آيا استفاده از عينك مي‌تواند خطر ابتلا به كوويد ۱۹ را كاهش دهد؟
وقتي پژوهشگران در چين درحال تجزيه‌وتحليل داده‌هاي بيمارستاني بيماران مبتلا به ويروس كرونا بودند، به نكته‌اي عجيب پي بردند: تعداد بسيار اندكي از بيماران كوويد ۱۹ به‌طور منظم از عينك استفاده مي‌كردند. در يك بيمارستان در استان هوبئي چين، ۲۷۶ بيمار طي دوره‌اي ۴۷ روزه پذيرش شدند؛ اما تنها ۱۶ بيمار (كمتر از ۶ درصد)، ميوپيا يا نزديك‌بيني داشتند و به‌همين‌دليل ناگزير به استفاده از عينك به‌مدت بيش از ۸ ساعت در روز بودند؛ درحالي‌كه پژوهش‌هاي پيشين نشان داده است كه بيش از ۳۰ درصد از افراد با سن مشابه در آن استان براي رفع نزديك‌بيني به زدن عينك نياز دارند.
باتوجه‌به آنكه به‌انديشه متخصصين مي‌رسد نرخ نزديك‌بيني در كل جمعيت بسيار بيشتر از بيماران بستري در بخش كوويد است، دانشمندان از خود پرسيده‌اند كه ممكن است زدن عينك از ابتلاي افراد به ويروس كرونا جلوگيري كند؟ نويسندگان مقاله‌ي تازه مي‌نويسند: «زدن عينك درميان اشخاص چيني در تمام سنين رايج است. بااين‌حال، از زمان شيوع كوويد ۱۹ در ووهان در دسامبر ۲۰۱۹، ما مشاهده كرديم كه شمار معدودي از بيماران عينكي در بخش كوويد بيمارستان پذيرش شدند.»
نويسندگان درادامه گمانه‌زني مي‌كنند كه آيا مشاهده‌ي مورد مباحثه مي‌تواند مدركي اوليه باشد كه نشان دهد استفاده‌كنندگان روزمره‌ي عينك كمتر مستعد ابتلا به كوويد ۱۹ هستند يا نه. متخصصان مي‌گويند هنوز بسيار زود است كه از اين پژوهش اوليه چنين نتيجه‌اي بگيريم يا به افراد توصيه كنيم به اميد كاهش خطر ابتلا به كوويد ۱۹، علاوه بر ماسك استفاده از محافظ چشم را نيز شروع كنند.
اين احتمال وجود دارد كه عينك به‌عنوان مانعي جزئي از چشم‌ها دربرابر پاشش قطرات سرفه يا عطسه جلوگيري كند. يك توجيه ديگر براي يافته‌ي مطالعه‌ي جديد مي‌تواند اين باشد كه افراد عينكي، كمتر دستان آلوده‌ي خود را به چشمانشان مي‌مالند. يك گزارش در سال ۲۰۱۵ نشان داد كه دانش‌آموزان ناظر يك سخنراني، درطول يك ساعت به‌طور متوسط نزديك به ۱۰ مرتبه، چشم‌ها، بيني يا دهان خود را لمس كردند؛ هرچند پژوهشگران مطالعه نكردند كه آيا زدن عينك تفاوتي ايجاد مي‌كند يا نه.
دكتر ليزا ماراگاكيس، متخصص بيماري‌هاي عفوني و دانشيار پزشكي در دانشكده‌ي طب دانشگاه جانز هاپكينز، براي پژوهش تازه كه در نشريه‌ي چشم‌پزشكي جاما منتشر شده، يادداشتي نوشته و درباره‌ي تفسير نتايج پژوهش هشدار داده است. پژوهش انجام‌شده در چين مطالعه‌اي كوچك با شركت كمتر از ۳۰۰ مورد ابتلا به كوويد ۱۹ است. اين ميزان، درصد بسيار كوچكي از تقريبا ۳۰ ميليون مورد گزارش‌شده تاكنون درسرتاسر جهان را تشكيل مي‌دهد. نگراني ديگر اين است كه داده‌هاي مربوط به نزديك‌بيني در گروه مقايسه، از مطالعه‌اي گردآوري شده كه دهه‌ها قبل انجام شده است.
دكتر ماراگاكيس همچنين اشاره مي‌كند كه عوامل مختلفي ممكن است داده‌ها را مخدوش كرده باشد. همچنين احتمال دارد زدن عينك صرفا به متغير ديگري ارتباط دارد كه بر خطر ابتلا به كوويد ۱۹ تأثير مي‌گذارد. به‌عنوان مثال، ممكن است افراد عينكي درمقايسه با كساني كه عينك نمي‌زنند، سن بيشتري داشته باشند، محتاط‌تر باشند و درجريان شيوع بيماري بيشتر در خانه بمانند يا شايد افرادي كه توانايي تهيه‌ي عينك را دارند، به دلايل ديگر كمتر درمعرض تماس با ويروس بوده‌اند؛ مثلا برخورداري از امكان زندگي در فضاهاي خلوت‌‌تر.
