داستان برند: آمازون فروشگاهي براي همه چيز

شركت آمازون يك شركت تجارت الكترونيكي و پردازش ابري است كه در تاريخ ۵ جولاي سال ۱۹۹۴ توسط جف بزوس در شهر سياتل ايالت واشنگتن بنيان‌گذاري شد. شركت آمازون بزرگ‌ترين شركت خرده‌فروشي مبتني بر اينترنت در سراسر جهان است. اين شركت فعاليت خودش را به‌عنوان فروشگاه الكترونيك جزوه رايگان آغاز كرد و مدتي بعد به فروش محصولات متنوعي مانند سي‌دي، دي‌وي‌دي، نرم‌افزار، جزوه رايگان‌هاي الكترونيكي، مبلمان، غذا و اسباب‌بازي پرداخت. اين شركت روزبه‌روز محصولات بيشتري را در سايت خود عرضه كرد و امروزه شما هر چيزي كه نياز داشته باشيد را مي‌توانيد از آن خريداري كنيد. آمازون امروزه محصولات زيادي را نيز تحت برند خود به بازار عرضه مي‌كند. شركت آمازون در سال ۲۰۱۵ از شركت خرده‌فروشي والمارت پيشي گرفت و در ۳ ماهه‌ي سوم سال ۲۰۱۶ به‌عنوان چهارمين شركت باارزش جهان شناخته شد.

داستان شكل‌گيري برند آمازون

جف بزوس پيش از بنيان‌گذاري آمازون به‌عنوان نايب رئيس در شركت D. E. Shaw & Co كار مي‌كرد. او در سال ۱۹۹۴ شغلش را با وجود نصيحت‌هاي رئيس شركت، پدر و مادرش ترك كرد و به سياتل رفت تا روي پروژه‌ي كسب‌و‌كار خود كار كند. او معتقد بود كه تلاش كردن براي راه‌اندازي يك استارتاپ و شكست خوردن در آن بسيار بهتر از اين است كه انسان هيچ كاري انجام ندهد و چند وقت بعد از اين موضوع پشيمان شود.

جف بزوس نهايتا شركت خودش را در ۵ جولاي ۱۹۹۴ با نام Cadabra ثبت كرد. او يك سال بعد و زماني كه يك وكيل نام شركت را به اشتباه Cadaver به معناي «جسد» تلفظ كرده بود، نام آن را به آمازون تغيير داد. جف بزوس در سپتامبر ۱۹۹۴ آدرس اينترنتي Relentless.com به معناي «بي‌رحم» را خريداري كرد و قصد داشت تا فروشگاه الكترونيك خود را با اين آدرس اينترنتي عمومي كند. اما دوستانش به او گفتند كه اين نام كمي شيطاني به انديشه متخصصين مي‌رسد و بهتر است كه نام آن را تغيير دهد. جف بزوس براي انتخاب يك نام مناسب براي شركت خود كه با حرف A آغاز شود به جستجو در فرهنگ لغت پرداخت و تحت تأثير نام آمازون قرار گرفت. زيرا از جنگل‌هاي آمازون به‌عنوان مكاني عجيب‌و‌غريب و متفاوت نام برده شده است و اين دقيقاً همان توصيفي بود كه جف بزوس از آينده‌ي كسب‌و‌كار خود داشت. رود آمازون بزرگ‌ترين رود جهان است و او نيز تصميم داشت تا كسب‌و‌كار خودش را تبديل به بزرگ‌ترين فروشگاه دنيا كند. او در يكي از مصاحبه‌هايش گفته است: «هيچ‌ چيزي در مدل كسب‌و‌كار ما وجود ندارد كه قابل كپي كردن نباشد. همان‌طور كه صدها رستوران بعد از مك‌دونالد و با كپي كردن ايده‌ي آن راه‌اندازي شد. اما اين شركت همچنان داراي درآمد ميليون دلاري است. نام برند يكي از مهم‌ترين عوامل در ماندگاري يك برند است و اهميت آن در دنياي الكترونيك بسيار بيشتر از اهميت آن در دنياي واقعي است.» بنابراين نام سايت به Amazon.com تغيير پيدا كرد و در سال ۱۹۹۵ و با اين نام فعاليت الكترونيك خود را آغاز كرد. جالب است بدانيد كه آدرس Relentless.com همچنان به نام جف بزوس است و اگر آن را در مرورگر خود باز كنيد به صفحه‌ي اصلي سايت آمازون هدايت خواهيد شد.

