ارزش موبايل در بازار به پايين‌ترين حد در ۶ ماه اخير رسيد
اوايل آذر ماه انجمن واردكنندگان موبايل اعلام كرد كه ارزش موبايل ۱۵ الي ۳۰ روز آينده ۱۰ تا ۱۵ درصد ارزان مي‌شود. اين موضوع به‌دليل تخصيص جديد بانك مركزي به اكثر واردكنندگان موبايل صورت گرفت. پيش از اين تاريخ، موبايل با ارز ۳۰ هزار توماني وارد مي‌شد اما با پايين آمدن نرخ ارز، انتظار كاهش ارزش‌ها نيز مي‌رفت.
مطالعه‌ها در سطح بازار نشان مي‌دهد كه نهايتا بعد از ۳۴ روز از تخصيص بانك مركزي، ارزش موبايل از دوشنبه‌ي هفته‌ي پيش دست‌كم ۱۵ درصد كاهش يافته است. رئيس كميسيون تنظيم بازار انجمن واردكنندگان موبايل به اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران مي‌گويد: «همان‌طور كه گفته بودم، اكنون تمام مدل‌هاي موبايل ۱۰ درصد و موبايل‌هاي پرچم‌دار ۱۵ درصد ارزان شده.»
رضا قرباني ارزان شدن موبايل تلفن همراه را به‌دنبال عملي شدن سه موضوع مي‌داند: ۱. موبايل پيش‌تر با ارز ۳۰ هزار توماني وارد شده بود و يك ماه طول مي‌كشد تا بار جديد وارد كشور شود؛ ۲. رقابت بين واردكننده‌ها وجود دارد و همين عامل باعث شده تا شركت‌ها از سود قانوني خود كم كنند؛ به‌طوري‌كه آن‌ها به‌جاي ۱۰ درصد سود خود، ۲ درصد يا كمتر دريافت مي‌كنند تا موبايل‌هاي‌شان سريع‌تر به فروش برسد؛ ۳. با تأمين شدن بازار، بساط دلال‌بازي جمع شده است.
قرباني مي‌گويد بر همين اساس، ارزش موبايل در ايران حالا به كمترين حد خود طي ۶ ماه رسيده است و اكنون بهترين زمان خريد موبايل محسوب مي‌شود. البته طبيعي است كه اشباع بازار نمي‌تواند تا مدتي طولاني دوام بياورد و درنهايت دو الي سه هفته‌ي ديگر، واردكننده‌ها مي‌خواهند سود قانوني واردات خود را دريافت كنند؛ اين موضوع صرف‌انديشه متخصصين از ارزش دلار است و ما ديگر شاهد ارزشي كه الان در بازار وجود دارد، نخواهيم بود. قرباني استنباط مي‌كند كه ارزش موبايل ماه ديگر ۱۰ درصد گران‌تر از هفته‌ي جاري شود.
قرباني استنباط مي‌كند ارزش موبايل ماه ديگر ۱۰ درصد گران‌تر از هفته‌ي جاري شود
با توجه به كاهش ارزش‌ها، اكنون موبايل نوت ۸ مدل ۶۴ گيگابايت شيائومي ۵ ميليون و ۲۰۰ هزار تومان، مدل نوت ۹ پرو مدل ۱۲۸ گيگ حدود ۷/۵۰۰/۰۰۰ و پوكو فون ايكس ۳، با ۲۵ درصد كاهش ظرف ۱۰ روز، از ۱۱ ميليون تومان، ۸/۳۰۰/۰۰ فروش مي‌رود. قرباني در ادامه به برخي سؤال‌هاي خبرنگار اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران درمورد بازار تلفن همراه كشورمان پاسخ داد.
