آشنايي با عملكرد و عيبيابي بوق خودرو
بعضي از فناوريها آنقدر در زندگي روزمره اساسي و مهم هستند، كه انسانها انتظار دارند هميشه به خوبي كار كنند. وقتي تجهيزي ساده مثل بوق خودرو كه حتي فكر نميكنيم دقيقا چه زماني به آن احتياج داريم، خراب شود؛ احتمالا مضطرب خواهيم شد. بوق خودرو، گاهي اوقات ميتواند براي راننده، سرنشينان و حتي عابرين پياده ايجاد مزاحمت و دردسر كند. از جمله اين موارد شرايطي ايت كه بوق به هيچ وجه كار نميكند يا برعكس، نميتوان صداي آنرا قطع كرد.
بوق خودرو چگونه كار ميكند؟
بوق خودرو به بعضي فناوريهاي ساده تكيه ميكند. اصول اساسي اكثر سيستمهاي بوق خودرو براي دهها سال بدون تغيير باقي مانده است. ايدهي اصلي اين است كه بعضي از سوييچها، كه معمولاً جايي در فرمان قرار دارند، مدار بوق را فعال ميكنند. بعضي از خودروها داراي بوق واحد هستند و بعضي ديگر از دو بوق بهره ميبرند كه هر كدام با فركانس متفاوتي كار ميكنند.
در مدار معمولي بوق خودرو، سوئيچ يا دكمهي بوق زير دست راننده به رلهاي وصل ميشود. رلهي (Relay) بوق به سه بخش كليد بوق، قطب مثبت باتري و قطعهي اصلي بوق متصل است. وقتي راننده بوق را فعال ميكند، رله به بوق، برق لازم را انتقال ميدهد. چنين فرايندي باعث ايجاد عيوب احتمالي در كليد بوق، رلهي بوق، قطعات بوق و سيمكشي ميشود. وقتي يكي از اين موارد معيوب شوند، سيستم، بهدرستي كار نميكند. اشكالات احتمالي در اينجا شامل معيوب شدن كليد بوق است كه احتمالا نميتواند رله را فعال كند. اگر رله معيوب شود هم نميتواند برق را به بوق بفرستد.
در انديشه متخصصين داشته باشيد رله برخلاف فيوز پوششي مات دارد و درون آن مشاهده نميشود و از ابعاد بزرگترين نسبت به فيوز برخوردار است.
اشكالي كه هنگام نقص در فعالسازي سيستم بوق وجود دارد، عدم آگاهي راننده تا زماني است كه نياز به بوق پيدا كند. شرايطي كه راننده قادر به استفاده از بوق براي هشدار داد به ساير رانندگان يا عابرين پياده نباشد، ميتواند پيامدي بسيار فاجعهبار رقم بزند.
چه عواملي باعث ايجاد بوق ممتد ميشوند؟
دو دليل اصلي كه مانع از توقف بوق ممتد خودرو ميشود، شامل خرابي كليد و معيوب شدن رله است. بروز عيب در هر كدام از اين قطعات بهتنهايي، ميتواند منجر به كار نكردن دائمي بوق شود، اما ممكن است در بعضي موقعيتها هر دو با هم معيوب شوند.
چگونه ميتوان بوق ممتد خودرو را متوقف كرد؟
اولين اقدام زمانيكه رانندهي خودرو يا هر وسيلهي ديگر بهطور ناگهاني با اشكال بوق ممتد روبهرو شود، حفظ آرامش و خونسردي است. ساير رانندگان و عابرين پياده، احتمالا تصور ميكنند كه راننده به دليل خشم غير قابل كنترل دست خود را روي بوق گذاشته است و آنرا رها نميكند. راننده بايد در چنين شرايطي، خود را به مكاني ايمن و خارج از محدودهي تردد منتقل و در اسرع وقت جعبه فيوز خودرو را پيدا كند.
سريعترين راه براي مقابله با اشكال بوق ممتد و معيوب شدن بوق، كشيدن فيوز بوق يا رلهي بوق است. در صورت عدم موفقيت يا در شرايطي كه فرد نتواند به درستي فيوز يا رله را پيدا كند، ميتوان از جدا كردن فيوز اصلي يا اتصال كلي باتري استفاده كرد. چنين كاري به فرد اين امكان را ميدهد تا بدون آسيبديدگي به شنوايي خود به اشكال بوق خودرو رسيدگي كند.
