كشف قديمي‌ترين غارنگاره‌هاي جهان در اندونزي
وقتي كه صحبت از نقاش‌هاي غار يا غارنگاره‌ها به ميان مي‌آيد، ناخودآگاه نام «لاسكو» به ذهن بسياري خطور مي‌كند. لاسكو مجموعه غاري در جنوب فرانسه است كه به دليل وجود نقوش شگفت‌انگيزش، نامش تقريبا مترادف غارنگاره است. ولي بايد بدانيد كه قدمت نقاشي‌هاي غار لاسكو تنها حدود ۱۷ هزار سال است و قديمي‌ترين نمونه‌هاي شناخته شده از آثار «هنر فيگوراتيو» در جنوب شرقي آسيا يافت شدند. هنر فيگوراتيو به آثاري گفته مي‌شود كه اشكالي از دنياي واقعي را به تصوير مي‌كشند. حال، غارنگاره‌اي در غار لئانگ تدونگنگه در جزيره سولاوسي اندونزي با قدمت ۴۵ هزار و پانصد سال، ركورد جديدي براي اولين نمونه‌هاي هنر فيگوراتيو ثبت كرده است.
به گزارش ساينتيفيك اَمريكن، باستان‌شناسان نتايج مطالعه جديد خود در مورد اين غارنگاره را روز چهارشنبه در ژورنال «ساينس اَدونسيز» گزارش دادند. اين غارنگاره كه با خاك اُخرايي سرخ نقاشي شده، يك خوك زگيل‌دار (خوك وحشي بومي سولاوسي) را نشان مي‌دهد. اين خوك‌هاي وحشي با وجود كاهش شديد جمعيت، همچنان در منطقه يافته مي‌شوند. يافته‌هاي مطالعه جديد در راستاي شواهد عديده‌اي است كه پيش‌تر نيز نشان داده بودند، اندونزي در دوران پارينه سنگي داراي سنت هنر سنگي بوده و احتمالا آنطور كه قبلا تصور مي‌شد، اولين سنت‌هاي هنر سنگي در اروپاي عصر يخبندان اروپا به وجود نيامدند.
ماكسيم آبرت، باستان‌شناسي از دانشگاه گريفيت استراليا، يكي از محققان اين تيم در خصوص قدمت اين غارنگاره اظهار داشت: «[آنچه تخمين زده شد] تنها قدمت حداقلي اين نقوش است. آثار هنر سنگي در اين ناحيه گاها بين ۶۰ هزار تا ۶۵ هزار سال قدمت دارند. [براي قدمت‌گذاري دقيق‌تر] به نمونه‌هاي بيشتري داريم.»
سولاوِسي، جزيره‌اي در كشور اندونزي و در شرق بورنئو است كه غارنگاره اخير در آن كشف شده است. در اين جزيره غارهاي بسياري با گنجينه‌ي بسيار غني از غارنگاره‌ها و آثار هنر سنگي يافت مي‌شود كه آن را بدل به يكي از محوطه‌هاي باستان‌شناسي مهم از دوران پارينه‌سنگي كرده است. محققان از حدود ۷۰ سال قبل تاكنون تحقيقات گسترده‌اي را در اين جزيره انجام داده‌اند كه حاصل آن تاكنون تأييد وجود نقاشي‌هاي غار در دستكم ۳۰۰ غار بوده است. آبرت و همكارانش قبلا در سال ۲۰۱۹، قدمت غارنگاره‌اي در سولاوسي كه صحنه‌ي شكاري را به تصور كشيده بود، دستكم ۴۳ هزار و ۹۰۰ سال برآورد كردند كه آن را به قديمي‌ترين غارنگاره يافت شده در منطقه تبديل كرد.
نماي ديجيتالي از نقوش خوك‌هاي زگيل‌دار غار لئانگ تدونگنگه در سولاوسي، اندونزي
معمولا برآورد قدمت آثار به‌جاي مانده از هنرهاي باستاني دشوار است. ولي جنس ديواره‌ي غارهاي سولاوسي كه از سنگ آهك است، ساليابي اين نقوش را راحت مي‌سازد. سنگ‌هاي آهك موجب تشكيل اسپلئوتم‌ها يا همان رسوبات معدني حاصل از رسوب آب در سنگ‌ها مي‌شوند. استالاكتيت‌ها و استالاگميت‌ها نمونه‌هايي از اسكلئوتيم‌ها هستند، ولي رسوبات ريزتري نيز مي‌تواند روي ديواره‌هاي غارها تشكيل شود. ساليابي نقاشي‌هاي دوره زمين‌شناسي پليستوسن هم معمولا با اندازه‌گيري نسبت اورانيوم و توريم در مواد معدني گردآمده در بخش‌هاي آثار هنر باستان انجام مي‌گيرد. [دانشمندان چگونه قدمت اشياء را تعيين مي‌كنند؟]
به هر روي، نقاشي‌هاي غاري جديد مجموعه‌اي از سه تا چهار خوك زگيل‌دار و نقش دست انسان را نشان مي‌دهند كه بصران برهان، محقق اندونزيايي و يكي از همكارانش طي مطالعه‌هاي خود در غار لئانگ تدونگنگه واقع در درّه‌اي صعب‌العبور كشف كرده بود. به نقل از لايو ساينس، درحالي‌كه يافته‌هاي مطالعه اخير قدمت نقوش غار در جزيره سولاوسي را بالاتر مي‌برد، ولي هنوز مشخص نيست كه انسان‌هاي كنوني چه زماني وارد جزيره شدند.
با وجودي كه تصور مي‌شود اين غارنگاره‌ها توسط انسان‌هاي مدرن نقاشي شده‌اند، ولي با توجه به نبود شواهد فسيلي از انسان‌هاي كنوني در منطقه، امكان اينكه اين نقوش كار ساير گونه‌هاي انساني باشد نيز وجود دارد. به هر حال، باستان‌شناسان به اين نتيجه رسيدند كه غارنگاره‌هاي غار لئانگ تدونگنگه، دستكم فعلا قديمي‌ترين نقاشي‌هاي هنر سنگي در دنيا هستند. بااين‌حال، ممكن است كه نقش‌هايي قديمي‌تري در محوطه‌هاي باستاني سولاوسي و ساير نقاط دنيا وجود داشته باشد كه حتي اين بازه‌ي زماني را نيز عقب‌تر ببرد.
هم انديشي ها