آرسيبو تخريب شد؛ پايان ۵۷ سال فعاليت يكي از مشهورترين رصدخانه‌هاي جهان
رصدخانه آرسيبو، دومين تلسكوپ راديويي بزرگ دنيا روز سه‌شنبه تخريب شد تا يكي از مشهورترين تلسكوپ‌هاي دنيا براي هميشه به كارش پايان دهد. رامون لوگو، رئيس انستيتوي فضايي فلوريدا (FSI) در دانشگاه فلوريداي مركزي در اين خصوص به مجله ساينس گفت كه كابل‌هاي رصدخانه حوالي ساعت ۸ صبح به وقت محلي جدا شدند و سكوي معلق روي بشقاب ۳۰۰ متري اين رصدخانه سقوط كرد. تلسكوپ راديويي آرسيبو كه متعلق به بنياد ملي علوم (NSF) ايالات متحده آمريكا است، تحت مديريت انستيتوي فضايي فلوريدا قرار دارد.
تاكنون جزئيات تخريب اين سازه‌ي عظيم‌الجثه منتشر نشده، ولي خرابي دو رشته كابل اصلي اين تأسيسات در مرداد و همين آبان بار زيادي را بر دوش سازه‌هاي همراه آن وارد آورده بود. آقاي لوگو در ادامه به مجله ساينس گفت كه طي هفته گذشته، رشته كابل‌ها همچنان در جاي اصلي خود قرار داشتند، ولي به‌سرعت در حال باز شدن بودند و تقريبا هر روز يك رشته كابل باز مي‌شد كه نگراني‌هاي زيادي را به وجود آورده بود. بنا به گزارش‌هايي كه به تأييد بنياد ملي علوم نيز رسيده، در روال فروپاشي اين تأسيسات به هيچكس آسيبي وارد نشده است.
سكوي معلق رصدخانه آرسيبو پس از آزاد شدن كابل‌هاي نگهدارنده‌اش روي بشقاب سقوط كرد
دبورا مارتورل، متخصص كارشناس هواشناسي از پورتوريكو، صبح امروز ساعت ۷:۱۸ به وقت محلي در حساب توييتر خود عكس‌هايي از رصدخانه آرسيبو منتشر كرد. مارتورل دو عكس مختلف از تأسيسات تلسكوپ راديويي آرسيبو را يكي مربوط به دوشنبه و ديگري مربوط به بعد از تخريب آن را در توييتر خود گذاشته بود. در عكسي كه روز دوشنبه گرفته شده، مي‌توان سكوي معلق راديو تلسكوپ را بر فراز قله‌ها مشاهده كرد، ولي در عكس دوم كه صبح امروز گرفته شده، اين سكوي ۹۰۰ تني كاملا تخريب شده است.
رصدخانه آرسيبو در سال ۱۹۶۳ در يك گودال طبيعي ساخته شد و در زمان ساخت بزرگ‌ترين تلسكوپ تك‌بشقابي جهان به حساب مي‌آمد. ستاره‌شناسان از بشقاب عظيم اين راديو تلسكوپ براي شناسايي اجرام نزديك به زمين از جمله سيارك‌ها و دنباله‌دارها استفاده مي‌كردند. اين رصدخانه در سال ۱۹۷۴ پيام مشهور به «پيام آرسيبو» را به فضا مخابره كرد. اين پيام به خوشه‌ي ستاره مسيه ۱۳ فرستاده شد تا صداي ساكنان زمين را به گوش موجودات فضايي كه احيانا در حال رصد فضا هستند برساند. البته هدف اصلي ارسال اين پيام نمادين بيشتر نشان دادن قابليت‌هاي تجهيزات جديد بود.
عكس‌هاي دبورا مارتورل از رصدخانه آرسيبو قبل (پايين) و بعد از تخريب (بالا)
حال اين تلسكوپ راديويي آرسيبو پس از ۵۷ سال در سالي كه بدترين سال عمرش نيز بود، به‌طرز غيرمنتظره‌اي تخريب شد. در ابتداي سال ۲۰۲۰ زلزله‌اي مهيب اين تلسكوپ مشهور را لرزاند و پس از آن هم روز ۲۰ مرداد يكي از رشته كابل‌هاي سنگين اين تأسيسات پس از سقوط موجب به وجود آمدن شكاف ۳۰ متري در بشقاب شد. چند ماه بعد و روز ۱۶ آبان هم يكي از رشته كابل‌هاي اصلي همراه برج كه پيش‌تر يكي از رشته‌هايش در مرداد ماه باز شده بود نيز باز شد. اگرچه دانشمندان خوش‌بين بودند تا بتوانند تلسكوپ را تعمير كنند، ولي خسارات وارده به اين تأسيسات به‌حدي بود كه مقامات بنياد ملي علوم اواخر آبان تصميم گرفتند تا رصدخانه آرسيبو را براي هميشه از رده خارج كنند. ولي پيش از آنكه نوبت به اجراي طرح تخريب كنترل‌شده برسد، سانحه‌اي غيرمنتظره موجب سقوط سكوي معلق رصدخانه روي بشقاب آن شد،.
اين سازمان پس از تخريب سكوي رصدخانه آرسيبو، در پيامي در توييتر نوشت:
بنياد ملي علوم از اين بابت متأثر است. هرچه پيش‌تر مي‌رويم، به‌دنبال راه‌هايي هستيم تا به جامعه‌ي علمي ياري رسانده و روابط مستحكم خود با مردم پورتوريكو را كماكان حفظ كنيم.
پورتوريكو مجمع‌الجزايري در حوزه‌ي درياي كارائيب است كه از مناطق غيرضميمه به خاك ايالات متحده آمريكا محسوب مي‌شود و به لحاظ سياسي نيز زير انديشه متخصصين دولت آمريكاست. اين كشور سه‌ونيم ميليون نفري محل استقرار چندين مركز علمي وابسته به كشور آمريكا و همچنين مراكزي چند مليتي است.
هم انديشي ها