چين خود را براي ارسال فضاپيماي چانگ‌اي-۵ آماده مي‌كند
چين خود را آماده ارسال فضاپيماي چانگ‌اي- ۵ به مقصد كره ماه مي‌كند. در اين مأموريت قرار است براي اولين‌بار پس از دهه ۱۹۷۰، نمونه‌هايي از خاك ماه جمع‌آوري و به زمين بازگردانده شود. فضاپيماي چانگ‌اي- ۵ قرار است حدود ۲ كيلوگرم نمونه از خاك ماه را جمع‌آوري كند. پيش از اين قرار بود كه اين مأموريت تا قبل از پايان سال ۲۰۲۰ شروع شود. حال رديابي‌هاي راداري و داده‌هاي ماهواره‌اي نشان داده‌اند كه چيني‌ها خود را براي پرتاب اين فضاپيما تا پايان ماه نوامبر (اوايل آذر) آماده مي‌كنند.
گفته مي‌شود كشتيهاي ناوگان يوانوانگ به شماره‌هاي ۲۱ و ۲۲ قطعات موشك چانگ ژنگ-۵ (يا همان لانگ مارچ-۵) را از بندر شمالي تيانجين بارگيري كرده و هم‌اكنون در حال رساندن محموله خود به بندر چينگلان در جزيره هاينان هستند. اين قطعات سپس براي پرتاب از راه زميني به مركز پرتاب ون‌چانگ برده مي‌شوند. قبلا كشتيهاي يوانوانگ ۲۱ و ۲۲ خردادماه امسال، موشك چانگ ژنگ-۵ را كه براي پرتاب مأموريت تيان‌ون ۱ به مريخ در مرداد به‌كار رفت، از تيانجين به جزيره هاينان رسانده بودند.
فضاپيماي چانگ‌اي-۵ در حين آزمايش برخي قابليت‌هاي متخصص در آزمايشگاه
چهار پرتاب قبلي موشك چانگ ژنگ-۵ از مرحله حمل‌و‌نقل تا تحويل به مركز پرتاب ون‌چانگ، حدود ۶۰ روز به‌طول انجاميده بودند. باتوجه‌به اينكه كشتيهاي يوانوانگ هفته گذشته به بندر چينگلان رسيده‌اند، تصور مي‌شود كه زمان انجام اين مأموريت هم در ۱۰ روز آخر ماه نوامبر (۱ تا ۱۱ آذر) باشد. محل فرود فضاپيماي چانگ‌اي- ۵ در نزديكي «مونس رامكر» خواهد بود كه يك ناحيه آتشفشاني در دشت «اقيانوس توفان‌ها» است. اقيانوس توفان‌ها در كناره غربي نيمه‌ي رو به زمين كره ماه واقع است. پرتاب اواخر ماه نوامبر به فضاپيماي چانگ‌اي- ۵ اين امكان را مي‌دهد تا در حوالي طلوع آفتاب در مونس رامكر وارد مدار ماه شده و روي آن فرود بيايد.
برخلاف مأموريت چندروزه چانگ‌اي-۴، مأموريت نمونه‌برداري چانگ‌اي-۵ قرار است تنها در يك روز ماه، يعني حدود ۱۴ روز زمين، انجام گيرد. يك شبانه‌روز در كره ماه در حدود ۲۹/۵۳ روز زمين است. قدمت منطقه مونس رامكر نيز حدود ۱/۲۱ ميليارد سال تخمين زده مي‌شود. در مقابل نمونه‌هاي خاك ماه كه توسط فضانوردان مأموريت آپولو به زمين آورده شده‌اند؛ بين ۳/۱ تا ۴/۴ ميليارد سال قدمت دارند.
پيچيدگي مأموريت چانگ‌اي-۵ و برنامه‌هاي آتي سازمان ملي فضايي چين
در مأموريت پيچيده‌ي چانگ‌اي-۵ چهار فضاپيما به‌همراه يك ماژول براي انتقال انرژي و پيشرانه به‌كار گرفته مي‌شوند. هنگامي كه فرودگر ماه اين مأموريت روي سطح ماه فرود آمد، شروع به جمع‌آوري نمونه‌هاي قمري كرده و نمونه‌ها را در يك فضاپيماي ديگر بارگيري مي‌كند. فضاپيماي بعدي نيز پس از بارگيري از سطح ماه بلند شده و با ماژول مدارگرد مأموريت پهلو مي‌گيرد.
پيش از حركت از مدار ماه به زمين نيز نمونه‌ها در يك ماژول بازگشت نمونه قرار داده مي‌شوند. ماژول بازگشت نمونه سپس از ماژول خدمات جدا شده و به سوي زمين حركت كرده و وارد جو مي‌شود. اين فضاپيما به شيوه «ورود به جو پَرشي (Skip Reentry)» وارد جو زمين خواهد شد. در اين روش، فضاپيما پس از ورود به جو مجددا اوج گرفته و از جو خارج مي‌شود و پس از طي كردن فاز بالستيكي بار ديگر وارد جو مي‌شود. اين مأموريت پس از ورود به جو با گلايدينگ و نهايتا گشودن چتر نجات و فرود پايان مي‌يابد. در مأموريت آزمايشي چانگ‌اي-۵ موسوم به چانگ‌اي-۵ تي.۱، نيز از روش ورود به جو پرشي استفاده شد. فضاپيماي بازگشت نمونه‌ها نيز در شهر سيزيوانگ در مغولستان داخلي فرود خواهد آمد. پيش از اين براي فرود مأموريت‌هاي سرنشين‌دار برنامه فضايي شنژو نيز از همين محل استفاده شده بود.
ناظران، پيچيدگي اين مأموريت را به جاه‌طلبي‌هاي چيني‌ها براي مأموريت‌هاي سرنشين‌دار آينده در ماه مرتبط مي‌دانند. درواقع، بايد گفت كه مأموريت اخير، مرحله سوم پروژه اكتشافات قمري چين است كه طرح آن در اوايل دهه ۲۰۰۰ تدوين و برنامه‌ريزي شده بود. مأموريت چانگ‌اي-۵ هم در اصل قرار بود در اواخر سال ۲۰۱۷ انجام گيرد؛ اما با اشكالات متخصص كه در همان سال براي موشك چانگ ژنگ-۵ به‌وجود آمد، مأموريت و همچنين پروژه ساخت ايستگاه فضايي چين به تعويق افتاد.
مانند مراحل قبلي اين پروژه، اين مأموريت نيز يك مأموريت مكمل دارد كه چانگ‌اي-۶ نام دارد. چنانچه مأموريت چانگ‌اي-۵ طبق برنامه پيش برود، هدف مأموريت بعدي، جمع‌آوري نمونه از قطب جنوب ماه خواهد بود. چين اعلام كرده است كه پس از آن به‌صورت گسترده‌تري به پروژه اكتشافات قمري خود با مأموريت چانگ‌اي-۷ و مأموريت‌هاي فرود ماه ديگر ادامه خواهد داد. هدف چيني‌ها تأسيس يك ايستگاه بين‌المللي تحقيقاتي ماه در اواسط يا اواخر دهه حاضر خواهد بود. همچنين قابليت‌ها و تجاربي كه در خلال مأموريت چانگ‌اي-۵ حاصل مي‌شود، مي‌تواند طي سال‌هاي آتي براي مأموريت‌هاي نمونه‌برداري از سيارك‌ها و همچنين مريخ مورد استفاده قرار گيرد.
هم انديشي ها