تيم كوك در ۲۴ اگوست سال ۲۰۱۱، به سمت مديرعاملي بزرگترين شركت تكنولوژي جهان، اپل برگزيده شد. شركت اپل با پيشنهاد ۳۸۷ ميليون دلار، او را به گرانترين مدير ارشد اجرايي دنيا تبديل كرد. درست درزماني كه به انديشه متخصصين ميرسيد شركت اپل دوران محصولات انقلابي خود را پشت سر گذاشته است، تيم كوك توانست اعتبار تاريخي اين برند را احيا كند. تصميم او براي ادامهي راه استيو جابز و آرامش شخصي او كه توانست اپل را از نوسانات سخت به ثباتي شگفتانگيز برساند، تيم كوك را تبديل به دومين افسانهي اين شركت كرد.
از كودكي تا دانشگاه
تيموتي دي كوك، در تاريخ ۱ نوامبر سال ۱۹۶۰ در شهر رابرتزديل ايالت آلاباماي آمريكا به دنيا آمد. پدرش دونالد، نيروي ساده كارخانهي كشتيسازي و مادرش جرالدين، خانهدار بود. خانوادهي كوك بهجز تيم، دو پسر ديگر هم داشتند. تيم دوران دبيرستان خود را در مدرسهي رابرتزديل گذراند و در سال ۱۹۷۸، بهعنوان دومين دانشآموز برتر اين دبيرستان فارغالتحصيل شد.
پس از آن، تيم در رشتهي مهندسي صنايع وارد دانشگاه آبرن آلاباما شد و پس از فارغالتحصيلي در سال ۱۹۸۲، تحصيلات خود را در رشته MBA در دانشگاه كسبوكار دوك پي گرفت. در سال ۱۹۸۸، او علاوه بر دريافت مدرك متخصص كارشناسي ارشد مديريت خود، موفق به اخذ مدرك فوكوا اسكولار (Fuqua Scholar) شد كه معتبرترين عنوان افتخاري دانشگاه دوك است و هرسال، تنها به ده درصد از دانشآموختگان و فارغالتحصيلان اين دانشگاه اعطا ميشود.
ورود به دنياي فناوري
تيم كوك كه در دوران دانشجويي رؤياي كار در عرصهي تكنولوژي را در سر ميپروراند، در مدت كوتاهي پس از فارغالتحصيلي، كار خود را با شركت رايانهاي ماشينهاي تجاري آيبيام آغاز كرد و ۱۲ سال در همين شركت حضور داشت. او در اواخر اين دوران، بهعنوان مدير اجرايي شركت نورث امريكن انتخاب شد و مسئوليت توليد و توزيع كامپيوترهاي شخصي آيبيام را در آمريكاي شمالي و آمريكاي لاتين به عهده گرفت.
در سال ۱۹۹۴، تيم كوك به سمت مدير ارشد عملياتي بخش فروش شركت اينتليجنت الكترونيكس منصوب شد و پس از سه سال، شركت كامپيوتري كامپك از او خواست معاونت بخش خريد و رياست بخش انبار اين شركت را به عهده بگيرد.
فعاليت حرفهاي در شركت اپل
تيم كوك فقط شش ماه در شركت كامپك ماند و پس از آن براي مصاحبهي شغلي به شركت اپل رفت. در آن زمان، شركت اپل روزهاي درخشاني را نميگذراند. فروش كاهش پيداكرده بود و سوددهي اين شركت سيري نزولي داشت. دوستان تيم به او توصيه ميكردند از تصميم خود صرف انديشه متخصصين كند؛ ولي تيم بهشدت تحت تأثير چشمانداز استيو جابز قرار گرفته بود. او بعدها گفت:
تمام شواهد منطقي به من ميگفتند نبايد موقعيت رو به رشد خود را در كامپك رها كنم. روزي كه من به شركت اپل رفتم، به شهود درونيم گوش كردم، نه به فلسفههايي كه نيمكرهي چپ مغزم تكرار ميكرد و نه به هشدارهاي همكارانم. هنوز پنج دقيقه از مصاحبهي استيو جابز با من نگذشته بود كه من تمام منطق و علائم هشدار را دور ريختم و حضور در اپل را پذيرفتم. ادراكم ميگفت چنين شانسي تنها يكبار در زندگي من رخ ميدهد: اينكه بخواهم در كنار يك نابغهي خلاق كار كنم. با تمام وجود ميخواستم در تيم اجرايي اپل باشم و كمك كنم كه اين شركت دوباره احيا شود.
