از‌بين‌رفتن فرهنگ آواز عسل‌خوارهاي نايب‌السلطنه به انقراض نسل آن‌ها مي‌انجامد

چهارشنبه ۱۸ فروردين ۱۴۰۰ - ۱۲:۱۴
مطالعه 5 دقيقه
مرجع متخصصين ايران
با كاهش جمعيت گونه‌اي پرنده به نام عسل‌خوار نايب‌السلطنه فرهنگ آوازخواني آن‌ها هم درمعرض خطر قرار مي‌گيرد و به انقراض نسل اين گونه پرنده مي‌تواند بينجامد.
تبليغات

همان‌طور كه انسان زباني را فرا مي‌گيرد، حيوانات هم رفتارهاي ضروري براي بقا و توليد مثل را از گونه‌هاي مسن‌تر و باتجربه‌تر همسان خود مي‌آموزند. به اين ترتيب، فرهنگ‌هاي مهمي مثل آواز پرندگان از نسلي به نسل بعدي منتقل مي‌شوند.

اما با از بين رفتن گوناگوني زيستي در سراسر كره‌ي زمين، بسياري از جمعيت‌هاي جانوري، كوچك‌تر و پراكنده‌تر شدند. اين مسئله توانايي گونه‌هاي جوان‌تر را براي يادگيري رفتارهاي مهم به خطر مي‌اندازد. يكي از اين گونه‌هاي در معرض خطر، پرنده‌اي به نام عسل‌خوار نايب السلطنه است. پژوهشگرها در مقاله‌اي نشان دادند چگونه كاهش جمعيت به كمتر از سيصد گونه مي‌تواند فرهنگ آوازخواني پرندگان را به خطر بيندازد.

آواز عسل‌خواران نر بالغ در جمعيت‌هاي سالم، پيچيده و طولاني است؛ اما در صورتي كه جمعيت كوچك باشد، آواز هم به خطر مي‌افتد به‌طوري‌كه در بسياري از موارد پرنده‌هاي عسل‌خوار آواز را از گونه‌هاي ديگر فرا مي‌گيرند. متأسفانه، اين مسئله جذابيت گونه‌هاي نر را براي گونه‌هاي ماده كاهش مي‌دهد و در نتيجه احتمال انقراض گونه‌ي عسل‌خوار نايب‌السلطنه را افزايش خواهد داد.

آوازي لطيف و گوش‌نواز

دانشمندان از سال ۲۰۱۵ به خطر انقراض گونه‌ي عسل‌خوار نايب‌السلطنه اشاره كرده بودند. زماني اين پرنده‌ها در دسته‌هاي انبوه بين ادلايد و ساحل مركز كوينزلند حركت مي‌كردند و از شكوفه‌هاي اوكاليپتوس تغذيه مي‌كردند. عسل‌خوارها از دهه‌ي ۱۹۵۰ در سيدني و حومه‌ي ملبورن متداول بودند اما حالا در هر دو شهر به ندرت ديده مي‌شوند. پاكسازي گسترده‌ي زمين‌ها در دوران پس از جنگ به نابودي زيستگاه عسل‌خوارهاي نايب‌السلطنه منجر شد و بخش زيادي از جمعيت اين پرنده‌ها كاهش يافت. اغلب فعاليت‌هاي جفت‌گيري پرنده‌ها محدود به مناطق بلو مانتينز و تبلندز شمالي در نيو ساوت ولز است.

عسل‌خوارهاي نايب‌السلطنه در طول مراحل اوليه‌ي فصل جفت‌گيري بيشتر آواز مي‌خوانند. اين پرنده‌ها قبل از ركود جمعيتي به خاطر صداي نرم و گوش‌نواز معروف بودند؛ اما با كاهش جمعيت اين گونه‌ها در حيات وحش، آواز آن‌ها هم به شكل چشمگيري تغيير كرد كه پيامد غم‌انگيزي است.

يافتن صدا

پرندگان آوازه‌خوان يكي از نمونه‌هاي بارز در زمينه‌ي فرهنگ جانوران هستند. پرندگان آوازه‌خوان از طريق شنيدن و تكرار آواز دسته‌هاي مسن‌تر آواز را فرا مي‌گيرند. يادگيري آواز معمولا در اولين سال زندگي پرندگان تكميل مي‌شود.

با وجود تعداد فزاينده‌ي پرندگان آوازه‌خوان در معرض خطر، پژوهش‌هاي اندكي درباره‌ي تأثير منفي كاهش اندازه و تراكم جمعيت بر فرهنگ آوازه‌خواني پرندگان وحشي انجام شده است. بر اساس يافته‌ها، عسل‌خوارهاي نايب السلطنه براي ايمن‌سازي قلمروي جفت‌گيري و جذب جفت‌ها آواز مي‌خوانند. پژوهشگرها آواز ۱۴۶ عسل‌خوار نايب‌السلطنه را بين سال‌هاي ۲۰۱۵ و ۲۰۱۹ جمع‌آوري كردند. آن‌ها به سوابق با كيفيتي از ۴۷ گونه‌ي وحشي و گونه‌هاي اسير دست يافتند. اين جمعيت شامل پرندگان وحشي است كه توسط مردم جمع‌آوري و گزارش شدند. پژوهشگرها موقعيت گونه‌هاي نر را يادداشت كردند و به رديابي روند جفت‌گيري آن‌ها پرداختند. همچنين آواز عسل‌خوارهاي اسير را ضبط كردند.

