اينترنت اشيا چيست؟ از تاريخچه تا انواع متخصصد آن
تعريف بروس اشناير، متخصص امنيت سايبري، از اينترنت اشيا در كنفرانس امنيت اطلاعات اروپا در لندن اين بود:
اينترنت اكنون فكر ميكند، حس ميكند و عمل ميكند و از انديشه متخصصين من اين تعريف يك ربات است. به انديشه متخصصين من، تعريف درست از اينترنت اشيا بهطور كلي اين است كه ما داريم بدون اينكه خودمان متوجه باشيم، يك ربات به اندازه كل دنيا ميسازيم.
براي اين متخصص امنيت سايبري، اينترنت اشيا دقيقا شبيه ربات است؛ اما با اين تفاوت كه اين ربات به جاي محدود بودن به محفظه فلزي خود، در مقياس جهاني حضور دارد، سيستمهاي كنترل و پردازندههاي آن در سراسر دنيا پراكنده است و توسط سازمانهايي با اهداف و ايدههاي متفاوت ساخته و كنترل ميشود.
تصور رباتي غولپيكر به اندازه كل دنيا كه هر بخشي از آن تحت كنترل سازمان متفاوتي است، بدون شك ترسناك و آخرالزماني است؛ اما آيا واقعا لازم است از اينترنت اشيا ترسيد؟
اينترنت اشيا چيست؟
اينترنت اشيا (Internet of Things يا به اختصار IoT) به ميلياردها دستگاه فيزيكي در سراسر جهان گفته ميشود كه به اينترنت متصل هستند و اطلاعات را جمعآوري ميكنند و با متخصص و ساير دستگاههاي متصل به اشتراك ميگذارند.
تقريبا هر چيزي كه بتواند به شبكه اينترنت متصل شود، بخشي از اينترنت اشيا است. در خانه هوشمند، اين گجتهاي مجهز به اينترنت ما را از شر انجام كارهاي خانه رها ميكنند، كمي از وقت باارزشمان را به ما بازميگردانند و به زندگي روزمره و خاكستري ما، رنگ و لعاب هيجانانگيزتري ميبخشند.
اما اينترنت اشيا چيزي فراتر از گرم كردن فر با صدا يا خاموش كردن چراغها با موبايل هوشمند است. هدف اصلي اينترنت اشيا اين است كه با نصب حسگر روي هر چيزي در دنيا و ترجمه آن به زبان ديجيتال، كامپيوترها را در تماس مستقيم با محيط فيزيكي اطراف ما قرار بدهد.
به عبارت ديگر، اگر در واقعيت مجازي اين ما انسانها هستيم كه به دنياي ديجيتال كامپيوترها قدم ميگذاريم، در اينترنت اشيا اين دنياي ديجيتال است كه وارد جهان فيزيكي ما ميشود.
در اينترنت اشيا دنياي ديجيتال وارد جهان فيزيكي ما ميشود
دستگاههاي متصل به اينترنت ميتوانند راهي براي پيشبيني در مورد همه چيز، از رفتار مصرفكننده گرفته تا وقايع آبوهوايي، باشند؛ اما اين دستگاهها در عين حال دسترسي هكرها به فضاي خصوصي افراد براي سرقت و فاش كردن اطلاعات شخصي آنها را آسانتر ميكنند. بسته به اينكه از چه كسي بپرسيد، اينترنت اشيا قرار است آينده تكنولوژي را دگرگون كند يا همچون ربات غولپيكر افسارگسيختهاي، پايان عصر تكنولوژي بشر را رقم بزند.
تاريخچه اينترنت اشيا
اينترنت اشيا داستان پيدايش جالبي دارد. شايد اولين نمونهاي كه بتوان واقعا نام اينترنت اشيا را روي آن گذاشت، دستگاه وندينگ حاوي قوطيهاي كوكاكولا بود كه در دهه ۸۰، يعني بيش از ده سال قبل از اينكه نام اينترنت اشيا روي اين تكنولوژي گذاشته شود، در دانشگاه كارنگي ملون در پيتسبورگ پنسيلوانيا قرار داشت. يكي از دانشجويان اين دانشگاه به نام ديويد نيكولز از اينكه مجبور بود براي خريد نوشيدني، هر بار مسيري طولاني را از دفتر خود تا اين يخچال طي كند، خسته و كلافه شده بود و در اغلب اوقات هم وقتي به يخچال ميرسيد، از نوشابه خبري نبود يا كاملا گرم بود.
