
توجه به شاخص عمر آج يكي ديگر از عواملي است كه ميتواند در هنگام خريد تاير نو بر تصميم شما اثرگذار باشد. تعيين دقيق ميزان عمر آج غيرممكن است، چراكه باتوجهبه شرايط جاده و رانندگي و آلودگيهاي محيطي عمر آج دستخوش تغيير ميشود. بههرحال با درانديشه متخصصين گرفتن اين شاخص ميتوانيد بهطور تقريبي از عمر آج تاير اطلاع يابيد.
۱۳. استايل و كيفيت سواري
بعضي از تايرها ميتوانند سبب زيبايي خودرو شوند. در گذشته تايرهاي «دور سفيد» از محبوبيت خاصي در ميان افراد برخوردار بودند. امروزه نيز توليدكنندگان تاير باتوجهبه ويژگيهاي بصري تايرها سعي دارند تاير را بهعنوان يكي از عوامل تأثيرگذار در زيبايي خودرو معرفي كنند. بهعلاوه، كيفيت سواري خودروها تا حدي به نرمي و خشكي تاير وابسته است. به همين دليل اين عامل نيز بايد در هنگام تصميمگيري مدانديشه متخصصين باشد.
۱۴. گارانتي
مانند ساير شركتها، توليدكنندگان تاير نيز محصولات خود را با گارنتي بهفروش ميرسانند. اغلب گارانتيهاي ارائه شده تنها شامل تركيدن تاير ميشود و بيشتر جنبهي تبليغاتي دارد. بااينحال شركتهاي مختلف با ارائهي گارانتيهاي متفاوت نظير ۱۰۰ هزار كيلومتر يا بيشتر سعي دارند مشتريان را از ميزان اطمينان به محصولاتشان آگاه كنند.
سوالات متداول خريد تاير
۱. آيا لاستيك خارجي بهتر از ايراني است؟
توليدكنندگان خارجي بهدليل دسترسي به تكنولوژيهاي برتر و نوآوريهاي هرروزه ازلحاظ كيفيت محصولات بهتري عرضه ميكنند. البته بايد توجه داشته باشيد كه منظور ما توليدات برندهاي مطرح جهاني نظير ميشلين، كنتيننتال، بريجستون و پيرلي است. با مطالعه ميداني تايرهاي چيني و به گفتهي فعالان بازار لاستيك اين تايرها در مقايسه با برندهاي ايراني سطح كيفي پاييني دارند و استفاده از آنها بههيچوجه پيشنهاد نميشود. اگرچه تايرهاي چيني در آغاز استفاده نرمي قابل قبول و عملكرد مناسبي دارند، اما با گذشت تنها چند ماه كيفيت خود را از دست ميدهند. كه استفاده از تايرهاي چيني بهخصوص در خودروهاي سنگين موجب حوادث و تصادفهاي دلخراشي در ايران شده است.
۲. چگونه متوجه شويم كه تاريخ انقضا دستكاري نشده است؟
از سال ۲۰۰۰ ميلادي به بعد روي ديوارهي بيروني تايرهاي خارجي كدي متشكل از ۴ رقم حك ميشود كه دو رقم اول مربوط به هفته و دو رقم دوم مربوط به سال ساخت است. براي نمونه اگر روي تايري رقم ۲۲۱۹ حك شده بود به اين معني است كه اين تاير در هفتهي ۲۲ام از سال ۲۰۱۹ ميلادي توليد شده است. با دانستن تاريخ توليد و در انديشه متخصصين داشتن تاريخ انقضاي محصولات برند مدانديشه متخصصين ميتوانيد از دقيق بودن تاريخ انقضا مطمئن شويد.
۳. آيا تاير پهنتر بهتر است؟
بيشتر افراد تنها با درانديشه متخصصين گرفتن عامل زيبايي اقدام به تعويض تايرهاي استاندارد با سايزهاي پهنتر ميكنند اما اين تغيير چه تبعات مثبت و منفي ميتواند داشته باشد؟ انتخاب رينگ و تاير پهنتر براي خودرو ميتواند سبب بهبود فرمانپذيري در سطوح خشك، پايداري در پيچها، كاهش طول ترمزگيري و بهبود پاسخدهي فرمان شود، اما اين تغيير روي ديگري نيز دارد. تقريبا تمام متخصصان نسبت به انتخاب تاير پهنتر نسبت به استاندارد هر خودرو انديشه متخصصين منفي دارند. دلايل اين امر را ميتوان در افزايش صداي كابين، كاهش پايداري محسوس در سطوح خيس، احتمال بالاي وقوع هيدروپلنينگ، هزينههاي گزاف و عدم دليل قانعكننده براي اين تغيير جستوجو كرد. بهعلاوه، هنگام طراحي هر خودرو مهندسان با محاسبات دقيق و در همكاري تنگاتنگ با شركتهاي تايرسازي بهينهترين سايز تاير را براي هر خودرو تعيين ميكنند و همين عامل سبب ميشود كه تغييرات روي سايز تاير سبب اشكالاتي نظير افزايش وزن و مصرف سوخت شود.
