چرا گوگل به فعاليت بسياري از سرويسهاي خود خاتمه ميدهد؟
فعاليت گوگل از گاراژ خانهاي در كاليفرنيا آغاز شد و رشدش بهاندازهاي زياد بود كه اكنون يكي از شركتهاي بزرگ و باارزش دنيا محسوب ميشود. موتور جستوجو اولين سرويس گوگل محسوب ميشود كه با كسب موفقيت در اين حوزه، اهالي مانتينويو فعاليتهايشان را در زمينههاي مختلف، ازجمله تبليغات الكترونيك و نرمافزار و سختافزار توسعه دادند. تاكنون گوگل سرويسهاي گوناگوني براي متخصصانش عرضه كرده و بعد از مدتي به فعاليت آنها پايان داده است؛ ازجمله سرويس موسيقي محبوب گوگل پلي موزيك كه اخيرا از دسترس خارج شده است.
خبر توقف سرويس و خدمات گوگل مكررا در رسانههاي خبري شنيده ميشود. احتمالا قبلا از محصولي از گوگل استفاده ميكرديد كه برايتان جذابيت داشته و گوگل آن را متوقف كرده است. حال، با وجود محبوبيت و متخصصديبودن سرويسهاي متوقفشدهي گوگل، اين سؤال پيش ميآيد: «چرا گوگل به پروژهي آنها خاتمه داده است؟»
شركتهاي بزرگي مانند گوگل و مايكروسافت و اپل ميكوشند شركت محبوب مشتريانشان باشند و قطعا بدون دليل منطقي، سرويسهاي خود را متوقف نميكنند. واضح است گوگل قبل از اينكه محصولاتش ضرر مالي براي شركت بهوجود آورد، تصميم ميگيرد آنها را متوقف كند يا ممكن است براي ارتقاي تجربهي متخصصي، تغييراتي در محصولاتش اعمال كند و آنها را به شكل ديگري ارائه دهد.
البته اهالي مانتينويو دلايل مختلفي براي توقف ارائهي محصولاتشان دارند؛ اما در ميان همهي آنها، ملاحظات مالي مهمتر است. درواقع، گوگل با ارائهي محصولات و خدمات سعي ميكند تاحدممكن درآمدزايي كند. تيم گوگل همچنان تلاش ميكند جايگاه اين شركت را بهعنوان يكي از شركتهاي بزرگ و باارزش دنيا حفظ كند.
نگاهي به برخي از سرويسهاي متوقفشدهي گوگل
گوگل بهقدري بزرگ است كه هماهنگي افراد سازماني براي كارهاي مختلف دشوار است؛ بدينترتيب، متخصصان به تيمهاي كوچكتر تقسيم شدهاند تا بهتر مديريت شوند. هركدام از اين گروهها روي محصول خاصي تمركز ميكنند كه گاهي تغييراتي در آن اِعمال ميشود. برايم مثال، Inbox را در انديشه متخصصين بگيريد. آوريل سال گذشته (فروردين ۱۳۹۸)، گوگل به فعاليت سرويس رايانامه Inbox خاتمه داد؛ درنتيجه، متخصصان Inbox بايد اپليكيشن رايانامه ديگري جايگزين آن كنند. با اينكه سرويسدهي اپليكيشن مستقل Inbox متوقف شد، بخشهايي از اپليكيشنهاي جيميل اندرويد و iOS و وب ادغام شده است.
از ديگر تغييرات ديگر سرويسهاي گوگل، يكپارچهشدن سرويسهاي اخبار و وضعيت آبوهواي گوگل با Google Reader در Google News است. سرويس Google Reader بهعنوان فيدخوان در سال ۲۰۰۵ عرضه شد و پس از حدود هشت سال فعاليتش پايان يافت؛ اما پس از خاتمهي سرويس Google Reader، متخصصان در Google News ميتوانند در سرويسي متفاوت، به اخبار محلي و فهرست اخبار ملي و فناوري دسترسي داشته باشند. درواقع، گوگل زمان زيادي براي تحقيق و آزمايشهاي مختلف صرف كرده تا راهكار بهتر و مؤثرتري دراختيار متخصصانش قرار دهد.
از محصولات قديمي گوگل احتمالا گوگل پلاس را بهخاطر ميآوريد. درواقع، گوگل پلاس دچار اشكال امنيتي شده بود و احتمال ميرفت ۵۲٫۵ ميليون متخصص را تحتتأثير قرار دهد؛ بههميندليل، گوگل آن سرويس را متوقف كرد. دركنار توقف برخي از سرويسهاي گوگل، سرويسهايي هم هستند مانند گوگل فاي و گوگل اسيستنت، فقط نامشان تغيير ميكند. نامهاي قبلي گوگل فاي و گوگل اسيستنت بهترتيب Project Fi و Google Now بودند. درهرصورت، در نگاه اول شايد تغييرات را دوست نداشته باشيم؛ بهويژه اگر سرويس محبوبمان متوقف شود. اين در حالي است كه استراتژيهايي درپس هر تغيير سرويس وجود دارد و گوگل با هدف ارتقاي تجربهي متخصصي به چنين تغييراتي دست ميزند.
گوگل در ايجاد نوآوري چه روندي در پيش ميگيرد؟
تداوم و كنارهگيري سرويسها نتيجهي نوآوريهاي گوگل و ارائهي محصولات جديدتر است. اين غول فناوري در بازار رقابتي تمايل دارد زودتر از رقبا محصول جديد ارائه دهد و بعد، زماني را براي ارتقا و اصلاح آن صرف كند. اهالي مانتينويو براي هر محصول و سرويس درآمدزاي گوگل، رقابت تنگاتنگي با اپل، آمازون، فيسبوك و مايكروسافت دارند. بنابراين، تيمهاي گوگل براي ارائهي محصول جديد نميتوانند كارها را آهسته پيش ببرند و زمان كافي را براي گرفتن تصميم نهايي و پايبندي به آن در انديشه متخصصين ميگيرند. گوگل ايدههايش را عملي ميكند و منتظر نتيجه ميماند.
