كشف گونهاي از تارديگريدها كه در برابر تابش فرابنفش مقاوم است
تارديگريدها (كندروتباران) كه به آنها خرس آبي يا خوكچهي خزهاي نيز گفته ميشود، جانوران ميكروسكوپي هستند كه قادر به تحمل شرايط بسيار دشواري مانند دماي انجماد، تابش، كمآبي و حتي خلأ هستند. در سال ۲۰۱۶، دانشمندان در ژاپن موفق به احياي تارديگريدي شدند كه براي بيش از ۳۰ سال به حالت انجماد مانده بود. تاكنون حدود ۱۳۰۰ گونهي مختلف از اين موجودات هشتپا شناسايي شده است و آنها در سراسر جهان يافت ميشوند.
دانشمنداني از هند ويژگي فوقالعادهي ديگري از تارديگريدها - حداقل در يك گونهي خاص از آنها - كشف كردهاند. اين تارديگريد كه قبلا شناسايي نشده بود (و به جنس Paramacrobiotus تعلق دارد)، فلورسانس طبيعي را نشان ميدهد و وقتي در معرض نور فرابنفش قرار ميگيرد، به رنگ آبي ميدرخشد. علاوهبراين، فلورسانس از اين تارديگريدها دربرابر سطوحي از تابش فرابنفش كه ميكروارگانيسمهاي ديگري مانند باكتريها و ويروسها را از بين ميبرد، محافظت ميكند.
مقالهي جديد در مجلهي Biology Letters منتشر شده است و بيوشيميداني بهنام سانديپ اسواراپا از مؤسسهي علوم هند در بنگلور، نويسندهي همكار آن است. اسواراپا و همكارانش تارديگريد جديد را از خزههايي كه روي ديواري بتوني در بنگلور رشد كرده بود، بيرون كشيدند.
دانشمندان با استفاده از لامپ ميكروبكش نمونهها را درمعرض نور فرابنفش قرار دادند و هدف آنها آزمايش تحمل اين موجودات بود. دوزهاي ۱۵ دقيقهاي كه با شدت يك كيلوژول در متر مربع تابانده شد، بيشتر اعضاي گونهي تارديگريد ديگري بهنام Hypsibius exemplaris را نابود كرد و همهي آنها پس از ۲۴ ساعت مردند. اگرچه گروه عجيبي از تارديگريدها كه داراي لكههاي قهوهاي مايل به قرمز بودند، پس از دوزي از تابش كه باكتريها و كرمهاي نماتد (Caenorhabditis elegans) را طي فقط ۵ دقيقه از بين ميبرد، توانستند بهمدت ۳۰ روز زنده بمانند.
اسواراپا و همكارانش در آزمايش پيگيري، دوز تابش را به ۴ كيلوژول در متر مربع رساندند و اين بار تابش را تا يك ساعت ادامه دادند. بهطرز باورنكردني، ۶۰ درصد از اين تارديگريدهاي عجيب توانستند تا ۳۰ روز پس از اين مواجهي شديد زنده بمانند. در اين مرحله، آشكار شد دانشمندان با گونهي جديدي روبهرو هستند كه آن را بهطور موقت Paramacrobiotus BLR ناميدند. نويسندگان در مطالعهي خود نوشتند: «پس از تيمار تابش فرابنفش، تارديگريدها هر روز براي علائم زندگي (حركات فعال و تخمگذاري) مورد مشاهده قرار ميگرفتند. هيچ تغيير قابل توجهي در تعداد تخمهاي گذاشتهشده، ميزان تفريخ تخمها و زمان تفريخ ميان نمونههاي اشعهديده Paramacrobiotus BLR و نمونههايي كه تحت اشعه قرار نگرفته بودند، مشاهده نشد.»
مرحلهي بعد شامل مطالعه تارديگريدها با استفاده از ميكروسكوپ فلورسانس معكوس بود كه موجب شد تارديگريدهاي قهوهاي مايل به قرمز، نور آبي از خود ساطع كنند. دانشمندان با اين تفكر كه رنگدانههاي فلورسنت پوست تارديگريدها ممكن است با مقاومت به تابش فرابنفش ارتباط داشته باشد، آزمايش جالبي انجام دادند: آنها نمونههاي H. exemplaris و تعدادي كرم نماتد را با اين رنگدانهها پوشاندند و بار ديگر آنها را در معرض لامپ فرابنفش قرار دادند.
تركيب فلورسنت حاصل، سپر محافظي تشكيل داد و به اين ارگانيسمها كمك كرد دوبرابر گروههاي محافظتنشده زنده بمانند. بهگفتهي نويسندگان: «مطالعهي جديد نشان ميدهد كه با استفاده از عصارهي فلورسنت، امكان انتقال خاصيت تحمل فرابنفش سويهي Paramacrobiotus BLR به H. exemplaris و C. elegans وجود دارد و اين آزمايش، نمايش تجربي مستقيمي از محافظت دربرابر نور بهوسيلهي فلورسانس است.»
ارگانيسمها براي محافظت از خود در برابر تابشهاي فرابنفش، استراتژيهاي متنوعي مانند مكانيسمهاي ترميم DNA و تركيبات جاذب نور فرابنفش (مانند ملانين در پستانداران) دارند. دانشمندان حدس ميزنند شايد فلورسانس اثر مشابهي در مرجانها و شانهداران داشته باشد؛ اما چنين موضوعي تاكنون بهصورت تجربي آزمايش نشده است.
مكانيسم دقيق محافظت ناشناخته مانده است؛ اما گروه اسواراپا بر اين گمان است كه سپر فلورسنت تابشهاي مضر فرابنفش را جذب و نور آبي بيضرر از خود ساطع ميكند. بهگفتهي نويسندگان، Paramacrobiotus BLR احتمالا اين ترفند خاص را براي محافظت از خود دربرابر تابشهاي فرابنفشي كه در مناطق گرمسيري جنوب هند وجود دارد و در آن شاخص UV ميتواند به ۱۰ برسد، تكامل داده است.
هم انديشي ها