معرفي جزوه رايگان «راهنماي توليد ناب؛ چگونه با حداقل محصول پذيرفتني به نوآوري بپردازيم؟»

توليد محصولات عالي بسيار دشوار است. همه‌ي ما با آمارهاي جديِ درصد فراوان شكست در محصولات جديد آشنا هستيم. به‌ازاي هر داستان موفقيت‌آميزي كه از اپل و گوگل و فيسبوك مي‌شنويد، محصولات شكست‌خورده‌ي بي‌شماري وجود دارند كه به تعطيلي شركت‌ها منجر مي‌شوند. اگر در گروهي بوديد كه محصول دلخواه مشتريان را توليد كرده‌ايد، مي‌دانيد درباره‌ي چه احساس خوشايندي صحبت مي‌كنيم.

موقعيتي را تصور كنيد كه متخصصانِ احساساتي از صحبت درباره‌ي محصولاتتان دست نخواهند كشيد. استانداردها و معيارهاي تجاري شما در جهت درست در حال رشد است. براي هم‌سطح نگه‌داشتن خود با تقاضاي زياد بازار تلاش مي‌كنيد. مشتريان محصولاتتان را مي‌خواهند و براي آن ارزش قائل‌اند. وضعيت بسيار خوبي است. اين‌طور به انديشه متخصصين نمي‌رسد؟ بااين‌حال، حقيقت تلخ اين است كه تعداد كمي از محصولات چنين سرنوشتي دارند. سؤال اين است: چرا ساخت محصول دلخواه مشتريان دشوار است؟ چرا عمده‌ي محصولات شكست مي‌خورند؟

محور و ساختار اصلي جزوه رايگان ذكرشده بر اين مفهوم استوار است كه دليل اصلي شكست محصولات اين است كه آن‌ها نياز مشتري را بهتر از گزينه‌هاي ديگر برآورده نمي‌كنند. اين مسئله ماهيت تناسب محصول‌بازار (Product- Market Fit) است. 

يكي از جزوه رايگان‌هاي برتري كه مي‌توان در زمينه‌ي توليد محصول با رويكرد استارتاپ ناب معرفي كرد، جزوه رايگان The Lean Product Playbook اثر دن اولسون است كه سؤالات و ابهامات اساسي موجود در جزوه رايگان‌هاي ديگر را با فرمول و راه‌حل پاسخ مي‌دهد. به‌عبارت‌ديگر، اولسون در اين جزوه رايگان نحوه‌ي اعتبار‌سنجي ايده‌ها را حتي قبل از اجرا و با مثال‌ها و روش‌هاي گوناگون به مخاطب مي‌آموزد.

جزوه رايگان «راهنماي توليد ناب» به شما مي‌آموزد چگونه با حداقل محصول پذيرفتني (MVP) و بازخورد سريع مشتري نوآوري كنيد. دن اولسن در اين جزوه رايگان بعد از مفاهيم پايه‌ي توليد محصول، فرايند توليد ناب و مراحل و ملاخبار تخصصيات آن را تشريح مي‌كند و در‌نهايت روش طراحي و توليد محصول بهينه را يادگيري مي‌دهد.

جزوه رايگان «راهنماي توليد ناب» براي تكميل اطلاعات مخاطباني است كه خواهان توليد محصولي ناب با استفاده از اصول استارتاپ ناب هستند. اين جزوه رايگان با رويكردي به استارتاپ ناب، درباره‌ي توسعه‌ي مشتري، تجربه‌ي متخصصدي رويكرد ناب، تفكر طراحي، مديريت محصول، طراحي تجربه‌ي متخصصي و توسعه‌ي چابك مباحثه مي‌كند. جزوه رايگان يادشده در سه بخش تنظيم شده است:

• بخش اول مفاهيم اساسي و ايده‌ي اصلي تناسب محصول بازار و فضاي مسئله و پاسخ را بيان مي‌كند.
• بخش دوم درباره‌ي فرايند توليد ناب مباحثه مي‌كند و در شش گام درباره‌ي اصول طراحي عالي UX و چگونگي بهبود مداوم تناسب محصول بازار محصول و مطالعه‌ي موردي دقيق انتها‌به‌انتها با استفاده از فرايند توليد ناب توضيح مي‌دهد.
• بخش سوم راهنمايي‌هايي درباره‌ي ساخت و بهينه‌سازي محصول به‌منظور به‌كارگيري پس از اعتبارسنجي تناسب محصول بازار با پروتوتايپ MVP ارائه مي‌كند. همچنين، درباره‌ي چگونگي ساخت محصول با استفاده از توسعه‌ي چابك مباحثه مي‌كند كه خود پوشش‌دهنده‌ي سنجش و يكپارچگي پيوسته و اجراي پيوسته است.