۴. آيا تاير پهن به خودرو آسيب ميرساند؟
اگر هدف از انتخاب تاير پهن تنها زيبايي ظاهري خودرو باشد، اشكالات ذكر شده در پاسخ سؤال قبل اجتنابناپذير است، اما در شرايط خاص نظير شركت در مسابقات اتومبيلراني يا رانندگي در مسيرهاي آفرود انتخاب تايرهاي پهنتر با درانديشه متخصصينگرفتن ساير عوامل تأثيرگذار ميتواند سبب بهبود عملكرد خودرو شود.
۵. چه زماني تاير خودرو را تعويض كنيم؟
براي تشخيص زمان مناسب تعويض تاير كهنه با نو معمولا مطالعه ظاهري تايرهاي قديمي يا توجه به تاريخ انقضاي تاير كفايت ميكند. هرگاه عمق شيارهاي روي تاير به كمتر از حدود ۲ ميليمتر كاهش يافت، توصيه ميشود كه تاير قديمي تعويض شود. اگر قسمتي از ديوارهي جانبي تاير بهطور غيرمعمول برجسته شد، بايد تعويض شود. پارگي ديوارهي جانبي در تاير نبايد تعمير شود و در صورت بروز حتما تاير را تعويض كنيد. اگر بيش از ۵ سال از خريد تاير فارغ از ميزان استفاده ميگذرد، بهتر است به فكر خريد تاير نو باشيد يا حداقل بهصورت منظم نسبت به بازرسي تايرها اقدام كنيد.
۶. تعمير تاير خطرناك است؟
رفع پنچريهاي عادي و كوچك هيچ ايرادي ندارد، اما اگر به هر دليلي تاير دچار پارگي در ديوارهي جانبي شد، تعمير آن خطرناك است.
۷. خريد تاير دستدوم اشتباه است؟
پاسخ كوتاه اين سؤال يك بلهي محكم است. افراد زيادي براي صرفهجويي اقتصادي اقدام به خريد تاير دستدوم ميكنند و براي اين منظور تنها به كنترل ظاهري و اندازهگيري عمق شيارهاي تاير بسنده ميكنند. حقيقت اين است كه خريداران هيچ اطلاعي دربارهي نحوهي استفاده از تايرهاي دستدوم ندارند، نميدانند كه آيا تاير با سرعتي فراتر از حد تحمل استفاده شده يا خير، نميدانند كه آيا تاير متحمل وزني بيش از حد مجاز شده يا نه و در آخر نميدانند اين تاير چه مدت مورد استفاده بوده و شرايط نگهداري از آن به چه صورت بوده است. بيشتر تايرهاي دستدوم ازلحاظ ظاهري هيچ عيب و ايرادي ندارند و اين درحالياست كه خيلي از مواقع تايرها دچار آسيبهاي ساختاري يا دروني ميشوند كه اين بهطور ظاهري قابل مشاهده نيست. باتوجهبه اين دلايل خريد تاير دستدوم اگرچه ارزانتر است، اما هميشه درانديشه متخصصين داشته باشيد كه با خريد اين تايرها ريسك زيادي روي سلامتي و جيب خود ميكنيد.
۸. تايرها را با گاز نيتروژن يا هوا پر كنيم؟
گاز نيتروژن در حقيقت همان هوا است كه اكسيژن از آن حذف شده است. هوا بهطور معمول شامل ۷۹ درصد نيتروژن است. مولكولهاي بزرگتر نيتروژن باعث ميشود كه تنظيم باد براي مدت زمان بيشتري به تعويض بيافتد. همچنين نبود اكسيژن و حذف رطوبت هوا به عمر ديوارههاي دروني تاير ميافزايد و از خشك شدن آن در درازمدت جلوگيري ميكند.
