داستان برند: گوگل، بهترين موتور جستجوي جهان

گوگل يك شركت چند مليتي آمريكايي است كه در زمينه‌ي تكنولوژي تبليغات الكترونيك، جست‌وجو، رايانش ابري، نرم ‌افزار و سخت ‌افزار فعاليت مي‌كند. اين شركت در سال ۱۹۹۸ توسط لري پيج  و سرگي برين، ۲ دانشجوي دوره‌ي دكتري در دانشگاه استنفورد كاليفرنيا بنيان‌گذاري شد.

درحال‌حاضر ۱۴ درصد سهام شركت و ۵۶ درصد قدرت راي‌گيري ازطريق سهام اين شركت در دست بنيان‌گذاران آن است. رشد اين شركت به اندازه‌اي زياد بود كه بعد از موفقيت در زمينه‌ي موتورهاي جست‌وجو، فعاليت‌هاي خود را به شكل گسترده‌اي افزايش داد. Google.com رتبه‌ي اول را در سايت رتبه‌بندي الكسا دارد. اين شركت توانست ۴ سال پياپي عنوان دومين برند ارزشمند دنيا را از آن خود كند. شركت گوگل با وجود انتقاداتي مانند نقض حريم شخصي، فرارهاي مالياتي و سانسور در سال ۲۰۱۷ نيز به‌عنوان دومين برند ارزشمند جهان از سوي مجله‌ي فوربز شناخته شد.

پيدايش شركت گوگل از آنجايي آغاز شد كه ۲ دانشجوي دكتري دانشگاه استنفورد كاليفرنيا تصميم گرفتند باهم روي پروژه‌ي تحقيقاتي خود كار كنند. در آن زمان موتورهاي جست‌وجو، سايت‌ها را بر اساس پيدايش تعداد كلمات مورد جست‌وجو در يك وب‌سايت رتبه‌بندي مي‌كردند.

بنابراين لري پيج (Larry Page) و سرگي برين (Sergey Brin) تصميم گرفتند كه از يك سيستم بهتر براي تحليل رابطه‌ي ميان وب‌سايت‌ها استفاده كنند. آن‌ها نام اين تكنولوژي جديد را رتبه‌بندي صفحه يا PageRank گذاشتند. در اين تكنولوژي، ميزان مرتبط بودن يك وب‌سايت با جستجوي متخصص، توسط تعداد و اهميت صفحاتي كه به آن وب‌سايت لينك داده‌اند سنجيده مي‌شد.

هرچقدر تعداد لينك‌ها بيشتر بود، سايت رتبه‌ي بهتري كسب مي‌كرد و درنتيجه در ابتداي ليست نتيجه نشان داده مي‌شد. پيج و برين نام موتور جستجوي خود را BackRub گذاشته بودند زيرا تكنولوژي آن‌ها سايت‌ها را بر اساس لينك‌ها همراهي رتبه‌بندي مي‌كرد. اما نهايتا تصميم گرفتند كه نام را به گوگل (Google) تغيير دهند. اين نام از كلمه‌ي Googol يعني عدد ۱ با ۱۰۰ صفر جلوي آن گرفته شده و نشان‌دهنده‌ي حجم زياد اطلاعاتي است كه توسط اين موتور جست‌وجو توليد مي‌شود.

وب‌سايت آن‌ها ابتدا تحت دامنه‌ي دانشگاه استنفورد يعني با آدرس google.stanford.edu مورد استفاده قرار مي‌گرفت. اما در تاريخ ۱۵ سپتامبر ۱۹۹۷ با دامنه‌ي google.com ثبت شد.

آن‌ها توانستند در آگوست سال ۱۹۹۸ انديشه متخصصين يكي از سرمايه‌گذاران به‌نام اندي بچتولشيم (Andy Bechtolsheim) را جلب كرده و ۱۰۰ هزار دلار بودجه از او دريافت كنند. اين مبلغ پيش از تأسيس شركت به دست آن‌ها رسيد و مدتي بعد يعني در تاريخ ۴ سپتامبر ۱۹۹۸ شركت گوگل به‌صورت رسمي ثبت شد. گوگل توانست انديشه متخصصين ۳ سرمايه‌گذار ديگر يعني جف بزوس (بنيان‌گذار شركت آمازون)، ديويد چريتون (استاد دانشگاه علوم كامپيوتر دانشگاه استنفورد) و رام شريرام (كارآفرين) را نيز در سال ۱۹۹۸ جلب كند.

