فروش موبايل‌هاي لاك شده در آمريكا ممنوع مي‌شود
تصور كنيد در ايالات متحده هستيد و موبايل هوشمند خود را ازطريق يكي از اپراتورهاي بزرگ آمريكايي خريداري مي‌كنيد. در اين حالت دستگاهي كه مي‌خريد صرفا روي سيم‌كارت عرضه‌شده توسط آن اپراتورِ به‌خصوص كار مي‌كند. موبايل‌هايي كه بدين صورت خريداي مي‌كنيد، اصطلاحا لاك (قفل) هستند و دستگاه‌هايي كه با همه‌ي سيم‌كارت‌ها كار مي‌كنند، آنلاك محسوب مي‌شوند.
در همين حين ممكن است برخي متخصصان بخواهند از همان موبايل در شبكه‌ي يكي ديگر از اپراتورها استفاده كنند كه فرايند انجام اين كار، بسيار طاقت‌فرسا خواهد بود. دولت از اپراتورهاي آمريكايي خواسته است كه به متخصصان اجازه‌ي جابه‌جايي در بين شبكه‌ها را بدهند و هر يك از اپراتورها براي آنلاك كردن موبايل‌هاي هوشمند، فرآيندي اختصاصي و نسبتا طولاني در انديشه متخصصين گرفته است.
فرايند آنلاك‌سازي موبايل در برخي از اپراتورها راحت‌تر است اما در تقريبا تمامي مواقع، به‌طور كلي انجام اين كار با زحمت فراوان ممكن مي‌شود. خوشبختانه در آينده‌اي نزديك ممكن است اين سختي به تاريخ بپيوندد.
تا همين چند وقت پيش، لاك كردن موبايل‌هاي هوشمند در بريتانيا نيز بسيار مرسوم بود. بااين‌حال در اواخر ماه اكتبر ۲۰۲۰ (اوايل آبان ۱۳۹۹) دفتر ارتباطات بريتانيا موسوم‌به آفكام (Ofcom) اعلام كرد موبايل‌هاي هوشمند لاك شده در بازار ممنوع مي‌شوند. قانون ممنوعيت موبايل‌هاي لاك شده در بريتانيا تا سال ۲۰۲۱ اجرايي خواهد شد. بدين ترتيب بريتانيا به كشورهاي ديگري نظير سنگاپور و كانادا مي‌پيوندد. در اين كشورها نيز خبري از فروش موبايل لاك شده نيست.
اين اتفاق براي طرفداران موبايل‌هاي هوشمند خبر خوبي محسوب مي‌شود. متخصصان همواره از دولت‌ها درخواست كرده‌اند تمامي موبايل‌هاي هوشمند را به‌صورت آنلاك به بازار عرضه كنند. فروشندگان موبايل مي‌گويند فروش اين دستگاه‌ها به‌صورت آنلاك، فرايند جابه‌جايي در بين سيم‌كارت اپراتورهاي مختلف و بازفروش موبايل‌ها را بسيار ساده‌تر مي‌كند.
مديرعامل iFixit مي‌گويد موبايل‌هاي لاك شده قابل‌تحمل نيستند
كايل وينز، مديرعامل شركت iFixit، مي‌گويد: «هيچ چيزي در دنيا به اندازه‌ي فروش موبايل لاك شده باعث ناراحتي مشتريان نمي‌شود. عرضه‌ي موبايل‌هايي كه صرفا با يك اپراتور كار مي‌كنند همچون توليد خودروهايي است كه صرفا در برخي جاده‌هاي خاص امكان رانندگي با آن‌ها وجود دارد. هيچ كس توانايي تحمل چنين خودرويي را نخواهد داشت و ما نبايد موبايل‌هاي لاك شده را تحمل كنيم».
در ايالات متحده‌ي آمريكا تركيبي پيچيده از منافع شركت‌ها و البته قوانيني كه در دوران پيش از روي كار آمدن موبايل‌هاي هوشمند وضع شده‌اند باعث شده‌اند به‌مدت بيش از دو دهه درباره‌ي قانوني بودن عرضه‌ي موبايل‌ها به‌صورت لاك شده، اختلاف انديشه متخصصين وجود داشته باشد. به‌انديشه متخصصين مي‌رسد كه اختلاف انديشه متخصصينهاي اين حوزه قرار است در سال آينده‌ي ميلادي به سرانجام برسد.