نحوهي مراقبت از تاير خودرو
برخلاف تصور عموم تايرها هم نياز به مراقبت و نگهداري دارند تا بتوانند همواره در بهترين شرايط باقي مانده و حداكثر طول عمر را داشته باشند. در ادامه مهمترين راههاي مراقبت از تايرها را ذكر ميكنيم:
- فشار تايرها را بهصورت ماهانه اندازهگيري كنيد
همانطور كه در تصوير مشخص است، كمبود باد تاير سبب خوردگي بخشهاي خارجي آن، افزايش مصرف سوخت و توليد گرما ميشود. به همين دليل است كه توصيه ميشود حداقل ماهي يك بار باد تايرها كنترل شود. تايرها ميتوانند در طول يكماه حدود يك PSI از فشار خود را از دست بدهند.
فشار زياد هواي تاير نيز سبب آسيب و خوردگي در بخشهاي مركزي تاير ميشود. هرگز نبايد فشار باد تاير را بيش از حد نهايي پيشنهادي توسط سازنده تنظيم كرد. اغلب پيشنهاد ميشود كه باد تاير كمي پايينتر از حد نهايي پيشنهادي تنظيم شود تا سواري نرمتري حاصل شود، اما تنظيم باد در فشار نهايي سبب بهبود مصرف سوخت خواهد شد. علاوه بر موارد بالا، عدم ترازبندي مناسب چرخها ميتواند سبب كاهش عمر تاير، خوردگي و گاهي پارگي سطح آن در بخشهاي داخلي و بيروني شود.
- تعويض ضربدري تايرها يا تعويض تايرهاي يك محور با يكديگر
جهت سايش يكنواخت تايرها و افزايش طول عمر آنها بهتر است هر ۱۰ هزار كيلومتر نسبت به تعويض ضربدري تايرها يا تعويض تايرهاي يك محور اقدام كنيد. بالانس و جايگزيني تايرها هزينهي زيادي ندارد و ميتواند طول عمر تايرها را تا حد قابل ملاجظهاي افزايش دهد.
- هرگز از بيشينه سرعت قابل تحمل توسط تاير تجاوز نكنيد
رانندگي با سرعت بالاتر از شاخص سرعت تاير ميتواند موجب تنشهاي زياد حرارتي شود. اين عامل ممكن است در ظاهر تاير تغييراتي ايجاد نكند، اما ساختار دروني تاير دچار آسيب ميشود و احتمال از بين رفتن آن را فراهم ميكند.
- هرگز وزن بيش از حد تحمل تاير به آن اعمال نكنيد
اعمال وزن بيش از حد مجاز تاير به آن ميتوانند سبب تغيير شكل ظاهري آن و بروز آسيبهاي جدي به ديوارههاي جانبي تاير شود.
- سعي كنيد از يك برند و مدل براي هر چهار تاير استفاده كنيد
استفاده از يك مدل تاير روي يك محور الزامي است چراكه در غيراينصورت ميتواند سبب سايش بيشازحد يكي از تايرها و ايجاد صداي آزاردهنده شود. در بهترين حالت پيشنهاد ميشود كه تمام تايرها از يك برند و مدل انتخاب شوند.
- كنترل سالانهي زاويهي چرخها
در طول سال به دلايل متفاوت احتمال تغييرات جزيي در زاويهي چرخها وجود دارد. اين تغييرات ميتواند سبب سايش غيريكنواخت تايرها شود و به همين سبب بهتر است حداقل سالي يكبارنسبت به كنترل زاويهها اقدام شود.
بهترين برندهاي لاستيك ايراني و خارجي
شركتهاي مطرح زيادي در سطح جهاني وجود دارند كه تايرهايي با كيفيت بالا و با گسترهي وسيع متخصصد توليد ميكنند. در اين بخش ابتدا به معرفي و مطالعه تعدادي از برندهاي نامآشنا و موجود در بازار ايران ميپردازيم، سپس تايرهاي مطرح ايراني را معرفي و با مطالعه هم انديشي ها عمومي سعي ميكنيم درجهي كيفي آنها را تعيين كنيم.
باتوجهبه اشكالات تحريم و افزايش ارزش دلار در ايران از ميان تمام برندهاي مطرح جهاني تنها محصولات انگشتشماري از بعضي برندها در كشورمان موجود است كه با ارزشهايي بسيار فراتر از ارزشهاي جهاني به فروش ميرسند. طي سالهاي اخير واردات تاير به ايران با اشكالاتي مواجه بوده است و همين امر سبب شده برندهاي نهچندان مطرح زيادي راه خود را به بازار ايران باز كنند، اما هدف ما در اين مقاله تنها معرفي بهترين برندهاي موجود در ايران است بنابراين تنها به معرفي برندهايي ميپردازيم كه در سطح جهاني شهرهاند يا حداقل نامشان در سطح جهاني مطرح است.
