چين براي راه‌اندازي ايستگاه فضايي‌اش آماده مي‌شود
به‌گزارش اسپيس‌نيوز، چين خود را آماده مي‌كند تا در ماه‌هاي آينده، سه پرتاب مهم را براي آغاز احداث ايستگاه فضايي دائمي‌اش انجام دهد. هم‌اكنون، آكادمي فناوري فضايي چين مشغول تكميل مراحل ساخت موشك‌هايي است كه قرار است اولين ماژول ايستگاه فضايي و يك فضاپيماي حمل بار و سوخت‌گيري و يك فضاپيماي سرنشين‌دار را به فضا پرتاب كنند. اين پرتاب‌ها جزو اولين پروازها از ۱۱ مأموريت برنامه‌ريزي‌شده براي ساخت ايستگاه فضايي سه‌ماژوله‌اي چين هستند. توسعه‌ي اين طرح از سال ۱۹۹۲ شروع شد. هدف اين طرحي افزايش قابليت مسافرت‌هاي فضايي سرنشين‌دار و توسعه‌ي زيرساخت‌هاي لازم براي اقامت طولاني‌مدت فضانوردان در مدار پايين زمين است.
موشك لانگ مارچ-۵ (چانگ ژنگ-۵) قرار است بهار ۲۰۲۱ (بهار ۱۴۰۰) ماژول اصلي ايستگاه فضايي تيان‌هه را به مدار زمين برساند. هم‌اكنون، اين پرتابگر در آخرين مراحل ساخت خود در تأسيساتي در شهر بندري تيانجين در شمال چين قرار دارد. به‌گفته‌ي آژانس مسافرت‌هاي فضايي سرنشين‌دار چين، به‌زودي كشتي‌هاي باري يوانوانگ قطعات اين موشك را به مركز پرتاب فضايي ونچانگ در جزيره‌ي هاينان در جنوب چين منتقل مي‌كنند.
تاريخ پرتاب اين مأموريت هنوز مشخص نشده است؛ ولي احتمالاً حدود دو ماه پس از تحويل موشك لانگ مارچ به ونچانگ پرتاب مي‌شود. پرتاب‌هاي قبلي موشك‌هاي سري لانگ مارچ-۵ براي آمادهسازي پرتاب به بازهي زماني اين‌چنيني احتياج داشتند. ژو جيان پينگ، طراح اصلي برنامه‌ي سرنشين‌دار چين، اخيراً دراينباره گفته است:
به‌زودي احداث اولين ايستگاه فضايي مداري [براي اقامت] طولاني‌مدت چين را به‌اتمام مي‌رسانيم كه عالي‌ترين استاندارد جهاني را دارد و تحقيقات علمي و فضايي عمده‌اي انجام مي‌دهد. به‌شدت باور داريم اين [ايستگاه فضايي چين] نقش مهمي در رأس كاوش‌هاي علمي انسان و توسعه‌ي فناوري‌هاي فضايي ما [چين] ايفا خواهد كرد.
قطعات موشك لانگ مارچ-۵بي در تأسيساتي در تيانجين
پيش‌تر، پرتاب ماژول اصلي براي سال ۲۰۱۸ برنامه‌ريزي شده و قرار بود به‌دنبال آن ماژول‌هاي بعدي هم در سال‌هاي ۲۰۲۰ و ۲۰۲۲ به مدار پايين زمين ارسال شوند. بااين‌حال، نقص متخصص و اشكالات بعدي موشك لانگ مارچ-۵ باعث شد مقام‌هاي چين تصميم بگيرند اين برنامه را فشرده و در بازهي زماني دو‌ساله اجرايي كنند.
آكادمي فناوري فضايي چين ماژول اصلي تيان‌هه به طول ۱۶/۶ متر و قطر ۴/۲ متر را ساخته است و هم‌اكنون در ونچانگ قرار دارد. اين ماژول ابتداي سال ۲۰۲۰ (زمستان ۱۳۹۸) به‌همراه مدل عملياتي لانگ مارچ-۵بي آزمايش شد. ماژول يادشده محل زندگي سه فضانورد براي اقامتي حدود شش‌ماهه را فراهم مي‌كند و يك دريچه‌ي پهلوگيري و قابليت كنترل مدار و ارتفاع ايستگاه فضايي را دارد.
