جستجوي ۱۰ ساله براي انتخاب بهترين دوربين عكاسي
كين لم عكاس بين‌المللي و فيلم‌ساز مستقر در سان فرانسيسكو است. او وب‌سايت whereandwander.com را اداره مي‌كند و معتقد است زندگي در لحظات عكس، بهترين روايت‌ها را به دنبال دارد.
لم در سال ۲۰۱۵ با انتخاب دوربين سوني a7 II از سيستم DSLR نيكون به سيستم دوربين بدون آينه‌ي سوني مهاجرت كرد. او تا آن زمان هميشه از نيكون D700 و D800 به‌عنوان دوربين‌هاي اصلي خود براي مراسم ازدواج و عكاسي‌هاي تجاري استفاده مي‌كرد. البته كار با دوربين‌هاي اوليمپوس، سوني و پاناسونيك را براي عكاسي سفر تجربه كرده بود.
لمدر سال ۲۰۲۰ در يك جهش بزرگ، از سيستم فول فريم سوني به سيستم فوجي فيلم مهاجرت كرد كه حسگر APS-C كوچك‌تري دارد و حالا با فوجي فيلم X-T4 و X100 V به كار خود ادامه مي‌دهد. او متمركز بر ابزار نيست و بر اساس هدف خود ابزار مورد نياز را انتخاب مي‌كند. در اين مقاله تجربيات لم درباره‌ي انتخاب ابزار متناسب با هدف عكاسي ارائه شده‌اند و هم انديشي ها منتشرشده در اين مقاله، صرفا بازتابي از تجربيات او هستند.
اندازه‌ي حسگر
لم در سال ۲۰۱۰ اولين سفر جهاني خود را شروع كرد. او به جاي دوربين نيكون D700 كه براي متخصصدهاي تجاري از آن استفاده مي‌كرد، در اين سفر از دوربين كوچك پاناسونيك GF-1 با حسگر مايكروي 4/3 و لنز كيت ۱۴ تا ۴۲ ميلي‌متري و لنز جانبي ۲۰ ميلي‌متري با گشودگي ديافراگم f/1.7 استفاده كرد. او همچنين يك سه‌پايه‌ي پانزده دلاري براي شرايط وزش باد شديد همراه با خود برد. لم مي‌گويد:
جالب بود كه به‌عنوان يك عكاس اين قدر آزاد و سبك سفر مي‌كردم. از آن سفر آموختم قابليت حمل‌و‌نقل و محتواي عكاسي مهم‌تر از كيفيت تصوير و تجهيزات دوربين است.
لم با دوربين كامپكت GF-1 و يك سه‌پايه‌ي كوچك تقريبا در طول ۱۰ ثانيه تنظيمات خود را انجام مي‌داد و قادر بود تعداد بيشتري تصوير در توالي‌هاي پي‌در‌پي نسبت به دوربين بزرگ‌تر نيكون ثبت كند. لم درباره‌ي اين تجربه مي‌گويد:
اين مجموعه به خاطر سادگي و اندازه‌ي فشرده‌ي تجهيزات مورد علاقه‌ي من بود. صادقانه بگويم تعداد مگاپيكسل يا تصاوير RAW در GF-1 را به ياد نمي‌آورم.
يكي از نكات مهم عكاسي، آماده‌سازي سريع دوربين پس از روشن شدن و سرعت خارج كردن آن از كيف است.
صحراي مرزورگا در مراكش
مهاجرت از نيكون به سوني
اولين تجربه‌ي لم با دوربين سوني و حسگر بدون آينه‌ي APS-C، دوربين سوني NEX-6، مدل قبلي دوربين محبوب a6000 بود. انتخاب اين دوربين اولين قدم براي انتقال از GF-1 به يك دوربين كامپكت با سنسوري بزرگ‌تر بود. او بسياري از فيلم‌هاي سفر و تصاوير مانديشه متخصصينه‌ي خود را با لنز پنكيك ۱۶ ميلي‌متري f/2.8 و زاويه‌ي وايد ثبت كرد و براي پرتره‌هاي خود از لنزهاي CCTV و Voigtlander استفاده كرد.
سپس دوربين سوني a7 II به بازار آمد كه بسياري از خطاهاي سوني a7 را برطرف كرده بود. سوني a7 اولين دوربين فول‌فريم بدون آينه با سيستم لنز قابل تعويض بود. در نتيجه لم مي‌توانست در قالبي فشرده به كيفيت دلخواه مشابه فول‌فريم‌هاي DSLR دست پيدا كند. او چند سال با a7 II به عكاسي پرداخت و سپس دوربين خود را به a 7 III ارتقا داد.