بهترين برندهاي خارجي
۱. بريجستون
بريجستون يكي از مشهورترين برندهاي تايرسازي در سطح جهان است. اين شركت ژاپني فعال در زمينهي توليد انواع تاير با بيش از ۱۸۰ كارخانه و مراكز تحقيق و توسعه در ۲۶ كشور جهان محصولات خود را به بيش از ۱۵۰ كشور صادر ميكند. بريجستون سالها بهعنوان يكي از تأمينكنندگان تاير براي مسابقات فرمول يك شناخته ميشد و همچنان نيز در مسابقات مختلف تنها تأمينكنندهي تاير است. از نقاط قوت محصولات برجستون ميتوان به عمر مناسب آج تايرهاي مناسب براي خودروهاي شاسيبلند و وانتها اشاره كرد و تنها ضعف اين برند ارزش بالاتر در مقايسه با ساير رقبا است. محصولات بريجستون براي ايرانيان شناخته شده است و هماكنون نيز بعضي از محصولات بريجستون در ايران موجود است كه البته با ارزشهاي گزاف عرضه ميشوند.
۲. ميشلن
مدتي است كه نام شركت تايرسازي ميشلن بهدليل موفقيتها و نوآوريهاي مختلف در سطح جهاني بسيار مطرح ميشود. بيش از ۱۲۰ سال از تأسيس اين شركت فرانسوي ميگذرد و به لطف نوآوريها و انقلابهاي تكنولوژيكي كه ميشلن در دنياي تايرسازي ايجاد كرده است، نام اين شركت جزو پنج تايرساز اول دنيا قرار گرفته است. از مهمترين دستاوردهاي ميشلن ميتوان به طراحي و توسعهي تايرهاي راديال اشاره كرد. در حالحاضر محصولات اين شركت در طيف وسيعي از وسايل نقليه از دوچرخه تا شاتلهاي فضايي مورد استفاده قرار ميگيرد. ميشلن بهقدري به كيفيت محصولاتش اطمينان دارد كه آج تايرهايش گارانتي دارند، اما مانند بريجستون تنها ضعف اين برند را ميتوان ارزشهاي بالاتر نسبت به رقبا دانست. تايرهاي ميشلن در ايران موجود است، اما باتوجهبه ارزشهاي بالاي اين تاير احتمالا با وجود كيفيت بسيار بالا اولين انتخاب بسياري از مالكان خودرو نيست.
۳. گودير
شركت گودير در سال ۱۸۹۸ ميلادي در آمريكا تأسيس شد. اين تايرساز مطرح جهاني توانست كمتر از ۱۰۰ سال پس از تأسيس تاير مورد نياز ماهنورد ناسا را تأمين كند. گودير پيشينهي خوبي در تأمين تايرهاي مناسب براي خودروهاي فرمول يك دارد و اكنون نيز تنها تأمينكنندهي تاير براي مسابقات NASCAR است. فروش سالانهي ۱۵ ميليارد دلاري اين شركت بيانگر ميزان عظمت و تأثيرگذاري گودير در صنعت تايرسازي است. محصولات گودير نسبت به متوسط جهاني گارانتي عمر آج بالاتري دارند و براي هر سايز تاير انتخابهاي متونعي ازلحاظ طرح آج و ... وجود دارد. از نقاط ضعف تايرهاي گودير ميتوان به نبود گارانتي عمر آج براي مدلهاي زمستانه و ارزش بالاتر محصولات نسبت به ساير بندها اشاره كرد.
۴. پيرلي
تايرسازي ايتاليايي پيرلي در سال ۱۸۷۲ ميلادي تأسيس شد. اين شركت بهدليل كيفيت بالاي محصولات و استفاده از برترين و جديدترين تكنولوژيها در توليداتش در سطح جهاني به شهرت رسيده است. پيرلي فعاليتهاي گسترده و هدفمندي در مسابقات فرمول يك دارد و اكنون تايرهاي پيرلي بهعنوان تاير تست براي تمام خودروها در فرمول يك مورد استفاده قرار ميگيرد. اين شركت در سال ۲۰۱۵ ميلادي توسط شركت چيني ChemChina خريداري شد و همچنان اين شركت چيني بخش بزرگي از سهام پيرلي را دراختيار دارد. نقطهي قوت محصولات پيرلي را ميتوان ارائهي بالاترين گارانتي براي عمر آج تايرهايش دانست و تنها ضعف اين شركت در ارائهي محصولات اندك براي سايزهاي مناسب جهت استفاده در وانتها است.