تداوم كاهشي نرخ ارز بر ارزش موبايل تأثير مي‌گذارد؟
قرباني مي‌گويد آن كاهشي كه در نرخ دلار انتظار داشتيم، رخ داده و حتي اگر نرخ ارز از حالا هم كمتر شود، دست‌كم يك ماه زمان مي‌برد تا تأثير آن در بازار ديده شده و بار جديد موبايل وارد شود. افزون بر اين، تخصيص ارزي كه به شركت‌ها داده شده، با نرخ ارز ۲۶ هزار توماني تأمين شده و اين ارزش هنوز تغييري نكرده است؛ از طرفي، ارز نيمايي واردات موبايل هم همچنان ۲۶ هزار تومان است.
قرباني مي‌گويد حتي اگر نرخ دلار كمتر شود، نرخ دلار نيمايي همان ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان مي‌ماند. يعني اگر دلار نقدي به ۲۳ هزار تومان برسد، باز هم تأثيري بر كاهش ارزش موبايل ندارد. رئيس كميسيون تنظيم بازار انجمن واردكنندگان موبايل ادامه مي‌دهد:
علت اين است كه همين الان هم واردكننده اقدام به واردات نمي‌كند و واردات در اين زمان براي او مقرون‌به‌صرفه نيست. البته شركت هنوز تخصيص ارز دارد اما اقدامي براي آن نمي‌كند. اين اشباع بازار از موبايل كه توسط واردكننده ايجاد شده، نهايتا تا ماه آينده از بين مي‌رود و حتي اگر نرخ ارز كاهش يابد و كالا با نرخ جديد وارد شود، باز هم به‌دليل دريافت سود ۱۰ درصدي واردكننده، اين كاهش ارزش در نرخ ارز جبران مي‌شود و ارزش‌ها در حد حالا نخواهد ماند.
چرا برخي مدل‌هاي موبايل ارزان نشده است؟
با مطالعه ارزش مدل‌هاي مختلف موبايل متوجه مي‌شويم كه برخي از آن‌ها ارزان نشده‌اند؛ براي مثال ردمي نوت ۸ پرو مدل ۶۴ گيگ ماه پيش ۶/۵۰۰/۰۰ بوده و حالا هم تقريبا همين ارزش را دارد؛ يا گلكسي A10s مدل ۳۲ گيگ و هواوي Y9 پرايم نسخه ۲۰۱۹؛ رضا قرباني مي‌گويد تنها مدل‌هايي ارزان نشده كه به‌تازگي وارد نشده‌اند و ديگر توليد نمي‌شوند. او درمقابل به ردمي نوت ۸ نسخه ۱۲۸ گيگ اشاره مي‌كند كه يك ماه و نيم قبل ۶ ميليون و ۸۵۰ هزار تومان بوده و حالا با افت ۲۰ درصدي، ۵/۸۵۰/۰۰۰ به فروش مي‌رسد؛ يا نسخه ۶۴ گيگ همين مدل، ۶/۳۰۰/۰۰۰ ارزش داشته و با كاهش ۲۰ درصدي، با ۵/۳۰۰/۰۰۰ به فروش مي‌رود.
باتوجه‌به تغيير نرخ گمركي واردات، موبايل سال آينده ممكن است ۱۰ درصد گران شود
بااين‌حال توليد گلكسي A10s ديگر متوقف شده اما مدل‌هاي جديدتر آن در بازار، هم‌اكنون با كاهش ارزش به فروش مي‌رسند؛ براي مثال A12 به ارزش ۴ تومن فروش مي‌رود. نكته‌ي جالب‌تر كاهش ارزش مدل‌هاي مختلف موبايل‌هاي اپل است.
قرباني مي‌گويد آيفون ۱۲ پرو مكس نسخه ۲۵۶ غير تجاري (بدون گارانتي و وارد شده به‌صورت مسافري) ۵۶ تا ۶۰ ميليون تومان (بسته به رنگ) به فروش مي‌رفت؛ حال نسخه تجاري آن با افت ۳۵ درصدي، ۴۲ تا ۴۴ ميليون تومان است.
