نخستين ماژول‌هاي DDR5 دنيا توسط SK Hynix معرفي شدند

مدت‌ها است كه شركت‌هاي حوزه‌ي سخت‌افزار روي استاندارد DDR5 كار مي‌كنند. پيش‌تر در ماه آوريل ۲۰۲۰ (فروردين و ارديبهشت ۱۳۹۹) بود كه JEDEC مشخصات اوليه‌ي اين استاندارد را اعلام كرد؛ البته يك ماه پيش از آن در مارس ۲۰۲۰ (اسفند ۱۳۹۸ و فروردين ۱۳۹۹) سامسونگ اعلام كرده بود در سال ۲۰۲۱ توليد حافظه‌ي DDR5 را به مرحله‌ي انبوه مي‌رساند. روز گذشته اس‌كي هاينيكس (SK Hynix) با انتشار بيانيه‌اي اعلام كرد موفق‌به ساخت نخستين ماژول‌هاي DDR5 شده؛ بدين ترتيب اس‌كي هاينيكس نخستين شركت دنيا لقب مي‌گيرد كه ماژول DDR5 معرفي مي‌كند.

در انديشه متخصصين داشته باشيد كه درحال‌حاضر هيچ پلتفرمي در بازار وجود ندارد كه بتواند از حافظه‌هاي DDR5 همراهي كند؛ به‌همين دليل ماژول‌هايي كه اس‌كي هاينيكس ساخته فعلا مخصوص استفاده‌ي سازماني نظير ابررايانه‌هاي ساخته‌شده براي پردازش‌هاي هوش مصنوعي، فناوري يادگيري ماشين و كلان‌داده (بيگ ديتا) هستند. ماژول‌هايي كه اس‌كي هاينيكس معرفي كرده با سرعتي در بين ۴٬۸۰۰ مگاهرتز تا ۵٬۶۰۰ مگاهرتز فعاليت مي‌كنند و همين موضوع نشان مي‌دهد با حافظه‌هايي بسيار پرسرعت طرف هستيم، البته اين حافظه‌ها درنهايت سريع‌تر خواهند شد. برخي شايعه‌ها مي‌گويند سريع‌ترين حافظه‌ي DDR5 مخصوص متخصصان عادي مي‌تواند به سرعت ۸٬۴۰۰ مگاهرتز هم دست پيدا كند كه عددي درخورتوجه است.

دركنار بالا رفتن سرعت پردازشي، حافظه‌هاي DDR5 قرار است مصرف انرژي كمتري نسبت‌به نسل قبل داشته باشند. ولتاژ عملياتي استاندارد از ۱٫۲ ولت در DDR4 قرار است به ۱٫۱ ولت در DDR5 كاهش پيدا كند؛ البته اگر درنهايت حافظه‌هاي DDR5 براي ثبات عملكرد به ولتاژ عملياتي اندكي بيشتر نياز داشتند تعجب نكنيد. اس‌كي هاينيكس مي‌گويد حافظه‌هايي كه توليد كرده از قابليت كد تصحيح خطا (Error Correction Code يا ECC) همراهي مي‌كنند. اين قابليت باعث مي‌شود حافظه‌هاي موردمباحثه بتوانند خطاهايي كه در سطح تك بيتي هستند را برطرف كنند. 

اس‌كي هاينيكس به ظرفيت دقيق ماژول‌هاي DDR5 خود اشاره نكرد، بااين‌حال گفت در آينده فناوري TSV را به DRAM اضافه مي‌كند تا بتوان از حداكثر ۲۵۶ گيگابايت ظرفيت DIMM استفاده كرد. كارولين دوران، قائم‌مقام گروه پلتفرم‌هاي داده‌محور و مديركل بخش فناوري‌هاي حافظه و IO در اينتل، مي‌گويد: «اينتل با رهبران حوزه‌ي حافظه نظير اس‌كي هاينيكس روي توسعه‌ي مشخصه‌هاي DDR5 به‌صورت نزديك همكاري كرد؛ در نخستين مرحله‌ي همكاري، روي طرح‌هاي مفهومي معماري ازطريق فرايند استانداردسازي JEDEC كار شد. به‌علاوه، ما با اس‌كي هاينيكس روي توسعه‌ي تراشه كار كرديم و نمونه‌هاي اوليه (پروتوتايپ) را طراحي و آزمايش كرديم تا مطمئن شويم كه ماژول DDR5 اس‌كي هاينيكس به اهداف تعيين‌شده در زمينه‌ي قدرت پردازشي دست پيدا مي‌كند و به‌طور كامل براي عرضه به مشتريان مشترك ما آماده است». 

سؤالي كه پيش مي‌آيد اين است كه ماژول‌هاي DDR5 مخصوص متخصصان عادي در چه زماني عرضه مي‌شوند؟‌ در انديشه متخصصين داشته باشيد ماژولي كه فعلا معرفي شده قرار است تفاوت‌هايي با آنچه كه درنهايت در بازار مي‌بينيم داشته باشد؛ زيرا اين ماژول فعلا مخصوص متخصصان عادي نيست؛‌ اما نيازي واضح به آن حس مي‌شود. هرچه زمان مي‌گذرد تعداد هسته‌هاي پردازنده‌هاي مركزي افزايش پيدا مي‌كند؛ با افزايش تعداد هسته‌ها و به‌تبع افزايش قابليت‌هاي CPU، پردازنده‌ي مركزي نياز دارد كه سريع‌تر از به حافظه‌ي سيستم دسترسي پيدا كند. خوشبختانه،‌ فرايند توسعه‌ي حافظه‌ همواره چند قدم جلوتر از فرايند توسعه‌ي پردازنده‌ي مركزي است و همين موضوع باعث مي‌شود اشكالات سازگاري بين آن‌ها كاهش پيدا كند.

برخي تحليلگران انتظارات خود را از مدل‌هاي مصرفي ماژول‌هاي DDR5 مطرح كرده‌اند. اكثر تحليلگران مي‌گويند شانس كمي وجود دارد كه شاهد افزايش محسوس ظرفيت ماژول‌هاي DDR5 نسبت‌به DDR4 باشيم. درواقع شركت‌هاي سخت‌افزاري به‌جاي تمركز روي ظرفيت، بيشتر تمركز خود را معطوف به كاهش مصرف انرژي براي پردازش‌هاي مخصوص لپ‌تاپ‌ها و افزايش سرعت براي متخصصان حرفه‌اي خواهند كرد. ECC نيز قرار است روي افزايش قابليت‌هاي DDR5 اثرگذار باشد. اكثر وظايف كاريِ متخصصان عادي نيازي به ECC ندارد؛ بااين‌حال هرچه ظرفيت بيشتر مي‌شود، شانس ايجاد خطا نيز افزايش پيدا مي‌كند و همين موضوع اهميت استفاده از ECC را بالا مي‌برد.

اس‌كي هاينيكس تاكنون به تاريخ عرضه‌ي DIMMهاي DDR5 اشاره نكرده است، اما مي‌گويد اين ماژول‌ها براي زماني‌كه بازار DDR5 فعال شود، آماده هستند.