فروش آرم به انويديا صنعت نيمههادي را دگرگون ميكند
فروش آرم به انويديا را ميتوان يكي از بزرگترين فرايندهاي خريد و ادغام تاريخ چند دههاي صنعت تراشه دانست. آرم كه امروز بهعنوان يكي از تأثيرگذارترين شركتهاي دنياي تراشه شناخته ميشود، به احتمال زياد با رقمي حدود ۴۰ ميليارد دلار به غول دنياي پردازندههاي گرافيكي فروخته خواهد شد. نكتهي مهم و جالبتوجه اينكه در اين قرارداد هنگفت، هيچ تراشه يا پردازندهاي ردوبدل نميشود.
اخبار فروش آرم به انويديا، چند روز پيش بهصورت رسمي تأييد شد. سافتبانك، مالك ژاپني شركت آرم، با انويديا كه امروز بهعنوان پيشگام صنعت پردازندههاي گرافيكي و هوش مصنوعي شناخته ميشود، به توافق رسيده است. آرم كه ساختمان مركزياش در كمبريج بريتانيا قرار دارد، طبق قرارداد احتمالي تمامي مالكيتهاي معنوي و فرايندهاي عملياتي كسبوكار خود را به زير چتر تيم سبز منتقل خواهد كرد. شايد بسياري از متخصصان دنياي فناوري از نقش و اهميت آرم در جهان امروز بيخبر باشند. آنچه كه جاي مباحثه ندارد، تأثير دائمي و عميق اين شركت بريتانيايي در دنياي امروز فناوري است.
بهطور خلاصه، هر موبايل هوشمندي كه امروز در بازار ديده ميشود يا در فرايند طراحي و فروش قرار دارد، از پردازندهاي مبتني بر آرم استفاده ميكند. اپل، كوالكام، سامسونگ، هواوي، مدياتك و بسياري از فعالان صنعت پردازنده، مجوز معماريهاي آرم را براي ساخت CPU هاي خود خريداري ميكنند. همچنين براي ساخت برخي پردازندههاي گرافيكي، پردازندههاي كمكي هوش مصنوعي و ديگر قطعات سختافزاري نيز به مجوز اين شركت نياز خواهد بود. مجوزي كه حاصل طراحي و مهندسي متخصصان آرم است. توليدكنندههاي موبايل هوشمند از همين طراحيها براي ساخت تراشههايي استفاده ميكنند كه درنهايت در دستگاههاي روزمرهي ما استفاده ميشوند.
معماري آرم امروزه در همهي موبايلهاي هوشمند موجود در بازار ديده ميشود
اپل و برخي از مشتريان آرم، مجوز معماري را در سطح معماري از آرم خريداري ميكنند. درنتيجه آنها طراحي اوليهي پردازنده را از شركت بريتانياي دريافت كرده و محصول نهايي را با طراحي سفارشيسازي شده توليد ميكنند. بسياري از شركتهاي ديگر مانند كوالكام، طراحي پايه را بدون تغيير از آرم دريافت كرده و قطعات ديگر را طبق طراحي خود يا باز هم طراحي آرم، براي ساخت پردازنده به آن اضافه ميكنند. درنتيجه محصولاتي همچون SoC مشهور كوالكام اسنپدراگون با طراحي و جانمايي چند نوع تراشه ساخته ميشوند. در مجموع، آرم را ميتوان مهمترين موتور محركهاي دانست كه در ۱۵ سال گذشته، پيشرفت و دستاوردهاي مهم تاريخي را در سختافزار موبايلهاي هوشمند و معماري ايجاد كرد.
نقش آرم در دنياي فناوري، بسيار گستردهتر از صنعت موبايلهاي هوشمند است. شركت بريتانيايي در سالهاي اخير نفوذ قابلتوجهي به دنياي ديتاسنتر داشت و با برند نئو (Neo)، طراحيهاي IP متعددي مبتني بر سرور به بازار عرضه كرد. نكتهي بسيار مهمتر در تاريخ اخير آرم اينكه اپل تصميم دارد تا در دورهاي دوساله، معماري x86 و پردازندههاي ساخت اينتل را بهطور كامل از كامپيوترهاي شخصي برند مك حذف كند. كوپرتينوييها در محصولات آتي خود از پردازندههاي سفارشي اختصاصي مبتني بر آرم استفاده خواهند كرد.