از سرويسهاي جديد گوگل ميتوان به گوگل پي اشاره كرد. اپل و آمازون در سرويسهاي پرداختي رقيب سرسخت يكديگر هستند و بهدليل اينكه گوگل بهاندازهي كافي سريع عمل نكرده، از اين رقابت جامانده است. حدود سه سال پيش، گوگل سيستم پرداختي موبايلي موسوم به Tez را بهطوراختصاصي براي هند معرفي كرد. با اينكه Google Tez محبوبيت زيادي ميان متخصصان هندي بهدست آورده و ۵۵ ميليونبار دانلود شده بود، گوگل به فعاليت اين سرويس خاتمه داد و در سال ۲۰۱۸، سرويسهاي پرداختياش را در گوگل پي ادغام كرد.
باتوجهبه توقف زودهنگام سرويس موفق Tez با ۲۲ ميليون متخصص فعال ماهانه، ميتوان گفت گوگل سرويسهايي را زودتر از دسترس خارج ميكند كه احتمال ميدهد موفق نباشند. البته حالا گوگل پي ميتواند دردسترس مردمان سراسر جهان قرار گيرد كه اين تصميم گوگل منطقي بهانديشه متخصصين ميرسد. از ديگر سرويسهاي متوقفشده ميتوان به سرويس وب Google Fusion Tables براي مديريت ديتا و سرورهاي rack بهعنوان موتورهاي جستوجوي درونسازماني اشاره كرد.
پيامرسانهاي Hangouts و Allo و Google Talk نيز بهپايان رسيدند يا حداقل در آستانهي پايان فعاليت خود هستند. نوآوري و توقف سرويسها دركنار يكديگر در استراتژي گوگل براي محصولاتش بهچشم ميخورد. بههرحال، گوگل به فعاليت هر محصولي خاتمه ميدهد كه درآمدزايي نداشته باشد.
واكنش متخصصان گوگل به توقف سرويسهاي محبوبشان چيست؟
كاربران گوگل دربارهي توقف سرويس محبوبشان احساس نگراني ميكنند؛ بهويژه كساني كه در حاشيهي سود قرار دارند يا براي آزمايش عرضه شدهاند. حدود پنج سال از پروژهي پيكسل ميگذرد و با اينكه موبايلهاي اندرويدي خوبي عرضه كرده است، ظاهرا درآمدزايي درخورتوجهي ندارد. درحالحاضر، بهانديشه متخصصين ميرسد گوگل قصد ندارد توليد موبايلهاي پيكسل را متوقف كند؛ اما آينده را نيز نميتوان پيشبيني كرد.
اواخر سال ۲۰۱۹، گوگل سرويس استريم بازي استاديا را عرضه كرد. استاديا در آغاز به كار چندان مدانديشه متخصصين طرفداران بازيهاي ويدئويي قرار نگرفته بود؛ ولي با شيوع ويروس كرونا و تشويق به خانهنشيني مردم، گوگل دو ماه اين سرويس بازي را رايگان كرد. پسازآن، تعداد دانلودهاي اپليكيشن گوگل استاديا به بيش از يكميليون بار رسيد.
برخي از توسعهدهندگان اعلام كردهاند از سرمايهگذاري در استاديا چندان مطمئن نيستند؛ چراكه باتوجهبه تاريخچهي گوگل مبنيبر توقف سرويسهاي ناموفق، احتمالا گوگل استاديا نيز متوقف خواهد شد و آنها متضرر خواهند شد. همچنين، اين احتمال وجود دارد كه مخاطبان از تداوم سرويس بازي استاديا مطمئن نباشند و به اين پلتفرم ملحق نشوند.
توقف برخي از محصولات و سرويسهاي گوگل ممكن است با اعتراض متخصصان نيز مواجه شود. براي مثال، مدتي پيش گوگل بدون اعلام قبلي از توقف سيستم نست سكيور (Nest Secure) خبر داد. دليل توقف سرويسدهي نست سكيور مشخص نيست؛ اما بهدنبال اين خبر، دارندگان نست سكيور معترض شدند كه همراهي اين سيستم ارزشي بدون اعلام قبلي متوقف ميشود و ديگر متخصصدي برايشان نخواهد داشت.
گوگل پلي موزيك نيز از ديگر سرويسهاي محبوب گوگل بود كه هفتهي جاري براي هميشه از دسترس خارج شد. گوگل يوتيوب موزيك را جايگزين پلي موزيك اعلام كرد؛ درحاليكه همهي ويژگيهاي جذاب پلي موزيك را ندارد. ظاهرا گوگل به توقف محصولاتش ادامه ميدهد و مشخص نيست بهغير از محصولات اصلي مانند موتور جستوجو و سرويس تبليغاتي گوگل و جيميل، كدام محصول بعدي گوگل به چنين سرنوشتي دچار ميشود.
محصولات براساس اولويتهاي كسبوكارها و حتي نيازها و تقاضاي مخاطبان از بازار خارج ميشوند. برخي از محصولات نيز درنتيجهي ورود و رشد كسبوكارها در بازارهاي جديد از رده خارج ميشوند. البته اين موضوع را نبايد ناديده گرفت كه متخصصان گوگل با متوقفشدن مداوم محصولات محبوبشان، حس اعتماد به برند را از دست ميدهند و پذيرش محصول بعدي اين شركت دشوارتر ميشود.
هم انديشي ها