چقدر طول مي‌كشد تا پاي پياده دور ماه قدم بزنيم؟
از نگاه ما از روي زمين، ماه كوچك به‌انديشه متخصصين مي‌رسد؛ اما اگر مي‌خواستيد سوار سفينه‌اي فضايي شويد و لباس مخصوص فضانوردي بپوشيد و روي ماه قدم بزنيد، چقدر طول مي‌كشيد تا دور ماه را بگرديد؟ پاسخ اين پرسش به عوامل بسياري بستگي دارد؛ ازجمله سرعت راه‌رفتن و مدت زمان صرف‌شده براي پياده‌روي در روز و استفاده از كدام مسيرهاي براي اجتناب از توپوگرافي خطرناك. چنين سفري دور ماه ممكن است بيش از يك سال طول بكشد؛ اما اشكالات بسيار بيشتري وجود دارد كه بايد بر آن‌ها غلبه كرد.
درمجموع، تاكنون دوازده انسان به سطح ماه قدم گذاشته‌اند كه همه‌ي آن‌ها بين سال‌هاي ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ از اعضاي مأموريت‌هاي آپولو بودند. صحنه‌هاي مربوط به راه‌رفتن فضانوردان روي ماه نشان مي‌داد قدم‌زدن در شرايط جاذبه‌ي كم ماه (يك‌ششم جاذبه‌ي زمين) چقدر دشوار است. پژوهش‌هاي بعدي ناسا نشان داد انسان‌ها مي‌توانند بسيار سريع‌تر از فضانوردان آپولو در آن زمان روي ماه حركت كنند.
در طول مأموريت‌هاي آپولو، فضانوردان با سرعت ۲/۲ كيلومتربرساعت روي ماه راه مي‌رفتند. اين سرعت كم عمدتا بهدليل لباس‌هاي فضانوردي داراي فشار خاص و زمختي بود كه با درانديشه متخصصينگرفتن قابليت تحرك طراحي نشده بود. اگر ماه‌نوردان لباس‌هاي راحت‌تري داشتند، شايد حركت براي آن‌ها بسيار راحت‌تر بود و با سرعت بيشتري راه مي‌رفتند.
به‌گزارش لايوساينس، سال ۲۰۱۴ مطالعه‌اي از ناسا در مجله‌ي Journal of Experimental Biology منتشر شد كه در آن، آزمايش شده بود انسان‌ها در گرانش شبيه‌سازي‌شده‌ي ماه با چه سرعتي مي‌توانند راه بروند. براي انجام اين كار، پژوهشگران از هشت شركت‌كننده كه سه نفرشان فضانورد بودند، خواستند روي تردميلي در هواپيماي DC-9 قدم بزنند كه در مسيرهاي سهمي‌وار خاصي روي زمين حركت مي‌كرد تا گرانش ماه را شبيه‌سازي كند. شركت‌كنندگان توانستند حداكثر با سرعت پنج كيلومتربرساعت قدم بزنند. اين سرعت نه‌تنها دو برابر سرعت قدم‌زدن فضانوردان آپولو است؛ بلكه به سرعت ۷/۲ كيلومتربرساعت، يعني متوسط حداكثر سرعت پياده‌روي روي زمين نزديك است.
دليل اينكه شركت‌كنندگان توانستند با چنين سرعتي قدم بزنند، اين بود كه همانند زمان دويدن روي زمين بازوهاي خود را آزادانه مي‌توانستند حركت دهند. اين حركت نوساني نيروي رو به پاييني به‌وجود مي‌آورد كه تا حدي كمبود گرانش را جبران مي‌كند. يكي از دلايل كُندي فضانوردان آپولو در سطح ماه اين بود كه بهدليل لباس‌هاي دست‌و‌پاگير نمي‌توانستند بازوهايشان را آزادانه حركت دهند.
با حداكثر سرعت فرضي جديد، قدم‌زدن دور ماه ۹۱ روز طول مي‌كشد (محيط ماه ۱۰،۹۲۱ كيلومتر است). در اين سرعت، حدود ۳۳۴ روز طول مي‌كشد تا بدون توقف محيط زمين را قدم بزنيم (محيط زمين روي خط استوا ۴۰۰۷۵ كيلومتر است). اين كار در عمل بهدليل اقيانوس‌ها غيرممكن است. بديهي است ۹۱ روز پياده‌روي بدون توقف امكان‌پذير نيست؛ بنابراين، پياده‌روي واقعي دور ماه زمان بسيار بيشتري مي‌برد.
برنامه‌ريزي مسير
قدم‌زدن روي ماه با اشكالات مختلفي نيز مواجه است. آيدان كاولي، مشاور علمي آژانس فضايي اروپا، مي‌گويد اين كار امكان‌پذير، ولي ازانديشه متخصصين تداركاتي دشوار است. يكي از اشكالات بزرگ حمل ملاخبار تخصصياتي مانند آب و غذا و اكسيژن است كه حمل آن‌ها حتي در وضعيت گرانش كمِ ماه نيز دشوار است؛ چرا‌كه حجم بسيار زيادي خواهند داشت. بنابراين، بايد وسيله‌ي نقليه‌ي همراهي با خود داشته باشيد. اين وسيله‌ي نقليه مي‌تواند به‌عنوان سرپناه نيز عمل كند.
