چرا پردازنده‌هاي سري تايگرليك اينتل هنگام خريد لپ‌تاپ باعث سردرگمي مي‌شود؟

چگونه ممكن است دو دستگاه لپ ‌تاپ مبتني‌بر پردازنده‌هاي نسل‌يازدهمي سري تايگرليك اينتل با تراشه‌اي كاملا يكسان، ۳۷ درصد عملكرد متفاوتي ارائه مي‌دهند؟ چگونه مي‌توان تفاوت عملكرد را تشخيص داد؟ در پاسخ به پرسش دوم، چنين امكاني وجود ندارد. يكي از تأثيرات جانبي ناخوشايند از نحوه‌ي توسعه‌ي پردازنده‌هايي همچون سري تايگرليك اينتل، دشوارترشدن تشخيص عملكرد واقعي لپ‌تاپ براي مصرف‌كنندگان، تنها با ارائه‌ي فهرستي از ويژگي‌ها است. آگاهي از بهره‌وري اين تراشه‌ها احتمالا با گذشت زمان سخت‌تر نيز مي‌شود.

مسئله‌ي اين است كه هدف اينتل از طراحي ريزپردازنده‌هايي همچون سري تايگرليك براي دستگاه‌هاي حمل‌شدني ايجاد امكان انعطاف‌پذيري بيشتر در انتخاب سرعت‌هاي كلاك دلخواه براي سازندگان لپ‌تاپ يا ارائه‌ي توانايي تعيين فركانس پردازشي براي آن‌ها است. براساس توضيحات مديران اينتل، لپ‌تاپي كه از پردازنده‌ي به‌خصوصي استفاده مي‌كند، مي‌تواند ۳۷ درصد عملكرد سريع‌تري از لپ‌تاپ ديگري داشته باشد كه از همان تراشه بهره مي‌برد.

درواقع باتوجه‌به توضيحات اينتل، خريداران لپ‌تاپ براي ارزيابي محصول مدانديشه متخصصينشان بايد با دقت بيشتري مطالعه‌هاي مربوط به عملكرد واقعي لپ‌تاپ را مطالعه كنند كه با داده‌هاي مقايسه‌اي به‌عمل آمده است. درواقع، مسئله‌ي يادشده خيلي قبل‌تر، يعني هنگام عرضه‌ي پردازنده‌هاي نسل‌دهمي آيس‌ليك (Ice Lake) اينتل، پديدار شده بود. بااين‌حال، مديران اينتل موقع معرفي تراشه‌هاي سري تايگرليك، اين اشكال را به‌عنوان مسئله‌اي معرفي كردند كه بايد به آن توجه كرد. البته كُل اين موضوع به چگونگي تكامل ريزپردازنده‌هاي لپ‌تاپ در طول زمان مرتبط است.

براي مشاهده‌ي تصوير در ابعاد بزرگ كليك كنيد.

از ديرباز، تراشه‌ها مشخصه‌اي با عنوان توان طراحي حرارتي (TDP) دارند كه نشان‌دهنده‌ي كشش نيرو و سرعت‌هاي كلاك در درجه‌ي حرارتي است كه تراشه‌ي مفروض بدون گرم‌شدن بيش‌ازحد مي‌تواند در آن كار  كند. به‌منظور حفظ دماي تراشه در محدوده‌اي خاص، لپ‌تاپ‌ها به‌گونه‌اي طراحي شده‌اند كه توان موردنيازشان را مديريت كنند و گاهي اوقات كاهش دهند. اگر دماي تراشه به هر دليلي از محدوده‌ي مدانديشه متخصصين فراتر رود، امكان دارد كه عملكرد لپ‌تاپ با خطا مواجه شود يا دستگاه به‌كلي از كار بيفتد.

اينتل و AMD با گذشت زمان با افزودن قابليت‌هاي «توربو»، اين امكان را فراهم كردند كه تراشه‌ها ازطريق عمليات اوركلاك براي مدت كوتاهي با ولتاژي فراتر از محدوده‌ي تعيين‌شده كار كنند. درحقيقت، تا زماني‌كه خطر افزايش دماي بيش‌ازحد سبب كاهش فركانس پردازشي نشود، حالت توربو فعال باقي مي‌ماند. درحال‌حاضر، پردازنده‌هاي اينتل معمولا حالت‌هاي تك‌هسته‌اي و چندهسته‌اي توربو و حتي امكان انتخاب هسته‌هاي دلخواه را براي وظايف مربوط به عمليات اوركلاك ارائه مي‌دهند.

در لپ‌تاپ‌ها، معمولا پردازنده‌ها با سرعت كلاك معيني كار نمي‌كنند و بسته به نياز پردازشي، فركانس را افزايش يا كاهش مي‌دهند. سطح توان مصرفي در حالت استاندارد PL1 و در حالت توربو PL2 نام دارد. Tau نيز متغير زمان است و حداكثر زماني را تعيين مي‌كند كه پردازنده مي‌تواند در حالت توان PL2 قرار گيرد.