انتقال دولت در ايالات متحده و آغازبه‌كار رسمي جو بايدن به‌عنوان رئيس جمهور آمريكا مي‌تواند برخي قوانين را به‌شكلي محسوس دست‌خوش تغيير كند. تحليلگران مي‌گويند سياست‌هايي كه بايدن براي نهادهاي ناظر بر اين حوزه اتخاذ مي‌كند، قرار است تفاوت‌هايي محسوس با دونالد ترامپ داشته باشد.
در انديشه متخصصين داشته باشيد كه انتخاب جو بايدن به‌عنوان رئيس جمهور آمريكا با جلسه‌ي بسيار مهم كنگره كه هر سه سال برگزار مي‌شود مصادف شده است؛ اعضاي كنگره‌ي آمريكا در اين جلسه‌ي مهم تعيين مي‌كنند كه قوانين حقوق ديجيتالي بايد چه اصلاحاتي به‌خود ببينند. در ۲۰۲۱ ممكن است سرانجام شاهد وضع شدن قانوني براي عرضه‌ي تمام موبايل‌ها به‌صورت آنلاك باشيم. شماري از فعالان اين حوزه سال‌ها است در تلاش براي متقاعد كردن دولت هستند و ۲۰۲۱ ممكن است حاوي خبر بسيار خوبي براي آن‌ها باشد.
آنلاك سازي موبايل‌هاي هوشمند در ايالات متحده، تاريخچه‌ي پيچيده‌اي دارد. از اوايل دهه‌ي ۲۰۰۰ ميلادي كنگره بارها عرضه‌ي موبايل‌هاي لاك شده را اتفاقي منفي حساب كرده و به‌دفعات نيز شاهد حمايت از اين اتفاق بوده‌ايم. كنگره تاكنون عبارت‌هاي متنوعي را به عرضه‌ي موبايل‌هاي لاك شده نسبت داده است؛ از «مجاز» گرفته تا «غيرقانوني» و «ممنوع».
مقررات اصلي اين حوزه، نتيجه‌ي لايحه‌اي است كه در سال ۱۹۹۸ توسط كلينتون، رئيس جمهور وقت آمريكا، به حالت قانون درآمد. قانون كپي رايت هزاره ديجيتال موسوم‌به DCMA در تلاش براي تعيين كردن قوانين مربوط به كپي رايت ديجيتال است. يكي از اصلي‌ترين و مباحثه‌برانگيزترين بخش‌هاي اين قانون، بخش ۱۲۰۱ است كه به نظارت روي «دور زده شدن سيستم‌هاي محافظ كپي رايت» ارتباط دارد. به‌بياني بهتر، شركت‌ها مي‌توانند ازطريق نرم‌افزار، قفل‌هاي ديجيتالي روي محصولات خود اعمال كنند تا از دستكاري شدن آن محصولات توسط مردم جلوگيري شود.
بخش ۱۲۰۱ قانون DCMA در اصل براي محافظت از ناشران نوشته شده است؛ ناشراني كه همواره به‌دليل كپي شدن غيرقانوني فيلم‌ها و جزوه رايگان‌هاي الكترونيكي و بازي‌هاي ويدئويي متحمل ضرر زيادي شده‌اند. بااين‌حال اپراتورهاي بي‌سيم همچون ديگر توليدكنندگان دستگاه‌ها همواره مدعي شده‌اند قفل‌هاي ديجيتالي كه روي دستگاه‌هايشان مي‌گذارند، توسط بخش ۱۲۰۱ قانون DCMA پوشش داده مي‌شود. اپراتورها ادعا مي‌كنند آنلاك كردن موبايل به‌معني دور زدن ويژگي‌هاي امنيتي قرارداده‌شده در دستگاه است و هيچ تفاوتي با نقض قانون كپي رايت ندارد.
