بيت كوين زير ذره بين؛ رمزارز چرا و چگونه متولد شد؟

رمزارز يا ارز ديجيتال نام‌هايي هستند كه در سال‌هاي اخير بسيار از آن شنيده‌ايم. بيت كوين واحد پولي است كه با وعده‌ي رهايي از سيستم‌هاي دست و پاگير و بعضا بحران‌ساز متمركز مالي متولد شده است. باتوجه به ارائه‌ي تعرايفي گنگ و سخت، تصميم گرفتيم تا با تهيه‌ي مجموعه‌ي مقالاتي در اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران، نگاهي به بيت كوين و آنچه كه در پس پرده‌ي اين نام نهفته، داشته باشيم.

بيشتر بخوانيد: اصطلاحات تخصصي ارز ديجيتال

سوالات مطرح شده تنها بخشي از پرسش‌هايي است كه شايد با شنيدن نام بيت كوين در يك ذهن كنجكاو ايجاد شوند. تلاش براي پاسخ به سوالات فوق در كنار تعاريف گنگ و بعضا گيج كننده در وب فارسي ما را بر آن داشت تا مفهوم بيت كوين را در مجموعه‌ي مقالاتي از جنبه‌هاي مختلف مطالعه كنيم. البته بايد به اين نكته اشاره كنيم كه امروزه بيت كوين تنها رمزارز نيست، هرچند اولين، شناخته شده‌ترين و با ارزش‌ترين رمزارز است، از اين‌رو گفته در اين مقاله به مطالعه فناوري رمزارز  در كنار معرفي بيت كوين مي‌پردازيم. در اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران، بيت كوين را از جنبه‌هاي مختلف مورد مطالعه قرار داده و در انتها نگاهي به افراد تأثيرگذار دخيل در اين پروژه و در راس آن‌ها ساتوشي ناكاموتو خواهيم داشت.

در بخش اول سعي مي‌كنيم تا چرايي ايجاد بيت كوين را با مطالعه نقاط ضعف سيستم‌هاي مالي كنوني مورد مطالعه قرار دهيم. همچنين در اين بخش نحوه‌ي تولد اين سيستم را مورد مطالعه قرار مي‌دهيم.  بخش دوم به مفاهيم متخصص و تشريح فرايند عملكرد بيت كوين اختصاص دارد. در اين بخش سعي مي‌كنيم تا فرايند انتقال پول، توليد سكه‌ي جديد و واقعيت‌هاي رياضي در مورد بيت كوين را مورد مطالعه قرار دهيم. در بخش سوم به كنكاش زير نقاب ساتوشي ناكاموتو پرداخته و گمانه‌ها و ادعاهاي مطرح شده در رابطه با هويت واقعي ناكاموتو را مطالعه مي‌كنيم. نهايتا در قسمت چهارم، نگاهي به اهميت بلاك‌ چين، هسته‌ي اصلي فناوري بيت كوين و تأثير آن روي ساير حوزه‌ها خواهيم داشت.

پول از جمله‌‌ي عناصر زندگي بشر است كه قدمت آن به چندين هزار سال مي‌رسد. پس از آنكه داد و ستد به يكي از اركان زندگي بشري تبديل شد، بشر همواره به‌دنبال راهي بود تا معاملات خود را سر و شكل منظم‌تري بدهد، چراكه مبادله‌ي كالا به كالا بعضا پاسخگوي ظرفيت رو به افزايش مبادلات نبوده و از اين رو رفته رفته مفهوم پول در جوامع بشري جا افتاد. بشر ابتدا مواد و عناصر مختلفي را براي استفاده به‌عنوان يك ميانجي براي مبادلات مورد استفاده قرار داد. استفاده از گندم يا ساير مواد در برخي دوره‌هاي زماني ثبت شده، اما رفته رفته بشر به اين نتيجه رسيد كه بايد از عنصري به‌عنوان پول يا ميانجي براي انجام معادلات استفاده كند كه پنج ويژگي اصلي داشته باشد. اين پنج ويژگي كه براي گفته عنوان پول بايد برقرار شوند، شامل قابل حمل بودن، ماندگاري، تقسيم پذيري، برابري مشخصات تمام اجزا و حفظ ارزش در طول ساليان مختلف است. بشر در طي قرون متمادي به اين نتيجه رسيد كه طلا و نقره تمام ويژگي‌هاي تبديل شدن به پول را دارند و از اين رو اولين سكه‌هاي ضرب شده در چند هزار سال گذشته، با استفاده از طلا و نقره بود. ورود سكه‌هاي ضرب شده از طلا و نقره به برخي كشورها باعث شد تا رونق اقتصادي ايجاد شده و وضع معيشتي مردم بسيار بهبود يابد. از جمله‌ي اين كشورها مي‌توان به روم باستان اشاره كرد كه رونق اقتصادي منجر به ايجاد تحولات سياسي و فرهنگي شده و باعث شد تا اين امپراطوري به پيشرفت‌هاي خارق‌العاده‌اي دست يابد.

به‌انديشه متخصصين شما در طول دوران حيات بشر چه تعداد واحد پولي متولد شده و از بين رفته است؟ آيا بشر از ابتداي ورود پول و يك ميانجي براي تسهيل معاملات از يك نظام پولي واحد تبعيت كرده؟ در طول هزاران سال از حيات بشر روي كره‌ي زمين، بيش از چند صد واحد پولي متولد شده و بنا به دلايل متفاوتي از بين رفته‌اند. جنگ و پايان دوران سلطنت يك  خاندان را مي‌توان دليلي بر پايان يك واحد پولي خواند، اما از مانديشه متخصصين اقتصادي دلايل ديگري نيز در اين ماجرا دخيل است. مايك مِلوني، يكي از اقتصادداناني است كه ظهور تا سقوط سيستم پولي را به هفت مرحله تقسيم كرده است. اين هفت مرحله به ترتيب شامل موارد زير است:

• استفاده از طلا يا نقره و ضرب سكه با استفاده از اين عناصر با ارزش
• توسعه‌ي اقتصادي و پيشرفت جامعه از مانديشه متخصصين اقتصادي، فرهنگي و سياسي
• پيدايش انتظارات سياسي و ايجاد ارتش
• استفاده از ارتش براي كشورگشايي كه ناشي از وفور منابع و قدرت اقتصادي است
• تحميل هزينه‌هاي جنگ و كاهش سهم طلا و نقره در چاپ پول (آغاز چاپ پول بدون پشتوانه)
• ايجاد تورم و افزايش ارزش كالاها در اثر چاپ پول بدون پشتوانه
• افزايش ارزش طلا و نقره و سقوط واحد پول

 در طول تاريخ بسياري از كشورها و امپراطوري‌ها با طي مراحلي كه در بالا به آن اشاره كرديم، راه سقوط را در پيش گرفته‌اند. البته روزبه‌روز مدل تبعيت از اين مدل تغييراتي را به خود ديده است. در دوران باستان خبري از چاپ اسكناس نبوده و براي مثال روميان در مرحله‌ي پنجم كه حاكي از كاهش ميزان سهم طلا و نقره در فرايند چاپ پول يا به قولي چاپ پول بدون پشتوانه است، رفته رفته ميزان مس مورد استفاده در سكه‌هاي خود را افزايش داده‌اند كه اين روزها با چاپ اسكناس‌هاي كاغذي بدون پشتوانه نمود پيدا مي‌كند. البته بهتر است به اين نكته اشاره كنيم كه اسكناسي كه تعهدي براي برابري آن با ميزان مشخصي از طلا باشد، ارزشي برابر طلا يا نقره‌اي كه آن را همراهي مي‌كند، دارد، پس نمي‌توان تمام اسكناس‌هاي مورد استفاده در تاريخ را بدون پشتوانه عنوان كرد. براي مثال روي ۲۰ دلاري‌هاي چاپ شده پيش از منقضي شدن پيمان برتون وودز، عبارتي ثبت شده كه همراهي سكه‌ي طلاي ۲۰ دلاري از اين اسكناس را يادآوري مي‌كند.

مصداق بارز طي هفت مرحله‌ي فوق در عصر جاري را نيز در ادامه تشريح خواهيم كرد. نظام پولي كنوني جهان، عمري ۱۴۰ ساله دارد. در اولين روزهاي سال ۱۸۸۰ ميلادي، استفاده از طلا به‌عنوان پشتوانه‌اي براي پول كاغذي مورد استفاده قرار گرفت. در آن زمان، يك اسكناس ۲۰ دلاري آمريكا از طريق يك سكه‌ي طلاي ۲۰ دلاري همراهي مي‌شد. يعني امكان مراجعه به بانك و مطالبه‌ي سكه‌ي بيست دلاري با پرداخت اسكناس ۲۰ دلاري وجود داشت. همان‌طور كه پيش از اين نيز اشاره كرديم، رونق اقتصادي ايجاد شده باعث شد تا بشر از انديشه متخصصين اقتصادي و فرهنگي پيشرفت‌هايي را به خود ببيند تا اينكه آتش جنگ جهاني اول روشن شد. در خلال سال‌هاي جنگ جهاني اول و دوم، آمريكا به واسطه‌ي اينكه از ميدان نبرد فاصله‌ي زيادي داشت، نفع زيادي برد. باتوجه به اينكه توجه صنايع اغلب كشورهاي اروپايي به توليد جنگ افزار معطوف شده بود، آمريكايي‌ها در ازاي دريافت طلاي دولت‌هاي اروپايي، به صادرات اقلام مورد نياز اروپايي‌ها پرداختند و روزبه‌روز به طلاي ذخيره شده در خزانه‌داري آمريكا افزوده شد؛ در پايان جنگ جهاني دوم، آمريكا بيش از دو سوم از كل ذخاير طلاي جهان را مال خود كرده بود. البته در ماه‌هاي پاياني جنگ جهاني دوم، آمريكا نيز وارد نبرد شد كه همين موضوع باعث شد تا آمريكايي‌ها نيز درگير چاپ پول، بيش از ارزش واقعي طلاي موجود در خزانه‌ي خود شوند كه نهايتا اين موضوع ارزش هر ۵۰ دلاري را معادل يك سكه‌ي طلاي ۲۰ دلاري كرد.

چاپ پول بدون پشتوانه به‌معناي افزايش نقدينگي است. در اقتصاد، افزايش نقدينگي رابطه‌ي مستقيمي با افزايش تورم دارد. در كنار چاپ پول بدون پشتوانه توسط دولت، سيستم بانكداري نيز نقش بسيار تعيين كننده‌اي در افزايش نقدينگي دارد. يكي از روش‌هايي كه به روشي ديوانه‌وار به افزايش نقدينگي در جامعه دامن مي‌زد، سيستم بانكداري ذخيره كسري كه اين روزها در اغلب كشورهاي جهان اجرا مي‌شود. در سيستم بانكداري ذخيره‌ي كسري، بانك مجاز است تا تنها بخشي از سپرده‌ي مشتري خود را به‌صورت فيزيكي نگه‌داري كند. هر چند مشتري مبلغ واريز شده را در حساب خود مشاهده مي‌كند، اما بانك تنها بخشي از اين پول را به‌صورت فيزيكي در اختيار دارد. بانك‌ها براي افزايش درآمد خود، با حفظ بخشي از سپرده‌هاي متخصصان، باقي مانده را به‌صورت وام در اختيار مشتريان ديگرشان قرار داده و از سود حاصل از بازپرداخت وام كسب درآمد مي‌كنند. بهتر است اين سيستم را با مثالي عنوان كنيم تا درك آن راحت باشد.

