ايران خودرو K132؛ مطالعه طراحي، مشخصات متخصص و ارزش احتمالي

مطابق معمول، مباحثه خودرو ملي و تكيه بر توان داخلي، موضوع مورد علاقه غول‌هاي خودروسازي ايران است. سايپا بعد از سپري شدن چند سال از رونمايي رهام، نام اين محصول را به شاهين تغيير داد و ماه گذشته، پيش‌فروش كرد. حالا نوبت ايران‌خودرو است تا ضمن رونمايي از K132، حدود ۱۸ سال بعد از معرفي سمند، براي توليد خودرو با طراحي و مهندسي ايراني تبليغ كند.

برخلاف سايپا كه براي شاهين (رهام) از يك پلتفرم ايراني و مستقل استفاده كرده؛ خودرو K132 ساخت ايران‌خودرو با پلتفرم پژو 301 توليد شده است. اين موضوع، از يك سو منجر به آسودگي خيال براي مخاطب ايراني مي‌شود و داستان خودروي ملي با پلتفرم داخلي را به تداوم نمي‌دهد؛ اما ادعاي مديران ايران‌خودرو مبني بر ساخت ۹۳ درصد قطعات K132 در ايران، سوالات تازه‌اي به ذهن مي‌آورد. البته ايران‌خودرو براي توليد سمند هم از شاسي پژو 405 استفاده كرد و اميدواري براي توليد خودرو ملي را، به ياس تبديل كرد.

تحريم‌هاي خارجي عليه ايران، امكان مونتاژ و توليد پژو 301 را از ايران‌خودرو گرفت. حالا طرف ايراني تلاش مي‌كند تا مشابه برنامه‌اي كه براي سمند پياده كرد، محصولي با استفاده از پلتفرم خارجي براي پاسخ به مشتريان داخلي بسازد. اين موضوع، باتوجه‌به قرارداد بين ايران‌خودرو و گروه پژو سيتروئن كه بعد از برجام منعقد شد؛ منع قانوني ندارد.

ديگر نكته مهم درباره‌ي K132، رونمايي از نسخه‌هاي پيش‌توليد (پروتوتايپ) تا اين لحظه است. در تيرماه ۹۹ و بهمن‌ماه ۹۸، محصول جديد ايران‌خودرو براي خبرنگاران و تعدادي از مسئولان رده بالاي كشور، رونمايي شد اما خودروهاي به‌نمايش گذاشته شده، كاملا مشابه نبودند. اين موضوع ثابت مي‌كند؛ هنوز طراحي نهايي K132 در جزئيات، نامشخص است.

در طراحي نماي رو‌به‌رو، K132 ادامه‌دهنده‌ي سبكي است كه دنا و دناپلاس آغاز كردند. تمامي اين خودروها، خصوصا K132، شباهت بسيار زيادي به فورد موستانگ دارند. جالب‌تر اينكه، دنا در قسمت جلوپنجره به شكلي نامحسوسي شبيه موستانگ ۲۰۱۳ است؛ اما K132 در طراحي چراغ‌هاي اصلي، چيدمان روشنايي روز و سپر جلو، شباهتي غيرقابل انكار به نسل جديد موستانگ دارد و آنرا به يك كپي ناشيانه از محصولي امريكايي تبديل مي‌كند.

در نماي پشت نيز، حالت پيوسته براي چراغ‌هاي عقب وجود دارد كه در عين زيبايي، كمي به دوج چارجر شبيه است. البته نبايد فراموش كنيم، حجم‌دهي بدنه، خصوصا براي نماي عقب و درپوش صندوق، بسيار خوب شكل گرفته و خطوط برجسته روي درها (از گلگير جلو تا لبه‌ي صندوق و پايين در جلو تا سپر عقب) فراتر از خودروهاي معمول ساخت ايران هستند. در مجموع، مي‌توان به طراحي بدنه‌ي K132، خصوصا به‌عنوان محصولي حاصل كار يك شركت داخلي، نمره قبولي داد و مطمئن بود كه مشتري ايراني را، جذب مي‌كند.

تصاوير موجود از نماي داخلي K132، كم‌تعداد و ناكافي هستند؛ اما به‌خوبي نشان مي‌دهند كه از اين انديشه متخصصين، تفاوت خاصي بين محصول ايران‌خودرو و پژو 301 وجود ندارد. حتي غربيلك فرمان هم، مشابه خودرو فرانسوي است و حالت دوشاخه در پايين دارد. ديگر ادوات كنترلي، مثل كليدهاي مربوط به سيستم صوتي و تهويه مطبوع نيز، در هر دو خودروي K132 و پژو 301، به‌صورت دايره‌هاي سه‌گانه زير نمايشگر لمسي هستند.

تصويري از كابين پژو 301 در نسخه‌ي دنده‌خودكار و مجهز به نمايشگر لمسي كه تفاوت خاصي با نمونه پيش‌توليد ايران‌خودرو K132 ندارد

براي K132، پيشرانه‌ي EC۵ ايران‌خودرو انتخاب شده است كه ۱/۶ ليتري و تنفس طبيعي است. اين موتور، دقيقا همان پيشرانه‌اي است كه پژو فرانسه براي نمونه‌ي مونتاژ ايران ۳۰۱، انتخاب كرده بود تا توسط ايران‌خودرو، توليد شود. در بازار اروپا هم، موتور ۱/۶ ليتري از سري PureTech براي پژو 301 قابل سفارش است. با اين اوصاف، K132 داراي قدرت ۱۱۵ اسب‌بخار و گشتاور ۱۵۰ نيوتن‌متر خواهد بود.