پيج و برين در اوايل سال ۱۹۹۹ تصميم گرفتند كه شركت گوگل را به مبلغ ۱ ميليون دلار به شركت Excite بفروشند. اما مديرعامل اين شركت مبلغ ۷۵۰ هزار دلار را به آن‌ها پيشنهاد داده و درنتيجه‌ي توافقي بين آن‌ها صورت نگرفت.

اولين دفتر شركت گوگل در گاراژ يكي از دوستان آن‌ها به‌نام سوزان وژكيكي (Susan Wojcicki) در ملنو پارك كاليفرنيا قرار داشت. كريگ سيلوراستين (Craig Silverstein)، يك دانشجوي دكتري دانشگاه استنفورد به‌عنوان اولين متخصص اين شركت استخدام شد.

پيج و برين هر دو مخالف استفاده از تبليغات پاپ‌آپ در موتور جستجوي خود بودند. اما مدتي بعد انديشه متخصصينشان را تغيير داده و از تبليغات ساده‌ي متني در موتور جستجوي خود استفاده كردند. شركت گوگل تا پايان سال ۱۹۹۸ ايندكسي از ۶۰ ميليون وب‌سايت داشت.

صفحه‌ي اصلي وب‌سايت گوگل هنوز كلمه‌ي BETA را نشان مي‌داد درحالي‌كه سايت خبري Salon اعلام كرده بود موتور جستجوي گوگل عملكردي بهتري نسبت به رقباي خود مانند Hotbot و Excite داشته است. آن‌ها همچنين اعلام كردند كه اين سايت از تكنولوژي‌هاي خلاقانه‌ي بيشتري نسبت به سايت‌هايي كه آينده‌ي دنياي وب لقب گرفته‌ بودند يعني Yahoo، Excite، AOL و Lycos استفاده مي‌كند.

شركت گوگل در مارس سال ۱۹۹۹ به دفتري در پالو آلتو يعني خانه‌ي تعداد زيادي از استارتاپ‌هاي سيليكون‌ولي نقل مكان كرد.

موتور جست‌وجوي گوگل طراحي ساده‌اي داشت و به همين دليل توانست متخصصان وفاداري را از سراسر اينترنت جذب كند. موتور جستجوي گوگل در نوامبر ۲۰۰۹ به‌عنوان موتور جستجوي برتر در آمريكا شناخته شد. اين موتور جست‌وجو ميلياردها وب‌سايت را ايندكس كرده است. بنابراين متخصصان با جستجوي كلمات كليدي مي‌توانند خيلي سريع به نتيجه‌ي مدانديشه متخصصين خود برسند. نيويورك تايمز در سال ۲۰۰۳ از شركت گوگل شكايت كرده و ادعا كرد كه ذخيره‌سازي محتواي سايت برخلاف قوانين كپي‌رايت است. اما دادگاه راي خود را به نفع شركت گوگل صادر كرد.

سرويس‌هاي تحت وب

گوگل سرويس‌هاي تحت وب زيادي را منتشر كرده است كه تعدادي از آن‌ها به شرح زير هستند:

جيميل، براي ارسال پيام‌هاي الكترونيكي

گوگل كلندر، براي مديريت و زمان‌بندي

گوگل مپ، براي تعيين مسير و نقشه‌يابي

گوگل درايو، براي ذخيره‌سازي فايل‌ها روي سيستم ابري

گوگل داكز، براي به اشتراك گذاشتن فايل‌هاي اسناد

گوگل فوتوز، براي ذخيره و به اشتراك‌گذاري عكس‌ها

گوگل ترنسليت، براي ترجمه‌ي زبان‌هاي دنيا به يكديگر

يوتيوب، براي به اشتراك گذاشتن ويد‌ئوها

گوگل پلاس و الو براي ارتباطات اجتماعي

گوگل نرم‌ افزارهاي زيادي را نيز به بازار عرضه كرده است كه از جمله معروف‌ترين آن‌ها مي‌توان به سيستم‌عامل اندرويد و مرورگر گوگل كروم اشاره كرد.

شركت گوگل در سال ۲۰۱۰ اولين تلفن همراه خود را به‌نام Nexus One با سيستم‌عامل اندرويد به بازار عرضه كرد. بعد از آن موبايل‌ اندرويدي و تبلت‌ اندرويدي با برند Nexus به بازار آمدند. اين شركت در سال ۲۰۱۶ تصميم گرفت كه محصولات خود را تحت برند ديگري با نام Pixel به بازار عرضه كند.

كروم بوك سخت‌افزار ديگري بود كه در سال ۲۰۱۱ توسط شركت گوگل توليد شد. اين سخت‌افزار به‌عنوان نسل جديدي از كامپيوترها شناخته مي‌شود و از سيستم‌عامل chrome استفاده مي‌كند. Chromecast براي انتشار محتوا از تلفن هوشمند به تلويزيون و Google Cardboard (عينك‌هاي واقعيت مجازي) از جمله ديگر سخت افزارهاي شركت گوگل هستند.