حالتي را در انديشه متخصصين بگيريد كه در آن نرخ ذخيره ۱۰ درصد باشد. در اين حالت بانك در هر زمان تنها ۱۰ درصد كل مبلغ سپرده‌هاي مشتريانش را نگه مي‌دارد. از اين رو اگر ۱۰ ميليون تومان در بانك واريز شد، اين مبلغ مي‌تواند طي ۵۰ مرحله وام به ۹۹٫۵۴۰٫۰۰۰ تومان تبديل شود. اين افزايش به‌صورت زير است. در مرحله اول به دليل نرخ ذخيره ۱۰ درصد بانك يك ميليون تومان را نگه داشته و ۹ ميليون تومان را وام مي‌دهد. مشتري كه وام گرفته‌، به احتمال زياد اين پول را براي خريد كالايي مصرف مي‌كند. فرد دوم كه اين پول را دريافت مي‌كند، به احتمال زياد اين پول را در بانك ديگري واريز مي‌كند. در بانك دوم نيز به دليل اينكه نرخ ذخيره ۱۰ درصد است از اين ۹ ميليون تومان ۹۰۰٫۰۰۰ تومان نگه داشته شده و ۸.۱ ميليون تومان وام داده مي‌شود. اين چرخه همينطور ادامه مي‌يابد تا جايي كه ۱۰ ميليون تومان اوليه تبديل به ۹۹٫۵۴۰٫۰۰۰ تومان مي‌شود. درواقع سيستم بانكداري ذخيره‌ي كسري باعث شده تا حجم نقدينگي ۱۰ برابر بيشتر شود. البته هيچ يك از مشتريان اطلاعاتي از روند پشت پرده نداشته و همگي اعداد مورد انديشه متخصصين خود را در زمان كنترل حساب‌هايشان مي‌بينند. البته در صورتي كه تمام مشتريان بانك، به‌صورت هم‌زمان بخشي از موجودي خود را از بانك طلب كنند، به دليل نگه‌داري كسري از موجودي، بانك وارد بحران مي‌شود كه البته با وجود بانك مركزي در تمام كشورها، اين موضوع نيز تا حدودي حل شده است.

نمونه‌‌اي روشن از نتيجه‌ي سيستم ذخيره كسري، بحران مالي ۲۰۰۷/۲۰۰۸ آمريكا است كه به واسطه‌ي بهره‌گيري از دلار به‌عنوان يك ارز بين‌المللي، اين كشور بحران مالي خود را به تمام كشورها صادر كرد. ارائه‌ي وام‌هاي بي حد و حصر توسط بانك‌هاي آمريكايي و هجوم مردم به بخش مسكن، حبابي اقتصادي را در اين كشور ايجاد كرد كه انفجار اين حباب نتيجه‌اي جز از بين رفتن ۳۰ ميليون فرصت شغلي در آمريكا نداشت. البته آمريكا با تبديل كردن دلار به يك ارز بين‌المللي، بحران و تورم خود را به تمام كشورها صادر مي‌كند. دليل اينكه در زمان ايجاد بحران اقتصادي اغلب كشورهاي جهان با بحران اقتصادي رو‌به‌رو مي‌شوند، دلار محور بودن تمام اقتصادها است.

مطالعه در مكاتب اقتصادي مختلف نشان از اين دارد كه شماري از اين اقتصاددان‌ها وجود اين اشكال را در چند دهه‌ي گذشته پيش‌بيني كرده‌اند. براي مثال مي‌توان به مكتب اقتصادي اتريش اشاره كرد. از جمله‌ي انديشه متخصصينيه پردازاني كه پايان نظام پولي بدون پشتوانه مخصوصا نظام كنوني را پيش‌بيني كرده‌اند مي‌توان به هايك، ميزس و ميلتون فريدمن اشاره كرد.

ميلتون فريدمن از جمله‌ي اقتصادداناني است كه در دهه‌ي نود ميلادي و زماني‌كه اينترنت در اولين روزهاي توسعه‌ي خود قرار داشت، ظهور پديده‌اي نظير بيت كوين را پيش‌بيني كرده است. همان‌طور كه اشاره كرديم، وي يكي از انديشه متخصصينيه پردازان اقتصادي است كه به اصول مكتب اقتصادي اتريش اعتقاد داشته و بكارگيري سياست‌هايي نظير سيستم ذخيره‌ي كسري مورد استفاده در بانك‌ها و چاپ پول بدون پشتوانه را دليل اصلي از هم پاشيدن نظام پولي كنوني جهان عنوان كرده‌اند. ويديويي از فريدمن به يادگار مانده كه در ادامه مي‌‌توانيد آن را تماشا كنيد.

فريدمن در اين ويدئو اينترنت را عاملي براي از بين رفتن اقتدارگرايي دولت‌ها خوانده است. شايد اين نكته جالب باشد كه فريدمن در روزهايي كه اينترنت هنوز در روزهاي ابتدايي توسعه خود قرار دارد، نه‌تنها به شكوفايي اين شبكه اشاره كرده، بلكه وعده‌ي ايجاد يك واحد پولي الكترونيكي قابل اعتماد را نيز داده كه مي‌توان با استفاده از آن بدون اينكه متخصصان يكديگر را بشناسند، براي همديگر مبالغي را ارسال كنند. وي به نكات منفي چنين سيستمي نيز اشاره كرده كه اين روزها دغدغه‌ي بسياري از افراد است. از انديشه متخصصين وي اين سيستم مالي براي افرادي كه اقدام به كارهاي غيرقانوني مي‌كنند، بسيار ايده‌آل است، چراكه مشخص نشدن هويت افرادي كه به ارسال و دريافت پول اقدام مي‌كنند، يك سيستم مناسب است.

البته در كنار فريدمن، انديشه متخصصينيه پردازان ديگري از مكتب اقتصادي اتريش وجود دارند كه بيت كوين را راه‌حل نهايي نمي‌دانند. اين افراد براساس تفسير اصول اين مكتب، بيت كوين را فاقد تمام ويژگي‌هايي مي‌دانند كه مي‌تواند همچون طلا يا نقره به‌عنوان يك واحد پولي مورد استفاده قرار گيرند. در هر صورت كنار گذاشتن نظام پولي كنوني مورد استفاده در جهان كه به پايان دوران خود مي‌رسد، اجتناب ناپذير است و بسياري از متخصص كارشناسان پايان دوران دلار را بسيار نزديك پيش‌بيني مي‌كنند.

دولتمردان آمريكا به‌شدت با هرگونه راه‌حلي كه در هدف آن ارائه‌ي يك سيستم مالي جديد براي فعاليت هم‌زمان با دلار يا رقابت با آن باشد، برخورد مي‌كنند. برنارد فون ناتهاوس يكي از افرادي است كه با آگاهي از وضع وخيم نظام پولي جهان، اقدام به ضرب و چاپ اسكناس با عنوان دلار آزادي يا Liberty Dollar كرد. همان‌طور كه اشاره كرديم، دولتمردان آمريكا از چنين اقداماتي استقبال نمي‌كنند، از اين‌رو برنارد فون ناتهاوس به ۲۲ سال زندان محكوم شده است. براساس اطلاعات ارائه شده توسط برنارد فون ناتهاوس، شخصي با اسم مستعار ساتوشي ناكاموتو، در جريان يك كنفرانس كه شركت‌كنندگان آن را هكرهايي از سراسر جهان تشكيل داده بودند، ايده‌ي وي را بسيار پسنديده و آن را كار بسيار جالبي عنوان كرده است. اين كنفرانس كه در آمستردام برگزار شده، دقيقا پس از انتشار دلار‌هاي آزاد فون ناتهاوس و چندي پيش از ظهور بيت كوين بوده است.

برنارد فون ناتهاوس خالق دلار ليبرتي.

همان‌طور كه اشاره كرديم، دلار آمريكا و اشكالات اقتصاد بدون پشتوانه‌ي اين كشور، اقتصاد اغلب كشورها را تحت تأثير خود قرار داده است. شايد از خود بپرسيد كه راه‌حل فرار از چنين نظام پولي براي كشورمان چيست؟ شماري از متخصص كارشناسان اقتصادي در سال‌هاي گذشته با هشدار آينده‌‌اي مبهم و پايان دوران دلار، پيشنهاداتي را نيز در اين راستا ارائه كرده‌اند. از جمله‌ي اين راهكارها كه شمار ديگري از كشورها نيز به طرف آن حركت مي‌كنند، مبادله‌ي كالاها با استفاده از وجه رايج دو كشور يا انتقال طلا است. براي مثال مي‌توان نفت را در ازاي دريافت طلا صادر كرد. برخي از كشورها قدرتمند از لحاظ اقتصادي نيز پا را فراتر گذاشته و سيستم مالي جديدي را با عنوان BRICS تشكيل داده‌اند. اين سيستم متشكل از پنج كشور است كه جزو اقتصادهاي برتر دنيا نيز هستند؛ نام BRICS نيز برگرفته از نام اول كشورهاي برزيل، روسيه، هند، چين و آفريقاي جنوبي است. اين پنج كشور در پي آن هستند تا مبادلات تجاري خود را از بند دلار رها كرده و نظام پولي جديدي را معرفي كنند.

در پايان بايد به اين نكته اشاره كرد كه پايان دوران دلار اجتناب ناپذير است و از اين‌رو است كه پديده‌اي با نام بيت كوين در سال‌هاي اخير بسيار مورد توجه قرار گرفته است. بسياري بازگشت به طلا و نقره را پيشنهاد مي‌دهند، اما آيا در عصر فناوري‌هاي نوين و اينترنت، بازگشت به طلا و نقره منطقي به‌انديشه متخصصين مي‌رسد؟ شايد بيت كوين به‌عنوان طلاي ديجيتال بتواند نقش تاثيرگذارتر و موثري را در مبادلات جهاني و تبديل شدن به پول بين‌المللي بازي كند؟ درواقع خصوصيات بيت كوين بسيار منطبق بر شرايط امروز جهان بوده و با پيشرفت‌هاي دانش بشري نيز مطابقت دارد؟

همه چيز با انتشار مقاله‌اي با عنوان بيت كوين: سيستم همتا‌‌به‌همتا پول الكترونيك (Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System) در روز جمعه ۱۰ آبان ۱۳۸۷ (۳۱ اكتبر ۲۰۰۸) آغاز شد. اين مقاله در ۹ صفحه تنظيم شده بود. در اين مقاله به‌صورت جامع در خصوص يك سيستم پرداخت هتما‌به‌همتا با عنوان بيت كوين توضيحاتي ارائه شده و حتي بخشي از كدهاي توسعه يافته براي پياده‌سازي اين سيستم نيز درون اين مقاله گنجانده شده بود. نويسنده‌ي اين مقاله كسي نيست جز ساتوشي ناكاموتوي معروف اما ناشناخته؛ ناكاموتو پس از انتشار مقاله‌‌اش، مشغول پياده‌سازي كدها به‌صورت متن باز شد و سيستم بين كوين را در ژانويه سال ۲۰۰۹ رسما معرفي كرد. بيت كوين را بايد اولين سيستم پولي غيرمتمركزي بدانيم كه پا به عرصه‌ي وجود گذاشت.