لوگوي معروف اين برند در تاريخ ۱۹ ژوئن سال ۲۰۰۰ طراحي شد. اگر به اين لوگو دقت كنيد متوجه خواهيد شد كه يك فلش از حرف A به حرف Z و به‌صورت يك لبخند كشيده شده است. ازآنجاكه حروف الفباي انگليسي از a آغاز شده و به z ختم مي‌شوند پس منظور از طراحي اين لوگو اين بوده است كه هر چيزي كه بخواهيد را مي‌توانيد در اين سايت پيدا كنيد. منحني زير آن نيز نشان‌دهنده‌ي لبخند حاكي از رضايت مشتري‌هاي اين برند است.

جف بزوس بعد از خواندن مقاله‌اي درباره‌ي آينده‌ي اينترنت به تهيه‌ي فهرستي از ۲۰ محصولي پرداخت كه مي‌توانستند جايگاه خوبي در بازار الكترونيك داشته باشند. او اين ليست را محدود كرد و ۵ محصول نهايي يعني ديسك‌هاي فشرده، سخت‌افزار، نرم‌افزار، ويدئو و جزوه رايگان را انتخاب كرد. او جزوه رايگان را از اين جهت به ليست محصولات خود اضافه كرد زيرا احساس مي‌كرد كه تقاضاي زيادي براي ادبيات در بازار جهاني و ارائه‌ي جزوه رايگان با ارزش كمتر وجود دارد. شركت آمازون در گاراژي در خانه‌ي جف بزوس و با تعداد كمي متخصص در خيابان بلويو واشنگتن بنيان‌گذاري شد و او به توسعه‌ي نرم‌افزار پرداخت. اين شركت بعد از مدتي به يك خانه‌ي ۲ اتاقه منتقل شد. آمازون بعد از دعوت از ۳۰۰ دوست براي شركت در تست بتا بالاخره در سال ۱۹۹۵ آغاز به كار كرد. آن‌ها در روزهاي اول كار خود زنگي را در دفتر نصب كرده بودند كه با هربار خريد كردن يك مشتري به صدا در مي‌آمد و همه دور هم جمع مي‌شدند تا ببينند آيا مشتري را مي‌شناسند يا خير. بعد از گذشت چند هفته تعداد خريد به‌اندازه‌اي بالا رفت كه آن‌ها مجبور شدند زنگ را از كار بيندازند.

اين شركت فعاليت خودش را به‌عنوان يك جزوه رايگان‌فروشي الكترونيك و با دسترسي به عمده فروشي جزوه رايگان اينگرام آغاز كرد. شركت آمازون در ۲ ماه اوليه‌ي كسب‌و‌كار خود به ۵۰ ايالت و بيش از ۴۵ كشور آمريكا جزوه رايگان فروخت و درآمد آن به ۲۰ هزار دلار در هفته رسيد كه بسيار بيشتر از مقداري بود كه تيم استارتاپ او پيش‌بيني مي‌كرد. يك جزوه رايگان‌فروشي بزرگ در دنياي واقعي مي‌تواند ۲۰۰ هزار عنوان جزوه رايگان را در فروشگاه خود داشته باشد اما ازآنجاكه انبار يك جزوه رايگان‌فروشي الكترونيك به‌صورت مجازي است بنابراين مي‌تواند منبع نامحدودي از جزوه رايگان‌ها باشد.

جف بزوس فعاليت‌هاي آمازون را با ارائه‌ي اجناس مختلفي مانند سي‌دي و ويدئو در سال ۱۹۹۸ متنوع‌تر كرد و فروش لباس، وسايل الكترونيكي و اسباب‌بازي را نيز به سايت خود اضافه كرد و با استقبال خوبي روبه‌رو شد.