شركت گوگل در تاريخ ۱۰ آگوست سال ۲۰۱۵ اعلام كرد كه قصد دارد شركت هولدينگ عمومي جديدي به‌نام آلفابت (Alphabet Inc) را راه‌اندازي كند.

لري پيج اين خبر را در وبلاگ رسمي گوگل منتشر كرد. شركت آلفابت بر تمام زير مجموعه‌هاي گوگل مديريت مي‌كند. لري پيج مديرعامل اجرايي اين شركت و برين مديرعامل آن هستند.

لري پيچ در رشته‌ي مهندسي كامپيوتر در دانشگاه ميشيگان تحصيل كرد و مدرك متخصص كارشناسي ارشد خود را در رشته‌ي علوم كامپيوتر از دانشگاه استنفورد دريافت كرد. لري در زمان تحصيلش در دانشگاه ميشيگان يك دستگاه پرينتر جوهرافشان ساخت. او تمام قطعات الكترونيكي اين دستگاه را خودش طراحي كرد. سيستم پرينتر او به گونه‌اي طراحي شده بود كه مي‌توانست پوسترهاي بزرگ را با هزينه‌ي كمتري چاپ كند.

لري پيج بعد از موفقيت در متخصص كارشناسي ارشد تصميم گرفت كه مدرك دكتري خود را نيز از دانشگاه استنفورد بگيرد. او در دوره‌ي تحصيل خود روي ويژگي‌هاي رياضي شبكه‌هاي اينترنتي و فهم رابطه‌ي گرافيكي آن‌ها تحقيق مي‌كرد.

تمركز كردن روي تعداد و كيفيت لينك‌هاي وارد شده به يك وب‌سايت پايه و اساس تحقيقات او را تشكيل مي‌داد. سرگي برين نيز دانشجوي دكتري دانشگاه استنفورد بود كه خيلي زود به پروژه‌ي تحقيقاتي پيج پيوست.

آن‌ها با همكاري هم مقاله‌اي با عنوان (The Anatomy of a Large-Scale Hypertextual Web Search Engine) منتشر كردند. اين مقاله‌ي علمي بيشترين تعداد دانلود را در تاريخچه‌ي پيدايش اينترنت داشته است.

سرگي و لري براي اندازه‌گيري اهميت يك وب‌سايت ازطريق تعداد لينك‌هايي كه به آن‌ داده مي‌شد، يك الگوريتم رتبه‌بندي صفحات اينترنتي طراحي كردند. آن‌ها متوجه شدند كه مي‌توانند از اين الگوريتم براي ساختن يك موتور جست‌وجو استفاده كنند. اين الگوريتم از تكنولوژي جديدي استفاده مي‌كرد كه رابطه‌ي ميان بك‌لينك‌هاي يك وب‌سايت را حساب مي‌كرد.

آن‌ها براي گسترش كار خود اتاق خوابگاه پيج را تبديل به يك آزمايشگاه كرده و از قطعات ارزان كامپيوترها براي ساختن وسيله‌ي مدانديشه متخصصين خود استفاده كردند. آن‌ها قصد داشتند از پهناي باند شبكه‌ي دانشگاه استنفورد استفاده كنند. بنابراين تجهيزات خود را به اتاق برين منتقل كردند. سرعت رشد موتور جستجوي آن‌ها به اندازه‌ي زياد بود كه شبكه‌ي دانشگاه براي مدتي دچار اختلال شد.

آن‌ها طراح حرفه‌اي براي توسعه‌ي وب‌سايت خود نداشتند. بنابراين خودشان با استفاده از زبان برنامه‌نويسي HTML يك صفحه‌ي ساده براي استفاده‌ي متخصصان طراحي كردند. آن‌ها از هر وسيله‌ي كامپيوتري براي تهيه‌ي سخت‌افزار مدانديشه متخصصين خود استفاده مي‌كردند. موتور جستجوي آن‌ها به اندازه‌اي در ميان دانشجويان دانشگاه استنفورد محبوب شد كه مجبور شدند از سرورهاي اضافه براي خدمات خود استفاده كنند. در آگوست سال ۱۹۹۶ اولين نسخه‌ي وب‌سايت گوگل كه تحت دامنه‌ي دانشگاه استنفورد بود، دراختيار تمام متخصصان اينترنت قرار گرفت.