توسعه و معرفي يك سيستم با اسم مستعار را بايد حركت هوشمندانه‌اي خواند، چراكه توجه افراد به‌جاي پرداختن به شخصيت توسعه‌دهنده و ابداع كننده‌ي اين سيستم، جلب كاركرد خود سيستم خواهد شد. به واقع مي‌توان سياست در پيش گرفته شده توسط ناكاموتو را نيز داراي چنين اثري خواند. نهايتا بايد به اين نكته اشاره كرد كه امروز، بيت كوين بسيار بزرگ‌تر از ساتوشي ناكاموتو است.

در بخش اول اين مقاله به سراغ مطالعه چرايي تولد رمزارز پرداختيم. مطالعه نظام پولي كنوني جهان بهترين روش براي تشريح لاخبار تخصصي تولد بيت كوين است، به بيان بهتر، با نگاهي به وضعيت اقتصاد جهان مي‌توان به جرات گفت كه تولد بيت كوين نه يك سيستم صرفا بهتر و منطبق بر فناوري‌هاي روز، بلكه‌ي اجباري براي رهايي از بحران‌هاي مالي آينده است. شايد دليل اينكه شماري ساتوشي ناكاموتو را يك فرد تصوير نكرده و بيت كوين را نتيجه‌ي كار يك سازمان يا تيم مي‌دانند نيز همين باشد، چراكه اين سيستم با هدف معين و در زمان مشخصي معرفي شده است. درواقع بيت كوين اغلب ويژگي‌هاي طلا و نقره‌اي را دارد كه در زمان باستان از آن به‌عنوان پول استفاده مي‌شد و تا چند دهه پيش نيز به‌عنوان پشتوانه‌اي براي وجه‌هاي رايج مورد استفاده قرار مي‌گرفت.

رمز موفقيت بيت‌ كوين در القابي كه به اين رمزارز نسبت داده شده، نهفته است؛ بنيان بيت كوين برپايه‌ي رمزنگاري استوار شده و همين امر علت ماندگاري و پيشرفت روزافزون اين سيستم است. در ادامه و در بخش دوم آن، به سراغ ساختار متخصص و امنيتي اين واحد پولي رفته‌ايم. همان‌طور كه در بخش ابتدايي اشاره شد، رمزارز با انتشار مقاله‌اي با عنوان «Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System» در تاريخ ۱۰ آبان ۱۳۸۷ متولد شد. ساتوشي ناكاموتو با انتشار مقاله‌ي موردانديشه متخصصين، راهكاري را براي يك سيستم مالي جديد ارائه داده كه در آن نيازي به وجود يك نهاد مركزي به منظور كنترل تمام تراكنش‌ها نيست. ناكاموتو طي اين مقاله كه در ۱۲ سرفصل تنظيم شده، به توضيح مسئله‌ و همچنين راهكار خود با عنوان بيت كوين پرداخته است.

در ادامه، با مبنا قرار دادن مقاله‌ي ساتوشي ناكوموتو به مطالعه بيت كوين از جنبه‌ي متخصص خواهيم پرداخت. همچنين امنيت تراكنش‌هاي صورت گرفته با استفاده از رمزارز را از انديشه متخصصين برگشت‌پذير بودن و امكان انجام تقلب از انديشه متخصصين خواهيم گذراند.

در قسمت اول با نگاهي به نظام پولي كنوني رايج در سراسر جهان به اين نكته اشاره كرديم كه بيت كوين يا به‌طور كلي رمزارز نه يك سيستم جايگزين، بلكه يكي از گزينه‌هايي است كه درانديشه متخصصينگرفتن آن با اتمام دوران سيستم پولي كه بشر مورد استفاده قرار مي‌دهد، اجتناب ناپذير خواهد بود. بيت كوين تمام ويژگي‌هاي تبديل شدن به يك سيستم پولي رايج را دارد و ويژگي‌هاي آن، رمزارز را به يك گزينه‌ي ايده‌آل براي استفاده در دوران فناوري‌هاي نوين تبديل كرده است.

ناكاموتو در طرح مسئله‌ي خود، دو موضوع را نقطه‌ي ضعف نظام پولي كنوني مورد استفاده در جهان خوانده است. يكي از اين موارد، امكان ارسال پول، بصورتي است كه متخصص هزينه و كارمزد كمي از بابت انتقال مبلغ خود پرداخت كند. در اين مقاله به اين موضوع اشاره شده كه كارمزد دريافت شده براي ميانجي شدن در ارسال پول، باعث افزايش هزينه‌ها شده و درواقع بعضا كم بودن مبلغ مورد انديشه متخصصين براي ارسال، انتقال پول را منطقا توجيه ناپذير مي‌كند. اشكال ديگري كه ناكاموتو از آن اسم برده، انجام تراكنش‌هايي برگشت پذير است كه اين موضوع امكان كلاهبرداري را در سيستم كنوني امكان‌پذير مي‌كند. به بيان بهتر كلاهبرداران، سيستم مركزي را به گونه‌اي مورد سواستفاده قرار مي‌دهند كه بدون اينكه پولي از حسابشان كسر شود، اقدام به خريد كالا يا واريز پول كنند.

ناكاموتو در مقاله‌ي خود به‌صورت كامل با بيان اشكالات موجود در سيستم پولي كنوني مورد استفاده به بيان راهكار خود پرداخته و سپس با مطالعه اشكالاتي كه مي‌تواند اين سيستم را با اختلال رو‌به‌رو كند، به ارائه‌ي روش‌‌هاي مقابله با اين اشكالات نيز پرداخته است. براي مثال مي‌توان به بهره‌گيري از مفاهيمي نظير امضاي ديجيتال (Digital Signature)، اثبات كار (Proof of Work)، انگيزه (Incent) و تابع رمزنگاري شده يا هش (Hash Function.HSA-256) اشاره كرد. در ادامه به مطالعه هر يك از مفاهيم اشاره شده و متخصصد آن در فرايند گردش مالي بيت كوين خواهيم پرداخت.

بيت كوين را به زبان ساده بايد يك پايگاه داده‌ي به اشتراك گذاشته از تراكنش‌ها خواند كه همه‌ي گره‌هاي شبكه به آن دسترسي دارند. در اين شبكه‌ي بزرگ كه همه‌ي گره‌ها به جزئيات تراكنش‌ها دسترسي دارند، چگونه مي‌توان جلوي تقلب را گرفت؟ در صورتي كه گره‌هاي صادق شبكه قدرت پردازشي بيشتري را بر عهده داشته باشند، در اينصورت نمي‌توان تقلبي را در شبكه صورت داد. شايد اين موضوع هم‌اكنون كمي گيج كننده به‌انديشه متخصصين برسد، اما در ادامه تمامي مسائل و نكات نامفهوم را تشريح خواهيم كرد.

همان‌طور كه اشاره كرديم، بيت كوين مجموعه‌اي از مفاهيم در حوزه‌ي رمز‌نگاري است كه مجموعه‌ي آن‌ها با تركيب يك سناريوي موفق، بيت كوين را تشكيل داده است. در ادامه به تشريح اين مفاهيم براساس سلسله مراتبي خواهيم پرداخت.

رمزارز، سكه‌ي ديجيتال يا بيت كوين به‌عنوان دنباله‌اي از امضاهاي ديجيتال تعريف مي‌شود. مالك يك بيت كوين براي ارسال پول خود به ديگري بايد كد تراكنش‌ قبلي را به‌همراه كليد عمومي دريافت كننده هش (رمزنگاري) كرده و سپس كد هش شده‌ي حاصل را با استفاده از كليد خصوصي خود كدگذاري مي‌كند. 

چه تضميني وجود دارد كه فرستنده‌ي پول اين كد يا همان بيت كوين را پيش‌تر براي متخصص ديگري نفرستاده باشد؟ هرچند با استفاده از اين روش متخصص يا متخصصان نمي‌توانند تغييري در پيام ايجاد كنند، اما تضميني براي اين موضوع وجود ندارد كه يك متخصص، مبلغي را براي چند نفر ارسال نكند. در صورتي كه راه‌حلي براي اين موضوع نباشد، هر متخصص مي‌تواند يك سكه را براي چندين نفر ارسال كند كه اين همان تقلب است. ساتوشي ناكاموتا دو راه‌حل ممكن را براي اين اشكال پيشنهاد داده كه در ادامه به مطالعه آن‌ها خواهيم پرداخت. يكي از راه‌حل‌ها ايجاد يك ضرابخانه‌ي مركزي است كه بر تمام تراكنش‌ها نظارت مي‌كند. روند كار در اين ضرابخانه به اين صورت است كه تمام تراكنش‌ها توسط يك نهاد مركزي يا همين ضرابخانه نظارت مي‌شود، بدين ترتيب كه در صورت ارسال يك بيت كوين، ابتدا ضرابخانه چك مي‌كند كه آيا اين سكه پيش از اين خرج شده يا نه. پس از پايان تراكنش سكه‌ي مورد انديشه متخصصين به ضرابخانه برگردانده مي‌شود تا از بين رفته و سكه‌اي ديگر براي شخصي كه آن را در اختيار دارد، ضرب شود. اما اشكال اينجا است كه در اين روش دوباره وجود يك نهاد مركزي براي كنترل فرايند ارسال و دريافت سكه‌ها شرط اصلي سلامت اين سيستم است. البته اشكال ديگري كه اين سيستم را تهديد مي‌كند، احتمال هك و ايجاد اختلال در كاركرد سيستم مركزي است.

راه‌حل ديگري نياز است تا با استفاده از آن دريافت كننده‌‌ي بيت كوين از اين موضوع اطمينان حاصل كند كه آيا پيش از اين فرستنده سكه‌ي مورد انديشه متخصصين را براي فرد ديگري ارسال كرده يا خير؟ در راه‌حل ارائه شده توسط ناكاموتو، اولين تراكنشي كه در سيستم ثبت شود، به‌عنوان تراكنش مرجع و صحيح در انديشه متخصصين گرفته شده و ساير تراكنش‌هايي كه براي آن سكه‌ي خاص ارسال شود، مورد قبول سيستم نيست. تنها راهي كه مي‌توان در آن وجود يا عدم وجود يك تراكنش را متوجه شد، دسترسي داشتن به تمام تراكنش‌هايي است كه از ابتداي كاركرد سيستم، ثبت شده است. براي دست يافتن به چنين عملكردي در سيستم بدون وجود يك نهاد مركزي، بايد تمام تراكنش‌ها به‌صورت عمومي در اختيار تمام گره‌هاي شبكه قرار گيرد. درواقع تمام گره‌هاي شبكه روي اين موضوع توافق مي‌كنند تا از نسخه‌ي واحدي از تاريخچه‌ي تراكنش‌ها استفاده كنند.

در سيستم بانكداري متمركز كه هم‌اكنون در تمام بانك‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد، هر شخص با افتتاح حساب، موجودي خاصي دارد. درواقع بانك يك موجودي را به هر شخص نسبت داده و آن را در پايگاه داده‌ي خود ثبت مي‌كند، اما در بيت كوين خبري از اين موضوع نيست. موجودي هر فرد در زنجيره‌ي كدهايي ثبت شده كه طي آن بيت كوين‌هايي را دريافت و ارسال كرده است. درواقع بيت كوين فاقد جدولي است كه در آن آخرين موجودي حساب هر شخص در آن ثبت شده باشد، بلكه زنجيره‌ي تراكنش‌هاي صورت گرفته، به‌عنوان مرجعي براي محاسبه‌ي موجودي هر فرد مورد استفاده قرار مي‌گيرد. زماني‌كه شخصي بيت كوين يا بيت‌ كوين‌هايي را براي ديگر متخصصان ارسال مي‌كند، ابتدا استخراج‌كنندگان يا ماينرها با مطالعه تراكنش‌هاي پيشين اطمينان حاصل مي‌كنند كه آيا فرستنده اين ميزان از پول را در حساب خود دارد يا خير.