طرح اوليه‌ي راه‌اندازي كسب‌و‌كار آمازون غير معمول بود و آن‌ها انتظار نداشتند كه در ۴ يا ۵ سال اول راه‌اندازي به سوددهي برسند. همين روند آهسته‌ي سوددهي منجر به نارضايتي سهام‌داران اين شركت و عدم اطمينان آن‌ها به ادامه‌ي بقاي اين شركت در درازمدت شد. با آغاز قرن ۲۱ و تركيدن حباب بازار سهام‌هاي اينترنتي بسياري از شركت‌هاي فعال در اين زمينه با شكست مواجه شدند؛ اما شركت آمازون از اين بحران نجات پيدا كرد و نقش آن در بازار الكترونيك پررنگ‌تر از گذشته شد. مجله‌ي تايم در سال ۱۹۹۹ جف بزوس را به‌عنوان مرد سال انتخاب كرد و اين شركت را عامل موفقيت و محبوبيت خريد الكترونيك دانست.

در تاريخ ۱۲ مي سال ۱۹۹۷ شركت Branes & Noble از آمازون شكايت كرد. آن‌ها ادعا مي‌كردند كه آمازون بزرگ‌ترين جزوه رايگان‌فروشي دنيا نيست بلكه بزرگ‌ترين دلال جزوه رايگان است. بعد از مدتي اين شكايت در خارج از محيط دادگاه حل شد. شركت Walmart نيز در تاريخ ۱۶ اكتبر ۱۹۹۸ از آمازون شكايت كرد. آن‌ها ادعا كرده بودند كه شركت آمازون با استخدام كردن مديران سابق اين شركت از رازهاي تجارت آن‌ها استفاده كرده است. اگرچه اين شكايت نيز در خارج از محيط دادگاه حل شد اما باعث شد تا اين شركت تغييراتي را در محدوديت‌هاي داخلي و انتقال مديران شركت Walmart انجام دهد.

جزوه رايگان‌خوان‌هاي كيندل

شركت آمازون در سال ۲۰۰۷ جزوه رايگان‌خوان الكترونيكي خود را با نام كيندل (Kindle) به بازار عرضه كرد. اين جزوه رايگان‌خوان به متخصصان اجازه مي‌دهند كه بتوانند جزوه رايگان‌هاي مورد علاقه‌ي خود را بخرند، دانلود كنند و توسط اين وسيله بخوانند. جف بزوس در سال ۲۰۱۱ شركت آمازون را با ارائه‌ي تبلت‌هايي به نام كيندل فاير (Kindle Fire) وارد بازار تبلت كرد. و در سپتامبر همان سال كيندل فايرهاي HD را به بازار عرضه كرد.

خريدن الكسا

سايت الكسا در سال ۱۹۹۶ به‌عنوان يك شركت مستقل شروع به فعاليت كرد. اين وب‌سايت اطلاعات مرتبط به ترافيك هر سايت را تحليل مي‌كند و رتبه‌ي جهاني آن در ميان ۳۰ ميليون سايت موجود در دنياي اينترنت را محاسبه مي‌كند. اين سايت در ماه حدود ۶/۵ ميليون بازديدكننده دارد و در سال ۱۹۹۹ توسط شركت آمازون خريداري شد. طبق گزارش‌هاي اعلام شده اين سايت به تنهايي حدود ۳۳۰ ميليون دلار درآمد براي آمازون داشته است.

خريدن Blue Origin

جف بزوس زماني كه به مدرسه مي‌رفت به معلمان خود گفت كه آينده‌ي بشريت در اين سياره وجود ندارد. او از بچگي دوست داشت كه يك كارآفرين فضايي شود. اين علاقه‌ در او كاهش پيدا نكرد و جف در سال ۲۰۰۷ سرمايه‌گذاري خودش را در يك شركت هوا فضايي مستقر در سياتل به نام Blue Origin اعلام كرد. اين شركت بعد از راه‌اندازي يك موشك قابل استفاده‌ي مجدد تبديل به اولين شركت تبليغاتي موفق در اين زمينه شد و نامش در تاريخ‌ ثبت شد.