با قابليت پيش‌نمايش زنده در سوني، نورپردازي براي تمام تصاوير دقيق بود. لم همچنين بيشتر از LCD عكاسي مي‌كرد تا از ويوفايندر. اين روش در مقايسه با عكاسي با نيكون، سبك كاملا جديدي به شمار مي‌رفت. او مي‌گويد:
البته براي عكاسي از مراسم ازدواج، نگران بودم كه اگر بيش از اندازه‌ي روي اكسپوژر تمركز كنم، ممكن است لحظه را از دست بدهم.
به همين دليل لم براي چند سال ديگر از D700 و D800 براي عكاسي ازدواج و تجاري استفاده كرد؛ اما گاهي شانس خود را با سوني امتحان مي‌كرد. هرچه مهارت او در فوكوس تصاوير افزايش مي‌يافت، ترس او كمتر مي‌شد. تا اينكه به جايي رسيد كه در يكي از مراسم ازدواج، تنها از يك لنز براي عكاسي استفاده كرد. بالاخره لم براي اولين بار توانست از يك سيستم واحد براي عكاسي تجاري و ويدئوگرافي سفر استفاده كند.
تله‌ي دوربين‌هاي بدون آينه
وعده‌ي استفاده‌ي سيستم‌هاي بدون آينه از دوربين‌ها و لنزهاي كوچك تا اندازه‌اي درست است. اين دوربين‌ها بدون سيستم انعكاسي آينه‌اي درواقع كوچك‌تر از همتايان DSLR خود هستند؛ اما وقتي مباحثه اندازه‌ي لنز روي حسگرهاي فول فريم به ميان مي‌آيد، نمي‌تواند فيزيك نور را ناديده گرفت.
براي رسيدن به كيفيت مناسب تصوير و همچنين رسيدن نور به اندازه‌ي كافي به لنز، محدوديت‌هاي فيزيك متعددي وجود دارد. اگر لنزهاي حرفه‌اي مثل لنز ۱۷-۳۵ ميلي‌متري f/2.8، لنز ۲۴-۷۰ ميلي‌متري با f/2.8 يا لنز ۷۰-۲۰۰ ميلي‌متري f/2.8 را با يكديگر مقايسه كنيد، اندازه‌هاي آن‌ها صرف انديشه متخصصين از دوربين DSLR يا بدون آينه، تقريبا يكسان هستند.
بدنه‌ي دوربين‌هاي بدون آينه معمولا كوچك‌تر از انواع DSLR است ؛اما لنزها كمابيش هم‌اندازه هستند. بعضي از لنزهاي پرايم بدون آينه حتي بزرگ‌تر و گران‌تر از همتايان DSLR خود هستند. هزينه‌ي لنز ۵۵ ميلي‌متري سوني f/1.8 تقريبا هفت برابر نمونه‌ي مشابه نيكون يا كانن است. لم مي‌گويد:
... با وجود قابليت‌هاي سوني a7 ii، a7 sII و a7 III مثل كيفيت تصوير فوق‌العاده، امكانات ويدئويي و قابليت‌هاي نور كم، احساس كردم ديگر نمي‌توانم به دوربين‌هاي كوچك‌تر APS-C بازگردم.
لنز دوربين‌هاي بدون آينه چندان كوچك نيست
وزن كم
لم در سفرهاي متعدد خود همواره به دنبال راهي براي كاهش اندازه‌ي تجهيزات بود: استفاده از كوله‌پشتي كوچك، سه‌پايه‌ي متوسط يا اصلا عدم استفاده از آن، لنزهاي كوچك‌تر يا كمتر از راهكارهاي مختلف لم براي كاهش اندازه‌ي تجهيزات بودند. تجهيزات زياد، مزاحم بودند و باعث افت كيفيت عكاسي او مي‌شدند.
به همين دليل او در مقطعي تمام لنزهاي سوني را رها كرد و به دنبال عكاسي با لنزهاي تطبيق‌يافته‌ي كوچك‌تر با فوكوس دستي رفت. البته گاهي لنزها را همراه خود مي‌برد؛ اما اغلب اوقات از يك لنز استفاده مي‌كرد. گاهي اوقات فكر اينكه چه مقدار تجهيزات را بايد با خود ببرد، او را از عكاسي منصرف مي‌كرد.