براي مثال زماني‌كه شخص الف ۵ بيت كوين را براي شخص ب ارسال مي‌كند، در اولين مرحله معدن‌كاوان ابتدا مطالعه مي‌كنند كه آيا شخص الف اين مقدار بيت كوين را دارد يا خير؟ اين مطالعه با مراجعه به سوابق بيت كوين‌هاي دريافت شده توسط شخص الف انجام مي‌پذيرد، بطوريكه افرادي كه اين بيت كوين‌ها را دريافت كرده‌اند نيز مورد مطالعه قرار مي‌گيرند تا زنجيره به ابتداي ايجاد هر يك از ۵ بيت كوين ختم شود. همان‌طور كه در تصوير پايين نيز مشاهده مي‌كنيد، تمام تراكنش‌هاي بيت كوين براي تأييد يك تراكنش، مورد مطالعه قرار مي‌گيرند.

اما اين سيستم به‌تنهايي قادر نيست تا جلوي تقلب در شبكه‌ي بيت كوين را بگيرد. تصور كنيد كه متخصص الف براي خريد محصولي طي يك تراكنش ۳ بيت كوين را به حساب متخصص ب ارسال مي‌كند. همين متخصص براي تقلب، سريعا تراكنش ديگري را ثبت مي‌كند كه همين ۳ بيت كوين موجودي را براي خودش (طبق توضحيات در بخش امضاي ديجيتال، هر متخصص مي‌تواند بيش از يك كليد عمومي و خصوصي داشته باشد) ارسال مي‌كند. باتوجه به اينكه تراكنش‌ها در شبكه بيت كوين پخش مي‌شوند، از اين‌رو شماري از گره‌ها تراكنش اول و شمار ديگري تراكنش دوم را ثبت و تأييد مي‌كنند و علاوه بر وقوع كلاهبرداري و تقلب، يكپارچكي و وحدت زنجيره‌ي تراكنش‌ها نيز در شبكه‌ي بيت كوين زير سؤال مي‌رود.

باتوجه به اشكال تشريح شده در بالا، امضاي ديجيتال به‌تنهايي قادر به تصديق سلامت شبكه نيست. بيت كوين براي حل اين اشكال از سيستمي با عنوان بلاك چين بهره مي‌برد كه درواقع بلوك‌هايي از تراكنش‌ها هستند كه به‌صورت زنجيروار به يكديگر متصل شده‌اند. هيچ يك از متخصصان پس از تأييد شدن بلوك، مگر با در اختيار داشتن قدرت پردازشي بالا (انگيزه در شبكه‌ي بيت كوين مانع از اين مي‌شود كه حتي با وجود داشتن قدرت پردازشي بالا، به تقلب پرداخت) نمي‌تواند زنجيره‌ي بلوك را تغيير دهد. بلاك چين را بايد يك دفتر كل توزيع شده بناميم كه تمام گره‌هاي شبكه به آن دسترسي دارند.

 بلاك چين و استخراج‌كنندگان يا ماينرها (Miner) كمك مي‌كنند تا شفاف بودن و امنيت تراكنش‌ها در شبكه‌ي بيت كوين تأمين شده و تقريبا امكان انجام هيچ تقلبي وجود نداشته باشد. شبكه‌ي بيت كوين هر لحظه شاهد ثبت شدن تراكنش‌هاي متعددي است كه در يك مجموعه يا استخر تراكنش‌ها (Transaction Pool) ذخيره مي‌شوند، حال آنكه اين تراكنش‌ها هنوز تأييد نشده‌اند. ماينرهايي كه به‌دنبال دريافت بيت كوين به‌عنوان پاداش هستند، تعداد مشخصي از تراكنش‌ها را براساس زمان ثبت از اين مجموعه انتخاب كرده و آن را در قالب يك بلوك به شبكه‌ي بيت كوين پيشنهاد مي‌دهند. همان‌طور كه اشاره كرديم، بلاك چين زنجيره‌اي از بلوك‌هاي به هم متصل شده است كه شماره‌ي بلوك قبلي در بلوك بعدي ثبت شده و امكان تغيير تقريبا غيرممكن است.

همان‌طور كه اشاره كرديم، بلاك چين زنجيره‌ي واحدي از بلوك‌هاي به هم پيوسته است و ساختار درختي ندارد. شايد اين سؤال مطرح شود كه چگونه بيت كوين قادر است تا اين ساختار واحد زنجيري را حفظ كند، درحالي‌كه امكان ثبت شدن دو بلوك به‌صورت هم‌زمان و ايجاد انشقاق در زنجيره، هرچند با احتمال پايين، شدني است. باتوجه به اينكه حل تابع هش كاملا وابسته به انتخاب اعداد به‌صورت تصادفي است، از اين‌رو احتمال اينكه دو ماينر به‌صورت هم‌زمان بتوانند مسئله‌ي رياضي خود را براي تأييد بلوك پيشنهادي حل كنند، بسيار ضعيف است، بااين‌حال بايد اين حالت نيز در سيستم  بيت كوين در انديشه متخصصين گرفته مي‌شد. در صورتي كه يك ماينر يا حتي بيشتر بتوانند مسئله‌ي رياضي خود را حل كنند و بلوك خود را براي اتصال به ساير گره‌هاي شبكه ارسال كنند، گره‌ بعدي زنجيره را از اولين بلوكي كه دريافت كنند، ادامه مي‌دهند. براي مثال در صورتي كه ماينرهاي B، A و C به‌صورت هم‌زمان بلوكي را براي اتصال به زنجيره ارسال كرده و ماينر D نيز لحظاتي بعد بلوكي را براي اتصال به زنجيره پيشنهاد دهد، بلوك ماينر D بعد از بلوك مجموعه B، A يا C قرار مي‌گيرد كه زودتر دريافت كرده باشد. در صورتي كه ماينر D بلوك B را در بلاك چين زودتر از A و C‌ دريافت كرده باشد، بلوك خود را به B‌ متصل مي‌كند، اما دو بلوك ديگر را نيز تا زماني‌كه يكي از شاخه‌ها بلندتر از ديگري شده و تصميم نهايي گرفته شود، نگه مي‌دارند. درواقع اگر دو گره در شبكه به‌صورت هم‌زمان بلوكي را به زنجيره پيشنهاد دهند، گره‌ها كار را با اولين بلوكي كه دريافت كرده‌اند ادامه داده و ساير بلوك‌ها را تا زماني‌كه يكي  از شاخه‌ها درازتر از بقيه شوند، ادامه مي‌دهند. به محض اينكه يكي از شاخه‌ها درازتر از بقيه شد، ساير بلوك‌ها حذف شده و بلاك چين ساختار تك شاخه‌اي خود را حفظ مي‌كند. 

بهتر است تا مفاهيم تشريح شده را مرور كنيم تا عملكرد شبكه‌ي بيت كوين را در چند مرحله به‌صورت خلاصه در انديشه متخصصين داشته باشيم:

• تراكنش‌هاي جديد به‌صورت سراسري به تمام گره‌هاي شبكه ارسال مي‌شوند.
• هر گره تراكنش‌هاي جديد را در بلوك‌هاي جديدي قرار مي‌دهد. 
• گره‌ها كار روي اثبات كار (Proof-of-Work) را آغاز مي‌كنند تا مسئله‌ي رياضي يا تابع هش را به نتيجه برسانند.
• زماني‌كه گره‌اي در شبكه فرايند اثبات كار را به پايان مي‌رساند، بلوك خود را براي تمام گره‌هاي شبكه ارسال مي‌كند. 
• گره‌هايي از شبكه كه بلوك جديد را دريافت كرده‌اند، تراكنش‌هاي هر بلوك را مطالعه مي‌كنند تا احتمال تقلب و دوبار خرج كردن را كنترل كنند. 
• گره‌هاي شبكه قبول بلوك جديد را با ساخت بلوك‌هاي بعدي با استفاده از نتيجه‌ي هش بلوك مورد انديشه متخصصين اعلام مي‌كنند. 

گره‌هاي شبكه همواره بلندترين شاخه در بلاك چين را به‌عنوان شاخه‌ي صحيح شناسايي كرده و ساخت بلوك‌هاي جديد را مبتني بر آن ادامه مي‌دهند. در صورتي كه دو گره به‌صورت هم‌زمان يك بلوك جديد را توليد كنند، شايد برخي گره‌ها بلوك اولي را دريافت كنند حال آنكه گره‌هاي ديگر بلوك دوم را قبول مي‌كنند. توسعه بلوك جديد مبتني بر اولين بلوك دريافتي ادامه مي‌يابد تا اينكه يكي از شاخه‌ها بلندتر از ديگري شود. گره‌هايي كه روي شاخه‌هاي كوتاه‌تر كار مي‌كردند، كار خود را با شاخه‌ي بلندتر ادامه خواهند داد. 

‌پس از افزايش استفاده از بيت كوين در سال‌هاي اخير، متخصصان و افرادي كه پس از ساتوشي ناكاموتو توسعه‌ي اين سيستم را برعهده دارند، در مورد ظرفيت بلوك‌هاي بلاك چين به اختلاف انديشه متخصصين رسيدند. افزايش تعداد تراكنش‌ها باعث شده بود تا متخصصان زمان بيشتري را براي تأييد تراكنش‌هاي خود صرف كنند. بيت كوين در هر ثانيه ظرفيت همراهي از هفت تراكنش را دارد و از اين‌رو شماري از افراد خواستار افزايش ظرفيت بلوك‌هاي بيت كوين براي بالا بردن سرعت تأييد تراكنش‌ها و درنتيجه انتقال پول بودند. بيت كوين در حالي از هفت تراكنش در هر ثانيه همراهي مي‌كند كه شبكه‌ي مالي نظير ويزا در هر ثانيه پذيراي بيش از يك هزار تراكنش است.

بيت كوين كش را بايد نسخه‌اي جدا شده از بيت كوين خواند كه ساختاري مشابه بيت كوين دارد با اين تفاوت كه ظرفيت بلوك‌ها در بيت كوين كش از انديشه متخصصين تعداد تراكنش‌ها بسيار بيشتر است. پس از آنكه بيت كوين كش در اول آگوست سال جاري رسما از بيت كوين جدا شد، تمام متخصصان بيت كوين كه به هر تعداد از بيت كوين را در اختيار داشتند، به همان اندازه بيت كوين كش دريافت كردند. درواقع افرادي كه تا پيش از اول آگوست ۲۰۱۷ بيت كوين در اختيار داشتند، به همان اندازه بيت كوين كش نيز دريافت كردند.

مخالفان بيت كوين كش معقدند كه افزايش تعداد تراكنش‌هايي كه در هر بلوك قرار مي‌گيرند باعث مي‌شود تا قدرت پردازشي بيشتري براي اثبات كار يا همان مرحله‌ي PoW صرف شود و از اين‌رو بيت كوين از فلسفه‌ي توزيع شده‌ي خود فاصله مي‌گيرد، چراكه تمام متخصصان و ماينرها نمي‌توانند سخت‌افزار خود را به هر اندازه‌ي مورد نياز قدرتمند كنند و درنتيجه‌ در بيت كوين كش ماينرهايي حرف اول را خواهند زد كه قدرت پردازشي بسيار بالاتري دارند. در حال حاضر بيت كوين كش ۳۱۳ دلار آمريكا ارزش دارد كه بسيار كمتر از ارزش بيت كوين است.