تيان‌هه قرار است در موقعيت مداري با ارتفاع حداكثري ۳۷۰ كيلومتر از زمين و انحراف مداري ۴۱ درجه‌اي قرار بگيرد. آوريل ۲۰۲۰ (فروردين امسال) مأموريت پرتاب آزمايشي لانگ مارچ-۵بي انجام شد كه در آن، اولين نمونه از فضاپيماي سرنشين‌دار نيز به مدار زمين برده شد. در اين پرواز آزمايشي، مرحله‌ي اصلي موشك به سرعت مداري رسيد و در ورود مجددي كنترل‌نشده در سواحل غربي آفريقا به جوّ زمين بازگشت. اين ماجرا سروصداي زيادي به‌پا كرد؛ خصوصا اينكه بقاياي اين موشك عظيم دقايقي پيش از سقوط در سواحل كشور ساحل‌عاج از فراز شهر نيويورك گذشته بودند. گفتني است پيش‌از‌اين انتظار مي‌رفت مرحله‌ي اصلي موشك لانگ مارچ-۵بي در اقيانوس اطلس سقوط كند. به‌هر‌حال، انتظار مي‌رود رويداد مشابهي براي پرتاب آتي شاهد باشيم.
ايستگاه فضايي چين تا سال ۲۰۲۲ وارد مرحله‌ي عملياتي مي‌شود
پس از تكميل ايستگاه فضايي تيان‌هه در سال ۲۰۲۰، تلسكوپ فضايي كلاس هابل در موقعيت مداري نزديك به آن قرار مي‌گيرد. تلسكوپ پيمايشي ژونتيان براي انجام مراحل تعمير و نگه‌داري به ايستگاه فضايي چين متصل مي‌شود. خود ايستگاه فضايي نيز مي‌تواند در آينده با افزودن سه ماژول ديگر به آزمايشگاه مداري شش‌ماژوله‌اي ارتقا پيدا كند.
وقتي ماژول تيان‌هه در مدار قرار گرفت، فضاپيماي باري تيانژو-۲ به آن سر خواهد زد. اين فضاپيما با موشك لانگ مارچ-۷ و از مركز پرتاب فضايي ونچانگ به مدار زمين پرتاب مي‌شود. درحال‌حاضر، اين موشك در حال سپري‌كردن مراحل پاياني مونتاژ است. وزن فضاپيماي باري تيانژو ۱۳/۵ تُن است و مدل‌هايي با محفظه‌هاي زير‌فشار و غيرفشاري دارد. فضاپيماي تيانژو -۱ آوريل ۲۰۱۷ (فروردين ۱۳۹۶) به‌منظور آزمايش فناوري‌هاي لازم براي استقرار و نگه‌داري ايستگاه فضايي به فضا فرستاده شده بود.
در اين مأموريت آزمايشي، چندين مانور اتصال و سوخت‌گيري خودكار در وضعيت بي‌وزني با ايستگاه فضايي تيانگونگ-۲ با موفقيت آزموده شد. آزمايشگاه تيانگونگ نيز سامانه‌هاي همراه حيات و بازوي رباتيك را براي ايستگاه فضايي بزرگ‌تر در آينده آزمايش كرد. پس از پرتاب تيان‌هه به مدار زمين، مأموريت سرنشين‌دار شنژو-۱۲ انجام خواهد شد. اين مأموريت با موشك لانگ مارچ ۲اف انجام مي‌شود؛ نسل قديمي‌تري از موشك لانگ مارچ كه از مركز پرتاب ماهواره جيوكوان در بيابان گُبي به مدار زمين پرتاب مي‌شود.