اينترنت اشيا از يخچال كوكاكولا دانشگاه شروع شد
ذهن نيكولز مدتها درگير اين ماجرا بود كه ناگهان اولين دستگاه وندينگي را كه با كامپيوتر كنترل ميشد و در دانشگاه استنفورد قرار داشت، به ياد آورد و متوجه شد تكنولوژي كه براي حل اشكال يخچال كوكاكولا دانشگاه خود به دنبال آن بود، از پيش وجود داشته است.
چند روز بعد، نيكولز به همراه چند نفر از دوستانش، سيستمي براي اتصال به دستگاه وندينگ از طريق آرپانت (پيشدرآمد اينترنت امروزي) طراحي كرد كه به كمك آن ميتوانستند از راه دور وضعيت موجودي يخچال را مطالعه كنند (مثلاً ببينند آيا در يخچال نوشيدني موجود است يا اينكه نوشيدني خنك است). از انديشه متخصصين بسياري، اين دستگاه وندينگ اولين دستگاه واقعي اينترنت اشيا بود.
اما در سال ۱۹۹۹ بود كه نام «اينترنت اشيا» توسط كوين اشتون، يكي از بنيانگذاران گروه پژوهشي Auto-ID Labs در دانشگاه MIT، ابداع شد.
اشتون آن زمان در شركت Procter & Gamble مسئول راهاندازي خط توليد لوازم آرايشي بود. او هر بار كه به مغازه لوازم آرايشي محل ميرفت، متوجه ميشد رژ لب قهوهاي در قفسهها يافت نميشود. مسئولان زنجيره تأمين به او ميگفتند اين رنگ رژ در انبار موجود است؛ اما اشتون نياز داشت بداند اين رژها دقيقا كجا بودند، چه اتفاقي برايشان ميافتاد و چرا مغازه نميتوانست از آنها به تعداد كافي داشته باشد؛ اما كسي جواب اين سؤالها را نميدانست.
اصطلاح اينترنت اشيا توسط كوين اشتون در سال ۱۹۹۹ ابداع شد
تقريبا همزمان با اين ماجرا، برچسبهاي RFID توسعه يافتند. اين تگها داراي تراشههاي ريزي بودند كه به كمك امواج راديويي ميتوانست دادههاي بسيار كمحجمي را بهطور بيسيم منتقل كند. هنگامي كه اشتون داشت در مورد «اينترنت اشيا» براي شركت Procter & Gamble سخنراني ميكرد، پيشنهاد داد از اين تگها براي محصولات شركت استفاده شود تا از اين طريق اجناس در طول زنجيره تأمين بهآساني شناسايي و رديابي شوند.
آن روزها كلمه «اينترنت» تازه بر سر زبانها افتاده بود و هر كس با شنيدن آن هيجانزده ميشد. اشتون هم از اين موقعيت استفاده كرد و براي جلب انديشه متخصصين مديران شركت، در عنوان سخنراني خود از كلمه «اينترنت» استفاده كرد.
اشتون در گفتگويي با ZDNet، اينترنت اشيا را اينگونه معرفي كرده بود:
اينترنت اشيا بههمپيوستگي فرهنگ بشر، يعني همان اشياي ما را، با بههمپيوستگي سيستم اطلاعات ديجيتال ما، يعني همان اينترنت، پيوند ميدهد. اينترنت اشيا يعني اين.
اشتون بعد از سخنراني سرنوشتساز «اينترنت اشيا» براي Procter & Gamble، براي مديران سازمانهاي مختلف، درباره متخصصد تكنولوژي RFID صدها سخنراني ارائه داد و بهخصوص بر قابليت تراشه RFID به برقراري ارتباط با دستگاهها از طريق شبكه بيسيم تأكيد كرد.
تا سال ۲۰۰۳، شركتي كه اشتون تأسيس كرد، ۱۰۳ حامي مالي و چندين شعبه در سراسر جهان داشت و تعهد اين شركت به استانداردهاي RFID كمك كرد هر بسته هوشمند بتواند با شبكههاي تأمينكننده و خردهفروشان در ارتباط باشد. با گذشت زمان، بازار اجناس هوشمند توسعه يافت، سرمايهگذاريهاي بيشتري در اين حوزه صورت گرفت و تراشهها بهتر و ارزانتر شدند.