بايد ديد كه در آينده چه سرنوشتي براي بيت كوين كش رقم خواهد خورد و آيا بيت كوين كش مي‌تواند به اندازه‌ي بيت كوين ارزشمند شود يا خير؟

تمام افرادي كه در شبكه‌ي بيت كوين حضور دارند حداقل يك جفت كليد دارند كه شامل يك كليد عمومي و يك كليد خصوصي است. هر سكه‌ي الكترونيك را بايد دنباله‌اي از امضا‌هاي ديجيتال خواند. هر مالك سكه‌ي بيت كوين براي ارسال يك سكه به ديگري، تركيبي از كليد عمومي گيرنده را با زنجيره‌ي كليد‌هاي ديجيتال پيشين تركيب كرده و درواقع كدگذاري مي‌كند. در مرحله‌ي بعدي اين كد هش شده با استفاده از كليد خصوصي فرستنده، امضا مي‌شود. گيرنده قادر است از طريق كليد عمومي فرستنده، اطمينان حاصل كند كه پول دريافت شده از سوي شخصي كه مدعي شده پولي را ارسال كرده، به واقع از سوي وي ارسال شده است. درواقع اگر گيرنده نتواند كد دريافت شده را با كليد عمومي فرستنده اعتبار سنجي كند، پس اين فرد خود را به دروغ فرستنده‌ي بيت كوين معرفي مي‌كند. اما بهتر است به تشريح امضاي ديجيتال و نحوه‌ي كدگذاري و فناوري مورد استفاده در امضاي ديجيتال بپردازيم.

فناوري مورد استفاده در امضاي ديجيتال بيت كوين، از نوع كدگذاري غيرمتفارن است. كدگذاري در كل به دو حوزه‌ي كدگذاري متقارن و غيرمتقارن تقسيم مي‌شود. همان‌طور كه اشاره كرديم در بيت كوين و ايجاد امضاي ديجيتال از كدگذاري غيرمتفارن استفاده مي‌شود، اما سازوكار كدگذاري غيرمتفارن چگونه است؟ در اين روش دو كليد خصوصي و عمومي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. جعبه‌اي را در انديشه متخصصين بگيريد كه دو كليد خصوصي و عمومي دارد. كليد عمومي فقط براي قفل كردن اين جعبه مورد استفاده قرار مي‌گيرد، درحالي‌كه كليد خصوصي جز در بازكردن قفل جعبه متخصصد ديگري ندارد؛ با استفاده از كليد عمومي كه اين جعبه را قفل كرده، نمي‌توان قفل جعبه را باز كرد و بايد حتما كليد خصوصي مورد استفاده قرار گيرد. در صورتي كه متخصص A مدعي شود كه جعبه‌اي را براي متخصص B ارسال كرده و آن را با استفاده از كليد عمومي متخصص B كدگذاري كرده، دريافت كننده يا همان متخصص B بايد بتواند با استفاده از كليد خصوصي خود اين جعبه را باز كند، در غير اينصورت ادعاي متخصص A مبني بر ارسال جعبه دروغي بيش نبوده و از اين رو در استفاده از امضاي ديجيتال متخصصي كه بيت كوين را ارسال مي‌كند، نمي‌تواند منكر ارسال شده و درنتيجه احتمال تقلب بسيار كاهش پيدا مي‌كند. همچنين در صورت ايجاد تغيير در كد هش شده، دريافت كننده در صورت استفاده از كليد خصوصي خود نمي‌تواند به نتيجه‌ي صحيحي برسد و درنتيجه ايجاد تغيير ميان راه روي كد هش شده نيز عملا امكان تغييرات در تراكنش‌ها نظير تغيير مبلغ را غيرممكن مي‌كند. پس تا زماني‌كه متخصصي به كليد خصوصي ديگري دسترسي نداشته باشد، امكان ايجاد اختلال در سيستم را ندارد. در سيستم بيت كوين نيز هر متخصص يك كليد خصوصي و يك كليد عمومي دارد. كليد خصوصي متخصص مخفي بوده و نبايد كسي جز خود متخصص از آن اطلاع داشته باشد، اما كليد عمومي همان‌طور كه از اسم آن نيز پيدا است، عمومي بوده و همه متخصصان مي‌توانند به آن دسترسي داشته باشند.

به‌صورت كلي مي‌توان متخصصد كدگذاري نامتقارن را كه در بلاك چين و شبكه‌ي بيت كوين مورد استفاده قرار گرفته، در دو مورد خلاصه كرد:

• اطلاعات رمزنگاري شده با استفاده از كليد عمومي از طريق كليد خصوصي رمزگشايي مي‌شوند.
• اطلاعات امضا شده با كليد خصوصي از طريق كليد عمومي قابل شناسايي هستند.

هر متخصص در شبكه‌ي بيت كوين مي‌تواند چندين كليد عمومي و كليد خصوصي مربوط به آن را داشته باشد و درواقع متخصصان بيت كوين منحصر به يك كليد عمومي و خصوصي نيستند. به بيان بهتر متخصصان بيت كوين مي‌توانند در كيف پول خود چندين كليد عمومي و خصوصي را داشته باشند. باتوجه به تعداد بالاي آدرس‌هايي كه مي‌تواند توليد شود، اصلا نبايد در مورد تكراري بودن آدرس‌ها احساس نگراني كرد. بيت كوين قادر است تا ۴۵^۱۰ × ۱.۴۶ يا به بيان ساده ۱۶۰^۲ آدرس را توليد كند. شايد در نگاه اول اين عدد بسيار كوچك به‌انديشه متخصصين برسد. براي درك عظمت احتمالات موجود براي تعداد آدرس‌هايي كه مي‌تواند توليد شود، بهتر است بدانيد كه تعداد دانه‌هاي شن موجود روي كره‌ي زمين نزديك به ۱۸^۱۰ * ۷.۵ است. حال تصوير كنيد كه هر از يك اين تعداد دانه‌هاي شن موجود خود به همين اندازه نيز دانه شن داشته باشد، بااين‌حال مجموع شن‌ها به رقم ۱۸^۱۰ * ۵۶ مي‌رسد كه باز هم كوچكتر از تعداد احتمالات موجود براي آدرس‌هايي است كه بيت كوين مي‌تواند توليد كند.

پروتكل اثبات كار يا POW در اصل يك روش براي مقابله با انجام حملاتي نظير DDoS و مقابله با اسمپينگ است. با استفاده از اين روش براي متخصصي كه به‌دنبال دريافت يك سرويس از سيستم است، يك وظيفه‌ي پردازشي در انديشه متخصصين گرفته مي‌شود تا از اين طريق پردازنده‌ي متخصص متقاضي زماني را براي حل اين وظيفه‌ي پردازشي سپري كرده و ترافيك دريافت سرويس از سيستم شاهد افزايش ترافيك نباشد. اصلي‌ترين ويژگي سيستم اثبات كار بايد اينگونه باشد كه وظيفه‌ي سپرده شده به متخصص نسبتا سخت اما قابل حل بوده و در مقابل ارائه دهنده‌ي سرويس براي مطالعه صحت انجام كار بار پردازشي زيادي را به دوش نكشد. سيستم اثبات كار را بنابر متخصصدهاي مختلف مي‌توان با روش‌هاي مختلفي پياده كرد. از جمله‌ي روش‌هايي كه در اثبات كار مورد استفاده قرار مي‌گيرد بايد به رمزنگاري دنباله‌دار (Hash Sequence) و درخت مركل (Merkle Tree) اشاره كرد كه در بيت كوين نيز مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

اثبات كار در بيت كوين به اين ترتيب است كه ماينر تعدادي تراكنش را از ميان تراكنش‌هاي تأييد نشده انتخاب كرده و با دريافت كد هش بلوك قبلي فرايند‌ي اثبات كار را آغاز مي‌كند. پارامترهاي مورد استفاده در تابع هش SHA-256 شامل تراكنش‌هاي انتخابي، كد هش بلوك قبلي و يك عدد تصادفي است. سيستم بيت كوين براساس سرعت ايجاد بلوك‌هاي جديد در بيت كوين، سختي كار را از طريق تغيير نتيجه‌ي هدف مورد انتظار براي تابع هش تغيير مي‌دهد. ماينر بايد عدد مورد انديشه متخصصين را تا رسيدن به موفقيت كه كوچك‌تر شدن حاصل هش از نتيجه‌ي هدف است، در هر مرحله يك واحد افزايش دهد. پس از رسيدن به نتيجه، بلوك در شبكه‌ي بيت كوين ثبت شده و نتيجه‌ي هش به دست آمده به‌عنوان شماره‌ي بلوك تعيين مي‌شود. اين شماره در بلوك بعدي ثبت خواهد شد تا زنجيره حفظ شود.

اما همان‌طور كه اشاره كرديم نتيجه‌ي هدف پيش‌بيني شده براي مقايسه با نتيجه تابع هش تغيير مي‌كند. باتوجه به اينكه قدرت پردازشي پردازنده‌ها و همچنين تعداد ماينرها روزبه‌روز افزايش پيدا مي‌كند، از اين‌رو زمان ميانگين ۱۰ دقيقه‌اي براي ثبت هر بلوك كاهش مي‌يابد و درنتيجه سيستم براي باقي ماندن زمان ميانگين ثبت بلوك روي ۱۰ دقيقه، نتيجه كار را سخت‌‌تر مي‌كند. سختي كار صورت ميانگين با ثبت هر ۲۰۱۶ بلوك از نو تعيين مي‌شود.

SHA-2 يا Secure Hash Algorithm 2 مجموعه‌اي از تايع‌هاي رمزنگاري است كه توسط آژانس امنيت ملي ايالات متحده‌ي آمريكا طراحي شده‌اند. تابع هش رمزنگاري شده مجموعه‌اي از الگوريتم‌هاي مبتني بر عمليات رياضي است كه روي داده‌هاي ديجيتال صورت مي‌پذيرد. بزرگ‌ترين ويژگي توابع رمزنگاري يا هش اين است كه هيچگاه امكان ندارد يك تابع هش با ورودهاي متفاوت، نتيجه‌اي يكسان را نتيجه بدهد. البته SHA-2 تنها استاندارد موجود براي رمزنگاري نيست و پيش از آن شاهد استفاده از SHA-1 به‌عنوان يك روش رمزنگاري بوديم. خانواده‌‌ي رمزنگاري به روش SHA-2 متشكل از ۶ تابع است كه ۲۲۴، ۲۵۶، ۳۸۴ و ۵۱۲ بيتي هستند. اين توابع شامل SHA-224، SHA-256، SHA-384، SHA-512، SHA-512/224 و SHA-512/256 مي‌شوند.