ماژول اصلي و دريچه پهلوگيريي تيان‌هه، ايستگاه فضايي چين
اين مأموريت اولين مأموريت سرنشين‌دار چيني‌ها از سال ۲۰۱۶ خواهد بود. ژو جيان پينگ قبلا گفته بود فضانوردان اين مأموريت از قبل مشخص شده‌اند. پيش‌بيني مي‌شود فضانوردان حين اين مأموريت فعاليت‌هاي برون‌ناوي يا راهپيمايي‌هاي فضايي زيادي انجام دهند. نام فضانوردان مأموريت هم احتمالاً تا روزها يا هفته‌هاي قبل از پرتاب مخفي نگه داشته مي‌شود. طبق گزارشي كه در سال ۲۰۱۷ منتشر شد، فضاپيماي شنژو-۱۲ يك سامانه‌ي هدايت و ناوبري و كنترل براي برآورده‌ساختن نيازهاي جديد مأموريت خواهد داشت.
هم‌اكنون، اين فضاپيما مراحل مونتاژ نهايي خود در تأسيساتي در پكن، پايتخت چين را سپري مي‌كند. انتظار مي‌رود كار مونتاژ اين فضاپيما اندكي پس از سال جديد چيني (۲۴ بهمن) به‌پايان برسد. بااين‌حال چنانچه گفتيم، فعلا برنامه‌اي مشخص براي اين پرتاب‌ها اعلام نشده است. همچنين، مشخص نيست دو ماژول آزمايشي چه زماني در مدار به تيان‌هه بپيوندند. بااين‌حال، گزارش‌ها از آمادهسازي موشك حاكي از آن است كه اين ماژول‌ها در بازهي زماني نسبتاً كمي پس‌از‌آن به مدار پايين زمين فرستاده شوند. انتظار مي‌رود ايستگاه فضايي چين كه گاهي اوقات از آن به نام تيانگونگ نيز نام برده مي‌شود، در سال ۲۰۲۲ وارد مرحله‌ي عملياتي شود و در ارتفاع ۳۴۰ تا ۴۲۰ كيلومتر از زمين شروع به كار كند.
مقاله‌هاي مرتبط:
- تداوم بلندپروازي‌هاي چين در فضا: مأموريت چانگ اي ۵ با موفقيت پرتاب شد
- چين فضاپيماي مسافربري جديدش را براي مأموريت‌هاي اعماق فضا پرتاب كرد
در همين حال، آژانس مسافرت‌هاي فضايي سرنشين‌دار چين چهارشنبه هفته‌ي گذشته دراينباره اعلام كرد پذيراي طرح‌هاي پيشنهادي براي حمل ارزان محموله‌هاي فضايي به ايستگاه فضايي است. هدف اين فراخوان «به‌كارگيري روش‌هاي حمل بار ارزان و توسعه‌ي [سامانه‌ي] مكملي براي فضاپيماي باري تيانژو و ساخت و به‌كارگيري سامانه‌ي حمل بار منعطف، مؤثر، متنوع و ارزان عنوان شده است. نيازهاي اصلي براي تحويل بار هم ظرفيت بارگيري ۱ تا ۴ تُني و امكان جابه‌جاكردن و خارج‌كردن مواد ايستگاه براي جلوگيري از به‌وجود‌آمدن زباله‌هاي فضايي و هزينه‌هاي حمل‌ونقل مطابق با سطح بين‌المللي ذكر شده است.
براي برگرداندن محموله به زمين هم شرايط لازم شامل امكان بارگيري محموله‌اي ۱۰۰ تا ۳۰۰ كيلوگرمي و رديابي و بازيابي راحت است. تمامي شركت‌ها موظف‌اند تا ۲۸ فوريه (۱۰ اسفند) طرح‌هاي پيشنهاي خود را به‌همراه توضيحات متخصص و مهندسي و قابليت‌هاي فضاپيماها و برآورد هزينه‌ها به اين آژانس ارائه دهند.
با‌توجه‌به آنكه امكان حضور شركت‌هاي خصوصي خارجي نيز در اين فراخوان وجود دارد، بسيار جالب است؛ چون تاكنون شركت علوم فضايي و فناوري چين، پيمان‌كار اصلي حوزه‌ي فضايي دولت چين، چنين مأموريت‌هايي را انجام مي‌دادند. اين نشان مي‌دهد چين هم مانند آمريكا به‌دنبال تجاري‌سازي فعاليت‌هاي فضايي خود است.
هم انديشي ها