لري پيج در سال ۲۰۰۷ با لوسيندا ساوتورث (Lucinda Southworth)، يك محقق پژوهشي در جزيره‌ي خصوصي ريچارد برنسون ازدواج كرد. لوسيندا و لري صاحب ۲ فرزند هستند كه درسال‌هاي ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱ متولد شده‌اند. پيج يكي از سرمايه‌گذاران شركت تسلا است و روي تكنولوژي انرژي‌هاي تجديدپذير سرمايه‌گذاري مي‌كند.

سرگي ميخايلوويچ برين (Sergey Mikhaylovich Brin) در تاريخ ۲۱ آگوست سال ۱۹۷۳ در شهر مسكو روسيه به دنيا آمد. خانواده‌ي او ۵ سال بعد از تولد سرگي براي فرار از محدوديت‌هايي كشور خود تصميم به مهاجرت گرفتند. در سال ۱۹۷۹ با درخواستشان موافقت شد و آن‌ها به آمريكا مهاجرت كنند. پدر او اكنون استاد رياضي دانشگاه مريلند است و مادرش محقق بخش پرواز فضايي ناسا است.

سرگي در دوران كودكي خود به كامپيوتر علاقه داشت و مدرك متخصص كارشناسي خود را در ۲ رشته‌ي علوم كامپيوتر و رياضيات از دانشگاه مريلند دريافت كرد. او به دليل استعداد بالايي كه داشت بورسيه‌ي تحصيلي دريافت كرده و براي كسب درجات بالاتر وارد رشته‌ي علوم كامپيوتر دانشگاه استنفورد شد. سرگي و لري در همايش گردهمايي دانشجويان دانشگاه استنفورد باهم آشنا شدند. آن‌ها در موضوعات متفاوتي باهم اختلاف عقيده داشتند. اما بعد از گذشت مدتي تبديل به دوستان خوبي براي هم شدند. برين روي توسعه‌ي سيستم‌هاي داده كاوي تمركز كرده بود و پيج قصد داشت اهميت يك مقاله‌ي پژوهشي را باتوجه‌به نقل قول‌هايي كه در مقالات ديگر از آن مي‌شود مورد سنجش قرار دهد. آن‌ها به كمك هم مقاله‌اي نوشتند كه آمار بيشترين دانلود را تا به حال به خودش اختصاص داده است. همان‌طور كه پيش‌تر گفتيم، آن‌ها الگوريتم خود را توسعه داده و موتور جستجوي خود را بر اساس آن طراحي كردند.

سرگي در سال ۲۰۰۷ با يك كارآفرين و تحليل‌گر بيوتكنولوژي به‌نام آن ووجچيكي (Anne Wojcick) ازدواج كرد. ۲ فرزند آن‌ها در سال‌هاي ۲۰۰۸ و ۲۰۱۱ به دنيا آمدند و آن‌ها در سال ۲۰۱۵ از هم جدا شدند.

شايد باورش سخت باشد كه يك شركت پيشرفته مانند گوگل در اجراي برخي پروژه‌هاي خود شكست بخورد. اما پروژه‌هايي كه در اين قسمت مطالعه مي‌كنيم نتيجه‌ي خوبي نداشتند و به‌عنوان پروژه‌هاي شكست خورده شناخته مي‌شوند:

عينك‌هاي گوگل ايده‌ي بسيار خوبي داشتند اما اجرا و توسعه‌ي آن‌ها ضعيف بود. برخي معتقدند كه اين عينك‌ها جلوتر از زمان خود ساخته شده بودند و به همين دليل نتوانستند رضايت مشتري‌ها را جلب كنند. اين عينك‌ها براي پردازش اطلاعات خود به تكنولوژي نياز داشت كه هنوز ساخته نشده بود. درنتيجه نتوانستند به موفقيت برسند.

Google Video در ژانويه‌ي سال ۲۰۰۵ راه‌اندازي شد و شركت گوگل ۲۲ ماه بعد يوتيوب را به ارزش ۱.۶۵ ميليارد دلار خريداري كرد. اكنون سايت يوتيوب بسيار محبوب شده و ارزش آن به ۴۵.۷ ميليارد دلار رسيده است. ديگر كسي براي ديدن ويدئوها به Google Video مراجعه نمي‌كند زيرا همه‌ي آن‌ها در سايت يوتيوب موجود هستند. برخي متخصصان معتقدند كه Google Video را نمي‌توان يك شكست در انديشه متخصصين گرفت اما Google video player تنها ۲ سال دوام آورد و يك شكست قطعي حساب مي‌شود. علت شكست اين نرم‌افزار اين بود كه با وجود Player هاي موجود در بازار، مردم ديگر احتياجي به يك Player جديد نداشتند.