۵. كنتيننتال
شركت آلماني كنتيننتال كه در زمينهي طراحي، توسعه و توليد سيستمهاي ترمز، ايمني، الكترونيكي و انتقال قدرت مهارت دارد، بهعنوان يكي از برترين تايرسازان جهان نيز شناخته ميشود. اين شركت ۱۵۰ ساله محصولات خود را با نامهاي مختلف تجاري نظير جنرال در آمريكا و باروم در اروپا و روسيه بهفروش ميرساند. ارائهي مهلت تست ۶۵ روزه روي محصولات از نقاط قوت تايرهاي كنتيننتال است كه ميتواند تا حد زيادي انتخابهاي محدود در سايزهاي متفاوت را جبران كند.
۶. دانلوپ
بخش بزرگي از سهام شكرت دانلوپ دراختيار شركت گودير است، به همين دليل كيفيت تايرهاي دانلوپ نيز مشابه محصولات گودير است. اين شركت در سال ۱۹۷۲ ميلادي براي نخستين بار از تسمههاي فولادي در توليد تاير استفاده كرد و اندكي بعد نخستين تاير مقاوم در برابر پنچري را توسعه داد. كنترل بخشهاي آسيايي، آفريقايي و آمريكاي جنوبي اين شركت دراختيار صنايع لاستيكسازي سوميتومو است. از نقاط قوت اين برند ميتوان به ارزشهاي مقرونبهصرفهي محصولاتش اشاره كرد، اما گاهي اوقات محصولات دانلوپ در مقايسه با ساير رقبا در انتقال گرما عملكرد ضعيفتري دارند كه بزرگترين نقطه ضعف اين برند محسوب ميشود.
۷. يوكوهاما
شركت تايرسازي يوكوهاما در سال ۱۹۱۷ ميلادي در ژاپن تأسيس شده است. اين شركت در زمينههاي بسياري اولين نوآورنده در دنياي تايرسازي بوده است كه از جملهي آنها ميتوان به توليد اولين تاير مخصوص برف، اولين تاير بدون تيوب و اولين تاير راديال بدون تيوب با تسمههاي فولادي اشاره كرد. محصولات رده بالاي يوكوهاما با پسوند ADVAN عرضه ميشوند و بيشتر تمركز اين برند روي ارائهي محصولات مناسب جهت مسابقات اتومبيلراني است. كيفيت بالاي تايرهاي يوكوهاما سبب چسبندگي خارقالعاده در پيچهاي تند و سواري نرم در مسيرهاي مستقيم ميشود، اما درست مشابه محصولات دانلوپ، تايرهاي يوكوهاما نيز در دفع گرما نسبت به ساير رقبا عملكرد ضعيفتري دارند.
۸. هانكوك
برند كرهاي هانكوك در سال ۱۹۴۱ ميلادي تأسيس شده است. با وجو قدمت كمتر اين برند نسبت به ساير رقبا، هانكوك حالا به يكي از تأمينكنندگان تاير براي مرسدس بنز، بيامو و آئودي تبديل شده است. فعاليتهاي هانكوك تنها به توليد تاير محدود نميشود، بلكه اين شركت كرهاي در توليد باتري و ترمز و رينگ نيز فعال است. درحالحاضر هانكوك بالغ بر ۵۰ ميليون تاير در سال توليد ميكند و قصد دارد ظرفيت توليدش را به سالانه ۹۲ ميليون تاير برساند. ارائهي انتخابهاي متنوع در بخش خودروهاي سدان از نقاط قوت هانكوك است، اما ارائهي گارانتي مشروط طول عمر آج توسط فروشندگان از معضلات اين برند معتبر محسوب ميشود.
۹. تويو
شركت ژاپني تويو در سال ۱۹۴۵ ميلادي آغاز به كار كرده است. اين شركت با ارائهي محصولات باكيفيت دركنار ارزشهاي مناسب توانسته در سطح جهان مطرح شود. تويو اولين تايرساز ژاپني است كه توانست محصولات خود را در آمريكا عرضه كند. تايرهاي مناسب خودروهاي سنگين تويو تا ۴۰ درصد عمر آج بيشتري نسبت به ساير برندها دارند. تويو تقريبا براي تمام وسايلنقليه تاير توليد ميكند و مهمترين عامل شهرت آن عمر بالاي تايرها نسبت به ساير رقبا است.