دنياي كامپيوترهاي ويندوزي مبتني بر آرم هم روند رو به رشدي را سپري ميكند. اگرچه هنوز مسير زيادي براي عرضهي انبوه چنين دستگاههايي به بازار در پيش داريم، اما معرفي و عرضهي كامپيوتري همجون مايكروسافت سرفيس پرو ايكس ميتواند مسير را هموارتر كند. ازطرفي، آرم در دنياي اينترنت اشيا هم نقش مهمي دارد، هرچند شايد اخبار و اطلاعات كمتري دربارهي آن بشنويم. با نگاهي به حقايق مذكور، به اين نتيجه ميرسيم كه ظاهرا شركت بريتانيايي آرم، روي زندگي همهي مردم تأثير دارد.
با نگاهي به تأثير و گستردگي حوزهي فعاليت آرم، ميتوان دليل تمايل انويديا به خريد اين شركت را بهخوبي توجيه كرد. از ماهها پيش، شايعههاي متعددي در ارتباط با خريد آرم توسط انويديا مطرح شده بود، اما بسياري از متخصصان و متخصص كارشناسان، آن شايعهها را غير واقعي ميدانستند. بههرحال اكنون شايعهها رنگ واقعيت گرفتهاند. تأييد خبر فروش، نگراني بسياري از متخصصان و متخصص كارشناسان را بههمراه داشت. آنها وضعيت استقلال كنوني شركت آرم را با كشور سوئيس مقايسه ميكنند كه بهصورت بيطرفانه در صنعت فعاليت ميكند. اكنون آيا اگر آرم در زير چتر انويديا (شركتي با چندين سال سابقه و موقعيتي تثبيتشده در بازار) فعاليت كند هم ميتواند استقلال خود را حفظ كند؟
چهار سال پيش كه سافتبانك با پرداخت ۳۲ ميليارد دلار آرم را خريداري كرد، نگرانيهايي جزئي بين فعالان صنعت شكل گرفت. بههرحال نقش گسترده و عميق شركت بريتانيايي در صنعت فناوري را نميتوان ناديده گرفت. البته پس از مدتي كه مشخص شد سافتبانك هيچ تمايل و منفعتي در پلتفرمهاي خاص يا شركتهاي سختافزاري ندارد، نگرانيها تاحدودي از بين رفت.
قرار گرفتن آرم در زيرمجموعهي انويديا، هيچ شباهتي با فعاليت آنها تحت مالكيت سافتبانك ندارد. به همين دليل پيشبيني ميشود بسياري از رقباي انويديا در صنعت و حتي شركتهاي غير رقيب كه اكنون مشتري آرم هستند، از سمت تنظيمگران قانوني فشارهايي را به تيم سبز وارد كنند. انويديا هم ميگويد كه فرايند خريد آرم احتمالا بهخاطر چالشها و فرايندهاي حقوقي متعدد و متنوع در مناطق جغرافيايي گوناگون، تا ۱۸ ماه زمان خواهد برد.
مدل كسبوكار آرم و انويديا هيچگونه همپوشاني با هم ندارد
با وجود نگرانيهايي كه پيرامون فروش آرم به انويديا وجود دارد، با نگاهي عميقتر شايد بتوان برخي از نگرانيها را از بين برد. شرايط و نوع كسبوكار دو شركت، همپوشاني قابلتوجهي با هم ندارد. انويديا بههيچوجه در بازار موبايلهاي هوشمند فعاليت نميكند. همچنين تيم سبز با وجود فعاليتهايي جسته و گريخته در گذشته، امروز هيچ فعاليتي در سمت معماري CPU ندارد. درواقع، انويديا خود جزو مشتريان خريدار مجوز آرم محسوب ميشود. آرم، مالكيت معنوي طراحي GPU و NPU (پردازندههاي عصبي مخصوص هوش مصنوعي) و معماري تراشه را تحت اختيار دارد. مالكيتهايي كه در برخي موارد در بازار ديتاسنتر حتي با انويديا رقابت ميكنند. بههرحال نقش آرم در بازار ديتاسنتر هنوز آنچنان زياد نيست، اما با بازاري با سرعت تحول بسيار بالا روبهرو هستيم. نكتهي مهمتر اينكه انويديا تراشههاي فيزيكي كامل ميفروشد و آرم، از فروش طراحي مالكيت معنوي پردازندهها درآمد كسبميكند. درنتيجه با دو كسبوكار نامرتبط و بدون همپوشاني روبهرو هستيم.