اواخر دهه ۲۰۰۰ تا اوايل دهه ۲۰۱۰، شركتهاي مختلف در سراسر جهان به همان اندازه كه اكنون براي هوش مصنوعي و يادگيري ماشين اشتياق دارند، نسبت به اينترنت اشيا هيجانزده ميشدند.
شركت IBM (داستان برند IBM) در همين زمان كار روي كمپين Smarter Planet را با هدف رشد اقتصادي و توسعه پايدار آغاز كرد. مككنزي (McKinsey)، معتبرترين شركت مشاور مديريت جهاني، شروع به نوشتن گزارشهايي درباره وضعيت تكنولوژي اينترنت اشيا كرد. سيسكو (داستان برند سيسكو) بزرگترين كمپاني مطرح در حوزه تجهيزات شبكه، در سال ۲۰۱۱ اعلام كرد اينترنت اشيا بين سالهاي ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ «متولد» شده است؛ يعني زماني كه تعداد دستگاههاي متصل به اينترنت از تعداد افراد زنده روي كره زمين بيشتر شد. در همان سال، گارتنر، شركت پژوهشي آمريكايي، براي اولين بار اين پديده جديد را به فهرست تكنولوژيهاي نوظهور خود اضافه كرد.
شركت سيسكو اعلام كرد اينترنت اشيا بين سالهاي ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ «متولد» شده
كمي بعد، استارتاپهاي اينترنت اشيا از گوشه و كنار سر برآوردند. استارتاپ Nest Labs در سال ۲۰۱۰ شروع به توليد ترموستات و آشكارساز دود هوشمند مجهز به حسگر و وايفاي با قابليت يادگيري كرد. در سال ۲۰۱۴، گوگل اين استارتاپ را به ارزش ۳٫۲ ميليارد دلار خريد و شايد بتوان گفت اين همان لحظهاي بود كه اينترنت اشيا توجه عموم مردم را به خود جلب كرد. با ظهور دستيارهاي صوتي هوشمند الكسا و گوگل هوم، حضور دستگاههاي اينترنت اشيا در خانههاي مردم هر روز پررنگتر و عاديتر شد.
پيشبيني شده تا سال ۲۰۳۰، تعداد دستگاههاي اينترنت اشيا به ۳۰ ميليارد خواهد رسيد و اين رقم، افزايش ۶۸ درصدي را در مقايسه با سال ۲۰۲۰ نشان ميدهد.
كاربرد اينترنت اشيا
تقريبا تمام اجسام فيزيكي ميتوانند به دستگاه اينترنت اشيا تبديل شوند، به شرط اينكه قابليت اتصال به اينترنت داشته تا از اين طريق كنترل شوند يا با متخصص و دستگاههاي ديگر، اطلاعات رد و بدل كنند.
در حوزه اينترنت اشيا احتمالا نام يخچال هوشمند زياد به گوشتان خورده است؛ پس بيايد يكي از جالبترين متخصصدهاي اينترنت اشيا را با يخچال هوشمند توضيح دهيم. فرض كنيد در حال بازگشت از محل كار هستيد. خودرو شما به موبايل هوشمندتان متصل است و اين موبايل به يخچال هوشمند شما در خانه وصل است.
در اين لحظه يخچال، پيغامي به موبايل شما ميفرستد و شما را از تمام شدن شير آگاه ميكند. اين پيام روي داشبورد خودروي متصل شما به نمايش درخواهد آمد و به شما نزديكترين سوپرماركت را براي خريد شير روي نقشه نشان ميدهد. قفسههاي سوپرماركت هم متصل هستند و حالا روي داشبورد خودرو با اين پيام روبهرو ميشويد كه سوپرماركت، برند شير مورد علاقه شما را موجود دارد. اينترنت اشيا يعني اين.