رايان شراوت، استراتژيست ارشد عملكرد در اينتل و مدير ارشد بازاريابي فني مشتريان، توضيح مي‌دهد كه شركت مذكور با ارائه‌ي پردازنده‌هاي سري تايگرليك، تعريف تراشه‌هايش ازلحاظِ توان طراحي حرارتي را متوقف كرد و اكنون اين محصولات را تنها با «محدوده‌ي عملياتي» در واحد وات تعريف مي‌كند. عملكرد سري تايگرليك اينتل كه براي لپ‌تاپ طراحي شده است، درحال‌حاضر در محدوده‌اي بين ۱۲ و ۲۸ وات است. همين موضوع سبب شده است كه سازندگان لپ‌تاپ بتوانند لپ‌تاپي ۱۵ واتي با كارايي كمتر و طول عمر باتري بيشتر را عرضه كنند يا اين محصول را در توان ۲۸ وات اجرا كنند كه دراين‌صورت، طول عمر بيشتر باتري قرباني عملكرد بهتر خواهد شد.

شراوت مي‌گويد در اين محدوده‌ي عملياتي جديد، متخصصان مي‌توانند لپ‌تاپي با پردازنده‌ Core i7-1185G7 بخرند. ممكن است شركت سازنده آن را به‌گونه‌اي تنظيم كند كه ۱۵ وات توان مصرفي داشته باشد. در‌اين‌صورت، محصول مذكور بازي‌اي مانند Grid 2019 را با نرخ فريم معيني اجرا خواهد كرد. درعين‌حال، امكان دارد متخصص لپ‌تاپي با همان پردازنده را تهيه كند كه توان مصرفي آن روي ۲۸ وات تنظيم شده است و همان بازي را ۳۳ درصد سريع‌تر اجرا مي‌كند.

اشكالي مشابه در نسل پيشين از پردازنده‌هاي اينتل، يعني سري آيس‌ليك وجود داشت؛ اما همان‌گونه كه شراوت در داده‌هاي آزمايشي به‌اشتراك ‌گذاشته‌شده در نشستي مطبوعاتي نشان داد، اين مسئله در تراشه‌هاي مذكور بارزتر بود. تصوير زير نتايج اين آزمايش را نشان مي‌دهد كه با استفاده از ابزار تبديل پردازنده‌محور HandBrake به‌دست آمده است. پردازنده‌ Core i7-1065G7 كه با توان ۱۵ وات در حالت توربو كار مي‌كند، براي مدت كوتاهي عملكردي مشابه با حالت PL1 همان تراشه با توان ۲۵ وات دارد.

شراوت مي‌گويد در ساير حالات آزمايش، همان‌گونه كه در نمودار ميله‌اي بالا مشاهده مي‌شود، تفاوت در عملكرد ۴۰ درصد است كه بسيار رضايت‌بخش به‌انديشه متخصصين مي‌رسد. او ادامه مي‌دهد:

توان طراحي حرارتي در برگه‌ي مشخصات هر دو سيستم يكسان است؛ اما به‌دليل نحوه‌ي پياده‌سازي سيستم‌هاي خنك‌كننده، تنظيم اعمال‌شده‌ي شركت‌هاي توليدكننده، همكاري اينتل، بازار هدف و موارد استفاده از اين سيستم‌ها امكان دارد كه عملكرد آن‌ها در بارهاي كاري مختلف كاملا متفاوت باشد. از انديشه متخصصينات ما، هيچ‌يك از طرح‌ها به‌تنهايي بهترين نيستند؛ ولي هريك از آن‌ها امكان تمركز روي بخشي متفاوت و گزينه‌هاي مختلف طراحي محصول را فراهم مي‌كند.

قدرت [تراشه‌هاي سري] تايگرليك مقياس‌پذيري و دامنه‌ي پوياي محصول است. با اين پردازنده‌ها هيچ‌گونه نشان تجاري يا ميزان توان طراحي حراتي يا توان خروجي را تحميل نمي‌كنيم؛ بنابراين، تشخيص عملكرد لپ‌تاپ واقعا به مطالعه‌ها و گزارش‌ها منحصر خواهد بود.

براي مشاهده‌ي تصوير در ابعاد بزرگ كليك كنيد.

شراوت مي‌گويد كه اينتل نمي‌خواهد بيشتر از اين محدوده‌ي قدرت هر تراشه را بازشناسي كند. اين شركت از ساختار نام تجاري كور i7 ،‌i5 ،‌i3 و i9 استفاده مي‌كند تا به متخصصان توضيح دهد چه انتظاري از خانواده‌هاي مختلفِ محصولات اينتل داشته باشند. همچنين، اين تراشه‌ساز مذكور براي شناساندن لپ‌تاپ‌هاي برتر، برند Evo خودش را معرفي كرده است.

شراوت خاطرنشان مي‌كند كه مشتريان و متخصص كارشناسان براي استفاده از ابزارهاي نرم‌افزاري مختلف براي تشخيص عملكرد لپ‌تاپ آزاد هستند. او حتي متخصصان را تشويق كرد كه براي رسيدن به هدفشان ثابت‌قدم بمانند و گفت: «در پايان روز، عملكرد بيشترين اهميت را دارد.»