مسدودسازي وي چت توسط ترامپ مي‌تواند تجارت اپل را در چين نابود كند

دونالد ترامپ چند روز پيش فرماني اجرايي امضا كرد كه پيام‌رسان وي‌چت را مسدود مي‌كند. درحالي‌كه اين اتفاق ممكن است در نگاه اول براي برخي متخصصان چندان مهم به‌انديشه متخصصين نرسد، اما مي‌تواند عواقب شديد و بلندمدتي براي تقريبا كل صنعت فناوري داشته باشد؛ اين تأثير مهم به ماهيت وي‌چت مربوط نمي‌شود، بلكه به شركت مادر آن يعني تنسنت ارتباط دارد. تنسنت يكي از بزرگ‌ترين شركت‌هاي چيني است كه تاكنون توانسته در برندهاي مختلف نظير Riot Games و ديگر برندهايي كه در ايالات متحده حضور دارند سرمايه‌گذاري كند. نكته‌اي كه ممكن است خيلي‌ها به آن توجه نكرده باشند، اين است كه مسدود شدن وي‌چت ازسوي دولت آمريكا مي‌تواند روي كسب‌و‌كار اپل هم اثر منفي بگذارد؛ اپل براي پيش‌برد تجارت خود تا حد زيادي به چين وابسته است.

اپل شمار درخورتوجهي متخصص در كشور چين دارد و محصولات متنوعي را دردسترس آن‌ها قرار مي‌دهد. تقريبا تمامي شركاي تجاري اپل در حوزه‌ي توليد و مونتاژ محصولات در چين حضور دارند و به‌همين دليل اهالي كوپرتينو همواره اهميتي ويژه براي بازار اين كشور قائل بوده‌اند. فرمان اجرايي جديد ترامپ نه‌تنها اپل را به حذف وي‌چت از فروشگاه اپ استور مجبور مي‌كند، بلكه مي‌تواند به‌شكلي كاملا محسوس نحوه‌ي توليد و فروش محصولات اپل در چين را دست‌خوش تغيير كند. متخصص كارشناس رسانه‌ي ورج اعتقاد دارد كه حذف وي‌چت از اپ استور مي‌تواند «واحد تجاري كسب‌و‌كار موبايلي اپل در چين را نابود كند». 

گفته‌هاي تامپسون نشان مي‌دهد موبايل آيفون بدون وي‌چت براي صدها ميليون نفر از متخصصان چيني كه از اين پيام‌رسان استفاده مي‌كنند، عملا موبايل به‌حساب نمي‌آيد و دليلي براي خريد آن وجود ندارد. مطالعه‌‌ها نشان مي‌دهد واحد تجاري كسب‌و‌كار موبايلي اپل در چين، روي همين متخصصان كه مشتري وي‌چت هستند اتكا دارد. اين يعني اگر اپل به‌دليل فرمان اجرايي ترامپ نتواند وي‌چت را روي آيفون‌ها ارائه دهد، واحد تجاري‌اش در چين تقريبا يك‌شبه نابود مي‌شود.

در اين پرونده‌ي به‌خصوص، اپل گرفتار سياست‌هاي خود نيز شده چون پلتفرمي كه اپل ارائه مي‌دهد، پلتفرم بسيار بسته و محدودي است. پلتفرمي بازتر همچون اندرويد مي‌توانست به متخصصان چيني امكان دهد بدون تأييد مستقيم خود اپل، وي‌چت را روي آيفون‌هاي اين شركت نصب كنند. بااين‌حال اپل سخت‌گيري بسيار زيادي روي نصب اپليكيشن‌ها دارد و بايد حتما يكايك آن‌ها به تأييد شركت برسند تا امكان انتشارشان روي اپ استور فراهم شود. اجازه دادن به متخصصان براي نصب وي‌چت به‌شكل غيرمستقيم تصميم ايدئالي براي خود اپل نيست، اما حداقل مي‌تواند تجارتش را در چين نجات دهد. اگر اپل چنين تصميمي اتخاذ كند، حداقل ميليون‌ها نفر از متخصصانش در چين همچنان توانايي استفاده از آيفون را خواهند داشت.

