روز گذشته، گزارش‌هاي متعددي در شبكه‌هاي اجتماعي منتشر شدند كه ادعا مي‌كردند كد منبع سيستم‌عامل ويندوز ايكس پي مايكروسافت (Microsoft Windows XP) در وب‌سايت 4chan فاش شده است. طبق گزارش‌ها كد منبع ويندوز XP در يك لينك تورنت و سرويس اشتراك‌گذاري فايل Mega پست شده است. در گزارشي ديگر اعلام شد ساعاتي پس از انتشار اخبار اوليه، محققان مستقل شروع‌به تحليل داده‌هاي فاش‌شده كرده‌اند و نتايج اوليه نشان مي‌دهند كد منبع موردمباحثه واقعا كد منبع ويندوز XP است. البته تاكنون فاش شدن كد منبع ويندوز XP به‌تأييد رسمي مايكروسافت نرسيده است.
فايلي كه در تورنت فاش شده ۴۲٫۹ گيگابايت حجم دارد و گفته مي‌شود حاوي كد منبع سيستم‌عامل ويندوز XP، ويندوز سرور ۲۰۰۳ و ويندوز ۲۰۰۰ و برخي ديگر از كدهاي منبعي است كه پيش‌تر دردسترس عموم قرار گرفته بودند. درحال‌حاضر به‌طور دقيق مشخص نيست كه تمامي بخش‌هاي كد منبع ويندوز XP فاش شده يا فايل ۴۲٫۹ گيگابايتي موردمباحثه شامل صرفا بخشي از كد منبع سيستم‌عامل مايكروسافت است.
گزارش‌ها اعلام مي‌كنند فايل‌هاي تورنت‌شده حاوي بخشهايي هستند كه تا حد زيادي به تئوري‌هاي توطئه‌ي مربوط به بيل گيتس اشاره مي‌كنند. درحال‌حاضر نمي‌دانيم فايل‌هاي اضافي يادشده از همان ابتدا در فايل ۴۲٫۹ گيگابايتي حضور داشته‌اند يا بعدا توسط افراد سودجو به فايل موردمباحثه اضافه شده‌اند. در انديشه متخصصين داشته باشيد كه نمي‌توانيم احتمال تزريق شدن بدافزار به فايل‌هاي تورنت‌شده را رد كنيم؛ البته اين موضوع هنوز توسط محققان تأييد نشده است. اين نخستين بار است كه كد منبع ويندوز XP به‌صورت عمومي فاش مي‌شود؛ البته فايل‌هاي فاش‌شده ادعا مي‌كنند اين كد منبع سال‌ها است به‌صورت خصوصي دست‌به‌دست مي‌شود.
اسناد فاش‌شده نشان مي‌دهند كد منبع ويندوز XP سال‌ها است به‌صورت خصوصي دست‌به‌دست مي‌شود
ترِد مربوط به افشاي كد منبع ويندوز XP در سايت بزرگ 4chan اكنون آرشيو شده است؛ مطالعه‌ها نشان مي‌دهد كه اين ترد به‌مدت چهار ساعت باز بود و افراد زيادي از آن ديدن كردند. مايكروسافت به‌صورت رسمي به ماجراي ويندوز XP واكنش نشان نداده بود، اما با پيگيري خبرنگاران اعلام كرد كه تحقيقات خود را روي افشاي كد منبع سيستم‌عامل قديمي‌اش آغاز كرده است.
ويندوز XP و والپيپر پيش‌فرض آن يعني Bliss كه طبق ادعاهاي مطرح‌شده پربازديدترين تصوير تاريخ به‌حساب مي‌آيد، اكنون سالگرد ۱۹ سالگي را رد كرده‌اند. ويندوز XP در سال ۲۰۱۴ رسما به پايان عمرش رسيد، اما هنوز به‌طور كامل كنار گذاشته نشده است (به‌خصوص در ايران). رسيدن ويندوز XP به پايان راه بدين معني است كه مايكروسافت از ۲۰۱۴ به‌بعد، همراهي از اين سيستم‌عامل را به‌اتمام رساند. البته يك مورد استثنا رخ داد؛ به‌هنگام ظهور ويروس خطرناك واناكراي (WannaCry)، مايكروسافت در سال ۲۰۱۷ به‌روزرساني غيرمعمول و بزرگي را براي ويندوز XP دردسترس قرار داد.
به‌غير از ماجراي واناكراي، سال‌ها است كه به‌روزرساني‌هاي رفع‌كننده‌ي باگ و به‌روزرساني‌هايي با محوريت همراهي از سخت‌افزار مدرن، براي ويندوز XP منتشر نشده‌اند؛ با وجود سيستم‌عامل مدرني نظير ويندوز ۱۰ و حتي سيستم‌عاملي همچون ويندوز ۷، هيچ دليلي وجود نداشت كه مايكروسافت به همراهي از ويندوز XP ادامه دهد. نتايج تحقيقات اعلام مي‌كنند كه در حدود يك درصد از كل رايانه‌هاي دنيا، امروزه داراي ويندوز XP هستند. اين يعني افشاي كد منبع ويندوز XP عملا نمي‌تواند متخصصان زيادي را در معرض خطر قرار دهد.
بعيد است هكرها بخواهند وقت خود را با كد منبع ويندوز XP تلف كنند و سراغ ايجاد اكسپلويت براي هدف قرار دادن سيستم‌عامل قديمي ردموندي‌ها بروند. تعداد متخصصان ويندوز XP به‌حدي نيست كه هكرها بخواهند سراغ سوءاستفاده از كد منبع اين سيستم‌عامل بروند.
بااين‌حال با درانديشه متخصصينگرفتن اين حقيقت كه پلتفرم ويندوز طي دو دهه‌ي اخير ازطريق مجموعه‌ي منظم و مداومي از به‌روزرساني‌ها تكامل پيدا كرده، ممكن است سودجويان بتوانند بخشهايي از كد منبع را براي هدف قرار دادن سيستم‌هاي عامل جديد مايكروسافت مورداستفاده قرار دهند. دركنار همه‌ي اين‌ها، هنوز هم در بسياري از ادارات دولتي در سراسر دنيا و به‌خصوص ايران، رايانه‌هاي متعددي به ويندوز XP مجهز هستند. كدنويسان مي‌توانند با تغيير در كد منبع ويندوز XP، همراهي از سخت‌افزار جديدتر را ممكن كنند يا اينكه سراغ شخصي‌سازي سيستم‌عامل بروند؛ در حالت معمول، محققان علاقه‌ي زيادي به انجام اين كار دارند.
اين نخستين باري نيست كه كد منبع مربوط به سيستم‌هاي عامل مايكروسافت فاش مي‌شود. حداقل يك گيگابايت از كد منبع منتسب به ويندوز ۱۰ چند سال پيش در فضاي وب فاش شد و در اوايل سال جاري ميلادي بود كه شاهد افشاي بخشي از كد منبع مربوط به ايكس‌باكس هم بوديم. همچنين در سال ۲۰۲۰ كد منبع نسل اول كنسول بازي ايكس‌باكس به‌همراه Windows NT 3.5 دردسترس عموم قرار گرفت؛ آن هم چند هفته پس از افشاي كد منبع پردازنده‌ي گرافيكي ايكس‌باكس سري ايكس.
هم انديشي ها