تغيير لحن

بر اساس پژوهش‌ها، آواز گونه‌هاي نر وحشي باقي‌مانده در مناطق مختلف بسيار متغير است. براي مثال صدا عسل‌خوارهاي بلو مانتينز در غرب سيدني تفاوت‌هايي با جمعيت اندك نر در نزديكي گلن اينز دارد. گرچه صداي اين گونه‌هاي نر هنوز مشابه صداي اصلي عسل‌خوار نايب‌السلطنه‌ است، آواز آن‌ها كمي كندتر است و ملودي متفاوتي دارد.

پژوهشگرها در ميان گونه‌هاي مختلف، ۱۸ نوع نر يافتند كه آواز آن‌ها هيچ شباهتي به گونه‌ي عسل‌خوار نايب‌السلطنه‌ي اصلي ندارد. بلكه شباهت زيادي به گونه‌هاي ديگر دارد. پنج گونه از اين عسل‌خواران آواز خود را از مرغ پوپي آموخته بودند. چهار گونه‌ي نر ديگر هم آوازخواني را از مرغ راهب پر سروصدا ياد گرفته بودند. آواز ساير گونه‌ها هم مانند كراونونگ‌ها و رزيلاهاي شرقي يا پرندگان راهب كوچك بود. گونه‌هايي ايزوله از پرندگان آوازه‌خوان مستقل هم وجود دارند كه به اشتباه آواز را از گونه‌هاي متفاوت آموخته‌اند؛ اما يافتن ۱۲ درصد از گونه‌هاي نر كه صرفا آواز گونه‌هاي ديگر را مي‌خوانند، يافته‌ي غيرمنتظره‌اي در جمعيت‌هاي جانوري حيات وحش بود.

عسل‌خوارهاي نايب‌السلطنه امروز به‌شدت كمياب شده‌اند، برخي نرهاي جوان قادر به يافتن نر‌هاي بالغ ديگر و يادگيري آواز از آن‌ها نيستند. در نتيجه نرهاي جوان‌تر به اشتباه آواز گونه‌هاي ديگر اطراف خود را فرا مي‌گيرند. بر اساس شواهد اين رفتار آوازه‌خواني از تقليد‌هاي متداول در برخي پرندگان استراليايي مجزا است. تقليد شامل اضافه كردن آواز ديگر پرندگان به آواز خود است نه از بين رفتن آواز و صداي اصلي؛ اما طبق شواهد عسل‌خوارها هرگز از آواز گونه‌هاي ديگر تقليد نمي‌كردند.

از طرفي تقليد در گونه‌هاي ديگر تكامل يافته است زيرا احتمال موفقيت جفت‌گيري را افزايش مي‌دهد. بااين‌حال در گونه‌ي عسل‌خوار نايب‌السلطنه برخلاف اين روند است. حتي در ميان گونه‌هاي نر كه صدايي مشابه عسل‌خوار نايب‌السلطنه دارند، آوازهاي غيرمتداول در يك ناحيه‌ي بومي تأثيرگذاري كمتري براي جفت‌گيري زوج ماده دارند. حتي احتمال تخم‌گذاري گونه‌هاي ماده‌اي كه با اين گونه‌هاي نر جفت‌گيري كنند، كمتر است.

بر اساس داده‌هاي فوق، از بين رفتن فرهنگ آوازه‌خواني رابطه‌ي مستقيمي با كاهش جفت‌گيري موفق دارد و در نتيجه منجر به ركود جمعيتي عسل‌خوارهاي نايب‌السلطنه خواهد شد. برنامه‌ي جفت‌گيري در اسارت يكي از مؤلفه‌هاي كليدي برنامه‌ي احياي عسل‌خوار نايب‌السلطنه است. بااين‌حال بر اساس پژوهش‌ها آواز گونه‌هاي اسير كوتاه‌تر و داراي پيچيدگي كمتري نسبت به گونه‌هاي وحشي‌تر است. اين تغييرات مي‌تواند بر موفقيت جفت‌گيري نرهاي اسير پس از آزادي آن‌ها در حيات وحش تأثير بگذارد. در نتيجه، دانشمندان تصميم گرفتند به گونه‌هاي جوان اسير از طريق اجراي صداهاي ضبط‌شده‌ي صحيح گونه‌هاي وحشي يادگيري بدهند.

آواز نهايي عسل‌خوار

حفظ فرهنگ جانوران در حيات وحش و جمعيت‌هاي اسير يكي از اقدام‌هاي ضروري براي جلوگيري از انقراض اين گونه‌ها است. اين فرهنگ‌ها نه‌تنها شامل آواز بلكه شامل رفتارهاي مهم ديگري مثل قوانين مهاجرتي و استراتژي‌هاي تغذيه هستند.

از بين رفتن فرهنگ آواز عسل‌خوار نايب‌السلطنه هشداري براي توجه به گونه‌هاي در حال انقراض است. اين جنبه از حفاظت از گونه‌ها را نمي‌توان ناديده گرفت. در نتيجه بايد اقداماتي را در جهت بازيابي و حفاظت از زيستگاه‌هاي توليد مثل، محافظت از آشيانه‌ي پرنده‌ها در مقابل شكارچي‌ها و يادگيري پرندگان اسير براي آوازه‌خواني انجام داد. همچنين بايد اشكال تغييرات اقليمي را حل كرد كه تهديدي براي زيستگاه گونه‌ها است. در غير اين صورت، نسل‌هاي آينده هرگز صداي زيباي عسل‌خواري نايب‌السلطنه را در حيات وحش نخواهند شنيد.

تبليغات
جديد‌ترين مطالب روز

هم انديشي ها

تبليغات

با چشم باز خريد كنيد
اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران شما را براي انتخاب بهتر و خريد ارزان‌تر راهنمايي مي‌كند
ورود به بخش محصولات