كاربرد اينترنت اشيا در محل كار شامل سيستمهاي رديابي موجودي انبار است تا هر موقع با كمبود محصول مواجه شديد، شما را در جريان بگذارد و بهصورت خودكار محصولات جديد را سفارش بدهد. نمونه ديگري از اينترنت اشيا در محيط كار، ميزهاي هوشمندي است كه به متخصصاني كه به مدت طولاني روي صندلي نشستهاند هشدار ميدهد تا از جاي خود بلند شوند. اسپيكرهاي هوشمند مخصوص محيط كار، نظير Alexa for Business، متخصصان را قادر ميسازد تنها به كمك صداي خود تجهيزات ويدئوكنفرانس را روشن كنند، تقويم را مطالعه كنند، زماني را براي برگزاري جلسه تعيين كنند و اتاق كنفرانس خالي پيدا كنند.
در حوزه صنايع مانند بخش توليد، حسگرهاي اينترنت اشيا در ماشينآلات، تجهيزات، خطوط توليد، انبارها و وسايل نقليه ميتوانند دادههاي جمعآوريشده را در قالب گزارشهاي تعمير و نگهداري در لحظه منتقل كنند تا اگر دستگاهي دچار اشكال شد يا قطعهاي نياز به تعويض داشت، سازمان بلافاصله در جريان قرار بگيرد. با داشتن چنين سيستم پيشرفتهاي، قطعه معيوب بيدرنگ شناسايي ميشود تا مهندسان پيش از بروز هرگونه اختلال در كار، تعميرات لازم را روي آن انجام بدهند.
تگها و حسگرهاي مجهز به اينترنت اشيا در زنجيره تأمين نيز بسيار مفيد هستند. از كارخانه تا كاميون تا انبار تا مغازه، اينترنت اشيا ميتواند به سازمانها، تصويري متمركز و واحد از محل دقيق تمام محصولات، نحوه توليد آنها، سرعت حملونقل آنها و سرعت فروش آنها ارائه بدهد.
در بخش مراقبتهاي بهداشتي، همه چيز از حسگرهاي بلعيدني گرفته تا دستگاههاي استنشاقي متصل و لنزهاي تماسي اكنون بخشي از اينترنت اشيا شدهاند و بيماران و متخصصان حوزه بهداشت را نسبت به اتفاقات داخل بدن، وضعيت سلامت و نحوه مصرف داروها آگاه ميكنند.
از بُعد سادهتر، ميتوان به اينترنت اشيا به شكل لامپي نگاه كرد كه با موبايل هوشمند روشن و خاموش ميشود؛ سيستم دماي هوشمند كه به كمك حسگرهاي كار گذاشتهشده در سراسر خانه، حضور ساكنان را در اتاقها تشخيص ميدهد و دما را با حضور آنها و متناسب با علاقه آنها تنظيم ميكند؛ اسباببازي هوشمندي كه بهطور بيسيم به ديتابيس الكترونيك متصل ميشود و با قابليت تشخيص صدا و تصوير، به سؤالات و درخواستهاي كودكان پاسخ ميدهد.
در ابعاد بزرگتر، اينترنت اشيا را ميتوان در موتور جتي يافت كه با هزاران حسگر براي جمعآوري و انتقال داده پر شده است. حتي در مقياسي بزرگتر از اين، پروژههاي مربوط به شهرهاي هوشمند، تمام نقاط شهر را با حسگر ميپوشانند تا درك و كنترل انسان را بر محيط اطراف خود افزايش بدهند.
نحوه كار اينترنت اشيا
ميتوان گفت متخصصد اينترنت اشيا در تمام صنايع بيانتها است و اين تكنولوژي بدون شك پتانسيل بسيار بيشتري از يخچال هوشمند دارد. اما اينترنت اشيا چگونه كار ميكند و مؤلفههاي اصلي اين سيستم چيست؟
براي اينترنت اشيا اولين چيزي كه نياز داريد، حسگرها و دستگاههايي با قابليت جمعآوري، ذخيره، انتقال و دريافت داده است. مولفه بعدي اتصال است؛ دادههاي جمعآوريشده بايد بين دستگاههاي مختلف مبادله شود و در واقع بين آنها ارتباط برقرار شود؛ عاملي كه اين ارتباط را ممكن ميكند، اينترنت است.
بهطور معمول، حسگرها و دستگاههاي اينترنت اشيا با اپليكيشنها و سرويسهايي كه در فضاي ابري هستند، ارتباط برقرار ميكنند و اگر اين امر از طريق اينترنت عمومي حاصل نشود، بسته به مدل فضاي ابري، از طريق شبكه اينترنت خصوصي صورت ميگيرد.
