چگونه كدك ويديويي جديد H.266/VVC ميتواند انقلابي در صنعت چندرسانهاي ايجاد كند؟
ويدئو در دنياي امروز به فرم بسيار پرطرفداري بدل شده است. همه ما احتمالا هرروز حداقل يك ويدئو مشاهده ميكنيم. همانطور كه ميدانيد ويديوها مجموعهاي از تصاوير هستند كه پشت سر هم پخش ميشوند. اگر يك ويدئو ۶۰ فريم در ثانيه و هر فريم تنها ۳ مگابايت حجم داشته باشد، آنگاه يك ويدئو ۱۰ دقيقهاي بايد حجمي حدود ۱.۸ گيگابايت داشته باشد! اما چرا معمولا حجم چنين ويديويي بسيار كمتر از اين عدد است؟ پاسخ در كدكهاي ويديويي نهفته است. كدكها فناوريهايي هستند كه ويديوها را فشرده كرده تا با كاهش حجم آنها، ذخيره و انتقالشان آسانتر شود. هنگام پخش، كدكها ويديوهاي فشردهشده را دوباره از حالت فشرده خارج و آماده پخش ميكنند.
H.266 چيست؟
H.266 (كه با نام vvc نيز شناخته ميشود) يك كدك ويديويي است و همانطور كه در بالا اشاره كرديم وظيفه فشردهسازي و كدگذاري ويديوها را برعهده دارد.
بنا به گزارش BBC R&D، كدك جديد H.266 ميتواند حجم فايلها را تا ۵۰ درصد كدك فعلي H.265، بدون افت قابلتوجه كيفيت، كاهش دهد. به عبارت ديگر، يك ويديوي ۱۰ گيگابايتي كه با H.264 كدگذاري شده، با استاندارد H.265، حدود ۵ گيگابايت و با استاندارد جديد H.266 تنها ۲.۵ گيگابايت حجم خواهد داشت!
اين كاهش چشمگير در اندازه فايلها كمك شاياني به پخش و توزيع محتواي 8K HDR در تلويزيونهاي آينده، موبايلهاي هوشمند و ساير دستگاهها خواهد كرد. يك فيلم 8K HDR معمولي چيزي بين ۶ تا ۲۰ گيگابايت ترافيك در ساعت مصرف ميكند كه قطعا رقم بزرگي است! بديهي است كه كاهش اين عدد به يك دوم يا يك چهارم بهمعناي نگراني كمتر متخصصان و استقبال بيشتر آنها خواهد بود.
H.266 چه زماني عرضه خواهد شد؟
درست است كه H.266 در نهايت جايگزين استاندارد فعلي H.265 خواهد شد اما در اين ميان نكتهاي وجود دارد: H.265 هيچگاه بهطور كامل جايگزين H.264 نشد. اين بدين معني است كه توسعهدهندگان و متخصصاني كه هنوز از استاندارد قديمي H.264 بهره ميبرند با بهبود بهتري مواجه خواهند شد، اما اشكال بزرگ H.266 سختافزار بسيار قويتر مورد نياز براي پردازش كدگذاري است. حتي اگر اشكال سختافزار را هم در انديشه متخصصين نگيريم، كدگذاري H.266 چيزي حدود ۷ برابر H.265 زمان نياز دارد.
بااينحال H.266 بهطور بالقوه زمينه را براي پذيرش بيشتر محتواي ويديويي 8K فراهم ميآورد.
تلويزيونهاي 8K هماكنون در بازار موجود هستند، اما دلايل زيادي براي توجيه خريد آنها وجود ندارد. H.266 احتمالا اين شرايط را تغيير خواهد داد اما نخستين دستگاهها و اپهايي كه از اين كدك همراهي خواهند كرد، احتمالا چند سال آينده عرضه خواهند شد. استريم 8K HDR احتمالا پس از عرضه اين دستگاهها و اپها اتفاق خواهد افتاد. البته اگر تقاضا مصرفكنندگان براي محتواي 8K بالا باشد، اين اتفاق ممكن است خيلي زودتر رخ دهد.
پيشبيني ميشود نخستين انكدر و ديكدر نرمافزاري H.266 در پاييز امسال عرضه شود.
آيا براي استفاده از استاندارد جديد به ارتقاي سختافزاري نياز است؟
از آنجايي كه فعلا خبري از برنامهها و سختافزار با همراهي از vvc و استريم 8K نيست، پس فعلا نيازي به ارتقا دستگاههاي خود نداريد. البته شايد در آيندهاي نه چندان دور نياز يابيد. استريم 4K بهتازگي محبوبيت يافته درحاليكه دستگاههاي سازگار با 4K HDR چندين سال است كه در بازار موجود هستند. بخشي از اين پذيرش كند مربوط به گلوگاههاي پهناي باند و كدك ويديويي است. البته محتواي 4K هم مدتي مديد توليد نميشد.
علاوه بر اين اشكال فضاي فيزيكي هم نبايد از ياد برد. در فاصلهاي خاص، محتواي 4K چندان بهتر از Full HD نمينُمايد. از طرفي، HDR احتمالا نقش بيشتري در ارتقا كيفيت ويدئو نسبت به رزولوشن دارد و شما ميتوانيد بدون نياز به يك تلويزيون غولپيكر 4K يا 8K آن را تجربه كنيد.
موانع گسترش محتوا و دستگاههاي 8K نسبت به 4K، اگر بيشتر نباشد كمتر هم نيست. برخي از پيشبيني اذعان دارند كه تا سال ۲۰۲۳ تنها ۳ درصد از تلويزيونهاي خريداري شده از 8K همراهي خواهند كرد (البته H.266 و ساير كدكها مانند AV1 ميتوانند اين عدد را بالاتر ببرند).
به زبان ساده هنوز لازم نيست نگران ارتقا به رزولوشن 8K باشيد. كدكهايي نظير H.266، AV1 و ... تنها گامهاي اوليه اين كودك نوپا هستند.
انديشه متخصصينات شما در رابطه با اين كدك و تلويزيونهاي 8K چيست؟ آيا اين كدك به راستي تحولي در صنعت چندرسانهاي ايجاد خواهد كرد؟ انديشه متخصصيناتهاي خود را با ما و ساير متخصصان اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران به اشتراك بگذاريد.
هم انديشي ها