به‌گفته‌ي كاولي، بسياري از آژانس‌ها به‌دنبال وسيله‌ي سياري هستند كه فشار هواي تنظيم‌پذير داشته باشد كه بتواند فضانوردان را هنگام انجام مأموريت‌هاي اكتشافي حمايت كند. بدين‌ترتيب، مي‌توانيد از آن براي استراحت در شب و تأمين وسايل لازم استفاده كنيد و سپس در روز برگرديد و دوباره به راه‌رفتن ادامه دهيد.
ماجراجويان ماه به لباس فضانوردي‌اي نياز دارند كه ازانديشه متخصصين قابليت حركت بهينه باشد. كاولي معتقد است لباس‌هاي فضانوردي كنوني هنوز با درانديشه متخصصينگرفتن حركات بيش‌ازحد طراحي نشده‌اند؛ اما برخي آژانس‌ها در حال ساخت لباس‌هاي متناسبي هستند كه اجازه مي‌دهد بازوها به‌خوبي هنگام راه‌رفتن حركت كنند.
هريسون هاگان جك اشميت، فضانورد دانشمند و خلبان ماه‌نشين مأموريت آپولو ۱۷، با ابزار نمونه‌برداري خود ماه را كاوش مي‌كند
افزون‌براين، توپوگرافي خشن ماه پيدا‌كردن مسيري مناسب روي آن را دشوار مي‌كند. روي سطح ماه دهانه‌هاي شهاب‌سنگي وجود دارد كه عمق آن‌ها مي‌تواند به چند مايل برسد و بايد آن‌ها را دور زد. هنگام برنامه‌ريزي مسير بايد نور و دما را نيز در انديشه متخصصين بگيريد. در خط استواي ماه و در طول روز، با دماهايي در‌حدود ۱۰۰ درجه‌ي سانتي‌گراد مواجه مي‌شويد و سپس هنگام شب، دما به چيزي حدود منفي ۱۸۰ درجه‌ي سانتي‌گراد مي‌رسد.
روي ماه روزهايي وجود دارد كه در آن نور‌خورشيد كم است يا اصلا وجود ندارد و حداقل نيمي از سفر بايد در تاريكي انجام شود. ايجاد محافظت دربرابر اين درجه‌حرارت‌هاي شديد مي‌تواند با لباس‌هاي مخصوص و وسيله‌ي سيار براي محافظت ممكن شود؛ ولي دما نيز مي‌تواند حالت رِگوليت (سنگ‌پوشه) را تغيير دهد كه و روي سرعت راه‌رفتن روي آن تأثير بگذارد. رِگوليت نوعي خاك خاكستري ريز است كه بستر سنگي ماه را مي‌پوشاند.
تابش‌ها مي‌تواند خطر بيشتري به‌همراه داشته باشد؛ زيرا ماه برخلاف زمين، ميدان مغناطيسي ندارد كه با منحرف‌كردن تابش‌هاي خطرناك از رسيدن آن‌ها به سطح زمين مانع شود. به‌گفته‌ي كاولي، اگر فعاليت‌هاي خورشيدي مهمي در آن زمان وجود نداشته باشد، ممكن است خيلي بد نباشد؛ اما اگر شراره‌هاي خورشيدي يا خروج جرم از تاج خورشيدي وجود داشته باشد و درمعرض سطوح زيادي از تابش‌ها قرار گيريد، مي‌تواند شما را به‌شدت بيمار كند. شراره‌هاي خورشيدي و خروج جرم از تاج خورشيدي هر دو مقادير زيادي انرژي و ذرات مغناطيسي آزاد مي‌كنند؛ ولي ازانديشه متخصصين نوع ذراتي كه منتشر مي‌كنند، مدت زمان رويداد و روش حركت تابش‌هايي كه توليد مي‌كنند، با‌هم اختلاف دارند.
اين نوع مأموريت بهدليل نياز به حركت در گرانش كم، به عضلات و سيستم قلبي‌عروقي فشار مي‌آورد و به تمرين استقامتي زيادي نياز دارد. كاولي گفت براي اين كار بايد فضانوردي با سطح آمادگي فوق‌ماراتن را بفرستيد. حتي در آن صورت، پياده‌روي با حداكثر سرعت فقط براي حدود سه‌چهار ساعت در روز ممكن است. بنابراين، اگر فردي براي چهار ساعت در روز با سرعت پنج كيلومتربرساعت راه برود، يك دور كامل حول ماه چيزي حدود ۵۴۷ روز يا تقريبا ۱/۵ سال زمان نياز دارد؛ البته با اين فرض كه مسير با دهانه‌ها خيلي دور نشود و بتواند با تغييرات دمايي و تابش كنار آيد.
از انديشه متخصصينات كاولي، انسان‌ها حداقل تا اواخر دهه‌ي ۲۰۳۰ يا اوايل دهه‌ي ۲۰۴۰، فناوري يا تجهيزات لازم براي دستيابي به چنين هدفي را نخواهند داشت و هيچ آژانسي از چنين مأموريتي حمايت نخواهند كرد؛ مگر اينكه ميلياردر ديوانه‌اي بخواهد آن را امتحان كند كه در اين صورت ممكن است انجام شود.
هم انديشي ها