ارزش موبايل سال آينده افزايش مي‌يابد؟
قرباني مي‌گويد ارزش كالاهاي وارداتي تابع ارزش ارز حاصل از واردات است؛ بسته به وضعيت ارزي در سال آينده، ارزش‌ها تحت تأثير قرار مي‌گيرند. او اضافه مي‌كند كه با فرض وجود همين ارزش ارز، سال آينده شاهد افزايش ارزش‌ها خواهيم بود؛ چرا كه ملاك اخذ گمركي، اكنون دلار ۴۲۰۰ است كه براي سال آينده، دولت پيشنهاد نرخ ۱۱/۵۰۰ و مجلس پيشنهاد ۱۷/۵۰۰ داده است؛ درنتيجه، اگر ۱۴ يا ۱۵ هزار تومان يعني نرخي بين اين دو رقم تصويب شود، ميزان اخذ گمركي و سود بازرگاني ۴ برابر مي‌شود.
دو برابر شدن ورودي گمركي براي موبايل‌هاي با ارزش بالاي ۶۰۰ دلار بر ارزش‌ها تأثير گذاشته است؟
چند روز پيش، سخن‌گوي كميسيون تلفيق لايحه‌ي بودجه‌ي ۱۴۰۰ از افزايش ۶ درصدي ورودي گمركي موبايل‌ها و تبلت‌ها با ارزش بيش از ۶۰۰ دلار خبر داد. قرباني مي‌گويد اين خبر درست اطلاع‌رساني نشده و درواقع منظور موبايل با ارزش بالاي ۵۰۰ يورو است و چنين چيزي هم هنوز تصويب نشده؛ در هر صورت، تصويب اين موضوع هم تأثيري بر ارزش موبايل با ارزش كمتر از ۵۰۰ يورو ندارد و بيشتر شامل موبايل‌هاي آيفون مي‌شود.
گمرك در ماه گذشته چه تعداد موبايل را به‌اشتباه رجيستر كرد؟
ماه گذشته و هم‌زمان با غير حضوري شدن روند رجيستري، گمرك اعلام كرد كه برخي افراد با اهداف سودجويانه اقدام به رجيستر بيش از يك موبايل به نام خود يا اتباع خارجي كرده‌اند. گمرك گفت سامانه در همان زمان ثبت‌نام، ۳ هزار و ۴۰۰ موبايل را لغو رجيستر كرد. بااين‌حال امكاني كه تنها دو روز در سامانه گمرك ايجاد شد، باعث رجيستر شدن ۲۰ هزار موبايل مسافري شد.
رضا قرباني به خبرنگار اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران مي‌گويد اين موضوع ناشي باگ يا اشكال سامانه نبود، بلكه حاصل اشتباه گمرك بود. قرباني گفت: «در اين زمان، عده‌اي با پاسپورت ديگران و اتباع به‌خصوص اتباع افاغنه اقدام به رجيستر موبايل كردند. خوشبختانه با اطلاع‌رساني انجمن واردكنندگان موبايل به گمرك، جلوي اين سوءاستفاده گرفته شد.»
قرباني: گمرك ماه پيش ۲۰ هزار موبايل مسافري را به‌اشتباه رجيستر كرد
البته قرباني مي‌گويد افرادي كه چنين سوءاستفاده‌اي كردند، مثل سال گذشته كه ۳۰ هزار نفر به‌طور غير قانوني موبايل رجيستر كردند، مي‌توانند موبايل‌هاي خود را ثبت كنند و آن ۳۴۰۰ نفر هم درحال رفع اشكال خود هستند!
خريدوفروش پاسپورت براي وارد كردن موبايل هنوز ادامه دارد؟
قرباني اعلام مي‌كند كه با كاهش ارزش موجود در بازار، اكنون توجيهي براي واردات موبايل نو وجود ندارد؛ اما براي وارد كردن موبايل‌هاي دست دوم و غير اوريجينال همچنان اين روال توجيه، و به‌تبع آن، ادامه دارد. وي ادامه مي‌دهد: «ازآنجاكه واردات موبايل دست دو در كشور ممنوع است، سودجوها همواره به يافتن راهي براي انجام كار خود ادامه مي‌دهند.»