۱۰. فالكن
شركت ژاپني فالكن در سال ۱۹۸۳ ميلادي تأسيس شده است و تقريبا يكي از شركتهاي نوپا در زمينهي توليد تاير محسوب ميشود. با وجود قدمت اندك، فالكن توانسته با توليد تايرهاي مسابقهاي باكيفيت در سطح جهاني مطرح شود. در ابتدا اين شركت تنها با تمركز بر ارائهي تايرهاي مسابقهاي آغاز بهكار كرد، اما بعدها توانست ويژگيهاي يك تاير مسابقهاي را به تايرهاي معمولي اضافه كند و لذت رانندگي اسپرت را به رانندگان معمولي بچشاند.
۱۱. كومهو
شركت تايرسازي كومهو در سال ۱۹۶۰ ميلادي در كره جنوبي تأسيس شد. اين شركت با ۸ كارخانه در سراسر جهان محصولات خود را به ديگر كشورها صادر ميكند. كومهو با تركيب تكنولوژي و كيفيت و ارزش مناسب توانسته به سرعت به يكي از تأمينكنندگان تاير براي خودروسازاني نظير فورد، بيامو و مرسدس بنز بدل شود. محصولات كومهو بهطور قطع قابل رقابت با برندهاي سطح بالاتر ژاپني، اروپايي و آمريكايي نيستند، اما تايرهاي چهار فصل و تابستانهي كومهو نسبت به ارزش كيفيت قابل قبولي ارائه ميكنند.
۱۲. نكسن
شركت تايرسازي نكسن در سال ۱۹۴۲ ميلادي در سئول كره جنوبي بنيانگذاري شده است. اين شركت تايرسازي براي سالها بهعنوان يك توليدكنندهي كوچك شناخته ميشد كه محصولاتش از درجهي كيفي پاييني برخوردار بودند. در سالهاي اخير با اعمال تغييراتي در شركت، نكسن تاير با توليد تايرهاي باكيفيت و پوشش طيف وسيعي از سايزها توانسته خود را بهعنوان يك شركت تايرسازي مقرونبهصرفه مطرح كند. محصولات اين شركت در سطح بالاي كيفي قرار ندارند، اما در مقايسه با برندهاي چيني و ايراني انتخاب مناسبتري هستند.
۱۳. سوميتومو
در سال ۱۹۰۹ ميلادي شركت ژاپني سوميتومو با سرمايهگذاري در شركت دانلوپ ژاپن آغاز به كار كرد. اين شركت با توليد تايرهاي باكيفيت و پوشش طيف وسيعي از نيازهاي مشتريان از شهرت خوبي در سطح جهاني برخوردار است. كيفيت محصولات اين برند بهقدري بالا است كه برندهاي مطرحي مانند دانلوپ توليد بخشي از محصولاتشان را به اين شركت واگذار ميكنند.
۱۴. مكسس
شركت مكسس نهمين توليد كنندهي بزرگ تاير در دنيا است. اين شركت تايواني كار خود را با تمركز بر توليد انواع تاير دوچرخه آغاز كرد و بهسرعت طيف محصولات خود را به سوي پوشش ساير وسايل نقليه گسترش داد. درحالحاضر محصولات مكسس به ۱۸۰ كشور دنيا صادر ميشود و اين برند مورد اطمينان خودروسازاني نظير تويوتا و فورد است. كيفيت تايرهاي مكسس در طول زمان تغيير نميكند و ميتواند انتخاب مناسبي باشد.
بهترين برندهاي ايراني
از ميان توليدكنندگان تاير در ايران نام شش شركت زير با محصولات مناسب خودروهاي سواري مطرح است كه در ادامه به معرفي و مطالعه هر يك ميپردازيم:
۱. بارز
گروه صنعتي بارز در سال ۱۳۷۳ شمسي فعاليت خود را آغاز كرده است و امروز بزرگترين توليدكنندهي تاير در ايران است. اين شركت تاير مناسب طيف وسيعي از وسايل نقليه و صنعتي را توليد ميكند و محصولات آن به دوام و كاركرد مناسب در بازار ايران شهرهاند. اين شركت در طول ساليان متمادي و با عقد قراردادهاي مختلف موفق به انتقال تكنولوژي از روسيه و شركت مارانگوني ايتاليا جهت توليد تاير راديال با تسمهي سيمي شد .بهعلاوه شركت بارز با عقد قراردادي ۱۰ ساله با شركت كنتيننتال توانست ضمن ارتقاي سطح فناوري توليد تاير راديال براي خودروهاي سواري، قدم در مسير توليد تاير راديال مناسب خودروهاي سنگين بگذارد. درحالحاضر شركت بارز كاملترين و متنوعترين سبد محصولات را براي خودروهاي مختلف دارا است و همين امر سبب شده تا اين برند ايراني در صدر بهترين و پرفروشترين تايرسازان ايران قرار بگيرد.