مرحله بعدي پردازش داده است. بعد از اينكه دادههاي جمعآوريشده از دستگاه به فضاي ابري منتقل شد، نرمافزار نصبشده، شروع به تجزيه و تحليل آنها ميكند. مثلاً دادههاي منتقلشده از سيستم تهويه مطبوع هوشمند در خانه براي مطمئن شدن از اينكه دما در محدوده قابلقبولي است، آناليز ميشود.
اما ارزش و مزاياي واقعي اينترنت اشيا در بخش سيستمها و اپليكيشنهاي صنعتي نهفته است؛ زيرا در اين بخش، تعداد بسيار قابل توجهي دستگاه با قابليت جمعآوري و انتقال داده، اطلاعات حياتي و در لحظه را در مورد وضعيت كسبوكار ارائه ميدهند.
هوش مصنوعي و اينترنت اشيا
اينروزها كه همهجا صحبت از هوش مصنوعي است و چتبات ChatGPT و مولد تصوير Midjourney هوش از سر متخصصان اينترنتي بردهاند، سوالي كه مطرح ميشود ارتباط هوش مصنوعي با اينترنت اشيا است. در دو سال گذشته، سرمايهگذاري و تصاحب استارتاپهايي كه اين دو حوزه را با هم ادغام كردهاند، بهطرز چشمگيري افزايش داشته است. شركتهاي ارائهدهندهي پلتفرمهاي IoT اكنون قابليتهاي هوش مصنوعي نظير تحليلهاي مبتنيبر يادگيري ماشين ارائه ميدهند.
مهمترين متخصصد هوش مصنوعي در حوزهي اينترنت اشيا توانايي اين تكنولوژي در آناليز بسيار سريع داده است. يادگيري ماشين كه نوعي تكنولوژي هوش مصنوعي است، توانايي شناسايي خودكار الگوها و ناهنجاري دادههاي توليدشده توسط حسگرها و دستگاههاي هوشمند ازجمله اطلاعات مربوط به دما، فشار، رطوبت، كيفيت هوا و غيره را ارائه ميدهد. درمقايسه با ابزارهاي سنتي كه معمولا عبور از آستانههاي عددي را نظارت ميكنند، روش يادگيري ماشين ميتواند پيشبينيهاي عملياتي را تا ۲۰ برابر زودتر و دقيقتر انجام دهد.
يادگيري ماشين پيشبينيهاي عملياتي را ۲۰ برابر زودتر و دقيقتر از روشهاي سنتي انجام ميدهد
ساير فناوريهاي هوش مصنوعي مانند تشخيص گفتار و بينايي ماشين نيز ميتوانند به تجزيهوتحليل دادههايي كه پيشتر به نظارت انساني نياز داشت، كمك كنند.
استفاده از هوش مصنوعي در IoT شركتها را قادر ميسازد تا از خرابيهاي غافلگيركننده جلوگيري كنند، كارايي عملياتي را افزايش دهند، محصولات و سرويسهاي جديدي توليد كنند و مديريت ريسك را بهبود بخشند. دركل، اعتقاد بسياري از متخصص كارشناسان اين حوزه اين است كه آيندهي اينترنت اشيا، تكنولوژي هوش مصنوعي است.
اينترنت اشيا و اينترنت رفتارها
از انديشه متخصصين برخي، اينترنت رفتارها (Internet of Behaviors يا به اختصار IoB) نسل بعدي اينترنت اشيا و بهعبارت ديگر، آيندهي اينترنت است. تمام دستگاههاي هوشمندي كه بخشي از اينترنت اشيا را تشكيل ميدهند و تمام دادههاي ريز و درشتي كه بهطور ۲۴ ساعته از متخصصان جمعآوري ميشوند، در نهايت به حوزهي بزرگتري بهنام «اينترنت رفتارها» ختم ميشوند؛ جايي كه اين حجم بينهايت عظيم از دادههاي جمعآوري شده و الگوهاي رفتاري پيشبيني شده سرانجام اكثر جنبههاي زندگي ما را كنترل خواهند كرد.