جزوه رايگان «راهنماي توليد ناب» راهنمايي گام‌‌به‌گام و شفاف براي كمك به ساخت محصولات موفق و فروش حداكثري است. به تمامي ابزار و وسايلي فكر كنيد كه سال گذشته از آن‌ها استفاده كرده‌ايد. كدام‌يك را دوست داريد و از كدام‌يك متنفريد؟ اصلا كدامشان را به‌ياد مي‌آوريد؟ اگر شما هم مثل اغلب مردم باشيد، در‌واقع بخش بسيار كوچكي از وسايل دلخواهتان را استفاده مي‌كنيد. دن اولسن جزوه رايگان «راهنماي توليد ناب» را براي پر‌كردن شكاف موجود در دانش افرادي نوشته است كه خواهان توليد محصول با استفاده از اصول استارتاپ‌ ناب هستند.

براي ساخت محصول به تعداد زيادي پارامتر درست نياز است؛ ازاين‌رو در اين جزوه رايگان، علاوه‌بر فرايند توليد ناب راهنماي جامعي‌ از موضوعات مهم مطالعه مي‌شود. اين جزوه رايگان شما را در توصيفِ طراحي تجربه‌ي متخصصي و توسعه‌ي چابك نيز همراهي خواهد كرد. به‌علاوه پوشش دقيقي از تحليل‌ها و چگونگي استفاده از معيارها براي بهينه‌سازي محصول در‌اختيارتان قرار خواهد داد.

راهنمايي‌هاي ارائه‌شده در اين جزوه رايگان بيشتر براي توسعه‌دهندگان نرم‌افزارها مفيد است؛ بااين‌حال، به دسته‌ي محصولات ديگر همانند سخت‌افزارها و تكنولوژي‌هاي پوشيدني (عينك تصوير مجازي، ساعت هوشمند و...) و حتي محصولات غير‌فني نيز مربوط است. همچنين، اين راهنما براي بازه‌ي گسترده‌اي از موارد تجاري مانند بنگاه تجاري (سازمان به مصرف‌كننده) (B2C) و بنگاه به بنگاه (B2B) متخصصدي است.

به‌طوركلي، اگر به‌دنبال ساخت محصولاتي موفق و خلاقانه‌ايد، خواندن اين جزوه رايگان مي‌تواند برايتان بسيار مفيد باشد؛ زيرا آموزه‌هاي جزوه رايگان راه شناسايي تناسب محصول و بازار و ارائه‌ي حداقل محصول پذيرفتني و سپس بهبود نظام‌مند آن در طول زمان است. دن اولسن توسعه‌ي محصول را ساده و منطقي بيان كرده و با اين جزوه رايگان، رويكرد استارتاپ ناب را به سطح جديدي رسانده است. جزوه رايگان «راهنماي توليد ناب» راهنمايي جامع و دقيق براي دستيابي به تناسب هرم محصول و بازار و توليد دلخواه مردم است.

در طول دوره‌ي كاري‌ خود، روي محصولات متفاوتي كار و مطالعه كرده‌ام. وقتي به عامل اصلي شكست محصولات دست پيدا كردم، الگويي در آن ظاهر شد. دليل اصلي شكست محصولات اين است كه آن‌ها نياز مشتري را بهتر از گزينه‌هاي ديگر برآورده نمي‌كنند. اين مسئله ماهيتِ تناسب محصول‌بازار ( product-market fit) است. مارك اندرسن (Mark Anderson)، از Netscape، اين اصطلاح را اولين‌بار مطرح و ادعا كرد استارتاپ‌ها «به‌دليل دست‌نيافتن به تناسب محصول‌بازار» شكست مي‌خورند.

رويكرد استارتاپ‌ ناب كه اريك ريس (Eric Ries) شروع كرد، به شهرتِ ‌ايدئولوژي تناسب محصول‌بازار و اهميت دستيابي به آن كمك شاياني كرد. يكي از دلايلي كه ايده‌ي مذكور با واكنش مثبت همگاني روبه‌رو شد، اين بود كه مردم مي‌دانند ساخت محصول موفق بسيار دشوار است. من نيز از اصول رويكرد استارتاپ‌ ناب بسيار حمايت مي‌كنم. بسياري از افراد اولين مرتبه‌اي كه ‌ايده‌هاي استارتاپ‌ ناب را مي‌شنوند، بسيار مشتاق‌اند آن‌ها را امتحان كنند. با تعداد زيادي از اين افراد مشتاق صحبت كه در پي يافتن دقيق چگونگي انجام آن بودند. آن‌ها اين مفاهيم باارزش را درك مي‌كنند؛ اما نحوه‌ي به كار بستن آن را نمي‌دانند.