۲. كوير تاير
شركت كوير تاير در سال ۱۳۷۷ فعاليت خود را آغاز كرد. اين شركت هماكنون تايرهاي مناسب خودروهاي سواري و نيمهسنگين و سنگين توليد ميكند اما تنوع محصولات آن نسبت به بارز كمتر است. ازلحاظ كيفيت محصولات كوير تاير بهعنوان رقيب محصولات بارز شناخته ميشوند و انتخاب ميان اين دو برند به تجربههاي شخصي و تحقيقات ميداني برميگردد.
۳. يزد تاير
يزد تاير كار خود را از سال ۱۳۷۴ آغاز كرد و با بهرهگيري از تكنولوژي وردشتاين هلند نسبت به توليد محصولات باكيفيت اقدام كرد. محصولات يزد تاير شامل تاير مناسب براي وسايل نقليهي سنگين نميشود و همين امر يكي از نقاط ضعف يزد تاير است. اين شركت اولين توليد كنندهي تاير با تحمل حداكثر سرعت ۲۴۰ كيلومتربرساعت در ايران بود. محصولات يزد تاير كيفيت قابل قبولي دارند، اما تنوع مدلها در هر سايز كمتر از ساير رقبا است.
۴. گلدستون
شركت گلدستون در سال ۱۳۷۵ بهرهبرداري شد. اين شركت در زمينهي توليد تاير مناسب براي خودروهاي سواري، سنگين و صنعتي فعال است. تنوع پايين محصولات و كيفيت پايينتر محصولات نسبت به ساير رقباي ايراني از بزرگترين ضعفهاي شركت گلدستون است. اين شركت قصد انتقال تكنولوژي وردشتاين هلند را از شركت يزد تاير دارد.
۵. دنا
شركت توليدي لاستيك دنا در سال ۱۳۵۳ شمسي با مشاركت بريجستون ژاپن تأسيس و در سال ۱۳۵۵ به بهرهبرداري رسيد. در سال ۱۳۷۷ خط توليد تاير راديال سيمي به كمك فناوري شركت مارانگوني ايتاليا در اين شركت راهاندازي شد. شركت دنا همواره بهعنوان يكي از بهترين تايرسازان براي خودروهاي سنگين و نيمه سنگين شناخته شده و خط توليد تايرهاي باياس نخي شركتهاي بارز و گلدستون با انتقال فناوري از اين شركت راهاندازي شده است، اما تايرهاي سواري برند دنا ازلحاظ كيفي محبوبيت بالايي ندارند.
۶. ايران تاير
ايران تاير از سال ۱۳۴۴ شمسي به بهرهبرداري رسيده است و پس از انقلاب اسلامي بهعنوان يكي از شركتهاي تابعهي بنياد مستضعفان انقلاب اسلامي ايران به كار خود ادامه داد. در طول اين سالها ايران تاير با بهرهگيري از فناوري شركت ماتادور اسلواكي و ماشينآلات اروپايي به توليد تاير مشغول است. ايران تاير حدود ۵ درصد از بازار فروش تاير در ايران را دراختيار دارد. محدوديت تنوع در توليدات اين شركت عمدهترين ضعف ايران تاير محسوب ميشود. ايران تاير جهت عرضهي توليدات خود با ارزش مصوب اقدام به ثبتنام الكترونيك در وبسايت خود و تحويل كالا بهصورت مستقيم و بدون واسطه كرده است.