اينترنت رفتارها قدم بعدي در حوزهي جمعآوري و تجزيه و تحليل دادههايي است كه دستگاههاي اينترنت اشيا جمعآوري كردهاند. IoB تلاش ميكند تا از مانديشه متخصصين روانشناسي به اين سؤال كه چطور دادهها را تحليل كند و چطور از اين دانش براي توسعهي محصولات جديد و مشتريپسند استفاده كند، پاسخ دهد.
طبق پيشبيني گارتنر، بيش از نيمي از جمعيت جهان تا سال ۲۰۲۵ با سيستم اينترنت رفتارهاي دولتها و شركتهاي خصوصي در تعامل خواهند بود. گارتنر همچنين معتقد است اگر پروژههاي مبتني بر اينترنت رفتارها ارزش افزودهاي به متخصص ارائه ندهند يا از پس برطرف كردن دغدغههاي حريم شخصي متخصصان برنيايند، كل مفهوم IoB با شكست روبهرو ميشود.
خطرات اينترنت اشيا
اينترنت اشيا تمام مزاياي اينترنت را به وسايلي مثل لامپ و ترموستات عرضه كرد؛ اما در عين حال، تمام اشكالات اينترنت را هم با خود به همراه آورد. حالا كه اسپيكرها، تلويزيون، يخچال، ساعت زنگدار، مسواك، لامپ، زنگ در، پيجر اتاق كودك و دوربينهاي مداربسته به وايفاي متصل شدهاند، تقريبا هر دستگاهي در خانه در معرض حمله سايبري قرار دارد و حتي ممكن است بهطور كامل از كار بيفتد.
اگر اينترنت قطع شود، دستگاه متصل نيز از كار ميافتد. اگر اشكال روتر داشته باشيد، ديگر نميتوانيد از سيستم گرمايشي هوشمند خود استفاده كنيد يا حتي در هوشمند خانه را باز كنيد. بسياري از اين وسايل از طريق نرمافزارهايي اجرا ميشوند كه اگر شركت سازندهي آن ورشكست شود يا نرمافزار را ديگر بهروزرساني نكند، گجت هوشمند شما نيز ممكن است به قطعه پلاستيكي بيمصرفي تبديل شود.
اينها به كنار، اتصال دستگاهها به اينترنت، آنها و هر وسيلهي ديگر متصل به شبكهي وايفاي شما را در معرض حمله سايبري قرار ميدهد. لارا دنارديس در جزوه رايگان «اينترنت در همه چيز» اين تهديد امنيت سايبري را بزرگترين مسئلهي حقوق بشر زمان ما ناميده است.
خطر هك شدن دستگاههاي اينترنت اشيا فقط در حد شوخي چند نفر براي بر هم زدن دور ماشين لباسشويي هوشمند يا نفوذ به دوربين گوگل نست براي فرستادن پيغامي براي عضويت در فلان كانال يوتيوب نيست (اين اتفاق واقعا افتاده است)؛ بلكه به اين فكر كنيد كه اگر درِ هوشمند خانه شما هك شود، افراد غريبه ميتوانند بهراحتي وارد خانه شوند. اگر چند هزار آبگرمكن هوشمند همزمان هك شوند، برق كل شهر ممكن است قطع شود. تنها وجود يك دستگاه آسيبپذير كافي است تا امنيت كل شبكه به خطر بيفتد.
تهديدي كه متوجه دستگاههاي متصل به اينترنت است، فقط به اين خاطر نيست كه آنها به اينترنت متصل هستند، بلكه به اين خاطر است كه در توليد اين محصولات، مسائل امنيتي هميشه در اولويت سازندگان نبوده.
مثلاً در سال ۲۰۱۶، بدافزاري به نام Mirai به بيش از ۶۰۰ هزار دستگاه اينترنت اشيا آسيبپذير نفوذ كرد تا حملهي DDoS گستردهاي را ترتيب بدهد. سال بعد، حمله سايبري موسوم به Krack تقريبا هر دستگاه متصل به اينترنت را آلوده كرد. اين حمله كاملا فلجكننده بود و دفاع در برابر آن بسيار دشوار؛ به اين خاطر كه اينترنت اشيا در سيستمعاملهاي بسيار متفاوتي حضور دارد. وقتي ويروسي به موبايل هوشمند يا كامپيوتر حمله ميكند، توسعهدهندگان نرمافزار بهسرعت براي مقابله با آن پچ امنيتي عرضه ميكنند؛ اما وسايلي مانند روترها يا زنگ درهاي هوشمند، معمولا بهروزرسانيهاي نرمافزاري مورد نياز براي محافظت در برابر آسيبپذيريها را دريافت نميكنند.