انگيزه را بايد اصلي‌ترين دليلي خواند كه باعث مي‌شود گره‌هاي شبكه سلامت سيستم را حفظ كنند. اولين تراكنش در هر بلوك، اهميت بسيار زيادي دارد، چراكه اولين تراكنش مربوط به توليد بيت كوين جديدي است كه به‌عنوان پاداش در اختيار ماينر قرار مي‌گيرد. همين پاداش باعث مي‌شود تا ماينرها نيروي پردازشي خود را در جهت سلامت سيستم مورد استفاده قرار دهند. درواقع به همين دليل است كه گره‌هاي شبكه كه در حال تأييد بلوك‌هاي جديد هستند، استخراج‌كننده نام گرفته‌اند، چراكه اين افراد در ايجاد بيت كوين‌هاي جديد نقش اصلي را بر عهده دارند و همچون استخراج‌كنندگاني هستند كه در معدن طلا رگه‌هاي جديدي از طلا را يافته و به ذخاير اضافه مي‌كنند. افزايش ميزان بيت كوين‌هاي در گردش به منابعي بستگي دارد كه معدن‌كاوان اختصاص مي‌دهند. در مورد رمزارز اين منابع شامل انرژي الكتريكي، زمان و قدرت پردازشي است.

البته بايد به اين نكته اشاره كنيم كه باتوجه به محدوديت ۲۱ ميليوني تعداد بيت كوين‌ها، پس از توليد ۲۱ ميليون بيت كوين ديگر شاهد ارائه‌ي پاداش در قالب بيت كوين جديد به ماينر‌ها نخواهيم بود و سيستم درصدي از پول تراكنش انتقالي را به ماينر براي تأييد تراكنش‌ها انتقال خواهد داد تا همچنان صحت عملكرد سيستم حفظ شود. البته اين درصد كه سيستم را تا حدودي شبيه به عوارض بانكي دريافت شده براي انتقال بانكي مي‌كند، بسيار كمتر است و از اين‌رو بازهم برتري با بيت كوين خواهد بود.

پاداش در بيت كوين به نوعي در انديشه متخصصين گرفته شده كه علاوه بر تشويق ماينرها براي تأييد تراكنش‌ها، چرخه‌ي سالمي را نيز ايجاد مي‌كند. حتي اگر يك گره با نيروي پردازشي بسيار بالا بتواند بر نيروي پردازشي كل سيستم بيت كوين غلبه كند، پاداش به اندازه‌اي خواهد بود كه وي قدرت خود را در جهت كلاهبرداري و از ميان بردن صحت عملكرد سيستم به كار نگيرد، چراكه بيت كوين‌هاي دريافت شده از طريق معدن‌كاوي بسيار بيشتر خواهد بود.

سرمايه‌گذاران بيت كوين در سرتاسر دوران وجود بيت كوين، شاهد مسير پر و فراز و نشيب و پر از نوسان بوده‌اند. جدا از نوسان روزانه دورقمي و سه‌رقمي بيت كوين كه امري عادي است، اشكالات ديگري نيز براي اكوسيستم اين رمزارز پيش آمده؛ از كلاه‌برداري‌هاي متعدد گرفته تا غياب قانون‌گذاري كه باعث نوسان بيشتر بيت كوين مي‌شود. با وجود تمامي اين موارد، دوره‌هايي وجود داشته است كه تغييرات ارزشي بيت كوين از نوسان‌هاي عادي پيشي گرفته و حباب‌هاي عظيمي ايجاد شده است.

اولين مورد در ۲۰۱۱ اتفاق افتاد؛ وقتي ارزش بيت كوين از يك دلار در آوريل به ۳۲ دلار در ژوئن رسيد؛ يعني زماني كمتر از سه ماه و رشدي ۳۲۰۰  ثبت كرد. اين افزايش شديد، نزولي شديدي به‌دنبال داشت و ارزش بيت كوين در نوامبر همان سال به ۲ دلار سقوط كرد. در سال بعد ارزش بيت كوين با اندكي بهبود، از ۴٫۸ دلار در مي ۲۰۱۲ تا ۱۳٫۲ دلار در آگوست آن سال افزايش پيدا كرد.

 ۲۰۱۳ سالي بود كه ارزش بيت كوين قاطعيت خود را ثابت كرد. اين رمزارز سال را ۱۳٫۴ دلار آغاز كرد و در ادامه شاهد دو حباب ارزشي بود. اولي زماني رخ داد كه در اوايل آوريل ۲۰۱۳ ارزش بيت كوين به ۲۲۰ دلار رسيد و سپس با همان شدت نزول كرد و در اواسط آوريل به ۷۰ دلار برگشت.

اما اين امر پايان ماجرا نبود. اتفاقي ديگر در آخر سال رخ داد. در اوايل اكتبر ۲۰۱۳، بيت كوين در ۱۲۳٫۲۰ دلار معامله مي‌شداما در دسامبر همان سال با جهشي عجيب به ۱۱۵۶٫۱۰ دلار رسيد؛ ولي سه روز بعد به حدود ۷۶۰ دلار سقوط كرد. اين تغييرات شديد حاكي از سالي پر از افت براي بيت كوين بود؛ زيرا در آغاز ۲۰۱۵ ارزش آن تا ۳۱۵ دلار سقوط كرد.

پنجمين حباب ارزشي بيت كوين در ۲۰۱۷ رخ داد كه موجي را براي خريد بيت كوين ايجاد كرد. اين رمزارز در اوايل سال در حدود ۱۰۰۰ دلار دست‌به‌دست مي‌شد؛ اما بعد از مدتي كوتاه يعني دو ماه بعد ارزش آن از ۹۷۵٫۷ دلار در ۲۵ مارس با رشدي خارق‌العاده به  حدود ۲۰ هزار دلار در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۷ رسيد. صعود خارق‌العاده‌ي بيت كوين موجب معروف شدن اين رمزارز شد. دولت‌ها و اقتصاددان‌ها براي رقابت با بيت كوين شروع به توسعه‌ي ارزهاي ديجيتال كردند. تحليل‌گران در مورد ارزش بيت كوين به مباحثه پرداختند و خيل عظيمي از به اصلاح خبره‌ها و سرمايه‌گذاران پيش‌بيني‌هاي ارزشي ارائه دادند.

از اين واقعه در دنياي رمزارزها كه از اواخر ۲۰۱۷ تا اوايل ۲۰۱۸ انجام شد به بول ران يا يورش گاو‌ها معروف است، اما پس از آن بازار رمزارزها با تركيدن حباب تاريخي خود با افتي بسيار شديد همراه شد. ارزش بيت كوين در ۷ دسامبر ۲۰۱۸ به قعر ۳۳۰۰ دلار سقوط كرد.

تا دو سال بعد ارزش بيت كوين ثابت بود. در اين اثنا، نشانه‌هايي از حيات وجود داشت. براي مثال تجديد حياتي در ارزش و حجم معامله در ژوئن ۲۰۱۹ به وجود آمد و ارزش بيت كوين از ۱۰ هزار دلار عبور كرد و بارقه‌هايي از اميد براي شروع رالي جديدي ديده شد اما در دسامبر همان سال ارزش بيت كوين تا ۷۱۱۲ دلار كاهش پيدا كرد.

 تا ۲۰۲۰ كه اقتصاد دنيا به دليل پاندمي ويروس كوويد-۱۹ خاموش شد، ارزش بيت دوباره شاهد جنب‌وجوش بود. اين رمزارز سال را با ۷۲۰۰ دلار آغاز كرد. پاندمي كرونا و سياست‌هاي دولتي باعث ترس سرمايه‌گذاران در مورد اقتصاد جهاني شد و ارزش بيت كوين را افزايش داد. اين رمزارز در ۲۳ نوامبر ۲۰۲۰ در محدوده‌ي ۱۸ دلار تريد مي‌شد.

كرونا بازار سهام را در مارس ۲۰۲۰ در هم شكست اما چك‌هاي محرك اقتصادي دولت آمريكا كه تا ۱۲۰۰ دلار بودند، تأثير مستقيمي روي بازار گذاشت. به محض صدور اين چك‌ها، تمام بازار سهام و همچنين رمزارزها شاهد بازگشت تا ركوردهاي ارزشي جديدي بود.

 اين چك‌ها نگراني‌ها را در مورد تورم و تضعيف قدرت خريد دلار آمريكا تضعيف كرد. چاپ پول توسط دولت و بانك‌هاي مركزي باعث تقويت اين روايت شد كه بيت كوين كه داراي سقف ۲۱ ميليون دلاري است، ذخيره‌ي ارزش محسوب مي‌شود. ذخاير ارزش مانند طلا و فلزات گران‌بها برخلاف پول فيات در درازمدت افتي در ارزش آن‌ها ايجاد نمي‌شود. اين رويكرد باعث جلب توجه نه‌تنها سرمايه‌گذاران خرده بلكه سازمان‌ها به بيت كوين شد.

جلب انديشه متخصصين سازمان‌ها به رمزارزها، هرچه بيشتر ارزش بيت كوين را بالاتر برد و آن را به ۲۴ هزار دلار در دسامبر ۲۰۲۰ رساند يعني رشدي ۲۲۴ درصدي از آغاز ۲۰۲۰. 

بيت كوين تنها در يك ماه ركورد قبلي خود را شكست و در ژانويه ۲۰۲۱ از مرز ۴۰ هزار دلار گذشت. يكي از دلايل افزايش ارزش بيت كوين توييت‌هاي ايلان ماسك در مورد بيت كوين و خريد ۱٫۵ ميليارد دلاري بيت كوين توسط شركت خودروسازي تسلا بود. ارزش بيت كوين در ۱۰ آوريل ۲۰۲۱ از مرز ۶۰ هزار دلار عبور كرد. 

در ازاي هر بلاكي كه ماينر به بلاك چين اضافه مي‌كند، مقداري مشخص بيت كوين تازه ساخته‌شده پاداش مي‌گيرد؛ اما تعداد كل بيت كوين‌هاي قابل ايجاد شدن محدود است. براي افزايش عمر بيت كوين و اطمينان از اينكه سرمايه‌اي ضد تورمي باقي مي‌ماند، ساتوشي ناكاموتو در كد بيت كوين مشخص كرد كه مقدار بيت كوين پاداش داده‌شده به ماينرها بعد از هر ۲۱ هزار بلوك يا تقريبا چهار سال يك‌بار، نصف شود. به اين دليل هاوينگ (Halving) يا نصف شدن پاداش بيت كوين رخدادي مهم در طول عمر بيت كوين است و اين بازه‌ي زماني طول عمر را به دوره‌هاي مشخصي تقسيم مي‌كند.

اما فرايند هاوينگ چگونه بر ارزش بيت كوين تأثير مي‌گذارد؟ همان‌گونه كه چند برابر شدن موجودي پول فيات تأثيري شديد بر اقتصاد كشوري دارد و باعث تورم افسارگسيخته مي‌شود، نصف شدن پاداش استخراج بيت كوين تغيير اقتصادي مهمي است كه نتايج گسترده‌اي به بار مي‌آورد. افزايش عرضه‌ي پول فيات باعث مي‌شود كه كمتر ناياب شود، بنابراين ارزش آن را كاهش مي‌دهد؛ به همين دليل است كه در زمان تورم ارزش‌ها به‌سرعت بالا مي‌رود. كاهش عرضه‌ي بيت كوين، كميابي آن را افزايش مي‌دهد و باعث بالا رفتن ارزش آن مي‌شود.

