آيا عصر تميزكاري بيش از حد براي زدودن ويروس كرونا به پايان رسيده است؟
طبق آخرين بهروزرساني در وبسايت مركز كنترل و پيشگيري از بيماري ايالات متحده (CDC)، ويروس جديد كرونا بهراحتي از طريق لمس سطوح يا اشياي آلوده منتقل نميشود و اينگونه به انديشه متخصصين ميرسد كه دورهي تميزكاري بيش از حد به دليل وجود كرونا به پايان رسيده است. در هفتههاي اخير، CDC با اذعان به آنچه دانشمندان ماهها است روي آن توافق دارند، اعلام كرد كه خطر ابتلا به ويروس كرونا از روي سطوح، بسيار كم است. به گفتهي CDC، ويروس كرونا بهآساني و به شكلي پايدار از فردي به فرد ديگر منتقل ميشود و انتقال فردبهفرد ريشهي اصلي انتقال است. در واقع ويروس از روشهاي ديگر مانند لمس سطوح يا اشياي آلوده بهآساني منتقل نميشود.
ممكن است كوويد ۱۹ به روشهاي ديگري مانند لمس سطوح يا اشياء و سپس لمس دهان، بيني، چشم يا بين حيوانات منتقل شود؛ اما اين روشها ريشههاي اصلي انتقال نيستند. به گزارش نيويورك تايمز، بهار گذشته كه ويروس كرونا در ايالات متحدهي آمريكا شروع به گسترش و پيشروي كرد، بسياري از متخصص كارشناسان در مورد خطر انتقال اين ويروس از روي سطوح هشدار دادند.
محققان گزارش دادند كه ويروس ميتواند تا روزها روي پلاستيك يا فولاد ضد زنگ زنده بماند. در همين راستا مركز كنترل و پيشگيري از بيماريها توصيه كرد كه اگر كسي يكي از اين سطوح آلوده را لمس و سپس چشم، بيني يا دهان خود را لمس كند، ميتواند به ويروس كرونا مبتلا شود.
مردم سرتاسر دنيا در ادامهي صحبتهاي متخصص كارشناسان، با پاك كردن مواد غذايي و تمام ابعاد زندگي خود بهنوعي به آنها پاسخ دادند. آنها قفسههاي داروخانهها را از دستمال كاغذي خالي كردند. خريدهاي خود را پيش از استفاده با الكل «ساييدند»، برخي حتي شروع به پخت نان در خانه كردند و شهرداريها به سراغ ضد عفوني كردن واگنهاي مترو و دستگاههاي خودپرداز رفتند.
اما عصر «تئاتر بهداشتي» و تميزكاري بيشازحد سطوح ممكن است به پايان رسيده باشد. CDC بهتازگي دستورالعملهاي تميزكاري سطوح خود را بهروز و خاطرنشان كرده كه خطر ابتلا به ويروس در تماس با سطح آلوده كمتر از يك در ۱۰ هزار است. دكتر راشل والنسكي، مدير CDC، در جلسهي توجيهي كاخ سفيد اعلام كرد كه افراد ميتوانند از طريق تماس با ويروسي كه روي سطوح و اشيا آلوده به كوويد ۱۹ باشد، آلوده شوند؛ اما شواهد نشان داده كه خطر ابتلا به كوويد ۱۹ و انتقال عفونت از اين راه واقعا كم و بسيار پايين است.
دانشمندان معتقدند كه پذيرش اين موضوع از مدتها پيش به تأخير افتاده است. لينسي مار، متخصص ويروسهاي قابل انتقال از طريق هوا در دانشگاه ايالتي و مؤسسهي پلي تكنيك ويرجينيا، ميگويد: «ما مدتها است از اين موضوع باخبر هستيم كه هنوز مردم تمركز زيادي روي تميز كردن سطوح دارند؛ اما هيچ شواهدي وجود ندارد كه نشان بدهد كسي با لمس يك سطح آلوده، مبتلا به كرونا و آلوده به ويروس كوويد ۱۹ شده است.»
در روزهاي ابتدايي شيوع كرونا، بسياري از متخصصان معتقد بودند كه ويروس در درجهي اول از طريق قطرات تنفسي بزرگ گسترش پيدا ميكند. اين قطرات براي عبور از فواصل طولاني در هوا بسيار سنگين هستند؛ اما ميتوانند روي اجسام و سطوح بيفتند و همانجا بمانند. بهدنبال اين اطلاعات، منطقي به انديشه متخصصين ميرسيد كه افراد روي شستوشوي هر سطحي كه ميبينند، متمركز شوند. در اين دوران تميز كردن سطوح عملي بسيار آشنا بود و تمام افراد ميدانستند چگونه اين كار را انجام بدهند؛ عملي كه باعث ميشد مردم احساس امنيت بيشتري داشته باشند.
CDC: براي پايين نگه داشتن احتمال انتقال از طريق سطوح، تميز كردن آنها با آب و صابون ساده كافي است
اما در طول سال گذشته بهطور فزايندهاي روشن شده است كه ويروس در درجهي اول از طريق هوا در قطرات بزرگ و كوچك پخش ميشود و ميتواند براي مدت طولانيتري در هوا باقي بماند؛ بنابراين پاك كردن دستگيرههاي در و صندليهاي مترو كمك چنداني به امنيت مردم در ابتلا نشدن به ويروس كرونا نميكند.
امانوئل گلدمن، ميكروبيولوژيست از دانشگاه راتگرز كه تابستان سال گذشته خطر انتقال ويروس كرونا از سطح را بيش از حد زياد اعلام كرده بود، اكنون ميگويد پايه و اساس علمي براي نگراني در مورد سطوح بسيار ناچيز است؛ زيرا در حال حاضر ثابت شده كه كرونا ويروسي است كه از طريق تنفس به آن مبتلا ميشويد، نه لمس كردن.