رها كردن فول فريم
لم مانند بسياري از عكاس‌ها، دوربين‌هاي فول فريم را استاندارد عكاسي مي‌دانست؛ اما از طرفي به كنار گذاشتن حسگرهاي فول فريم و لنزهاي خود عادت كرده بود. او از تمام تفاوت‌هاي حسگرهاي فول فريم و حسگرهاي APS-C آگاه بود و همچنين مزايا و معايب سيستم‌هاي سنسوري كوچك‌تر را مي‌دانست.
هيچ كدام از موارد فوق، مهم‌ترين هدف عكاسي را محدود نمي‌كنند: عكس گرفتن. بااين‌حال باز هم لم دوست نداشت اندازه‌ي حسگرهاي خود را كاهش دهد.
صرف انديشه متخصصين از ويدئوهاي تبليغاتي و مقايسه‌اي يوتيوب و اينترنت درباره‌ي جديدترين دوربين‌ها و لنزها، شما مي‌توانيد تقريبا با هر دوربيني تصاويري زيبا خلق كنيد؛ حتي دوربين‌هاي قديمي ده سال پيش فناوري دوربين در دهه‌ي گذشته با پيشرفت‌هاي چشمگيري همراه بوده است اما هنوز هم مي‌توان با يك دوربين GF-1 ده سال پيش تصاوير خوبي را خلق كرد.
فناوري‌هاي جديد خالي از لطف نيستند؛ اما عكاسي و خلق تصاوير زيبا صرفا محدود به دهه‌ي گذشته و فناوري‌هاي جديد نيست. لم مي‌گويد:
هيچ كدام از اين امكانات براي من چندان تازگي نداشتند. من براي انتشارات مختلف با دوربين ۲٫۷۴ مگاپيكسلي D1H نيكون عكاسي كردم؛ بسياري از بهترين تصاوير من با حسگر ميكرو ۳/۴ خلق شدند و تصاويري كه با دوربين سوني RX100 IV ثبت كرده بودم، به فروش رساندم.
وابستگي به فول فريم با توجه به معيار وزن و اندازه، انگيزه‌ي لم را براي عكاسي در بسياري از موقعيت‌ها كاهش مي‌داد؛ به همين دليل او در نهايت تصميم گرفت از شر لنزها و دوربين‌هاي فول فريم خلاص شود و به دوربين‌هاي سبك‌تر رو بياورد.
تصوير ثبت‌شده با RX 100 IV
مهاجرت از سوني به فوجي فيلم
از انديشه متخصصينات عكاسي، لم جذب دوربين‌هاي زيباي فوجي فيلم شد كه يكي از گزينه‌هاي محبوب عكاس‌هاي خياباني هستند. بدنه‌هايي به سبك قديمي يادآوري عكاسي با دوربين‌هاي فيلم ۳۵ ميلي‌متري بودند. از طرفي تمام دوربين‌هاي فوجي فيلم به غير از سري فرمت مديوم GFX، از نوع كراپ‌حسگر بودند كه اغلب داراي لنزهاي كوچك‌تر و سبك‌تر هستند به همين دليل لم بيشتر از گذشته براي انتخاب اين دوربين‌ها وسوسه شد.
در اوايل سال ۲۰۲۰، شايعاتي منتشر شد مبني بر اينكه فوجي فيلم براي جذب مخاطب بيشتر، فيلم‌بردارها را هم در بر خواهد گرفت. اين شايعات در نهايت منجر به عرضه‌ي Fuji X-T4 شدند؛ اما قبل از آن دوربين فوجي X100V هم توجه لم را به خود جلب كرده بود.
مانند دوربين سوني RX1 كه داراي يك لنز ثابت زايس ۳۵ ميلي‌متري f/2.0 در بدنه‌ي فول‌فريم كامپكت بود، دوربين فوجي فيلم متناسب با حمل به تمام نقاط طراحي شده بود. x100V اولين گام لم براي مهاجرت كامل به فوجي فيلم بود.