البته مسدودسازي وي‌چت (يا به‌طور جامع‌تر، تنسنت) مي‌تواند آثار بسيار مهم‌تري هم روي اپل بگذارد و ماجرا صرفا به كسب‌و‌كار موبايلي خلاصه نمي‌شود. درصورتي‌كه فرمان اجرايي ترامپ به‌مرحله‌ي عملياتي برسد، قطعا تنش‌هاي بين ايالات متحده و چين بيشتر خواهد شد؛ همين تنش‌ها تاكنون باعث شده‌اند اپل متحمل فشارهاي زيادي شود. سال‌ها است آمريكا و چين در حال نبرد تجاري هستند و شركت‌هايي مثل اپل بيشترين ضرر را از اين جنگ كرده‌اند.

اپل از مدتي پيش، تحت تأثير تنش‌هاي بين آمريكا و چين قرار گرفته. همان‌طور كه گفتيم بسياري از شركاي تجاري اپل در حوزه‌ي توليد و مونتاژ محصول در چين حضور دارند، بنابراين اپل روند توليد محصولاتش را در چين انجام مي‌دهد و سپس آن‌ها را به ايالات متحده برمي‌گرداند. به‌دليل تنش‌هاي بين دو كشور، اپل از مدت‌ها پيش مجبور شده ۲۵ درصد تعرفه‌ي گمركي براي پنج قطعه از رايانه‌هاي دسكتاپ سري مك پرو پرداخت كند. اين تنش‌ها همچنين اپل را به پرداخت ۱۰ درصد هزينه‌ي گمركي براي شارژرها، هوم‌پاد، ايرپادز و اپل واچ مجبور كرده‌اند. اپل همچنين مجبور است ۱۵ درصد تعرفه‌ي گمرگي براي آيفون‌ها پرداخت كند؛ همين تعرفه مي‌تواند ارزش حياتي‌ترين محصول ساخته‌شده توسط اپل را به‌ميزان ۱۵۰ دلار بالا ببرد. 

ميزان وابستگي اپل به شركت‌هاي چيني به‌حدي است كه وقتي به‌دليل دنياگيري ويروس كرونا (كوويد ۱۹) كارخانه‌ها تعطيل شدند، اشكالاتي جدي در كل زنجيره‌ي تأمين اپل ايجاد شد. اپل پس از مدت‌ها شايعه و گمانه‌زني، سرانجام هنگام انتشار گزارش مالي جديد خود اعلام كرد عرضه‌ي موبايل‌هاي خانواده‌ي آيفون ۱۲ با چند هفته تأخير انجام مي‌گيرد. قطعا دليل اصلي تأخير در عرضه‌ي موبايل‌هاي رده‌بالاي جديد اپل به همين موضوع برمي‌گردد.

اپل طي سال‌هاي اخير تلاش كرده است ميزان وابستگي خود را به چيني‌ها كاهش دهد و قدم‌هايي براي انتقال برخي از خطوط توليد خود به هند برداشته است. بااين‌حال شمار محصولاتي كه قرار است در هند توليد شوند بسيار كمتر از آن‌چيزي است كه اپل در چين مي‌سازد. بنابراين اپل هنوز هم مجبور است تعداد بسيار زيادي از محصولات خود را در چين بسازد و سپس از اين كشور به آمريكا صادر كند.

در انديشه متخصصين داشته باشيد كه توافق تجاري بين آمريكا و چين كه مدتي پيش به‌صورت اوليه منعقد شد، هنوز به‌طور كامل اجرا نشده است. دونالد ترامپ بارها در مصاحبه‌هاي اخير خود گفته فاز دوم قرارداد تجاري با چين، ديگر جزو اولويت‌هاي او به‌حساب نمي‌آيد و موضوعات مهم‌تري براي مطالعه كردن دارد.

تصميم جديد ترامپ براي مسدود كردن يكي از بزرگ‌ترين شركت‌هاي چيني در كل دنيا مي‌تواند تا حد زيادي روي مذاكرات انجام‌شده براي دستيابي به توافق تجاري، اثر منفي بگذارد و به‌شكلي جبران‌ناپذير آن‌ها را تحت تأثير قرار دهد. اپل به‌جاي دريافت بازپرداخت از تعرفه‌هايي كه براي واردات محصول از چين پرداخت كرده است بايد متحمل هزينه‌هاي بيشتر هم بشود. شايد حتي چين بخواهد در واكنش به اقدام ترامپ، تعرفه‌هاي گمركي را افزايش دهد تا كار اپل بيش‌ازپيش سخت شود. 