پيش‌بيني ميانگين مصرف سوخت محصول جديد ايران‌خودرو با بنزين توليد ايران، اشكال است اما پژو 301 ساخت فرانسه با موتور مشابه، ۶/۶ ليتر بنزين استاندارد اروپا در ۱۰۰ كيلومتر مسافت، مصرف مي‌كند. اولين سري K132 استاندارد آلايندگي يورو ۵، داراي جعبه‌دنده دستي ۶ سرعته خواهد بود كه به‌تازگي توسط ايران‌خودرو معرفي شده است. اين خودرو در آينده، احتمالا با جعبه‌دنده خودكار و پيشرانه توربوشارژ ۱۶۵۰ سي‌سي موجود در دناپلاس كه ۱۶۵ اسب‌بخار قدرت و ۲۴۰ نيوتن‌متر گشتاور دارد نيز، عرضه خواهد شد.

ايران‌خودرو K132 در نسخه استاندارد داراي فرمان برقي، كروز كنترل، محدودكننده سرعت، نمايشگر لمسي ۷ اينچ، تهويه مطبوع دستي، شيشه ها و آينه هاي برقي، چراغ LED روشنايي روز، كامپيوتر سفر، حسگر پارك و دوربين عقب، ، دو كيسه هوا براي سرنشينان جلو، ترمز ديسكي جلو و عقب، و سيستم كنترل پايداري الكتريكي است. در نسخه هاي بعدي K132 احتمالا پوشش چرم، سانروف، كيسه هواي جانبي، حسگر نور و باران، حالت رانندگي اسپرت و برفي نيز نصب خواهد شد.

طراحي يك خودرو توسط مجموعه‌اي از مهندسان ايراني، مايه‌ي افتخار و مباهات است. خودروي K132 كه حتما در آينده با نامي تجاري (اسم يك پرنده يا كوه) توليد خواهد شد، ظاهري جذاب و چشم‌گير دارد كه هرچند از انديشه متخصصين طراحي بدنه قابل رقابت با محصولات خارجي مثل نمونه قديمي پژو 301 و حتي خودروهاي درجه‌يك چيني نيست؛ اما نشان مي‌دهد كه شركت‌هاي بزرگ و صاحب سرمايه مثل ايران خودو و سايپا اگر بخواهند، مي‌توانند پيشرفت كنند و توليد محصول با سابقه‌ي ۲۰ ساله و ۳۰ ساله را كنار بگذارند.

ديگر نكته جالب اينكه، مديران ايران‌خودرو ادعا مي‌كنند، بيش از ۹۰ درصد قطعات K132 در داخل كشور توليد خواهند شد. اين ادعا، باتوجه‌به ضعف ايران در ساخت تجهيزات الكترونيك، مثل نمايشگر لمسي و ديگر ادوات الكترونيكي، شك برانگيز است. از سويي ديگر، چنانچه توان صنعتي و مهندسي كشورمان تا اين حد رشد كرده باشد؛ فقدان قطعات ايراني براي بسياري از خودروهاي پرفروش داخلي، مثل پژو ۲۰۶ و۲۰۷ و دنا، محل سؤال از مديران ايران‌خودرو است.

طبق معمول، باتوجه‌به شرايط اقتصادي و بازار انحصاري دراختيار خودروسازان داخلي، نمي‌توان ارزش دقيقي براي محصولات جديد ايران‌خودرو يا سايپا پيش‌بيني كرد. به عقيده نگارنده، شايعه توليد K132 دنده دستي با ارزشي در حدود ۱۰۰ ميليون تومان، فراتر از خيال‌بافي افراد ناآشنا به امور نيست. درحالي‌كه سايپا شاهين به احتمال فراوان با ارزشي در حدود ۱۸۰ ميليون تومان به دست مصرف‌كننده مي‌رسد؛ مي‌توان اطمينان داشت K132 دنده دستي ايران‌خودرو هم، نزديك به ۲۰۰ ميليون تومان ارزش‌گذاري شود.

گروه صنعتي ايران‌خودرو به‌تازگي شرايط فروش مشاركت در توليد محصول جديد K132 و ساير محصولات خود را اعلام كرده است. افرادي كه در قرعه‌كشي‌هاي قبلي ايران‌خودرو، موفق نبوده‌اند، مي‌توانند به‌صورت اينترنتي در اين طرح نام نويسي كنند و پس از اطلاع از انتخاب شدن در قرعه‌كشي، نسبت به واريز پيش پرداخت علي‌الحساب خودرو اقدام كنند.

پيش‌پرداخت محصول جديد K132 بنابر اعلام رسمي ايران‌خودرو، ۱۱۹ ميليون ۹۰۰ هزار تومان براي مدل دنده دستي و ۱۴۹ ميليون ۹۰۰ هزار تومان براي نسخه خودكار است. موعد تحويل هم، در بازه زماني ۱۲ الي ۲۴ ماه بعد از ثبت‌نام خواهد بود؛ درحاليكه ارزش نهايي خودرو، هنگام تكميل وجه در سال آينده، اعلام خواهد شد.

به احتمال فراوان، خودروسازها به دليل افزايش نرخ ارز، هزينه‌هاي توليد و اشكالات پيش رو، اوايل سال ۱۴۰۰ هم درخواست افزايش ارزش مي‌دهند كه درنتيجه‌ي آن، ارزش نهايي K132 نيز مي‌تواند به ۲۵۰ ميليون تومان، برسد.