بهترين تاير براي خودروهاي ايراني
در اين بخش ضمن معرفي انواع مدل از تايرهاي مناسب هر يك از خودروهاي پرتقاضاي ايراني، يك يا دو مدل مناسب چهارفصل از بهترين برندهاي ايراني موجود در قالب پيشنهاد معرفي شود. لطفا توجه داشته باشيد كه تايرهاي پيشنهادي براساس مطالعههاي متخصص بهعمل آمده از مشخصات تاير و تجربهي مالكان خودروهاي مختلف انتخاب شدهاند. دليل عدم معرفي برندهاي خارجي نبود ثبات ارزش و موجودي مدلهاي مختلف از سايزهاي متفاوت تايرها است. درصورتيكه امكان خريد تاير خارجي را داريد درانديشه متخصصين داشته باشيد كه اولويت انتخابي شما براساس كيفيت ابتدا تايرهاي ژاپني، اروپايي و آمريكايي سپس تايرهاي كرهاي است. وبسايت رسمي تاير دنا در زمان نگارش اين مقاله محصولات مرتبط با خودروهاي سواري را حذف كرده است و به همين دليل در جدول زير برند دنا تاير از مطالعهها كنار گذاشته شده است.
نام خودرو | سايز تاير استاندارد | بارز | يزد تاير | كوير تاير | گلدستون | ايران تاير | تاير پيشنهادي |
---|---|---|---|---|---|---|---|
پرايد | 165/65R13 | PREMIUM DRIVE P648 BRILLIANT P660 IMPALA P670 WINTERTECH P642 | VENUS | Elegance KB12 Comfort KB16 Smart KB26 | MARS GS-2030 | STANZA IT-15 | كوير تاير مدل: Comfort KB16 |
تيبا | 175/70R13 185/60R14 | BRILLIANT P660 ALERIA P601 WINTERTECH P642 | MARS VENUS | Stella KB14 Comfort KB16 Precious KB36 Flexible KB88 | MARS GS-2020 MARS GS-250 MARS GS-600 | STANZA IT-15 KARNA IT-35 SAMAND GL-10 | كوير تاير مدل: Precious KB36 Comfort KB16 |
ساينا و تيبا ۲ | 185/60R14 | ALERIA P601 | MARS | Flexible KB88 | MARS GS-2020 | KARNA IT-35 | كوير تاير مدل: Flexible KB88 |
ريو | 175/70R13 | BRILLIANT P660 ALERIA P601 WINTERTECH P642 | VENUS | Stella KB14 Comfort KB16 Precious KB36 | MARS GS-250 MARS GS-600 | STANZA IT-15 | كوير تاير مدل: Precious KB36 Comfort KB16 |
كوييك، پژو ۴۰۵ ،پارس، ۲۰۶، ۲۰۷، ۲۰۶ و ۲۰۷ صندوقدار و رانا | 185/65R14 | PREMIUM DRIVE P648 BRILLIANT P660 ELPIDA P640 JOOPAR P690 APADANA P678 WINTERTECH P642 | MERCURY URANUS | Perfect KB27 Strong KB22 | MARS GS-2000 | KARENZA IT-62 KARNA IT-35 | بارز مدل: ELPIDA P640 JOOPAR P690 |
تندر ۹۰ و رنو ساندرو | 185/65R15 | PREMIUM DRIVE P648 ELPIDA P640 OPTI DRIVE P674 JOOPAR P690 APADANA P678 WINTERTECH P642 | MERCURY URANUS | Perfect KB27 Strong KB22 | MARS GS-2000 MARS GS-2020 | KARENZA IT-62 KARNA IT-35 | بارز مدل: ELPIDA P640 PREMIUM DRIVE P648 |
سمند و دنا | 185/65R15 195/60R15 | PREMIUM DRIVE P648 ELPIDA P640 OPTI DRIVE P674 JOOPAR P690 APADANA P678 WINTERTECH P642 | MERCURY URANUS NEPTUNE | Perfect KB27 Strong KB22 Extra KB33 | MARS GS-2000 MARS GS-2020 | KARENZA IT-62 KARNA IT-35 | بارز مدل: ELPIDA P640 OPTI DRIVE P674 |
گرند ويتارا | 225/65R17 | OPTI RIDERUNNER S677 | - | WONDERFULL KB700 | - | - | بارز مدل: OPTI RIDERUNNER S677 |
هايما S5 | 215/60R17 | - | - | Tiger KB66 | - | - | كوير تاير مدل: Tiger KB66 |
هايما S7 | 235/65R17 215/70R16 | RIDERUNNER S673 | - | WONDERFULL KB700 | - | - | بارز مدل: RIDERUNNER S673 |
H30 كراس | 205/50R16 | PREMIUM GRIP P624 | MARS | Advance KB44 | - | - | بارز مدل: PREMIUM GRIP P624 |
هم انديشي ها