بزرگترين چالش و اشكال فروش آرم به انويديا را ميتوان در تهديدهاي رقابتي و نگرانيهاي استراتژيك دانست كه پس از تركيب دو شركت ايجاد ميشوند. درواقع انويديا با خريد آرم فرصتي عالي پيدا ميكند تا نفوذ خود را به حوزههاي بيشتري از صنعت فناوري گسترش دهد. حوزههايي كه شايد تاكنون هيچگاه دردسترس تيم سبز نبودهاند. جنسن هوانگ، مديرعامل انويديا، بهصورت اختصاصي به فرصتي اشاره ميكند كه شركتش با خريد انويديا در حوزهي هوش مصنوعي به دست خواهد آورد. آنها با اين خريد ميتوانند دستاوردهاي هوش مصنوعي خود را در مجموعهي بزرگتري از دستگاهها ارائه كنند.
بسياري از متخصصان، انويديا را شركتي متمركز بر دنياي پردازندههاي گرافيكي ميدانند. درحاليكه مديران اين شركت همچون هوانگ، نقشهي راهي بسيار گستردهتر و با تمركز بيشتر روي حوزهي هوش مصنوعي در انديشه متخصصين دارند. آنها تلاش ميكنند تا تراشههايي با قابليت اجراي سريعتر الگوريتمهاي هوش مصنوعي به بازار عرضه كنند. در چنين برنامه و ساختاري، خريد آرم براي انويديا منطقيتر خواهد بود. بهعلاوه، فعاليت جديتر در دنياي هوش مصنوعي، كمي از چالشها و دردسرهاي هميشگي دنياي پردازندهي گرافيكي براي انويديا كم ميكند.
بزرگترين فروشهاي سازماني تاريخ فناوري
تركيب انويديا و آرم، قدرت و تأثيرگذاري سطح بالايي خواهد داشت و احتمالا برخي از شركتهاي بزرگ دنياي فناوري را به تفكر و ترديد دربارهي ادامهي فعاليتها وا ميدارد. خصوصا شركتهايي مانند اينتل و AMD كه رقيب مستقيم انويديا هستند، تحت تأثير قرار خواهند گرفت. بهعلاوه، شركتهاي ديگر مانند اپل و كوالكام هم كه خريداران وفادار مجوزهاي آرم بودهاند، اما اشكالاتي بالفعل با انويديا دارند، دچار ترديد ميشوند. متخصص كارشناسان پيشبيني نميكنند كه هدف انويديا از خريد آرم، مقابلهي مستقيم با اينتل باشد. بههرحال آنها از سالها پيش شركايي جدي براي يكديگر بودهاند. ازطرفي قرارداد خريد انويديا تأثيري مهم روي فعاليتهاي بلندمدت اينتل در حوزههاي گوناگون خواهد داشت. درنتيجه احتمال مخالفت تيم آبي با فروش آرم به انويديا دور از انتظار نيست.
نقش و تأثيرپذيري اپل در رخداد پيشآمده هم جالبتوجه خواهد بود. آنها چندي پيش برنامهي جدي براي استفادهي طولانيمدت از معماري آرم در پردازندههاي كامپيوتر شخصي را تأييد كردند. ازطرفي كوپرتينوييها از سالها پيش، مشتري پردازندههاي گرافيكي انويديا نبودهاند. اكنون و با قوت گرفتن احتمالات، بايد منتظر واكنش احتمالي اپل و شايد عقبنشيني آنها از برنامههاي استفاده از معماري آرم در همهي حوزهها باشيم. البته چنين احتمالي بسيار كم بهانديشه متخصصين ميرسد. اپل براي ساخت پردازندههاي سري A خود در آيفون و آيپد، معماري آرم را بسيار سفارشي ميكند و قطعا براي پردازندههاي آتي مك همچنين برنامهاي خواهد داشت. درنهايت مطالعه شرايط پيشآمده و رخدادهاي آتي اثرگذار بر اين شركتها، جذاب خواهند بود.
آيا فروش آرم به انويديا، چالشهاي هواوي را دوچندان ميكند؟
فروش آرم به انويديا، تأثير جغرافيايي و بينالمللي مهمي هم خواهد داشت. بازار نيمههادي چين كه اكنون هم چالشها و بحرانهايي جدي را تحمل ميكند، با جابهجايي آرم به زير چتر انويديا باز هم با اشكال روبهرو خواهد شد. آرم از ميانهي سال گذشته، همكاري با زيرمجموعهي نيمههادي هواوي، هايسيليكون را محدود كرد. اگر آرم با فروش به انويديا تحت مالكيت يك شركت آمريكايي فعاليت كند، تأثيرها بر فرايند همكاري با هواوي كم نخواهد بود.