فاصله‌ي كانوني X100V
يكي از مزاياي X100 V، فشردگي و كوچكي آن است. لنز به‌خوبي در دوربين تعبيه شده است و بدون نگراني از آسيب ديدن، مي‌توان آن را حمل كرد. در بدنه‌ي جذاب اين دوربين از حسگر ۲۶.۲ مگاپيكسلي X-Trans 4 مشابه دوربين X-T4 و يك لنز ۲۳ ميلي‌متري f/2.0 استفاده شده است كه متناسب با اين حسگر طراحي شده است. البته وضوح آن از لنز ۲۳ ميلي‌متري f/2.0 WR فوجي فيلم بيشتر است و تنها نصف فضاي اين لنز را اشغال مي‌كند. لم درباره‌ي تجربه‌ي كار با اين دوربين مي‌گويد:
تقريبا پس از يك ماه عكاسي با آن، فاصله‌ي كانوني ثابت دوربين من را آزار ندارد. فاصله‌ي كانوني ۳۵ ميلي‌متري اين لنز دقيقا هم‌ارز با فاصله‌ي كانوني دلخواه من روي سوني a7 II است و براي پرتره‌هاي نزديك يا تصاوير وايد مي‌توانم از آن استفاده كنم.
با قابليت Classic Chrome simulation مي‌توان تصاوير JPEG را به‌صورت مستقيم و بدون نياز به تصحيح رنگ پست كرد.
عكس سمت چپ: حالت classic chrom ؛ عكس مستقيم از دوربين؛ عكس سمت راست: تصوير RAW ويرايش‌شده در نرم‌افزار لايت روم
ايجاد طيف بين نور و سايه در صحنه‌ي فوق كار بسيار دشواري است؛ اما X100V اين كار را به‌خوبي در تصاوير فوق انجام داده. تصوير سمت چپ را شخصي آماتور با تجربه‌ي اندكي در عكاسي ثبت كرده است. تصوير سمت راست با تنظيمات حداقلي ويرايش شده است و جزئيات و نورها را بيشتر نمايش مي‌دهد؛ اما تصوير مستقيم دوربين هم تصويري جذاب است.
عمق ميدان سطحي
در فاصله‌ي كانوني يكسان، گشودگي ديافراگم يكسان بين حسگر فول فريم و بدون آينه متفاوت است. به همين دليل بايد لنزهاي اخبار تخصصيي پيدا كرد كه عمق ميدان سطحي را روي دوربين فول فريم به وجود بياورند. فوجي فيلم مجهز به لنز شارپ ۱۶-۵۵ ميلي‌متري با f/2.8 است كه مي‌توان آن را هم‌ارز لنز ۲۴-۷۰ ميلي‌متري f/2.8 در انديشه متخصصين گرفت كه اغلب عكاس‌ها با آن آشنايي دارند. معمولا گشودگي ديافراگم f/2.8 روي حسگر كراپ فوجي فيلم، عمق ميدان مشابه با f/4 روي حسگر فول فريم ايجاد مي‌كند.
روند فوق براي لنز ۵۵-۱۴۰ ميلي‌متري f/2.8 (در مقابل ۸۰-۲۰۰ ميلي‌متري f/2.8) و ۱۰-۲۴ ميلي‌متري f/4 (در مقابل ۱۶-۳۵ ميلي‌متري f/4) صدق مي‌كند. نكته‌ي مهم اينجا است كه نمي‌توان روي لنزهاي Zoom معمولي به عمق ميدان سطحي مشابهي دست يافت؛ مگر اينكه از لنزهاي سنگين‌تر فول فريم برندهاي ديگري مثل كانون همراه با تقويت‌كننده‌ي فاصله‌ي كانوني مثل آداپتور لنز Viltrox.71x Speedbooster Canon EF براي Fuji X استفاده كرد. لم ناگزير بود اين انتخاب را بپذيرد؛ اما به آن معني نيست كه نمي‌توان روي حسگر كراپ به عمق ميدان سطحي رسيد.
دوربين فوجي فيلم ۳۵ ميلي‌متري f/1.4 قادر به توليد پس‌زمينه‌اي خارج از فوكوس است. فوجي فيلم ۵۶ ميلي‌متري f/1.2 حتي بهتر از اين هم عمل مي‌كند. لنز ميتاكن ۳۵ ميلي‌متري f/0.95 صرفا مخصوص افرادي است كه مي‌خواهند همه چيز خارج از فوكوس باشد.