كوك كار خود را در شركت اپل، بهعنوان مدير ارشد فروش و عمليات جهاني و رئيس بخش خدمات مشتريان شروع كرد. او در اين مقام استراتژيهاي راهبردي ميان فروشندگان و توزيعكنندگان را توسعه داد و واحد مكينتاش اپل را هم رهبري كرد.
كوك كارخانهها و انبارها را بست و آنها را با توليدكنندگان قراردادي جايگزين كرد. درنتيجهي اين اقدام، دستگاههاي بيشتري در مدت كمتري توليد شدند و در خط فروش قرار گرفتند. يك سال پس از پيوستن تيم كوك به اپل يعني در سال ۱۹۹۸، اين شركت توانست از ضررهاي سنگين سال پيش خلاصي يابد و بار ديگر به سوددهي برسد.
در سال ۲۰۰۴، زماني كه جابز براي يكي از دورههاي درمانيش در بيمارستان بستري بود، تيم كوك به مدت دو ماه بهعنوان جانشين موقت سرپرستي اپل را به عهده گرفت.
در سال ۲۰۰۵، كوك به سرمايهگذاريهايي روي آورد كه آيندهي شركت را تضمين ميكردند؛ مثل قراردادهاي بلندمدت با توليدكنندههاي فلش مموري و اجزاء ذخيرهسازي كامپيوتري كه مبناي حافظههاي آيفون و آيپد شد. كوك با كاهش دادن هزينهها و مؤثرتر كردن روشهاي بازاريابي، توانست شركت اپل را دوباره به مسير رشد خود بازگرداند.
در ژانويهي سال ۲۰۰۷، كوك به مقام مديريت عملياتي شركت اپل رسيد. در همين سال شركت اپل آيفون را به جهان معرفي كرد؛ محصولي كه به چهرهي تكنولوژي تلفن همراه رنگ ديگري ميداد. در سال ۲۰۰۹ كوك به رياست اجرايي اين شركت منصوب شد. در همان سال او به جابز پيشنهاد كرد كه پيوند كبد را بپذيرد و داوطلب شد بخشي از كبدش را به او اهدا كند؛ ولي جابز موافقت نكرد. در ژانويه سال ۲۰۱۱، هيئتمديره با مرخصي استعلاجي جابز موافقت كرد. در اين زمان تيم كوك مسئول عمليات اجرايي «روزبهروز» اپل بود و تصميمگيريهاي مهم شركت را استيو جابز انجام ميداد.
مدير اجرايي اپل
استيو جابز كه بهسختي با بيماري سرطان ميجنگيد، در سال ۲۰۱۱ از مقام مديرعاملي استعفا داد و تصميم گرفت رئيس هيئتمديره باقي بماند. در تاريخ ۲۴ آگوست ۲۰۱۱، تيم كوك بهعنوان مديرعامل جديد شركت اپل انتخاب شد. شش هفته بعد، يعني در تاريخ ۵ اكتبر ۲۰۱۱، استيو جابز به دليل عوارض بيماري سرطان پانكراس درگذشت. مجلهي فوربز در يادداشتي نوشت كه همكاري جابز و كوك، شركت اپل را از مارپيچ سقوط نجات داد و آن را از پايينترين سطح ارزش خود در سال ۱۹۹۵، به شركتي ۱۰۰ ميليارد دلاري در سال ۲۰۱۱ رساند.
در آوريل سال ۲۰۱۱، مجلهي تايمز تيم كوك را در ليست ۱۰۰ مرد بانفوذ سال قرار داد.
در ۲۹ اكتبر سال ۲۰۱۲، تيم كوك تغييراتي بنيادين در تيم اجرايي شركت اپل به وجود آورد. اسكات فارستال، معاون ارشد iOS شد و تا زماني كه در اپل كار ميكرد، نقش مشاور تيم كوك را هم به عهده داشت. جان بروت، مدير بخش خردهفروشي اپل با پرداخت ۱۰۰ هزار سهم معادل با ۶۰ ميليون دلار از مقام خود منفصل شد و كريگ فدريگي به سمت رياست مهندسي نرمافزار iOS، ادي كيو رئيس سابق بخش خدمات به سمت رهبري بخش نقشهها و سيري و باب منسفيلد مدير سابق بخش سختافزار به سمت رهبري گروه فنآوريهاي جديد منصوب شدند.