خريدن واشنگتن پست

جف بزوس در ۵ آگوست سال ۲۰۱۳ با خريدن روزنامه‌ي واشنگتن پست و تمام نشريات متعلق به آن به ارزش ۲۵۰ ميليون دلار در صدر اخبار سراسر دنيا قرار گرفت. بعد از اين موضوع اين روزنامه به پيشرفت سريع خود ادامه داد و رشد ۳ برابري در فروش تعداد نسخه‌هاي خود داشت.

جف بزوس در سال ۲۰۱۳ و با معرفي راه جديدي به نام Amazon Prime Air براي تحويل بسته‌هاي آمازون بار ديگر در صدر اخبار قرار گرفت. در اين روش براي تحويل بسته‌ها از ربات‌هاي كنترل از راه دور استفاده مي‌شود و قرار هست بسته‌ها در عرض ۳۰ دقيقه به مشتري تحويل داده شود. اين ماشين‌ها قادرند بسته‌هايي تا وزن ۵ پوند (حدود ۲/۲ كيلوگرم) را تا ۱۰ مايل (حدود ۱۶ كيلومتر) با خود حمل كنند. او معتقد است كه مي‌تواند طي ۴ تا ۵ سال آينده اين ايده را كاملاً عملي كند.

در تاريخ ۱۱ اكتبر سال ۲۰۱۶ اين شركت اعلام كرد كه قصد دارد فروشگاه‌هاي رفاهي و مكان‌هاي كوچكي براي تهيه‌ي غذا راه‌اندازي كند. در دسامبر ۲۰۱۶ فروشگاه Amazon Go براي متخصصان اين شركت در سياتل افتتاح شد. اين فروشگاه حسگرهاي زيادي دارد و به محض خارج شدن متخصص از فروشگاه، هزينه‌ي خريد را از حساب متخصصي او كم مي‌كند؛ بنابراين نيازي به ايستادن در صف‌ صندوق نيست. اين فروشگاه‌ از اوايل سال ۲۰۱۷ مورد استفاده‌ي عموم قرار گرفت.

بسته‌بندي كردن سفارشات

انبار اين شركت از قفسه‌هاي چهارگوش تشكيل شده است و اجناس بي‌‌شماري در آن‌ها قرار گرفته‌اند. در گذشته متخصصان اين شركت با قدم زدن در ميان قفسه‌ها اجناس مورد انديشه متخصصين مشتري‌ها را پيدا مي‌كردند اما امروزه قفسه‌ها توسط ربات‌هايي كه آن‌ها را هدايت مي‌كنند جابه‌جا مي‌شوند. اين ربات‌ها توسط كامپيوترها هدايت مي‌شوند و قفسه‌ها را مرتب مي‌كنند و قفسه‌ي مورد انديشه متخصصين را براي نيروي سادهان مي‌آورند. اين ربات‌ها قفسه‌ها را به‌گونه‌اي مرتب مي‌كنند كه اجازه مي‌دهد اجناس بيشتري در كنار هم قرار بگيرند. آن‌ها قفسه‌هاي مورد انديشه متخصصين از اجناس را سريع‌تر از متخصصان انسان پيدا مي‌كنند و آن‌هايي كه خالي شده‌اند را براي اينكه مجددا پر شوند بهتر تشخيص مي‌دهند.

در سوي ديگر اين انبار نيروي سادهان محصولات را بسته‌بندي مي‌كنند. اين محصولات به صورت اتوماتيك شناسايي مي‌شوند و براي هر مشتري در كنار هم قرار مي‌گيرند. درنهايت قبل از اينكه بسته‌ها داخل كاميون‌ها قرار بگيرند وزن مي‌شوند تا مطمئن شوند كه اشتباهي رخ نداده است.