تمامي آنچه گفتيم به‌وضوح نشان مي‌دهند اپل وابستگي زيادي به چين دارد؛ اين شركت همچنين به‌شكلي محسوس به كسب‌و‌كار خود در چين اهميت مي‌دهد و درآمد زيادي از آنجا كسب مي‌كند. براساس گزارشي كه خبرگزاري اكونوميست در اوايل سال جاري ميلادي منتشر كرد، اپل توانسته در سال ۲۰۱۹ مجموعا ۴۴ ميليارد دلار درآمد در بازار چين كسب كند؛ يعني بيش از هر شركت آمريكاييِ ديگر. چين سومين بازار درآمدزا براي اپل به‌حساب مي‌آيد.

در گزارش جديد اپل كه به سه‌ماهه‌ي سوم سال مالي ۲۰۲۰ ربط دارد، چين توانست تقريبا ۱۵ درصد از كل درآمدهاي شركت را به‌خود اختصاص دهد. مطالعه‌ها نشان مي‌دهد سهم آيفون‌ها و مك‌هاي اپل در بازار اروپا و ايالات متحده مدت‌ها است رشد محسوسي نكرده و در شرايط راكد به‌سر مي‌برد. برخلاف اروپا و آمريكا، اپل در بازار چين هنوز هم پتانسيل زيادي براي پيشرفت دارد و مي‌تواند درآمدهاي خود را بيش‌ازپيش افزايش دهد. گفته مي‌شود اپل امروزه صرفا ۹ درصد از بازار موبايل‌هاي هوشمند چين را دراختيار دارد. بازار چين امروزه به تسلط هواوي، ويوو، اوپو و شيائومي درآمده است. برخي گزارش‌ها حتي سهم هواوي را از بازار چين، ۵۰ درصد اعلام مي‌كنند.

به‌دليل كاهش سرعت فروش موبايل‌هاي هوشمند، اپل مدت‌ها است تلاش مي‌كند سهم خود را از بازار چين افزايش دهد اما فعلا به درِ بسته خورده است. دنياگيري ويروس كرونا نه‌تنها كارخانه‌ها بلكه فروشگاه‌ها را نيز به‌تعطيلي كشاند تا ميزان فروش محصولات، كمتر از قبل شود. به‌علاوه همين دنياگيري باعث شده افراد زيادي كار خود را از دست دهند و حاضر نباشند هزينه‌ي زيادي براي موبايل پرداخت كنند. اپل مدتي پيش در بيانيه‌‌اي فوري كه دراختيار سرمايه‌گذاران قرار داد، پيش‌بيني اوليه‌ي خود براي درآمدها را تغيير داد؛ اپل در آن زمان گفت دليل اصلي كاهش درآمدها اين است كه دنياگيري كوويد ۱۹ باعث شده ميزان تقاضا براي محصولات اين شركت در چين تحت تأثير قرار گيرد.

بسياري از سرويس‌هاي پولي اپل نظير آي‌تونز استور، اپل بوكس، اپل TV پلاس، اپل آركيد، اپل نيوز پلاس و اپل كارت در چين دردسترس نيستند. اين موضوع اشكالي بزرگ براي اپل برشمرده مي‌شود. اپل تلاش كرده ازطريق بخش «خدمات»، كاهش درآمد آيفون‌ها را تا حدي جبران كند؛ اما دردسترس نبودن بسياري از سرويس‌هاي اپل در چين باعث شده اين شركت نتواند آن‌طور كه مي‌خواهد از سرويس‌هايش درآمد كسب كند.

موفقيت اپل در دوران تحت مديريت تيم كوك تا حد زيادي مديون سياست‌هاي او براي گسترش فعاليت‌ها در چين است. اپل نه‌تنها براي توليد و مونتاژ محصول به چين وابسته است بلكه متخصصان بسيار زيادي نيز براي خود در آنجا دست و پا كرده. اپل توانسته توجه شمار درخورتوجهي از چيني‌ها را به آيفون‌ها جلب كند و فرمان اجرايي جديد ترامپ مي‌تواند در زماني بسيار سريع، جامعه‌ي متخصصان اپل در چين را از بين ببرد. فرماني كه ترامپ صادر كرده نه‌تنها باعث كاهش مشتريان اپل مي‌شود بلكه مي‌تواند روي توانايي اين شركت براي توليد محصول هم اثر منفي بگذارد. حتي اگر فرمان اجرايي ترامپ درنهايت عواقب بسيار جدي براي اپل به‌دنبال نداشته باشد، به‌صورت غيرمستقيم اخطاري جدي به اين شركت براي وابستگي زياد به چين مي‌دهد. 

شما متخصصان اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران چه انديشه متخصصيناتي در اين رابط داريد؟