اين تغييرات در سهماههي سوم سال مالي صورت گرفتند و علت اين بود كه ميزان درآمد و سود شركت، كمتر از ميزان برآوردشده بود. تيم كوك مصمم بود فرهنگ جديدي در شركت اپل حاكم كند كه در آن شخصيتهاي ناسازگار با گروه وجود نداشته باشند و كاركنان با همكاري هم، وظايف خود را تاب بياورند.
بزرگترين دستاوردهاي اپل در زمان مديرعاملي تيم كوك
در ماه مي سال ۲۰۱۴، شركت اپل با مديريت تيم كوك بزرگترين خريد تاريخ خود را انجام داد؛ اين شركت، بيتس موزيك و بيتس الكترونيكسرا به مبلغ ۳ ميليارد دلار خريداري كرد. طبق اين قرارداد، آندره يانگ و جيمي آيوين بنيانگذاران بيتس، در مقام اجرايي به شركت اپل كمك ميكردند. كوك در اين زمينه گفته بود كه بيتس موزيك و بيتس الكترونيكس دو كسبوكار در حال رشد سريع هستند كه خط توليد اپل را تكميل ميكنند و به گسترش اكوسيستم اپل در آينده كمك خواهند كرد.
در ماه ژوئن سال ۲۰۱۴، در كنفرانس جهاني توسعهدهندگان، تيم كوك اعلام كرد كه آخرين نسخهي سيستمعامل اپل براي دسكتاپ و موبايلهاي همراه آماده شده است و در سپتامبر همان سال، اپل از موبايلهاي آيفون 6 و آيفون 6 پلاس رونمايي كرد كه هر دو صفحات نمايش بزرگتري نسبت به آيفونهاي قبلي داشتند و ويژگيهاي جديدي مانند Apple Pay و Burst Selfies به آنها اضافه شده بود. بعلاوه كوك اولين محصول دوران مديريتي خود را بانام اپل واچ كه يك گجت پوشيدني بود و فاكتورهاي مربوط به تناسب اندام و سلامت متخصص را اندازه ميگرفت، به دنيا معرفي كرد. اپل واچ راهي نوين براي توسعهي تكنولوژيهاي مشابه باز كرد.
در دوران مديريت تيم كوك، آيفون توسعه يافت و آيپدهاي جديدي هم معرفي شدند تا اين خط توليد اپل از رشد باز نماند.
البته نميتوان منكر شد كه شركت اپل در اين مدت نوساناتي در سود و فروش خود داشته است. در سالهاي اخير، با توجه به ركود جهاني اقتصاد، سياست تيم كوك مبني بر بالا نگهداشتن سود از طريق بالا نگهداشتن ارزشها، زياد موفقيتآميز نبوده است. در كنار كاهش توان اقتصادي مردم كشورهايي كه ركود را تجربه ميكردند، پيشرفت سيستمعامل اندرويد هم دليل ديگري براي كاهش فروش آيفون بود.
تيم كوك در ماه مي سال ۲۰۱۶ به چين سفر كرد تا در مورد بسته شدن آيتونز استور و آيبوكز با مقامات دولتي اين كشور مذاكره كند.
در كنفرانس WWDC در سال جاري ميلادي، شركت اپل آخرين محصولات خود را براي سال پيش رو معرفي كرد كه برخي از آنها عبارتاند از:
- مجيك كيبورد يا همان كيبورد بيسيم اپل
- iOS 11
- اسپيكر هوشمند هوم پاد
- سري جديد تبلت هاي اپل بانام آيپد پرو
- جديدترين رايانه سري مك بانام آي مك پرو
- اپل واچ - او اس ۴
بعلاوه طبق تقويم برنامههاي شركت اپل، آيفون 8 نيز در سال جاري وارد بازار خواهد شد.
سبك رهبري
تيم كوك هرروز صبح ساعت ۴، شروع به چك كردن رايانامههاي خود ميكند و عادت دارد جلسات هفتگي يكشنبهشبها را پيشاپيش با كاركنان خود هماهنگ كند. او در سال ۲۰۱۳ اعلام كرد كه استراتژي رهبري او بر سه اصل «مردم، راهبردها و اجرا» تمركز دارد. اپل تحت رهبري تيم كوك، كمكهاي خود را به خيريه افزايش داده است. بعلاوه او در سال ۲۰۱۳ ليزا جكسون، رئيس سابق آژانس حفاظت از محيط زيست، را استخدام كرد تا به شركت اپل در توسعهي فعاليتهاي مربوط به انرژيهاي تجديد پذير كمك كند.