ماراگاكيس، پژوهش اخير را صرفا يك مطالعه از اين نوع مي‌داند. او مي‌گويد: «باتوجه‌به آنكه در مراكز مراقبت‌هاي بهداشتي از محافظ چشم نظير شيلد صورت يا عينك ايمني استفاده مي‌كنيم، اين مطالعه تاحدي ازانديشه متخصصين زيستي پذيرفتني است. اما آنچه هنوز بايد مطالعه شود، اين است كه آيا محافظ چشم در محيطي عمومي، فراتر از ماسك و فاصله‌گيري فيزيكي هيچ محافظتي اضافه خواهد كرد يا نه. من فكر مي‌كنم اين مسئله هنوز مشخص نيست.
كاركنان مراقبت‌هاي بهداشتي روي چشمان خود تجهيزات ايمني مي‌زنند تا از آن‌ها دربرابر قطرات به‌پرواز درآمده دراثر سرفه يا عطسه و همچنين ذرات آئروسلي حفاظت كنند كه هنگام انجام برخي رويه‌هاي پزشكي نظير انتوباسيون (لوله‌گذاري) تشكيل مي‌شوند. بااين‌حال اگر افراد ماسك بزنند و فاصله‌ي فيزيكي را نيز در فضاهاي عمومي حفظ كنند، اين سطح اضافي از محافظت اغلب لازم نخواهد بود. اين احتمال نيز وجود دارد كه زدن عينك خطر ابتلا به بيماري را افزايش دهد؛ زيرا به‌گفته‌ي دكتر ماراگاكيس، برخي افراد هنگام زدن عينك به‌جاي لمس كمتر صورت، درواقع صورت خود را بيشتر لمس مي‌كنند.
دكتر توماس اشتاينمن، سخنگوي آكادمي چشم‌پزشكي آمريكا و استاد چشم‌پزشكي در مركز پزشكي MetroHealth در كليولند اوهايو مي‌گويد براي پي‌بردن به اينكه آيا تعداد بيماران عينكي كوويد ۱۹ در جمعيت‌هاي ديگر نيز واقعا كمتر است، مطالعات بيشتري بايد انجام شود. بااين‌حال، او اشاره مي‌كند كه مطالعه‌ي تازه نبايد موجب نگراني بين افراد غيرعينكي شود. دكتر اشتاينمن درعين‌حال استفاده از محافظ چشم يا محافظ صورت را براي افراد در برخي مشاغل نظير نيروهاي امدادي و مراقبان بيماران مفيد مي‌داند.
يافته‌ي پژوهش جديد همچنين پرسشي جالب‌توجه را مطرح مي‌كند؛ اينكه چشم‌ها چقدر ممكن است درگاه ورود ويروس باشند. ما از مدت‌ها پيش مي‌دانيم كه ويروس‌ها و ديگر ميكروب‌ها مي‌توانند ازطريق غشاهاي مخاطي صورت در چشم، بيني و دهان وارد بدن شوند. اما ازآنجا كه بيني گيرنده‌هاي فراواني دارد كه محيطي مطلوب براي تكثير ويروس و حركت آن به سمت دستگاه تنفسي به‌وجود مي‌آورند، ظاهرا نقطه‌ي ورود اصلي براي ويروس كرونا است.
بااين‌حال، پزشكان به وجود درصد كوچكي از بيماران با علائم چشم شامل التهاب ملتحمه يا قرمزي چشم پي برده‌اند كه نشان مي‌دهد ويروس مي‌تواند ازطريق چشم‌ها نيز وارد بدن شود. هرچند علائم چشم درمقايسه با ديگر نشانه‌ها نظير سرفه يا تب، كمتر رايج است، مطالعات مختلف گزارش داده‌اند كه ناراحتي‌هاي چشم بايد يكي از علائم عفونت كوويد ۱۹ درانديشه متخصصينگرفته شود.
ماه گذشته، پژوهشگران مطالعه‌اي با شركت ۲۱۶ كودك مبتلا به كوويد ۱۹ را گزارش دادند كه در ووهان بستري بودند،. ازبين اين بيماران، ۴۹ نفر يا نزديك به ۲۳ درصد موارد دچار علائم چشم نظير ترشحات ملتحمه، مالش چشم و احتقان ملتحمه بودند. اين كودكان علاوه بر قرمزي چشم، از خارش چشم، اشك بيش از حد، تاري ديد و احساس وجود جسم خارجي در چشم نيز رنج مي‌بردند.
هم انديشي ها