كشف نقاط ضعف سرطان؛ شيوه‌اي تازه براي درمان آن
گروهي از پژوهشگران مؤسسه‌ي ولكام سنگر به‌صورت جداگانه دستورالعمل‌هاي ژنتيكي ۳۰ نوع سرطان را غيرفعال كردند. اين امر موجب شناسايي ۶۰۰ نقطه‌ي آسيب‌پذير سرطان شد كه هركدام مي‌تواند هدفي براي يك طراحي دارو باشد. پژوهشگران سرطان بريتانيا مقياس اين مطالعه را مورد ستايش قرار دادند.
مطالعه يادشده قاصد آينده‌ي پزشكي شخصي سرطان است. در حال حاضر داروهايي نظير داروهاي شيمي‌درماني موجود هستند كه مي‌توانند به كل بدن آسيب برسانند. يكي از پژوهشگران اين مطالعه، دكتر فيونا بهان است كه مادر او پس از اينكه براي دومين بار به سرطان مبتلا شد، درگذشت. انجام اولين دوره‌ي شيمي‌درماني موجب شد قلب او آسيب ببيند به‌طوري كه ازلحاظ جسمي آنقدر توانايي نداشت كه براي بار دوم اين درمان را تحمل كند. دكتر بهان در مصاحبه با بي‌بي‌سي گفت:
اين موضوع بسيار مهم است زيرا در حال حاضر ما سرطان را با درمان كل بدن بيمار درمان مي‌كنيم. ما به‌طور اختصاصي سلول‌هاي سرطاني را مورد هدف قرار نمي‌دهيم. اطلاعاتي كه ما در اين مطالعه نشان داده‌ايم، نقاط ضعف كليدي سلول‌هاي سرطاني را معرفي مي‌كند و به ما اجازه مي‌دهد داروهايي را توسعه دهيم كه سلول‌هاي سرطاني را مورد هدف قرار داده و به بافت‌هاي سالم آسيبي نرسانند.
پژوهشگران معتقدند كه كار آن‌ها مي‌تواند منجر به توسعه‌ي درمان‌هاي جديد براي سرطان شود
سرطان در اثر بروز جهش‌هايي درون سلول‌هاي بدن ما اتفاق مي‌افتد كه دستورالعمل‌هاي DNA ما را تغيير مي‌دهند. جهش‌ها موجب اختلال در عملكرد سلول‌ها مي‌شوند و باعث مي‌شوند اين سلول‌ها به‌طور غيرقابل كنترلي رشد كنند و در سرتاسر بدن پراكنده شده و درنهايت فرد بيمار را از پاي درآورند. پژوهشگران در پژوهشي بزرگ، هركدام از دستورالعمل‌هاي ژنتيكي داخل سرطان را غيرفعال كردند تا ببينند كه كدام دستورها براي بقاي توده‌ي سرطاني حياتي هستند. آن‌ها به‌طور جداگانه حدود ۲۰ هزار ژن را در بيش از ۳۰۰ تومور رشديافته در آزمايشگاه كه شامل ۳۰ نوع سرطان مختلف مي‌شد، غيرفعال كردند.
آن‌ها از تكنيك كريسپر استفاده كردند (همان تكنيكي كه سال گذشته دانشمندان چيني براي ويرايش ژن دو نوزاد استفاده كرده بودند). كريسپر ابزاري نسبتا جديد، آسان و ارزان براي دستكاري DNA است و انجام اين مطالعه در حدود يك دهه پيش غيرممكن بود. در اين پژوهش كه در مجله‌ي Nature منتشر شد، ۶۰۰۰ ژن مهم كه حداقل يك نوع از سرطان‌ها براي بقا به آن نياز داشت، شناسايي شد. البته برخي از آن‌ها از آنجايي كه براي سلول‌هاي سالم نيز حياتي بودند، گزينه‌ي مناسبي براي توسعه‌ي داروهاي ضدسرطاني نبودند.
پژوهشگران ديگري نيز قبلا داروهاي دقيقي مانند هرسپتين را براي درمان سرطان سينه توسعه داده‌اند و پژوهشگران مطالعه‌ي حاضر مي‌گويند اين دارو شاهدي بر اين موضوع است كه روش آن‌ها نتيجه خواهد داد. البته هنوز كار زيادي براي رسيدن به توسعه دارو پيش رو است و پژوهشگران فهرست كوچك‌تري مشتمل بر ۶۰۰ هدف را براي توسعه داروها معرفي كرده‌اند.
يكي از اهداف مهم در اين زمينه ژن WRN است. پژوهشگران متوجه شدند كه اين ژن براي بقاي برخي از انواع سرطان حياتي است. ژن WRN نقشي حياتي در حدود ۱۵ درصد از سرطان‌هاي كولون و ۲۸ درصد از سرطان‌هاي معده دارد ولي هنوز دارويي كه بتواند اين ژن را مورد هدف قرار دهد، طراحي نشده است.
اين پژوهش حاصل همكاري مؤسسه‌ي سنگر، آزمايشگاه زيست‌شناسي ملكولي اروپا و شركت دارويي GSK است و همه‌ي يافته‌هاي آن در دسترس عموم قرار گرفته است. هدف نهايي اين پژوهش آن است كه براي تمام انواع سرطان‌ها، يك «نقشه‌ي وابستگي سرطان» تهيه شود. در اين صورت پزشكان قادر خواهند بود كه تومور بيماران را آزمايش كرده و براساس نوع آن براي بيماران تركيب دقيقي از داروهايي را تجويز كنند كه سلول‌هاي سرطاني را نابود كنند. دكتر بهان به بي‌بي‌سي گفت:
ما در حال درك اين موضوع هستيم كه در سلول‌هاي سرطاني چه چيزي اتفاق مي‌افتد بنابراين مي‌توانيم اسلحه‌ي خود را به‌سوي سلول‌هاي سرطاني بگيريم و نه مانند روش شيمي‌درماني كل بدن را مورد هدف قرار دهيم. اين نخستين قدم براي قرار دادن يك چشم ليزري در سلاح پزشكي ما است.
كارن ووسدن، از دانشمندن ارشد مؤسسه‌ي پژوهش سرطان بريتانيا مي‌گويد:
چيزي كه موجب قدرت اين مطالعه مي‌شود، مقياس آن است. اين كار نقاط شروع بسيار عالي را فراهم مي‌كند و مرحله‌ي بعدي تجزيه‌و‌تحليل كامل ژن‌هايي است كه به‌عنوان نقاط ضعف سرطان شناسايي شده‌اند تا تعيين كنند كه آيا آن‌ها مي‌توانند روزي به توسعه‌ي درمان‌هاي جديدي براي بيماران كمك كنند؟
هم انديشي ها