زندگي شخصي
تيم كوك به پيادهروي، دوچرخهسواري و ورزش در باشگاه علاقهمنداست. برخي او را بهعنوان انساني منزوي ميشناسند؛ ولي واقعيت اين است كه او بر حفظ حريم خصوصي زندگي شخصياش تأكيد زيادي دارد.
در سال ۱۹۹۶، طبق يك تشخيص اشتباه پزشكي، به او گفتند كه به بيماري مولتيپل اسكلروزيس (MS) مبتلا است. او ميگويد همين اشتباه باعث شده است دنيا را از دريچهاي ديگر ببيند. از آن زمان او در فعاليتهاي خيريه و بشردوستانهي مختلفي شركت كرده است، مانند مسابقههاي دوچرخهسواري كه درآمد آنها به درمان بيمارهاي نيازمند اختصاص مييابد.
در سال ۲۰۱۰، تيم كوك در سخنراني خود در دانشگاه آبرن بر اهميت شهود در پروسههاي تصميمگيريهاي مهم زندگي خود اذعان كرد. او افزود كه براي عملي كردن شهود و ادراك، به سختكوشي و آمادگي نياز است.
طبق آمار ارائهشده توسط مجله فورچن، حقوق ساليانه تيم كوك، ۹۰۰ هزار دلار است. او همچنين ۱۲۰ ميليون دلار از سهام شركت اپل را در اختيار دارد، بعلاوهي ساير داراييهاي او كه ثروتي به ارزش ۶۶۵ ميليون دلار است. تيم كوك در ماه مارس سال ۲۰۱۵ اعلام كرد كه طبق برنامه، كليهي داراييهاي خود را به خيريه اهدا خواهد كرد.
جوايز و افتخارات
در سال ۲۰۱۴، فاينانشال تايمز او را بهعنوان برترين مرد عرصهي تجارت و تكنولوژي انتخاب كرد.
در سال ۲۰۱۵، تيم كوك موفق به دريافت جايزهي انعطاف در برابر تغييرات شد.
در سال ۲۰۱۵،مجلهي فورچن او را بزرگترين رهبر دنيا ناميد.
بازهم در سال ۲۰۱۵، تيم كوك موفق به دريافت جايزهي ويژهي كمپين حقوق بشر شد.
سخنان مشهور
- زندگي خود را در حاشيهها هدر ندهيد، در مركز جهان هستي نفس بكشيد.
- در زندگي من هم دورانهاي ناخوشايند و سخت بسياري وجود داشته است. اما من دوباره اعتمادبهنفسم را به دست آوردهام ، مسيرم را ادامه دادهام و از مشقتها و دردها عبور كردهام. من پوستي شبيه پوست كرگدن دارم! اين براي مديرعامل اپل بودن امري ضروري است.
- برخي مردم نوآوري را معادل تغيير ميدانند. من اينطور فكر نميكنم. نوآوري بايد در راستاي بهتر كردن زندگي مردم باشد.
- در دنياي تكنولوژي امروزي، تفكري بيمارگونه وجود دارد كه ميپرسد: امروز سايت شما چند كليك داشت؟ چند متخصص فعال داريد؟ چند واحد فروختيد؟ به انديشه متخصصين ميآيد همه فقط به دنبال اعداد و ارقام بزرگ هستند. استيو چنين آدمي نبود. او بر خلق و توليد بهترينها متمركز بود.
- من فكر ميكنم حريم خصوصي، يكي از ريشهايترين اصول حقوق بشر است. بايد هر كاري كه ميتوانيم انجام دهيم تا دوباره اعتماد بين انسانها حاكم شود.
- استيو جابز هيچوقت خودش را استاد كسي نميدانست؛ ولي بهترين معلمي بود كه من در زندگيام داشتم. او يك مربي سنتي نبود؛ اما بهترين بود، بهترين مطلق.
- مسئلهي اصلي زندگي، پيدا كردن ارزشهاي فردي و تعهد به آنها است، يعني پيدا كردن ستارهي شمالي شما. برخي از اين ارزشها راحت به دست ميآيند و برخي سخت؛ و بعضي از آنها باعث ميشوند شما همهچيز را مورد بازنگري قرار دهيد.
- بخشي از پيشرفت اجتماعي زماني حاصل ميشود كه واقعاً درك كنيم يك فرد تنها توسط جنسيت، نژاد يا گرايشهايش تعريف نميشود.
هم انديشي ها