كار را با اين فرض آغاز ميكنيم كه بوق ممتد خودرو متوقف نميشود و قصد داريم بهدنبال عيبيابي برويم. براي كسب اطلاع از علت ايجاد عيب و نحوهي رفع آن، مطالعه بخشهاي زير پيشنهاد ميشود:
۱ . ابتدا بايد جعبه فيوز خودرو را پيدا كرد. معمولا اگر به زير داشبورد يا محفظهي داخل آن نگاه كنيد؛ متوجه محل جعبه فيوز خواهيد شد. همچنين، زير كاپوت، دور لبههاي درپوش و محفظهي پيشرانه نيز، محلي مخصوص فيوزها وجود دارد. بعضي خودروها داراي جعبه فيوزهاي متعددي هستند. اگر جعبه فيوز خودرو بهراحتي پيدا نشد، بايد به جزوه رايگانچه راهنما مراجعه كنيد.
۲ . درپوش جعبه فيوز را باز كنيد.
۳ . قسمت داخلي درپوش جعبهفيوز را براي يافتن برچسب راهنماي فيوزها مطالعه كنيد.
۴ . با يافتن فيوز مربوط به بوق يا رلهي بوق (Horn)، آنرا از جايگاه بيرون بكشيد. بسياري از جعبه فيوزها مجهز به ابزار كشيدني (مانند انبردستي پلاستيكي و كوچك) براي فيوزهاي كوچك هستند. اگر فيوز با دست جدا نميشود، بايد بهدنبال يكي از اين ابزارها در جعبه فيوز يا درپوش آن باشيد.
اگر فيوز بوق يا رلهي مربوطه بهدرستي برداشته شود، بوق ممتد خودرو بلافاصله متوقف خواهد شد. در انديشه متخصصين داشته باشيد در برخي از خودروهاي چندين فيوز و رلهي يدكي در جعبهفيوز خودرو قرار دارند كه آنها را ميتوان با همان نقشهي حك شده درون پوشش جعبهفيوز يافت.
چگونه ميتوان بوق خودرويي را كه بهصورت ممتد صدا ميكند، تعمير كرد
ازآنجاكه خودروهاي مختلف، سيمكشي متفاوت دارند؛ عيبيابي سيستم بوق با چالشهاي روبهرو است. با اين حال، معمولاً اشكال اصلي به خراب شدن سوئيچ بوق يا اتصال كوتاه داخل رله ربط دارد.
اگر خوششانس باشد، اين نوع از تشخيص را ميتواند بدون هيچگونه ابزار خاصي انجام دهد؛ اما احتمالاً به بعضي از ابزارهاي اضافي نيز احتياج پيدا خواهد كرد. مهمترين ابزار در اين شرايط مولتيمتر (اهممتر) است. اگرچه راننده ميتواند از لامپ تست براي مطالعه مدارات برق استفاده كند. البته باز هم در صورت نياز به آزمايش عملكرد كليد بوق، به اهممتر نياز دارد تا اتصال آنها را مطالعه كند.
اگر رلهي بوق خودرو مشابه رلهاي باشد كه در مدار ديگري استفاده ميشود. در اين صورت، فرد ميتواند رلهي مشابه را با رلهي بوق معيوب تعويض كرده و مطالعه كند كه آيا بوق ممتد متوقف ميشود يا نه. اگر بوق با رلهي تعويضي كار كند، فرد بايد فقط رلهي جديدي بخرد و اشكال را برطرف كند. اگر رلهي مشابه براي آزمايش در اختيار نباشد، بايد كليد و رلهي بوق را جداگانه آزمايش كرد.
اگر رله دچار اتصال كوتاه داخلي نشده باشد، فرد بايد رله را از مدار بردارد و ببيند كه كدام دو سيم به كليد بوق وصل شدهاند. سپس ميتواند از مولتيمتر براي مطالعه اتصال بين اين سيمها استفاده كند. اگر كليد سالم باشد، فشار دادن دكمهي بوق يا پوشش فشاري در فرمان خودرو بايد باعث تغيير در مقادير نشاندادهشده روي مولتيمتر شود.