اشناير: اينترنت اشيا در نهايت به رباتي غولپيكر و ناامن تبديل ميشود
به قول اشناير، ظهور شبكه جهاني اينترنت اشيا در نهايت به شكلگيري رباتي غولپيكر و متصل به اينترنت در مقياس جهاني منجر ميشود كه به قدري گوناگون و ناامن است كه اگر براي آن قوانيني تنظيم نشود، حملات سايبري باعث بروز اشكالات جدي در جامعه خواهد شد. او معتقد است «وقتي همه چيز تبديل به كامپيوتر ميشود، امنيت كامپيوتر، امنيت همه چيز ميشود.»
خطر ديگر اينترنت اشيا مسئله حريم شخصي است. خانهي هوشمند را در انديشه متخصصين بگيريد: اين خانه ميداند كِي از خواب بيدار ميشويد (وقتي قهوهساز هوشمند روشن ميشود)، چطور مسواك ميزنيد (به لطف مسواك هوشمند)، به كدام موج راديويي گوش ميدهيد (به لطف اسپيكر هوشمند)، چه نوع غذايي ميخوريد (به لطف اجاق يا يخچال هوشمند)، كودكان شما چه فكري در سر دارند (به لطف اسباببازيهاي هوشمند) و چه كسي به خانهي شما سر ميزند يا از كنار خانهي شما عبور ميكند (به لطف زنگ در هوشمند). درحاليكه شركتها همان ابتدا با فروش وسايل هوشمند درآمد كسب ميكنند، مدل كسبوكار اينترنت اشياي آنها احتمالا شامل فروش حداقل برخي از دادههاي جمعآوريشده از مشتريان خود نيز ميشود.
هر دستگاهي در اينترنت اشيا داده جمعآوري ميكند و تمام اين دادهها ارزش دارند. در مطالعهاي در سال ۲۰۱۹، پژوهشگران دريافتند ۷۲ دستگاه از ۸۱ دستگاه اينترنت اشيا مورد مطالعه، دادههاي خود را با شركتي غيرمرتبط با سازندهي اصلي دستگاه به اشتراك گذاشتهاند. اين بدان معني است كه دقيقترين جزئيات زندگي شخصي شما ميتواند بستهبندي و به شخص ديگري فروخته شود. گوگل و اپل هر دو در سال ۲۰۱۹ اعتراف كردند صداهاي ضبطشده توسط اسپيكرهاي هوشمند آنها توسط پيمانكاران مطالعه ميشود. آمازون با بيش از ۴۰۰ ادارهي پليس همكاري دارد كه از تصاوير ضبطشده توسط دوربين زنگ در هوشمند آن براي نظارت بر محله استفاده ميكنند.
آينده اينترنت اشيا
با ادامهي كاهش ارزش حسگرها و ارتباطات اينترنتي، افزودن دستگاههاي بيشتر به اينترنت اشيا مقرونبهصرفه ميشود. بيشتر شركتهايي كه با اينترنت اشيا سروكار دارند، در حال حاضر در مرحلهي آزمايشي هستند، چون تكنولوژي لازم براي پروژههاي آنها از جمله تكنولوژي حسگر، اينترنت 5G و ابزارهاي آناليز مبتني بر يادگيري ماشين، هنوز خودشان در مراحل اوليهي توسعه به سر ميبرند.
رقابت بين پلتفرمهاي مختلف، فروشندگان و شركتهاي نرمافزاري و اپراتورهاي شبكه براي گرفتن سهم بيشتر در بازار اينترنت اشيا بسيار جدي و نفسگير است و هنوز مشخص نيست كدام يك از آنها پيروز ماجرا ميشوند؛ اما بدون وجود استانداردها و پروتكلهاي لازم، احتمالا در چند سال آينده شاهد فجايع امنيتي بزرگي در حوزهي IoT خواهيم بود.