دولت و كشور بريتانيا ميتواند يكي از چالشهاي مهم قرارداد فروش آرم به انويديا را رقم بزند. آرم، جواهري در صنعت فناوري بريتانيا محسوب ميشود و به همين دليل شايد دولت تمايلي به واگذار كردن آن به كشورهاي ديگر نداشته باشد. ازطرفي شركت بريتانيايي اكنون هم تحت مالكيت يك شركت ژاپني فعاليت ميكند. همچنين انويديا هم در سالهاي اخير با حركتي هوشمندانه، مراكز تحقيق و توسعهاي را با تمركز بر هوش مصنوعي در كمبريج راهاندازي كرده هست. همهي اين موارد باعث ميشوند تا دخالت و مخالفت دولت بريتانيا به اشكالي نهچندان محتمل تبديل شود.
از جنبهي فناورانه، چالشهاي جالبتوجهي در مسير فروش آرم به انويديا وجود دارد. نكتهي اول اينكه بسياري متخصص كارشناسان احتمال ميدهند فرايند فروش، خريداران مجوز آرم را به سمت RISC-V متمايل خواهد كرد. RISC-V يك معماري تراشهي IP متنباز است كه بسياري آن را يك رقيب و تهديد جدي براي آرم ميدانند. البته RISC-V بيشتر در حوزهي تراشههايي با مصرف توان پايين و در سطح ميكروكنترلر جدي بهانديشه متخصصين ميرسد و تهديدي براي حوزههاي ديگر فعاليت آرم يعني موبايلهاي هوشمند و كامپيوترهاي شخصي و سرورها ايجاد نميكند. اگرچه با گذشت زمان، شايد تهديدهاي معماري متنباز جدي شود، اما زمان زيادي به طول خواهد انجاميد.
يكي از چالشهاي جذاب ديگر در بخش فناوري، احتمال ادغام فناوريها بين دو شركت است. آرم امروز بهعنوان طراح نوعي از معماري CPU و GPU شهرت دارد كه خصوصا در دستگاههايي با مصرف توان پايين، بازدهي و قدرت قابلتوجهي را ارائه ميكنند. درمقابل، پردازندههاي گرافيكي انويديا هيچگاه به مصرف پايين يا بازدهي بالا در مصرف توان مشهور نبودهاند. درواقع، مصرف توان بيشتر پردازندهي گرافيكي نسبت به قطعات ديگر PC يا سرور، هميشه مرسوم بوده است.
با گذشت زمان، احتمالا آرم دستاوردهاي خود را در حوزهي بازدهي بالاي مصرف توان به انويديا ميدهد و درمقابل، دستاوردهاي انويديا در هوش مصنوعي و پردازندهي گرافيكي به آرم منتقل ميشود. همين تركيب و ادغام، نتايج جالبتوجهي در دنياي پردازنده ايجاد ميكند. درواقع همين احتمالهاي جذاب هستند كه تركيب آرم و انويديا را در سطوح بسيار گوناگون، جالبتوجه ميكنند. تركيب آرم-انويديا با استعدادها و تواناييهاي متنوع و حرفهاي، توسعهي محصولات و فناوريهايي بسيار نوآورانه را در صنايعي همچون خودرو، خانههاي هوشمند، رباتيك، صنعت و غيره بههمراه خواهد داشت.
با وجود ظرفيتها و دستاوردهاي احتمالي تركيب انويديا و آرم، اگر مديران تيم سبز سعي در نفوذ ودخالت عميق در فرايندهاي كاري شركت بريتانيايي داشته باشند، تهديدي جدي براي مدل كسبوكار مبتني بر اعتماد آرم ايجاد ميشود. ظاهرا انويديا اين تهديدها را درك ميكند. آنها بهروشني اعلام كردهاند كه استقلال آرم بهعنوان يك شركت بريتانيايي با تمركز روي كسبوكار فروش مالكيت معنوي، پس از خريد هم حفظ خواهد شد. اگر چنين تعهدي ادامهدار نباشد، آرم احتمالا دستهي گستردهاي از مشتريان كنوني خود را از دست ميدهد و شايد كل كسبوكار با تهديد جدي روبهرو شود.
درنهايت، داستان انويديا و آرم وابستگي زيادي به تعادل، اعتماد و استفادهي هوشمندانه از داراييهاي هر دو شركت دارد. قطعا از هر دو سمت مشتران و رقبا، نگرانيها و چالشهايي ايجاد خواهد شد. بههرحال در فرايندهاي فروش و ادغامي در اين سطح، نگرانيها و مخالفتها مرسوم هستند. بااينحال، فرصتها و مزيتهاي احتمالي هم براي شركت ادغامي و هم براي كل صنعت فناوري جذاب هستند و شايد برخي از چالشها را پوشش دهند. شايد مسير پيشرو براي فروش آرم به انويديا همراه نباشد، اما قطعا به آيندهاي جذاب ختم خواهد شد.
هم انديشي ها