شناسايي گونههايي از ماهي كه احتمالا قادر به راه رفتن روي خشكي هستند
در نگاه اول، ايدهي راه رفتن ماهي مضحك بهانديشه متخصصين ميرسد؛ اما چنين موجودات تركيبي نقش مهمي در تكامل سلسلهي جانوران روي زمين داشتهاند. پژوهش جديد نشان ميدهد نسبتبه آنچه ميشناسيم، ماهيهاي بيشتري ممكن است قادر به راه رفتن روي خشكي باشند. اين نتايج حاصل مطالعهي دقيقي از اسكلت ماهيان خانوادهي سگماهيان جويباري در آسيا است كه شامل گونهاي ميشود كه از قبل ميدانستيم تاحدودي ميتواند راه برود (ماهي فرشتهي غار يا Cryptotora thamicola). مطالعه نشان ميدهد حداقل ده گونهي ديگر نيز احتمالا از همين تواناييها برخوردار هستند.
پژوهشگران اميدوار هستند با شناسايي اينكه كدام گونه از سگماهيان جويباري بهطور بالقوه ميتوانند روي خشكي پرسه بزنند، دانش بيشتري در اين مورد كسب كنند كه چگونه اولين مهرهداران راهرونده روي خشكي راه خود را از آب به خشكي پيدا كردند.
نكتهي كليدي، حلقه لگن خاصره يعني اتصال ميان ستون فقرات و باله لگني است. پژوهشگران ساختار استخواني ۲۹ گونهي مختلف از اين گروه را مورد مطالعه قرار دادند و سه شكل مختلف لگن شناسايي و ۱۰ گونهي ديگر پيدا كردند كه داراي اتصال استخواني نظير Cryptotora thamicola بودند. زكري راندال، زيستشناس موزه تاريخ طبيعي فلوريدا ميگويد: «ماهيها معمولا اتصالي ميان ستون فقرات و باله لگني ندارند. قبلا ايده اين بود كه ماهي فرشتهي غار در اين زمينه، كاملا منحصربهفرد است. نكتهي جالب مقالهي جديد اين است كه با جزئيات دقيقي نشان ميدهد حلقههاي لگني محكم نسبتبه چيزي كه فكر ميكرديم، در خانوادهي سگماهيان جويباري فراواني بيشتري دارد.»
ماهي فرشتهي غار از دندههاي بزرگ شده و عضلات تثبيتكننده استفاده ميكند تا به كمك بالههاي خود و حركات سمندر مانند حركت كند. اين گونه، تنها گونهي اين خانواده از ماهيها است كه داراي اين نوع حركت است. متخصص كارشناسان فكر ميكنند ماهي مذكور اين قابليت را بهعنوان راهي براي حركت در ميان جريانهاي سريع درون غار و رسيدن به جريانهاي غني از اكسيژني كه ماهيهاي ديگر نميتوانند به آن دسترسي پيدا كنند، تكامل داده است. اين توانايي ممكن است براي بالارفتن ماهي از آبشارهاي سطحي و كوچك نيز مورد استفاده قرار گيرد.
ماهي گونهي Homaloptera bilineata از بالههاي خود استفاده ميكند تا خود را به جلو بكشاند
پژوهشگران با استفاده از تجزيهوتحليل DNA و سيتياسكن به شواهدي دست يافتند كه نشان ميداد اين تواناييها از راه ژنتيكي منتقل شده است و با ديگر اعضاي خانواده مشترك است. بهانديشه متخصصين نميرسد قابليتهاي مذكور تنها از يك منبع تكامل يافته باشد. چنين يافتههايي به زيستشناسان كمك ميكند تا درخت خانوادگي تكاملي دقيقتري براي ماهيهاي راهرونده تهيه كنند و چارچوبي براي تلاش و شناسايي گونههاي بيشتري از آنها در آينده فراهم ميكند. اگرچه احتمالا سطح مهارت راه رفتن از گونهاي به گونهاي ديگر متفاوت است.
نتايج پژوهش جديد در مجلهي Journal of Morphology منتشر شده است.
هم انديشي ها