چين متعهد شد انتشار كربن خود را تا سال ۲۰۶۰ به صفر برساند
وعده غيرمنتظره چيني‌ها براي رساندن انتشار كربن‌دي‌اكسيد به صفر، موجب به راه افتادن موجي از خوش‌بيني در بين فعالان محيط‌زيست و سران سازمان ملل متحد در راستاي مبارزه جدي با تغييرات اقليمي شده است. شي جين‌پينگ رئيس‌جمهور چين در خلال ايراد سخنراني ويدئويي خود از پكن در مجمع عمومي سازمان ملل اعلام كرد كه چين تا قبل از سال ۲۰۶۰ به سطح خنثي انتشار كربن خواهد رسيد و اطمينان حاصل خواهد كرد كه نقطه اوج انتشار گازهاي گلخانه‌اي خود را نيز تا قبل از سال ۲۰۳۰ پشت سر بگذارد.
رئيس‌جمهور چين، در خلال گفته‌هاي خود ابراز داشت:
چين با اتخاذ سياست‌ها و اقدامات سختگيرانه‌تري، مشاركت‌هاي ملي خود (طبق توافق اقليمي پاريس) را بهبود خواهد بخشيد.
وعده بزرگ و غيرمنتظره‌ي آقاي شي، انگيزه تازه‌اي براي سازمان ملل متحد خواهد بود تا بتواند به نحو موثرتري به مقابله با بحران اقليمي بپردازد. تام ودروف، ديپلمات سابق اقليمي و مشاور ارشد سازمان انجمن آسيا، گفت: تعهد شي (جين‌پينگ) براي دستيابي به سطح خنثي انتشار كربن تا قبل از سال ۲۰۶۰، اتفاقي تعيين‌كننده است. هم‌اكنون براي اولين‌بار يك مسير دراز مدتِ كاملا روشن از نحوه كربن‌زدايي چين در دست داريم.
چين بزرگ‌ترين آلاينده جهان به شمار مي‌رود و قبلا تنها به اين بسنده كرده بود كه نقطه اوج انتشار گازهاي گلخانه‌اي خود را تا سال ۲۰۳۰ پشت سر بگذارد. همچنين واكنش اين كشور به بحران كرونا، ساخت نيروگاه‌هاي زغال سنگ جديد بوده است. بااين‌حال، سران چين هفته گذشته يك نشست الكترونيك را با مقامات اتحاديه اروپا برگزار كردند كه در آن پكن به اتخاذ موضعي قوي‌تر در قبال بحران اقليمي ترغيب شد.
شي جين‌پينگ رئيس‌جمهور چين در هنگام ايراد سخنراني ويدئويي از پكن در مجمع عمومي سازمان ملل متحد
در خلال همين نشست، اعضاي اتحاديه اروپا نيز متعهد شدند تا طبق توافق پاريس، انتشار گازهاي گلخانه‌اي خود را تا سال ۲۰۳۰ به ميزان ۵۵ درصد كاهش دهند. وعده چين مي‌تواند پيشرفت چشمگيري براي كنفرانس «تغييرات اقليمي سازمان ملل متحد (Cop26)» در سال آينده باشد. اين كنفرانس به ميزباني انگليس و پس از يك سال تأخير در نوامبر ۲۰۲۱ (آبان ۱۴۰۰) برگزار مي‌شود.
كنفرانس تغييرات اقليمي سازمان ملل متحد، يكي از آخرين فرصت‌هاي جامعه جهاني براي قرار گرفتن در مسير دستيابي به اهداف توافق‌نامه پاريس در سال ۲۰۱۵ است كه هدف آن نگه داشتن گرمايش زمين زير ۲ درجه سانتي‌گراد (پيش از دوره صنعتي شدن) است. بااين‌حال، با درانديشه متخصصينگرفتن وعده‌هاي فعلي، گرمايش جهاني به ميزان فاجعه‌بار ۳ درجه سانتي‌گراد بالاتر از دوره پيشاصنعتي خواهد رسيد. قرار است امسال هر كشوري با يك طرح ملي قوي وارد كارزار مبارزه با تغييرات اقليمي شود.
مفسران و فعالان محيط‌زيستي از موضع جديد چين به گرمي استقبال كرده‌اند
اما تا همين اواخر، عمدتا تنها كشورهاي كوچك با سهم كمي از آلاينده‌هاي جهان گام‌هاي جدي را برداشته بودند. حال باتوجه‌به اينكه چين و اتحاديه اروپا به‌صورت جدي وارد كارزار شده‌اند، دو تن از ۳ توليدكننده بزرگ گازهاي گلخانه‌اي جهان قول اقدامات جدي در قبال اتخاذ سياست‌هاي اقليمي دادهاند.
حال، بزرگ‌ترين بازيگر غايب از صحنه، ايالات متحده به رياست جمهوري دونالد ترامپ است كه قرار است روز ۴ نوامبر (۱۴ آبان) يك روز پس از انتخاب رياست جمهوري از توافق‌نامه پاريس خارج شود. پرزيدنت ترامپ درست قبل از سخنراني رئيس‌جمهور چين، از تريبون خود در مجمع عمومي سازمان ملل متحد براي انتقاد از توافق‌نامه پاريس و حمله به چين به‌عنوان بزرگ‌ترين عامل انتشار گازهاي گلخانه‌اي جهان استفاده كرد. در صورت انتخاب مجدد آقاي ترامپ براي دوره دوم، ساير كشورها قول دادهاند كه بدون آمريكا به اقدامات خود ادامه دهند. هر چند، تصور چنين كاري بسيار دشوار به‌انديشه متخصصين مي‌رسد.