تاكنون شاهد سه رخداد هاوينگ بيت كوين بوده‌ايم كه آخرين آن در ۲۲ ارديبهشت ۱۳۹۹ (۱۱ مي ۲۰۲۰) اتفاق افتاد. با نگاه به نمودار زير مي‌توان تأثير سه هاوينگ رخ‌داده را در ارزش بيت كوين به‌خوبي مشاهده كرد:

زماني‌كه بيت كوين براي اولين‌بار در ۲۰۰۹ منتشر شد، ماينرها براي هر بلوكي به استخراج مي‌كردند ۵۰ بيت كوين پاداش مي‌گرفتند. بعد از هاوينگ اول، پاداش استخراج به ۲۵ بيت كوين، سپس به ۱۲٫۵ بيت كوين و در هاوينگ سوم به ۶٫۲۵ بيت كوين كاهش پيدا كرد.

پاداش‌هاي بيت كوين، جريان ورودي بيت كوين‌هاي در گردش را تعيين مي‌كند. پس زماني‌كه اين پاداش‌ها نصف مي‌شود، ورود بيت كوين‌هاي جديد كم مي‌شود. اينجا است كه عرضه و تقاضا خود را نشان مي‌دهد. زماني‌كه عرضه كاهش مي‌يابد، تقاضا تغيير مي‌‎كند (كاهش يا افزايش مي‌يابد) و ارزش مطابق آن تغيير مي‌كند. هاوينگ، نرخ تورم بيت كوين را نيز كاهش مي‌دهد و كاهش تورم يعني افزايش قدرت خريد. 

در ۲۰۱۱، نرخ تورم بيت كوين ۵۰ درصد بود كه بعد هاوينگ ۲۰۱۲ به ۱۲ درصد و در ۲۰۱۶ به ۴ تا ۵ درصد كاهش پيدا كرد. تورم فعلي بيت كوين ۱٫۷۶ درصد است. اين بدين معني است كه ارزش بيت كوين با هر هاوينگ زياد مي‌شود.

از لحاظ تاريخي بعد از هر هاوينگ بول ران (بازار به‌شدت صعودي) رخ مي‌دهد. با كاهش عرضه، تقاضا شتاب گرفته و ارزش‌ها به‌شدت بالا مي‌رود؛ اما روند صعودي به‌سرعت روي نمي‌دهد. پس از ارزيابي سه هاوينگ قبلي و صعودهاي پس از آن، مي‌توان نتيجه گرفت كه افزايش شديد ارزش معمولا بعد سه تا شش ماه و نه فورا رخ مي‌دهد.

•  در دوره قبل از هاوينگ تا اولين هاوينگ ارزش بيت كوين با افزايشي ۳۷ برابري از ۳۱٫۵ به ۱۱۷۸ دلار رسيد.
• در ۲۰۱۶ زماني‌كه بيت كوين دومين هاوينگ خود را تجربه مي‌كرد، ارزش اين رمزارز ۶۵۰ دلار بود. در ماه‌هاي پس از آن با ثبت ركورد ارزشي در دسامبر ۲۰۱۷ به ۲۰ هزار دلار رسيد. بين هاوينگ دوم تا سوم ارزش بيت كوين با افزايش ۱۶ برابري از ۱۱۷۸ به ۱۹۸۰۰ دلار رسيد.
• طي هاوينگ ۲۰۲۰، ارزش بيت كوين تقريبا ۸٬۵۰۰ دلار بود و تا شش ماه پس از آن شاهد تغييري عمده نبود، اما پس از آن بول ران شروع شد، پس از حدود شش ماه ارزش آن به ۱۸ هزار دلار و حدود يك سال بعد از آن به نزديكي ۶۰ هزار دلار رسيد.

هاوينگ تنها يكي از عواملي است كه بر ارزش بيت كوين تأثير مي‌گذارد، اما هر زمان كه هاوينگ رخ بدهد، تغييرات ارزشي قطعي را همراه خواهد داشت. ساير عوامل مؤثر بر ارزش بيت كوين پذيرش آن توسط سازمان‌ها و افراد، توسعه و نوآوري شبكه و سياست‌هاي دولت‌ها در قبال رمزارزها است.

 چهارمين هاوينگ بيت كوين در اوايل سال ۲۰۲۴ رخ خواهد داد. در حال حاضر بيش از ۱۸.۵ ميليون بيت كوين استخراج ‌شده است و تقريبا ۲.۵ ميليون بيت كوين ديگر تا سال ۲۱۴۰ استخراج خواهد شد. در زمان نوشتن اين مقاله، ارزش بازار بيت كوين‌هاي استخراج‌شده بيش از ۱ تريليون دلار است كه افزايش ارزش هر بيت كوين اين رقم را تغيير مي‌دهد.

حال اگر فرض‌هاي گفته‌شده در مورد افزايش ارزش بيت كوين در اثر هاوينگ را در انديشه متخصصين بگيريم، بايد انتظار داشته باشيم تا هاوينگ چهارم ارزش بيت كوين هفت برابر شده و ارزش آن به حدود ۱۳۸۶۰۰ دلار برسد. اين تنها فرضيه است و نبايد در سرمايه‌گذاري از آن استفاده شود.

علاوه بر درانديشه متخصصينگرفتن عرضه و تقاضا، مدل‌هاي اقتصادي محبوب ديگري براي پيش‌بيني ارزش بيت كوين وجود دارد. مدل انباشت به جريان (Stock-to-Flow) اخيرا به محبوبيت زيادي پيدا كرده است. اين مدل نسبت موجودي موجود (انباشت) را به نسبت تعداد بيت كوين‌هاي تازه استخراج‌شده (جريان) را پيگيري مي‌كند. اين مدل روش ديگري براي اندازه‌گيري كميابي است.

طبق اين مدل تا قبل از ۲۰۲۵، بيت كوين از لحاظ كميابي از طلا پيشي خواهد گرفت، در نتيجه جايگزين بهتري به‌عنوان «ذخيره‌ي ارزش» براي طلا خواهد بود. افزايش نسبت رابطه‌ي مستقيمي با كاهش «جريان» از طريق سازوكار هاوينگ دارد.

برخلاف ارزهاي بين‌المللي مانند دلار آمريكا و پوند انگليس كه داراي نسخه‌ي فيزيكي هستند، بيت كوين صرفا در دنياي ديجيتال وجود دارد. با وجود اين تفاوت، رمزارزها مي‌توانند به واحد‌هاي كوچك‌تري تقسيم شوند، همان‌گونه كه پوند به پِنس و دلار به سنت تقسيم مي‌شود، بيت كوين نيز به واحدهاي كوچكي به نام ساتوشي تقسيم مي‌شود. 

• ساتوشي كوچك‌ترين واحد بيت كوين و معادل يك‌صد ميليونم بيت كوين است (۱ بيت كوين = ۱۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ ساتوشي).
• بيت كوين را مي‌توان براي انجام آسان‌تر تراكنش‌ها به واحد‌هاي كوچك‌تري تقسيم كرد.
• نام ساتوشي از سازنده‌ي بيت كوين يعني ساتوشي ناكاموتو برگرفته شده است.

بايد توجه داشت در آينده در صورت اجماع بين متخصصان، بيت كوين را حتي مي‌توان به واحدهاي كوچك‌تر از ساتوشي نيز تقسيم كرد.

ميانگين كارمزد تراكنش‌هاي بيت كوين برابر متوسط دلاري كارمزدي است كه ماينر پس از تأييد تراكنش دريافت مي‌كند. اين ميانگين مي‌تواند در دور‌ه‌هايي كه شبكه دچار ازدحام است، افزايش شديدي داشته باشد. براي مثال طي رشد بازار رمزارزها در ۲۰۱۷، ميانگين كارمزدهاي بيت كوين به حدود ۶۰ دلار رسيده بود.

از اين لينك مي‌توان ميزان كارمزد تأييد تراكنش‌هاي شبكه بيت كوين را مشاهده كنيد.

كاربرد اساسي مرورگر بلاك چين اين است كه به متخصصان اين امكان را مي‌دهد تا در مورد بلوك‌هاي استخراج‌شده و تراكنش‌هايي كه اخيرا روي بلاك چين انجام شده است، به جست‌وجو بپردازند. مهم‌ترين ويژگي مرورگر بلاك چين براي متخصصان پيگيري تراكنش‌ها است. از اين لينك مي‌توان به مرورگر بلاك چين بيت كوين دسترسي پيدا كرد و با ورود آدرس والت خود وضعيت تراكنش‌هاي انجام‌شده را مشاهده كرد.

itcoin-QT يا همان هسته‌‌ي شبكه‌ي بيت كوين كه مرجع پياده‌سازي است، با زبان ++C نوشته شده است. كلاينت‌هاي ديگري نيز وجود دارد كه با زبان پايتون يا جاوا نوشته شده‌اند.

منظور از نهنگ بيت كوين، اشخاص يا سازمان‌هايي هستند كه بيت كوين زيادي دارند و اين مقدار تا حدي است كه  جابه‌جايي بيت كوين توسط اين نهنگ‌ها كل بازار بيت كوين را دست‌خوش تغيير مي‌سازد. اين نهنگ‌ها معمولا بيش از ۵ هزار بيت كوين دارند. اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران در اين مقاله بيشتر به اين ممباحثه پرداخته است.

راه‌هاي متعددي براي مشاهده‌ي ارزش لحظه‌اي بيت كوين (BTC) وجود دارد كه در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره مي‌كنيم:

• مي‌توانيد از اين لينك به ارزش لحظه‌اي بيت كوين در اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران دسترسي داشته باشيد.
• عبارت «bitcoin price» را در گوگل سرچ كنيد.
• از وب‌سايت كوين‌ماركت‌كپ يا كوين‌گكو ارزش بيت كوين و ساير رمزارزها را به همراه چارت مشاهده كنيد.

قبل از انتخاب كيف پول ديجيتال بيت كوين بايد تعيين كنيد كه كدام‌يك از انواع از والت‌هاي سخت‌افزاري، نرم‌افزاري مورد انديشه متخصصينتان است، در تصوير زير به هر كدام‌يك از اين نوع والت‌ها به همراه ويژگي‌هاي آن‌ها اشاره شده است:

• مهم‌ترين والت‌هاي سخت‌افزاري بيت كوين: لجر (Legder) و ترزور (Trezor).
• والت‌هاي نرم‌افزاري: مايسليوم (Mycelium)، الكتروم(Electrum)، سامورايي (Samurai)، بلو والت (Blue Wallet) و كوينومي (Coinomi).

• خريد و فروش محصولات و خدمات
• استخراج
• خريد يا تريد در صرافي‌‌هاي ارز ديجيتال متمركز (ايراني يا خارجي) يا غير متمركز (DEX)

تاكنون به مطالعه چرايي ايجاد رمزارز در كنار مطالعه ساختار متخصص آن پرداختيم. همان‌طور كه اشاره كرديم، بيت‌ كوين پس از انتشار مقاله‌اي در سال ۲۰۰۸ متولد شد. فناوري بلاك چين مورد استفاده در بيت كوين به اندازه‌اي خلاقانه و متخصصدي است كه بسياري را متقاعد كرده كه بيت كوين ماحصل تلاش يك نفر نيست و يك گروه يا سازمان در پس پرده به توسعه‌ي اين فناوري پرداخته و آن را با اسم مستعار ساتوشي ناكاموتو معرفي كرده‌اند.