تصوير ثبت‌شده با فوجي فيلم X-T4 با لنز ۳۵ ميلي‌متري f/1.4
لم مي‌گويد:
در دنياي واقعي، متوجه حركت خود به f/2.0 و f/2.8 شدم؛ حتي وقتي مي‌توانستم با f/1.4 به‌صورت وايد عكاسي كنم؛ اما چرا؟ زيرا گاهي f/1.4 بيش از اندازه نرم به انديشه متخصصين مي‌رسد يا ميدان فوكوس روي فول فريم بيش از اندازه باريك است؛ اما به‌طور كلي دستيابي به عمق ميدان سطحي روي حسگر APS-C اصلا براي من اشكال‌ساز نبود.
عشق مجدد به APS-C
لم بدون هيچ بهانه‌اي به سراغ X-T4 ، دوربين حسگر كراپ رفت و آن را به دوربين اصلي حرفه‌اي خود تبديل كرد؛ و پس از عكاسي با اين دوربين، شك و ترديد او به‌سرعت برطرف شد. او مي‌گويد:
وقتي تصاويري از ميز شام و پدر خود ثبت كردم بسيار هيجان‌زده شدم. معتقدم حسي كه دوربين در دستانتان القا مي‌كند مي‌تواند روش عكاسي را تعيين كند.
لم پس از چند ماه استفاده از X-T4، نكات زيادي درباره‌ي آن آموخت. كيفيت تصاوير بسيار خوب هستند و معمولا حتي دقيق‌ترين مشتري‌ها نمي‌توانند تشخيص دهند اين تصاوير با يك حسگر كراپ ثبت شده‌اند. درواقع بسياري از پوسترهاي فيلم‌هاي هاليوودي مثل شكارچي هيولا، جوكر و دانكرك با دوربين‌هاي قديمي‌تر كراپ‌حسگر فوجي مثل X-T2 و X-T3 ثبت شده‌اند.
عكاسي با X-T4 و لنز ۱۰-۲۴ ميلي‌متري f/4 حسي مشابه عكاسي با سوني a7 III و لنز ۱۶-۳۵ ميلي‌متري f/4 دارد؛ با اين تفاوت كه دوربين فشرده‌تر شده است و صفحه‌ي نمايش LCD سه‌طرفه‌ي آن، ثبت تصاوير عمودي در نور مستقيم خورشيد را آسان‌تر مي‌سازد. بدنه‌ي رنج فايندر به سبك X100V هم الهام‌بخش عكاسي از چشم‌ا‌ندازهاي خياباني و بازي با نور و سايه‌هاي شديد خورشيد است. علاوه بر اين، اندازه‌ي دوربين به گونه‌اي است كه مي‌توان همه جا آن را حمل كرد.
سمت راست: تصوير ثبت‌شده با فوجي فيلم x-t4 با لنز ۳۵ ميلي‌متري، گشودگي ديافراگم : f/1.4 ؛ سمت چپ: تصوير ثبت‌شده با فوجي فيلم X100v
لم همراه با X-T4، لنزهاي فوجي فيلم ۳۵ ميلي‌متري f/1.4 ، لنز ۱۰-۲۴ ميلي‌متري f/4 و لنز ۵۵-۲۰۰ با f/3.5-4.8 هم خريداري كرد. او لنز ۵۰ ميلي‌متري Voigtlander با f/1.5 و لنز ۷۵ ميلي‌متري Voigtlander Heliar با f/2.5 را به عكاسي پرتره و لنز راكينن ۳۵ ميلي‌متري t/1.3 را به فيلم‌برداري روايي اختصاص داد.
نكات پاياني
لم درباره‌ي تجربه‌ي ده‌ساله‌ي كار با انواع دوربين‌ها مي‌گويد:
با وجود مسيري كه تا اين مرحله طي كردم، نمي‌توانم به بقيه توصيه كنم سيستم‌هاي فول فريم خود را رها كنند و به APS-C روي بياورند. اگر استفاده از سيستم‌هاي مختلف با مجموعه‌ي كامل لنزها براي من اهميتي نداشت، احتمالا تجهيزات سوني خود را نگه مي‌داشتم و روي سيستم‌هاي فول فريم كانن يا پاناسونيك سرمايه‌گذاري مي‌كردم.
لم در بعضي موارد مثل عكاسي ورزشي به سيستم فول فريم نياز دارد؛ اما او از تغييرات و رسيدن به دوربين‌هاي فوجي فيلم رضايت دارد؛ زيرا اولويت‌هاي او در عكاسي، فشردگي و قابليت آسان حمل‌و‌نقل بودند.
هم انديشي ها