جو بايدن، نامزد حزب دموكرات انتخابات رياست جمهوري، وعده پيوستن (مجدد) كشورش به توافق‌نامه پاريس و كاهش توليد گازهاي گلخانه‌اي خود را داده است. مفسران سياسي و فعالان محيط‌زيستي از موضع جديد چين به‌عنوان يك گام بزرگِ رو به جلو به گرمي استقبال كرده‌اند.
لورنس توبيانا، ديپلمات فرانسوي كه سهم عمده‌اي در تدوين توافق‌نامه پاريس داشته و اكنون رياست «بنياد اقليم اروپا (ECF)» را برعهده دارد، گفت:
از تعهد شي جين‌پينگ در خصوص پشت سر گذاشتن اوج انتشار گازهاي گلخانه‌اي تا پيش از سال ۲۰۳۰ و رساندن انتشار كربن به صفر تا قبل از سال ۲۰۶۰ به گرمي استقبال مي‌كنيم. رهبري پكن، بروكسل و پايتخت‌هاي كشورهاي صنعتي به همه‌ي ما اين اعتماد را مي‌دهد تا به كنفرانس سال آينده تغييرات اقليمي سازمان ملل متحد خوش‌بين باشيم.
لي شوئو، يك مقام ارشد سياست‌هاي اقليمي در سازمان زيست‌محيطي «گرين‌پيس» نيز گفت:
لازم است وعده شي با جزئيات بيشتر و اجراي دقيق آن همراه باشد. چين مي‌تواند چقدر نقطه اوج انتشار گازهاي گلخانه‌اي خود را جلو بياندازد؟ سطح خنثي انتشار كربن چگونه با گسترش مداوم سوخت‌هاي فسيلي (زغال سنگ) هم‌خواني خواهد داشت؟ اينها سوالاتي هستند كه نياز است پكن پاسخ بهتري به آن‌ها بدهد. اما (وعده اخير) مطمئنا به مساعد شدن شرايط در سالي پر چالش براي محيط‌زيست ياري رسانده و نمايانگر آغاز دور تازه‌اي از تلاش‌هاي جهاني براي حل بحران اقليمي است.
براي نگه داشتن افزايش دماي جهاني زير ۲ درجه سانتي‌گراد طبق برآوردهاي علمي، انتشار گازهاي گلخانه‌اي بايد در اين دهه به‌شدت كاهش يابد و در اواسط قرن حاضر نيز شاهد به صفر رسيدن انتشار آلاينده‌ها باشيم. به اين ترتيب، بايد كشورهاي ثروتمند تا سال ۲۰۵۰ ميزان انتشار گازهاي گلخانه‌اي خود را به صفر رسانده و كشورهاي در حال توسعه نيز در دهه‌ي بعد از آن به چنين ميزان انتشاري دست پيدا كنند.
ريچارد بارون، مدير اجرايي سازمان ناسودبر 2050 Pathways Platform نيز در اين خصوص گفت:
هدف خنثي‌سازي كربن (چين) به لحاظ عملي و اقتصادي كاملا قابل دستيابي است. با مشخص كردن اهداف جدي‌تر از سوي چين و اتحاديه اروپا، اكنون نحوه‌ي دستيابي جهان به اهداف بلند مدت توافق‌نامه پاريس وضوح بيشتري يافته است.
وعده چين پس از تعامل ديپلماتيك اتحاديه اروپا و سازمان ملل متحد حاصل مي‌شود. هفته گذشته سران اتحاديه اروپا نشستي الكترونيك با پكن برگزار كردند. آنتونيو گوترش، دبيركل سازمان ملل نيز كه به‌شدت از تشويق چين صحبت به ميان آورده بود، مباحثه تغييرات اقليمي را دركنار بحران كرونا به كانون توجه مجمع عمومي امسال سازمان ملل تبديل كرد.
- ادامه حيات كره زمين در گروي كاهش گازهاي گلخانه‌اي
- اگر روند انتشار گازهاي گلخانه‌اي معكوس نشود، زمين به مرحله بازگشت‌ناپذير مي‌رسد
سازمان ملل همچنين ميزبان كنفرانس تغييرات اقليمي سازمان ملل متحد را نيز تحت فشار قرار داده است. انگليس اگرچه رياست اين كنفرانس را برعهده دارد، اما هنوز سند تعهدات ملي در قبال توافق‌نامه پاريس را ارائه نكرده است. انتظار مي‌رود بوريس جانسون، نخست‌وزير اين كشور از مجمع عمومي سازمان ملل براي اعلام اين سند و همچنين ارائه برنامه خود براي پايان دادن به يارانه‌هاي سوخت فسيلي انگليس در داخل و خارج از كشور استفاده كند.
هم انديشي ها