گوگل باز يك شبكه‌ي اجتماعي مشابه توييتر بود كه امكان به اشتراك‌گذاري لينك‌ها، عكس‌ها و ويدئوها را براي متخصصان خود مهيا مي‌كرد. اين شبكه‌ي اجتماعي قابليت جديدي نسبت به توييتر نداشت و ظاهر آن بسيار شلوغ بود. متخصصان انگيزه‌اي براي ترك توييتر و پيوستن به گوگل باز نداشتند. درنتيجه اين شبكه‌ي اجتماعي ۲۲ ماه بعد از راه‌اندازي بسته شد.

هدف از راه‌اندازي گوگل انسرز اين بود كه متخصصان پرسش‌هاي خود را مطرح كرده و به محققان پول مي‌دادند تا پاسخ پرسش‌هاي آن‌ها را پيدا كنند؛ اما متخصصان ترجيح مي‌دادند كه پرسش‌هاي خود را در سايت‌هاي ديگري مانند Yahoo! Answers مطرح كنند. همچنين با وجود سايت‌هاي رايگان مانند Quora كسي حاضر نمي‌شد براي انجام اين كار به ديگران پول دهد. درنتيجه اين پروژه‌ي گوگل هم بعد از ۴ سال و ۸ ماه شكست خورد.

دفترچه يادداشت گوگل طراحي جالبي نداشت و استفاده از آن پيچيده بود. به همين دليل با وجود امكاناتي كه داشت نتوانست در ميان متخصصان محبوب شود و بعد از ۵ سال و ۴ ماه شكست خورد. البته سرويس Google Keep امروزه به‌عنوان نسخه‌ي پيشرفته‌ي دفترچه يادداشت گوگل مورد استفاده‌ي متخصصان قرار مي‌گيرد.

گوگل در توضيح محصول جديد خود گفته بود كه يك فضاي جديد و زنده براي تعامل مردم طراحي كرده است. مردم ازطريق گوگل ويو مي‌توانستند باهم كار كرده و با يكديگر عكس، ويدئو و متن به اشتراك بگذارند. اين محصول MVP نداشت. گوگل تمام امكاناتي كه به ذهنش مي‌رسيد را در آن قرار داده بود و درنتيجه نمي‌شد به‌راحتي از آن استفاده كرد. اين محصول نيز بعد از گذشت ۱۵ ماه شكست خورد.

شبكه‌ي اجتماعي ۳ بعدي بود كه متخصصان ازطريق آواتار خود مي‌توانستند با ديگران ارتباط برقرار كنند. اين پروژه‌ نيز از زمان خودش جلوتر بود و نتوانست موفق شود.

اين شبكه‌ي اجتماعي بر اساس مكان، زمان و كاري كه انجام مي‌شد، بين انسان‌ها ارتباط برقرار مي‌كرد. گوگل ۴ سال بعد اين پروژه را لغو كرده و Google Latitude را جايگزين كرد. همچنين ويژگي جديدي به Google Maps اضافه كردن كه همين كار را انجام مي‌داد.

كاتالوگ يك اپليكيشن موبايل بود كه نسخه‌هاي سنتي كاتالوگ خرده‌فروشي‌ها را به نسخه‌ي ديجيتالي آن تبديل مي‌كرد و گوگل اين پروژه را ۲ سال بعد از راه‌اندازي كنسل كرد.

شركت گوگل فعاليت ابتدايي خودش را از يك گاراژ آغاز كرد و امروزه تبديل به يكي از بزرگ‌ترين شركت‌هاي جهان شده است. دفتر كنوني اين شركت يعني Googleplex بيش از ۱۹۰ هزار مترمربع مساحت دارد و در كاليفرنياي آمريكا واقع شده است.

ساندار پيچايي (Sundar Pichai) مديرعامل فعلي شركت گوگل است. روزانه بيش از ۳ ميليارد جست‌وجو در موتور جستجوي گوگل انجام مي‌شود و اين شركت بيش از ۵۷ هزار متخصص در سراسر جهان دارد. گوگل علاوه ‌بر صنعت تكنولوژي در زمينه‌هاي گسترده‌ي ديگري مانند سلامت و حمل‌و‌نقل نيز فعاليت مي‌كند.

ساختن لنزهاي هوشمند، توليد انرژي پاك و تجديدپذير ازطريق توربين‌هاي بادي، فراهم كردن اينترنت براي مناطق دور دست، ساختن ماشين‌هاي بدون سرنشين و حتي جلوگيري از مرگ افراد از جمله پروژه‌هاي بزرگ اين شركت براي آينده هستند.