پس از ايجاد هرم تناسب محصول‌بازار، فرايندي تكراري و ساده را براي بهره‌مندي از آن طراحي كردم و نامش را فرايند توليد ناب گذاشتم. اين فرايند شما را در هر لايه از هرم، از پايين تا بالا راهنمايي و به شما كمك مي‌كند فرضيه‌هاي خود را براي هر مؤلفه‌ي اصلي تناسب محصول‌بازار به‌دقت مشخص و آزمايش كنيد.

به گفته‌ي اولسن، فرايند توليد ناب شش مرحله اساسي دارد:

• تعيين مشتري نهايي
• شناسايي نيازهاي برآورده‌نشده‌ي مشتريان
• تعريف ارزش پيشنهادي
• تعيين مجموعه‌ويژگي‌هاي حداقل محصول پذيرفتني (MVP) خودتان
• ساخت نمونه‌ي MVP خودتان
• آزمايش بخش MVP با مشتريان

اين جزوه رايگان هر گام فرايند را با مثال‌هاي واقعي مرتبط شرح خواهد داد. همچنين، بخشي را براي به‌اشتراك‌گذاري نمونه‌ي موردي دقيق و جامع از به‌كار‌گيري فرايند اختصاص داده است. يكي از روش‌هاي قدرتمند در تقسيم بازار، روش نياز‌محور است. با استفاده از اين روش، بازار را به بخش‌هايي با نيازهاي متمايز تقسيم خواهيد كرد. براي مثال، شركت Dropcam، سازنده‌ي دوربين‌هاي بي‌سيم مقرون‌به‌صرفه و با متخصصي ساده را در انديشه متخصصين بگيريد. كسي مي‌گويد كه به‌عنوان پدر يا مادر از Dropcam براي نظارت و مراقبت از كودكانم در وقت خواب استفاده مي‌كنم؛ زيرا بدون نياز به رفتن تا اتاقشان مي‌توانم تصوير و صدايشان را ازطريق برنامه‌اي در موبايل هوشمندم ببينم و بشنوم. ديگران از همين دوربين‌هاي Dropcam براي اهداف امنيتي در خانه‌شان استفاده مي‌كنند. همچنين، افرادي كه حيوانات خانگي دارند، از اين دوربين‌ها هنگام سفر و به‌منظور مطالعه وضعيت حيوانشان استفاده مي‌كنند؛ در كسب‌و‌كار از اين دوربين‌ها در زمان بسته بودن شركت يا در زمان كار و براي پيشگيري از رفتارهاي ناصحيح مانند دزدي استفاده مي‌كنند.

به‌طوركلي، هرچقدر هم تلاش كنيد، با استفاده از توصيفات جمعيت‌شناختي يا روان‌شناختي نمي‌توانيد به تعريفي دقيق و مشخص دست پيدا كنيد كه تمامي اين دسته‌هاي نامتجانس مشتريان را در‌بر بگيرد. باوجوداين، زماني‌كه از زاويه‌ي تقسيم نياز‌محور به مباحثه نگاه كنيم، تمامي اين افراد را در دسته‌ي متحدي از مشتريان خواهيم يافت كه به ديدن مكاني ديگر از طريق دوربين نياز دارند. با اينكه تمامي آن‌ها نيازهاي مهم مشتركي دارند، وقتي با دقت به آن‌ها نگاه كنيم، هر‌كدام از اين دسته مشتريان نيازهاي متفاوتي دارند. Dropcam اين مسئله را درك كرده و بازاريابي محصولشان در ميان آن‌ها را به‌شكلي درخور در انديشه متخصصين گرفته است. Dropcam در زبانه‌ي «كاربرد‌ها» در وب‌سايتش، صفحات مجزايي به گزينه‌هاي «امنيت خانه»، «مطالعه وضعيت كودك»، «حيوانات خانگي» و «كسب‌و‌كار» اختصاص داده و سعي كرده است ويژگي‌هاي خاصي را متناسب با بخش‌هاي مختلف فراهم كند.

دن اولسن كارآفرين‌، مشاور‌، نويسنده‌، سخنران و متخصص در مديريت محصول و استارتاپ است. در سال ۲۰۱۵، جزوه رايگان «معرفي جزوه رايگان راهنماي توليد ناب؛ چگونه با حداقل محصول پذيرفتني به نوآوري بپردازيم؟» با عنوان انگليسي The Lean Product Playbook: How to Innovate with Minimum Viable Products and Rapid Customer Feedback منتشر شد. در ايران، انتشارات نوين اين جزوه رايگان را با ترجمه‌ي وحيد فخر در ۳۹۵ صفحه به بازار عرضه كرده است.