به خاطر داشته باشيم كه بعضي از خودروسازان مدرن، كليد بوق را با ماژول كيسه هوا ادغام ميكنند. اگر وسيلهي نقليه از چنين سيستمي بهره ميبرد، بايد روشهاي صحيح را جستوجو كرد يا خودرو را براي تعمير به مكانيك متخصص و واجد شرايط ارجاع داد تا اختلالي در عملكرد كيسههاي هوا بهوجود نيايد.فعالشدن كيسه هوا بهطور تصادفي ميتواند اشتباهي بزرگ و خطرناك باشد.
چرا بوق خودرو كار نميكند؟
روش تشخيص و رفع عيب بوقي كه به هيچ وجه كار نميكند، شبيه به تعمير بوقي است كه اصلاً از كار كردن نميايستد، اما چند نكتهي اضافي وجود دارد. اولين چيزي كه بايد مطالعه شود اين است كه آيا رلهي بوق، برق دريافت ميكند يا خير. اگر اينگونه نباشد، بايد به سيمكشي بين رله و باتري نگاه كرد. اگر برق به رله ميرسد، راننده بايد مطالعه كند آيا فشار دادن بوق باعث رساندن برق به ترمينالي از رله كه به بوق وصل شده است، ميشود يا خير. اگر اينگونه نباشد، در رله يا كليد اشكالي وجود دارد كه فرد ميتواند به همان روشي كه در بالا توضيح داده شده است، مطالعه كند.
اگر راننده فهميد كه فشار دادن كليد يا پد بوق باعث برقرساني به ترمينال خروجي رلهي بوق نميشود، احتمالاً اشكالي در مونتاژ بوق يا سيمكشي مدار وجود دارد. در چنين شرايطي فرد بايد اتصالات برق مثبت و منفي (بدنه) را در بوق مطالعه كند. اگر برق مثبت و منفي پيدا شد، احتمالاً تعميركار فقط به يك يا چند بوق جديد براي آزمايش احتياج دارد. وقتي اشكالي از انديشه متخصصين اتصال برق وجود نداشت، عيب مربوط به سيمكشي است.
عيوب مربوط به بوق، كيسه هوا و دزدگير خودرو
درحاليكه بسياري از اشكالات بوق را ميتوان در خانه و بدون هيچ اشكال خاصي برطرف كرد، لازم است به ياد داشته باشيم كه بوق خودرو اغلب به سيستمهاي دزدگير متصل است. همچنين تعويض يا آزمايش كليد معيوب بوق نيز ميتواند به ماژول كيسه هوا آسيب برساند.
ازآنجاكه سيستمهاي اعلام خطر و دزدگير بسيار متنوع هستند، به دليل پيچيدگي در سيستم دزدگير خودرو، روش سادهاي براي رفع عيب بوق ممتد يا كار نكردن بوق وجود ندارد.
چنين اشكالي گاهي اوقات در اثر ضعيف شدن باتري، خراب شدن كامل باتري يا جدا كردن باتري ايجاد ميشود؛ گاهي اوقات با فشار دادن تركيبي از دكمههاي روي ريموت دزدگير يا با استفاده از ريموت درحاليكه سوئيچ در حالت IG قرار دارد، ميتوان عيب را برطرف كرد. البته چنين روشهايي براي برندها و خودروهاي مختلف، متفاوت است. اشكالات مشابهي نيز ميتواند در اثر رطوبت و نقص سختافزاري ايجاد شود.
هنگام برخورد با عيوب بوق در خودروي مجهز به كيسه هوا، بسيار مهم است كه قبل از انجام هر كاري براي مطالعه كليد بوق، فرمان يا ستون فرمان، روش صحيحي براي غيرفعال كردن كيسههاي هوا جستوجو كرد. اگر فرد به هر دليلي اين توصيهها را جدي نگيرد، ممكن است ايربگ بهطور تصادفي باز شده و منجر به آسيب شود. تعمير يا تعويض ماژول كيسه هوا، معمولا پرهزينه است.
هم انديشي ها