اپراتورهاي مخابراتي مي‌گويند آنلاك كردن موبايل به‌معني نقض قانون كپي رايت است
درصورت وضع شدن قانون جديد، شماري از اپراتورها ممكن است فرايند آنلاك كردن دستگاه‌ها را ساده كنند. ورايزن مي‌گويد اكثر موبايل‌هايي كه به‌فروش مي‌رساند پس از گذر ۶۰ روز به‌صورت پيش‌فرض آنلاك مي‌شوند. بااين‌حال AT&T مي‌گويد مشتريان پيش از آنلاك كردن موبايل‌هاي خود بايد يك‌سري پيش‌نياز خاص را رعايت كنند. به‌منظور آنلاك كردن موبايل عرضه‌شده توسط T-Mobile به اپليكيشن اختصاصي اين اپراتور نياز پيدا خواهيد كرد.
در انديشه متخصصين داشته باشيد كه محدوديت‌هاي ناشي از لاك بودن موبايل‌ها، اشكالات چندان زيادي را براي مردم ايجاد نمي‌كند. بااين‌حال زماني‌كه از مشتريان براي آنلاك كردن موبايل گرفته مي‌شود، براي آن‌ها اهميت دارد و همين موضوع باعث مي‌شود مردم موبايل‌هاي آنلاك را ترجيح دهند.
همچنين لاك بودن موبايل‌هاي هوشمند باعث مي‌شود خريد و فروش يا هديه دادن آن‌ها، كار چندان راحتي نباشد. در فروشگاه‌هايي نظير Swappa كه محلي براي فروش مجدد محصولات به‌حساب مي‌آيد، موبايل‌هاي لاك شده ارزش‌شان به‌شكلي درخورتوجه پايين‌تر از موبايل‌هاي آنلاك است. ممباحثه اقتصادي به‌كنار، اين موضوع اهميت زيست‌محيطي نيز دارد. كم‌ضررترين روش براي طبيعت اين است كه موبايل‌هاي استفاده‌شده مجددا فروخته شوند و دراختيار مشتري جديدي قرار بگيرند.
مقاله‌‌ي مرتبط:تعريف و تفاوت بين جيل‌برك (Jailbreak) و آنلاك (Unlock) چيست؟
زباله‌ي الكترونيكي، معضلي بزرگ است و هرچه زمان مي‌گذرد به حجم آن افزوده مي‌شود. ازطرفي فرايند بازيافت دستگاه‌ها به منابعي خاص نياز دارد و هزينه‌بر است. شركت‌هاي بازيافت‌كننده بايد به اين نتيجه برسند كه نابودسازي و بازيافت دستگاه ازلحاظ اقتصادي توجيه‌پذيرتر از بازفروش آن است. اگر ميزان تقاضا براي موبايل‌هاي لاك شده كمتر باشد، قطعا ارزش آن‌ها نيز پايين‌تر مي‌آيد. هر معياري كه ارزش موبايل را پايين بياورد، احتمال بازفروش آن را نيز كاهش مي‌دهد.
رسانه‌ي وايرد مي‌گويد كساني كه مي‌خواهند دولت بخش ۱۲۰۱ قانون DCMA را اصلاح كند، مي‌توانند درخواست خود را تا اواخر آذرماه امسال ثبت كنند. مردم سپس مي‌توانند در بهار ۲۰۲۱ همچنان هم انديشي ها خود را به گوش دولت برسانند تا اينكه درنهايت دفتر كپي رايت آمريكا، تصميم قطعي را در اين زمينه بگيرد. يك تحليلگر مي‌گويد احتمال اصلاح بخش ۱۲۰۱ قانون DCMA قطعا وجود دارد.
رسانه‌ي وايرد مي‌گويد با نمايندگان اپراتورهاي بزرگ آمريكايي تماس گرفته و حتي به آن‌ها رايانامه زده، اما فعلا جوابي دريافت نكرده است.
انديشه متخصصينات شما متخصصان اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران در اين زمينه چيست؟
هم انديشي ها