توزيع‌كننده‌ها چقدر در ارزش موبايل تأثيرگذارند؟
شركت‌هاي واردكننده حق افزايش سهم خود از واردات موبايل و تغيير ارزش‌ها با توجه به نوسانات ارز را ندارند؛ فروشنده‌هاي موبايل هم، ارزش‌ها را بر اساس چيزي كه توزيع‌كننده‌هاي اصلي تعيين مي‌كنند، به فروش مي‌رسانند. در اين ميان، افزايش ارزش‌ها متوجه توزيع‌كنندگان عمده مي‌شود. طبق گفته‌هاي چند فروشنده‌ي موبايل به خبرنگار اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران، تعداد عمده‌فروش‌ها و توزيع‌كنندگان موبايل در بازار كشور كم است و سيستم نظارتي هم در اين ميان وجود ندارد؛ بنابر اين، ارزش نهايي موبايل در بازار را تعداد محدودي افراد تعيين مي‌كنند.
خريدوفروش پاسپورت براي وارد كردن موبايل دست دو هنوز ادامه دارد
رئيس كميسيون تنظيم بازار انجمن واردكنندگان موبايل عوامل مؤثر در ارزش موبايل را سه مورد بيان مي‌كند: عدم تخصيص ارز كه باعث دلالي مي‌شود، نرخ ارز (نرخي كه كالا بر اساس آن وارد مي‌شود) و رقابت ميان واردكنندگان.
به‌گفته‌ي او، دلال‌ها همان توزيع‌كننده‌ها هستند كه در حال حاضر حتي آن‌ها هم نمي‌توانند تأثيري در ارزش‌ها داشته باشند؛ چرا كه بازار اشباع است. قرباني ادامه مي‌دهد كه توزيع‌كننده‌ي بازار موبايل الان همان فروشنده‌هاي واقعي كالا هستند و در چنين شرايطي نمي‌توانند بار كالاهاي موجود را از بازار جمع كرده و ديرتر، با ارزش‌هاي خودشان وارد بازار كنند.
قرباني مي‌گويد در زمان‌هاي ديگر كه شرايط كنوني وجود نداشته باشد، توزيع‌كننده هميشه در كاهش يا افزايش ارزش موبايل نقش دارد. رئيس كميسيون تنظيم بازار انجمن واردكنندگان موبايل تنها راه نظارت بر روال توزيع موبايل در بازار را، اجراي طرح افق عنوان مي‌كند. او مي‌گويد واردات تا زماني‌كه به دست واردكننده مي‌رسد و آن شركت هم كالا را به توزيع‌كننده مي‌فروشد، در سامانه ثبت مي‌شود و تمام روال آن شفاف است؛ اما در مرحله‌ي بعدي يعني توزيع به بازار، نظارت صفر مي‌شود.
رضا قرباني درمورد اجراي طرح افق مي‌گويد تاكنون سه مهلت زماني ازسوي وزارت صنعت، معدن و تجارت تعيين شده اما به‌دليل وجود مخالفت در نهادهاي مختلف، اين طرح هنوز اجرا نشده؛ او مي‌گويد: «مخالفان شفافيت و رصد كردن روال توزيع موبايل تاكنون مانع اجراي طرح شده‌اند اما اگر اين طرح اجرا شود، تمام روال تا رسيدن موبايل به دست مصرف‌كننده قابل رديابي است و ارزش موبايل در سامانه‌اي ثبت مي‌شود تا تحت شرايط مختلف هر كسي نتواند ارزش‌ها را تغيير دهد. در غير اين صورت، دو ماه ديگر دوباره كالا در بازار كم مي‌شود و دلال‌ها هجوم مي‌آورند و ارزش‌ها بالا مي‌رود.»
قرباني اظهار اميدواري كرد كه طرح افق در ۶ ماهه دوم سال ۱۴۰۰ اجرايي شود؛ البته زيرساخت‌هاي آن حاضر است و پيش از اين قرار بود طرح از اول ۹۹ اجرا شود.
هم انديشي ها