پژوهشگران توانايي انتقال ويروس كرونا خوكي به انسان را در مطالعهاي تازه نشان دادهاند
پژوهشي جديد از پژوهشگران دانشگاه كاروليناي شمالي نشان ميدهد سويهاي از ويروس كرونا كه اخيرا صنعت پرورش خوك را وحشتزده كرده، ممكن است پتانسيل انتقال به انسانها را نيز داشته باشد. اين سويه از ويروس كرونا كه ويروس كروناي سندرم حاد اسهال خوكي (SADS-CoV) نام دارد، از خفاشها منشا گرفته است و از زمانيكه براي اولينبار در سال ۲۰۱۶، كشف شد، گلههاي خوك در سراسر كشور چين را آلوده كرده است. شيوع چنين بيماري ميتواند موجب ويراني اقتصاد كشورهايي شود كه به صنعت خوك وابسته هستند.
در آزمايشهاي آزمايشگاهي تهديد احتمالي ويروس SADS-CoV براي انسان نشان داده شد و نتايج حاكياز آن بود كه ويروس مذكور ميتواند بهخوبي در سلولهاي كبد و ريه انسان و نيز سلولهاي مجاري هوايي تكثير پيدا كند. يافتههاي حاصل از اين آزمايشها در مجلهي PNAS منتشر شده است.
اگرچه ويروس SADS-CoV در همان خانواده از ويروسها قرار دارد كه بتاكروناويروس عامل بيماري تنفسي كوويد ۱۹ يعني ويروس SARS-CoV-2 در آن وجود دارد، ويروس SADS-CoV يك آلفاكروناويروس است كه موجب بروز بيماري گوارشي در خوكها ميشود. اين ويروس موجب اسهال و استفراغ شديد ميشود و خصوصا براي خوكهاي جوان كشنده است. ويروس SADS-COV همچنين از دو آلفاكروناويروس عامل سرماخوردگي انسان يعني HCoV-229E و HCoV-NL63 متفاوت است. رالف باريك، استاد همهگيرشناسي در دانشكده بهداشت عمومي جهاني در دانشگاه كاروليناي شمالي گفت:
درحاليكه بسياري از پژوهشگران روي پتانسيل ظهور بتاكروناويروسهايي مانند سارس و مرس متمركز هستند، باتوجهبه پتانسيل پرش سريع آلفاكروناويروسها ميان گونههاي مختلف، اين ويروسها نيز ممكن است به هماناندازه موجب ايجاد نگرانيهايي براي سلامتي انسان شوند.
درحاليكه تاكنون تأثيري از SADS-CoV در انسانها شناسايي نشده است، دنياگيري كوويد ۱۹ يادآور قدرتمندي در اين رابطه است كه بسياري از سويههاي ويروس كروناي يافتشده در جانوران، داراي پتانسيل آلوده كردن انسانها نيز هستند. اين اثر به سرريز (spillover) معروف است.
آزمايشگاه باريك با كيتلين ادواردز متخصص تحقيقات همهگيرشناسي روي مطالعهاي كار كرده است كه نشان ميدهد انسانها ممكن است نسبتبه سرريز SADS-CoV آسيبپذير باشند. ادواردز، نويسندهي نخست مقاله چندين نوع از سلولها را با آلوده كردن آنها با فرم مصنوعي از SADS-CoV مورد آزمايش قرار داد تا دريابد كه خطر آلودگي بينگونهاي تا چه اندازه بالا است. شواهد حاصل از اين مطالعه نشان ميدهد كه طيف وسيعي از سلولهاي پستانداران ازجمله سلولهاي اوليهي ريه و رودهي انسان دربرابر عفونت آسيبپذير هستند. بهگفتهي ادواردز، ويروس SADS-CoV برخلاف SARS-CoV-2 كه عمدتا سلولهاي ريه را آلوده ميكند، از سرعت رشد بالاتري در سلولهاي رودهاي انسان برخوردار است.
ايمني جمعي داراي حفاظت متقاطع اغلب مانع از اين ميشود كه انسانها به بسياري از ويروسهاي كرونايي كه در حيوانات يافت ميشوند، دچار شوند. اگرچه نتايج حاصل از آزمايشهاي انجامشده بهوسيلهي ادواردز و گروهش نشان ميدهد كه انسانها هنوز چنين ايمني را دربرابر SADS-CoV ايجاد نكردهاند. ادواردز گفت:
ويروس SADS-CoV از ويروسهاي كروناي خفاشها كه HKU2 ناميده ميشود، منشا گرفته است كه گروه ناهمگني از ويروسها با توزيع جهاني است. نميتوان پيشبيني كرد كه آيا اين ويروس يا سويهاي نزديكتر به HKU2 بتواند ظاهر شود و جوامع انساني را آلوده كند. اگرچه، دامنه وسيع ميزبانهاي SADS-CoV همراهبا توانايي تكثير آن در سلولهاي اوليه ريه و روده انسان نشاندهندهي خطر احتمالي رويدادهاي ظهور آينده در جوامع انساني و حيواني است.
ادواردز و همكارانش در پاسخ به يافتههاي حاصل از آزمايشها، داروي ضدويروس وسيعالطيف رمدسيوير را بهعنوان روش بالقوه درمان اين عفونت آزمايش كردند. داروي رمدسيوير با همكاري آزمايش باريك و شركت گيلياد براي مبارزه با تمام انواع شناختهشدهي ويروسهاي كرونا ازجمله SADS-CoV توسعه پيدا كرد. از اين دارو درحالحاضر براي درمان عفونتهاي كوويد ۱۹ در انسانها استفاده ميشود.
نتايج اوليه مطالعه نشان ميدهد كه داروي مذكور داراي فعاليت قوي دربرابر SADS-CoV است، گرچه ادواردز هشدار ميدهد كه براي تأييد يافتهها به انجام آزمايشهاي بيشتري روي انواع ديگر سلولها و آزمايشهاي حيواني نياز است. وي گفت: «دادههاي نويدبخش درمورد رمدسيوير گزينهي درماني بالقوهاي را درمورد يك رويداد سرريز انساني فراهم ميكند. ما توصيه ميكنيم كه هم كساني كه در مزارع خوك كار ميكنند و هم جوامع خوك بهطور مستمر براي نشانههاي عفونتهاي SADS-CoV تحت نظارت قرار گيرند تا از شيوعها و خسارات اقتصادي گسترده ممانعت شود.»
ويروس SADS-CoV همچنين ميتواند تهديدي براي اقتصاد آمريكا باشد كه يكسوم از توليد جهاني گوشت خوك را در سال ۲۰۱۹ از آن خود كرد. در سال ۲۰۱۲، صنعت خوك آمريكا بهوسيلهي ويروس كروناي خوكي متفاوتي كه از چين منشا گرفته بود، ويران شد. باريك گفت: «تعجبي ندارد كه ما بهدنبال شركايي براي مطالعه پتانسيل كانديداهاي واكسن SADS-CoV براي محافظت از خوكها هستيم. درحاليكه نظارت و جدا كردن زودهنگام تولهخوكهاي آلوده از خوكهاي بزرگ فرصتي براي كاهش شيوع گستردهتر و احتمال سرريز به جمعيتهاي انساني فراهم ميكند، واكسنها ميتوانند براي محدود كردن شيوع جهاني و رويدادهاي ظهور انساني آينده مهم باشند.»
هم انديشي ها