زندگي شخصي جف بزوس

آن‌ها بعد از مدتي به شهر ميامي در فلوريدا نقل مكان كردند. او دوره‌ي دبيرستان را در آنجا گذارند و در برنامه‌هاي يادگيريي علمي دانشگاه فلوريدا شركت كرد و توانست در سال ۱۹۸۲ جايزه‌ي شواليه‌ي نقره‌اي را دريافت كند. جف دوره‌ي دبيرستان را به‌عنوان يك دانش‌آموز نمونه به اتمام رساند و براي ادامه‌ي تحصيل به دانشگاه پرينستون رفت. او در سال ۱۹۸۶ در رشته‌ي مهندسي برق و دانش كامپيوتر از دانشگاه پرينستون فارغ‌التحصيل شد و سپس براي كار در زمينه‌ي دانش كامپيوتر به وال استريت رفت. او براي شركت‌هايي مانند Fitel، Bankers Trust و D. E. Shaw & Co كار كرد و درنهايت در سال ۱۹۹۴ شركت خودش را با نام آمازون ثبت كرد.

او متوجه شد كه اينترنت با سرعتي معادل ۲۳۰۰ درصد در سال در حال رشد است و ايده‌ي راه‌اندازي اين شركت زماني كه از نيويورك به سياتل در حال سفر بود به ذهنش خطور و اين شركت را در گاراژ خانه‌اش راه‌اندازي كرد.

جف بزوس به‌عنوان فردي شناخته شده است كه به جزئيات كسب‌و‌كار اهميت زيادي مي‌دهد. او مديري است كه مي‌خواهد در مورد همه چيز اطلاع داشته باشد؛ از امور مربوط به قراردادها گرفته تا جزئيات حرف‌هايي كه به نقل از او در نشريات آمازون به چاپ رسيده است.

جف بزوس در سال ۱۹۹۳ با يكي از همكاران خود به نام MacKenzie ازدواج كرد. همسر او در حال حاضر يك رمان‌نويس است و آن‌ها صاحب ۴ فرزند هستند.

امروزه ارزش دارايي‌هاي او به ۵۷ ميليارد دلار مي‌رسد. او بخش قابل توجهي از درآمد خود را صرف امور خيريه مي‌كند. شركت آمازون بخشي از ساختمان‌هاي خود را دراختيار مراكز خيريه قرار داده است تا براي زنان، مردان و كودكان بدون سرپناه محل مناسبي براي اقامت تهيه كنند.

وضعيت كنوني برند آمازون

تعداد متخصصان تمام‌وقت شركت آمازون در سال ۲۰۱۱ حدود ۳۰ هزار نفر اعلام شد و در آخر سال ۲۰۱۶ به ۱۸۰ هزار نفر رسيد. تعداد كل متخصصان تمام‌وقت و پاره‌وقت اين شركت در دنيا به ۳۰۶ هزار و ۸۰۰ نفر مي‌رسد. آمازون همچنان به فكر گسترش دادن زيرساخت‌هاي خود است. اين شركت در چند سال اخير دستگاه‌هاي پخش تلويزيون، بلندگوهاي هوشمند مجهز به دستيار صوتي الكسا و تلفن‌هاي هوشمند خودش را به بازار عرضه كرده است. البته تلفن‌هاي هوشمند آمازون با موفقيت چنداني همراه نبوده‌اند؛ اما به گفته‌ي جف بزوس تيم سخت‌افزاري آن‌ها در حال كار كردن روي اين موضوع هستند و به‌زودي خبرهاي جديدي در اين رابطه منتشر خواهد شد. درواقع رشد شركت آمازون تنها به تجارت الكترونيكي آن محدود نمي‌شود. خدمات رايانش ابري اين شركت حدود ۸ ميليارد دلار براي آن‌ها درآمد داشته است و در آينده نيز شاهد اختراعات و ارائه‌ي سرويس‌هاي جديدي از طرف اين شركت خواهيم بود؛ چراكه جف بزوس در يكي از مصاحبه‌هايش گفته است: «شركت‌هايي كه به‌دنبال تجربه كردن چيزهاي جديد نيستند و با آغوش باز از شكست‌ها استقبال نمي‌كنند درنهايت در يك موقعيت نااميد كننده قرار خواهند گرفت».