CDC پيشتر تصديق كرده بود كه سطوح، اصليترين روش انتشار ويروس نيستند؛ اما اظهارات اين آژانس در هفتهي گذشته فراتر رفت. دكتر جوزف آلن، متخصص ايمني ساختمان در دانشكده بهداشت عمومي هاروارد، ميگويد: «مهمترين قسمت اين بهروزرساني در اين لحظات اين است كه CDC بهوضوح اطلاعرساني صحيح را براي مردم انجام ميدهد؛ چون اين پيامي نيست كه از سال گذشته بهوضوح اعلام شده باشد.»
به گفتهي جوزف آلن، ابتلا به ويروس از روي سطوح از انديشه متخصصين تئوري امكانپذير است؛ اما رخ دادن آن نيازمند وقوع چندين بدشانسي متوالي است. براي مثال لبايده بسياري از ذرات ويروسي عفوني خيلي تازه روي يك سطح رسوب كنند و سپس مقدار نسبتاً زيادي از آنها بهسرعت به دست كسي و سپس بهصورت او منتقل شوند؛ به همين دليل وجود ويروس در يك سطح، لاخبار تخصصيا با خطر برابر نيست.
در بيشتر موارد، تميز كردن سطوح با آب و صابون ساده علاوه بر شستن دست و ماسك زدن براي پايين نگه داشتن احتمال انتقال در سطوح كافي است. دستورالعمل تميزكاري در CDC نيز خاطرنشان ميكند كه در بيشتر سناريوها و محيطهاي روزمره، مردم نيازي به استفاده از ضدعفونيكنندههاي شيميايي ندارند. دونالد ميلتون دانشمند آئروسل در دانشگاه مريلند نيز دربارهي اعلام جديد اين آژانس معتقد است كار مفيدي كه اين سازمان انجام داده اين است كه به ما ميگويد چه كاري لازم نيست انجام بدهيم؛ زيرا اسپري كردن زياد مواد شيميايي قطعا كار مفيدي نيست.
CDC: ضد عفونيكردن با مواد شيميايي فقط در محيطهاي داخلي، مدارس و خانههايي كه در ۲۴ ساعت گذشته مورد مشكوك يا تأييدشدهي كوويد۱۹ وجود داشته باشد، توصيه ميشود
اما در اين دستورالعملها ذكر شده است اگر كسي كه داراي كوويد ۱۹ بود، در يك روز خاص در يك مكان خاص حضور داشت، اين منطقه بايد هم تميز و هم ضدعفوني شود. دكتر والنسكي در جلسهي توجيهي كاخ سفيد گفت اعلام كرد كه در حال حاضر ضدعفونيهاي شيميايي فقط در محيطهاي داخلي، مدارس و خانههايي كه در ۲۴ ساعت گذشته مورد مشكوك يا تأييدشدهي كوويد ۱۹ وجود داشته باشد، توصيه ميشود.
همچنين در اكثر موارد استفاده از دستگاه ضدعفونيكننده در سطح وسيع يا سمپاشي الكترواستاتيك بهعنوان يك روش اصلي ضدعفوني كردن، توصيه نميشود؛ زيرا بايد خطرات ايمني را نيز در انديشه متخصصين گرفت. همچنين اين دستورالعملهاي جديد نظافت، در مراكز بهداشتي و درماني كه ممكن است به تميز كردن و ضد عفوني شديدتري نياز داشته باشد، اعمال نميشود.
ساسكيا پوپسكو، اپيدميولوژيست بيماريهاي عفوني در دانشگاه جورج ميسون نيز دراينباره اعلام كرد كه از ديدن راهنماي جديد كه نشاندهندهي دادههاي تكامليافتهي انسان در مورد انتقال ويروس در دوران شيوع كرونا است، خوشحال است. بااينحال ادامهي انجام برخي از تميزكاريهاي منظم و حفظ روشهاي شستن دست براي كاهش خطر ابتلا به نهتنها ويروس كرونا، بلكه ساير عوامل بيماريزايي كه ممكن است در يك سطح خاص باقي بمانند، همچنان اهميت دارد.
دكتر جوزف آلن معتقد است كه مسئولان مدرسه و مكانهاي تجاري نيز نسبت به دستورالعملهاي بهروزشده كه به آنها امكان ميدهد برخي از روشهاي تميزكاري فشردهي خود را ناديده بگيرند، ابراز آرامش كردند. در همين راستا، مدارس، مشاغل و ساير مؤسساتي كه ميخواهند مردم را ايمن نگه دارند، بايد توجه خود را از سطح به كيفيت هوا معطوف كنند و براي بهبود تهويه و فيلتراسيون سرمايهگذاري كنند.
دكتر آلن با اشاره به اينكه تمركز نابجا روي تميز كردن سطوح، هزينههاي بالايي برجاي گذاشته است، اعلام كرد كه اين دستورالعمل بايد پاياني بر تميزكاري عميق سطوح باشد. تميزكاريهايي كه منجر به زمينهاي بازي بسته، برداشتن تور از زمينهاي بسكتبال، قرنطينهي جزوه رايگانها در جزوه رايگانخانه، روزهاي ازدسترفته در مدرسه براي تميز كردن عميق و حتي منجر به عدم اشتراك مداد در ميان دانشآموزان شده، همان تئاتر بهداشتي است و نتيجهي مستقيم طبقهبندي نشدن سطوح بهعنوان يك روش انتقال بسيار كمخطر است.
هم انديشي ها