در طول‌ چند سال اخير پس از رونمايي از بيت كوين، تلاش‌هاي متعددي براي پيدا كردن هويت اصلي ساتوشي ناكاموتو انجام شده؛ اما تا به امروز هيچ يك از اين تلاش‌ها به نتيجه نرسيده است. البته سال گذشته‌ي ميلادي شخصي در استراليا مدعي شد كه ساتوشي ناكاموتو است و بيت كوين را وي توسعه داده است. در ادامه به‌صورت اجمالي تمام تلاش‌هاي صورت گرفته در مسير يافتن هويت واقعي ساتوشي ناكاموتو را از انديشه متخصصين مي‌گذرانيم.

تنها چيزي كه از خالق بيت كوين در دست داريم، نام ساتوشي ناكاموتو است. مشخص نيست كه آيا ساتوشي ناكاموتو يك شخص، گروهي از افراد يا سازماني است كه بيت كوين را ايجاد كرده‌اند. همان‌طور كه اشاره كرديم نام ناكاموتو در پس مقاله‌‌ي مربوط به بيت كوين قرار گرفته و وي هسته‌ي نرم‌افزار بيت كوين با نام Bitcoin Core را توسعه داده است.

شايد نام ساتوشي ناكاموتو بسياري را به اين نتيجه برساند كه اين فرد يك شهروند ژاپني است؛ اما نمي‌توان به قطعيت در مورد اين موضوع سخن گفت. حتي شماري از متخصصان، تسلط بالاي ناكاموتو به زبان انگليسي را دليلي عنوان مي‌كنند براي اينكه وي ژاپني نيست و اين نام كه توسط وي برگزيده شده، تنها يك لقب است و نمي‌توان در مورد اينكه ناكاموتو تمثيلي از يك گروه يا فرد خاص است، به قطعيت سخن گفت.

ناشناخته بودن ماهيت وجود ساتوشي ناكاموتو، حس كنجكاوي بسياري را كه با مفهوم بيت كوين آشنا هستند، برانگيخته است. تاكنون گمانه‌هاي مختلفي در خصوص شخصيت وي مطرح شده كه حتي در يك مورد خود ناكوموتو سكوت خود را شكست و اعلام كرد شخصيتي كه همگان به‌دنبال وي هستند، ناكوموتو نيست. تقريبا اغلب متخصص كارشناسان معتقدند كه ساتوشي ناكاموتو يك نام ساختگي است. همچنين در مورد فرد يا گروه بودن ناكوموتو ابهاماتي مطرح است. برخي حتي به اين موضوع اشاره كرده‌اند كه حجم گسترده و پيچيدگي بيت كوين، احتمال اين را كه ناكوموتو يك شخص باشد، كمرنگ كرده است. بااين‌حال خبرنگاران كنجكاو در پي آن هستند تا ناكوموتو را پيدا كنند و در مواردي نيز نام و تصوير برخي اشخاص را مطرح كرده‌اند كه تاكنون هيچ يك به اثبات نرسيده است.

براي مثال مي‌توان به جاشوا ديويس، خبرنگار نيويوركر اشاره كرد. وي پس از تحقيقات فراوان با انتشار گزارشي اعلام كرد كه ساتوشي ناكاموتو كسي جز مايكل كلير، فارغ‌التحصيل رشته‌ي رمزنگاري از دانشگاه ترينيتي دوبلين نيست. ديويس با مطالعه بيش از ۸۰ هزار كلمه‌اي كه برگرفته از نوشته‌هاي الكترونيك ناكاموتو است، فاكتورهايي نظير مشخصات زبان مورد استفاده توسط وي را استخراج كرده است. وي همچنين گمانه‌هاي ديگري در اين رابطه مطرح كرده كه براي مثال مي‌توان به جامعه‌شناس اقتصادي و توسعه‌دهنده‌ي اسبق بازي فنلاندي، ويلي لادونويتا اشاره كرد. البته هر دوي اين شخصيت‌ها ارتباط خودشان با ساتوشي ناكاموتو را انكار كرده‌اند.

ادعاهاي ديگري نيز در رابطه با پيدا كردن ناكوموتوي واقعي ارائه شده است. براي مثال مي‌توان به گزارش منتشرشده توسط آدام پننبرگ اشاره كرد. وي مدعي شده كه ناكوموتو يك شخص نيست، بلكه نيل كينگ، ولاديمير اكسمان و چارلز براي شخصيت مجازي ساتوشي ناكاموتو را شكل داده‌اند. پننبرگ با جستجوي عبارات به كار برده شده در مقاله‌ي ناكوموتو، در پي اين بوده است تا ساير مواردي كه چنين عباراتي در آن‌ها به كار رفته، پيدا كند. گزارش منتشرشده توسط پننبرگ نشان از اين دارد كه اين سه تن در مقاله‌اي با عنوان «Computationally Impractical to Reveerse» تعدادي از عبارات مشابه آنچه ناكوموتو در مقاله‌اش استفاده كرده است به كار برده‌اند. وب‌سايت Bitcoin.org كه توسط ساتوشي ناكاموتو به ثبت رسيده، دقيقا سه روز پس از قبول شدن اين مقاله كار خود را آغاز كرده است. البته پس از مطرح شدن اين موضوع، هر سه تن اين موضوع را تكذيب كردند.

دامين Bitcoin.org در ۱۸ آگوست ۲۰۰۸ به ثبت رسيده است. براي ثبت اين وب‌سايت از يك سرويس ثبت دامنه‌ي ژاپني استفاده شده است. همچنين هاست اين وب‌سايت از يك ISP ژاپني گرفته شده است. البته اطلاعات ثبت‌ نام دامين مورد انديشه متخصصين در تاريخ ۱۸ مي ۲۰۱۱ به فنلاند انتقال پيدا كرد كه به نوعي انديشه متخصصينيه‌ي مربوط به سه متخصص فنلاندي را نقض مي‌كند. از جمله‌ي ساير نام‌هايي كه به ساتوشي ناكاموتو نسبت داده شده‌اند، بايد به مارتي مالمي، دونال اُ. ماهوني و مايكل پيرس اشاره كرد. جد مك‌كالب، شخصيت شناخته‌شده‌ي دنياي بيت كوين نيز از اين موضوع بي‌نصيب نمانده است. وي بنيانگذار Mt. Gox ،Ripple و Stellar است كه فعاليت‌هاي خود را در كشور ژاپن انجام مي‌دهند. وي در برهه‌اي از زمان با اشكالات عديده‌اي در زمان اداره‌ي Mt. Gox روبه‌رو شد.

در فوريه‌ي ۲۰۱۴، لي مك‌گراث، خبرنگار نيوزويك، مدعي شد كه ناكوموتو را پيدا كرده است. وي مردي سالخورده با نام دوريان ساتوشي ناكوموتو را معرفي كرد. اما همچون موارد قبل، اين پيرمرد ژاپني‌الاصل نيز ادعاي مطرح‌شده را رد كرد. هال فيني، مايكل وبر، وي دا و نيك زابو از جمله‌ي ساير افرادي هستند كه گمانه‌هايي در خصوص اينكه يكي از اين افراد همان ساتوشي ناكوموتو است، مطرح شده است. نكته‌ي جالب توجهي كه در اين بين بايد به آن اشاره كرد، مربوط به مايكل وبر است. تقريبا تمامي افرادي كه در مظان اتهام قرار داشتند، اين موضوع را تكذيب كرده‌اند كه هيچ  ساتوشي ناكوموتو هستند؛ حال آنكه مايكل وبر تاكنون واكنشي به مقاله منتشرشده در بيزينس اينسايدر نشان نداده است.

بسياري از افراد فرضيه‌ي ديگري در مورد شخصيت ساتوشي ناكاموتو مطرح كرده‌اند. به اعتقاد اين افراد، ساتوشي ناكاموتو يك فرد نيست، بلكه يك سازمان جاسوسي و مخفي بيت كوين را در قالب نام وي توسعه داده و معرفي كرده است، اما اواسط سال ۲۰۱۶ يك متخصص رمزنگاري استراليايي با نام كرگ رايت مدعي شد كه ساتوشي ناكوموتو است.

پس از آنكه رايت خود را ناكاموتو معرفي كرد، بسياري از رسانه‌ها ادعاي وي را دروغي بيش نخواندند. گوين اندرسن، يكي از اولين افراد و متخصصان در دايره‌ي مديران و متخصصان رده‌بالاي بيت كوين جزو معدود افرادي است كه با ساتوشي ناكاموتو ارتباط داشته است. اندرسن پس از ديداري خصوصي با رايت متقاعد شده كه وي ساتوشي ناكاموتو است، اما دلايلي كه رايت براي اثبات ادعاي خود در اختيار افكار عمومي قرار داده، نتوانسته اصحاب رسانه و ساير افراد را متقاعد كند.

دكتر كرگ رايت، شخصي كه مدعي شده ساتوشي ناكاموتو است و بيت كوين را وي ايجاد كرده است

در زمان مطرح شدن ادعاي رايت، شماري از متخصصان رمزنگاري اعلام كردند كه رايت به دو روش مي‌تواند ادعاي خود را ثابت كند. يكي از اين روش‌ها اين است كه وي بيت كوين‌هاي متعلق به ساتوشي ناكاموتو را كه تا امروز خرج نشده‌‌اند، به حساب ديگري انتقال دهد يا با استفاده از روش دوم كه استفاده از كليد خصوصي است، اقدام به ارسال يك پيام كند و به اين طريق گيرنده با استفاده از كليد عمومي متعلق به ناكاموتو، صحت حرف‌هاي رايت را با رمزگشايي از طريق كليد عمومي بسنجد.

اطلاعات ارائه‌شده توسط اندرسن نشان از اين دارد كه رايت در هتلي در لندن كه محل ملاقات خصوصي بوده، با استفاده از روش دوم و به‌كارگيري كليد خصوصي مربوط به اولين بلوك ثبت شده در سيستم بيت كوين كه شامل ۵ سكه بود، استفاده كرده است. اين بلوك توسط خود ساتوشي ناكاموتو ثبت شده است و از اين‌رو شخص ديگري نمي‌تواند به آن دسترسي داشته باشد. البته با وجود اينكه دليل ارائه‌شده توسط رايت در لندن بسيار متقاعدكننده است؛ اما دلايلي كه وي درباره‌ي ارتباطات دانشگاهي و شغلي خود ارائه كرده در كنار دلايلي كه وي به‌صورت عمومي براي اثبات هويت خود به كار برده، متقاعدكننده نيستند.

گوين اندرسن، از جمله‌ي متخصصاني بوده كه پس از ناكاموتو تأثير زيادي روي توسعه‌ي بيت كوين داشته است

يكي از موارد تعجب برانگيز در مورد رايت اين است كه به‌گفته‌ي اندرسن، وي مدارك متقاعدكننده‌اي كه در هتل به اندرسن نشان داده، در اختيار عموم قرار نداده است. با وجود گذشت بيش از يك سال از اين ماجرا، هنوز مشخص نيست كه آيا رايت واقعا ناكاموتو است يا خير؟

گفته مي‌شود بين ژانويه تا جولاي ۲۰۰۹، ساتوشي بيش از يك ميليون بيت كوين استخراج كرده است و به احتمال زياد او را به برجسته‌ترين استخراج‌كننده‌ي تاريخ تبديل مي‌كند.

ساتوشي ناكاموتو از تاريخ ۲۳ آوريل ۲۰۱۱ ناپديد شده است و خبري از وي در دست نيست. وي با ارسال رايانامهي اعلام كرده كه در حال كار روي پروژه‌هاي ديگري است و همه چيز را به دست گوين سپرده است.