با افزايش تعداد دستگاههاي متصل، محيط زندگي و كار ما با محصولات هوشمند پر ميشود. برخي افراد با آغوش باز از عصر جديد اشيا هوشمند استقبال خواهند كرد؛ درحاليكه برخي ديگر براي روزهايي كه صندلي فقط صندلي بود و متخصصد ديگري نداشت، دلتنگ خواهند شد. شما جزو كدام يك از اين دو دسته هستيد؟
اينترنت اشيا در گذر زمان
سال | رويداد |
---|---|
۱۹۸۰ | ديويد نيكولز اولين دستگاه اينترنت اشيا را ميسازد: دستگاه وندينگ كوكاكولا. |
۱۹۹۹ | كوين اشتون اصطلاح «اينترنت اشيا» را براي توصيف چشم و گوش كامپيوتر ابداع ميكند. |
۲۰۰۰ | الجي اولين يخچال متصل خود را با ارزش ۲۰ هزار دلار معرفي ميكند. |
۲۰۰۸ | اولين كنفرانس اينترنت اشيا در جهان در زوريخ سوئيس برگزار ميشود. |
۲۰۱۰ | توني فادل شركت سازنده ترموستات هوشمند به نام Nest را تأسيس ميكند. |
۲۰۱۳ | ديكشنري آكسفورد اصطلاح «اينترنت اشيا» را اضافه ميكند. |
۲۰۱۴ | آمازون اسپيكر اكو را به همراه دستيار صوتي الكسا معرفي ميكند؛ تعداد دستگاههاي اينترنت اشيا هم از تعداد جمعيت جهان بيشتر ميشود. |
۲۰۱۶ | باتنت Mirai بيش از ۶۰۰ هزار دستگاه اينترنت اشيا را به بدافزار آلوده ميكند. |
۲۰۲۰ | تعداد دستگاههاي متصل به اينترنت از ۲۰ ميليارد دستگاه فراتر ميرود. |
۲۰۲۲ | گوگل هوم با ۴۸ درصد بيشترين سهم بازار دستگاههاي اينترنت اشيا را در اختيار دارد. |
۲۰۳۰ | تعداد دستگاههاي اينترنت اشيا به ۳۰ ميليارد خواهد رسيد. |
اين مطلب در تاريخ ۱۰ ارديبهشت ۱۴۰۲ بهروز شد.
سوالات متداول اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران
اينترنت اشيا چيست؟
اينترنت اشيا (Internet of Things يا به اختصار IoT) به ميلياردها دستگاه فيزيكي در سراسر جهان گفته ميشود كه به اينترنت متصل هستند و اطلاعات را جمعآوري ميكنند و با متخصص و ساير دستگاههاي متصل به اشتراك ميگذارند. اگر در واقعيت مجازي اين ما انسانها هستيم كه به دنياي ديجيتال كامپيوترها قدم ميگذاريم، در اينترنت اشيا اين دنياي ديجيتال است كه وارد جهان فيزيكي ما ميشود.
اينترنت اشيا چه متخصصدهايي دارد؟
تقريبا تمام اجسام فيزيكي ميتوانند به دستگاه اينترنت اشيا تبديل شوند، به شرط اينكه قابليت اتصال به اينترنت داشته تا از اين طريق كنترل شوند يا با متخصص و دستگاههاي ديگر، اطلاعات رد و بدل كنند. به همين خاطر نمونههايي از اينترنت اشيا را ميتوان در تمام جنبههاي زندگي انسان، از لامپها و زنگ در هوشمند در خانه هوشمند گرفته تا سيستمهاي رديابي موجودي انبار و ميزهاي هوشمند در محل كار، ماشينآلات، تجهيزات، خطوط توليد، انبارها و وسايل نقليه در حوزه صنايع و حتي در بخش مراقبتهاي بهداشتي پيدا كرد.
اينترنت اشيا چه خطراتي دارد؟
دستگاههاي اينترنت اشيا به دليل اتصال به اينترنت و بعضا استانداردهاي ضعيف امنيتي، در معرض حملات سايبري قرار دارند. بهعلاوه، در صورت قطع شدن اينترنت و اشكالات روتر، تمام اين دستگاهها از كار مي افتند. خطر ديگر اينترنت اشيا، مسئله حريم شخصي است؛ چون سازندگان اين دستگاهها ممكن است تمام دادههاي جمعآوري شده از مشتري را بستهبندي كرده و به شركت ديگري بفروشند.
هم انديشي ها