مصرف زياد ميوهها، سبزيجات و غذاهاي گندم كامل خطر ديابت را كاهش ميدهد
مصرف زياد ميوهها و سبزيجات و غذاهاي گندم كامل ميتواند بهمعني كاهش خطر ابتلا به ديابت نوع دو باشد. طبق يافتهها، حتي افزايش متوسط مصرف غذاهاي يادشده بهعنوان بخشي از برنامهي غذايي سالم احتمالا به پيشگيري از ديابت نوع ۲ منجر ميشود.
در اولين پژوهش، تيمي از پژوهشگران اروپايي رابطهي بين ويتامين C و كاروتنوئيدها (رنگدانههاي موجود در ميوهها و سبزيجات رنگارنگ) و كاهش خطر ابتلا به ديابت نوع ۲ را مطالعه كردند .سطح ويتامين C و كاروتنوئيد باتوجهبه پرسشنامههاي رژيم غذايي، شاخصهاي مطمئنتري براي مطالعه ميزان جذب ميوهها و سبزيجات هستند.
يافتههاي پژوهش يادشده براساس ۹۷۵۴ فرد بزرگسال مبتلا به ديابت نوع ۲ و گروه مقايسهاي شامل ۱۳،۶۶۲ فرد بزرگسال غيرمبتلا بهدست آمدند. اين مطالعهها از تعداد كل ۳۴۰،۲۳۴ شركتكننده حاصل شدند كه در مطالعه EPIC (مطالعه اروپايي تغذيه و سرطان) در هشت كشور اروپايي انجام شده بودند.
پس از مطالعه سبك زندگي، فاكتورهاي ريسك غذايي و اجتماعي ابتلا به ديابت، ميزان زياد ويتامين C و كاروتنوئيد در خون و جمعبندي آنها و رسيدن به «امتياز شاخص زيستي تركيبي»، مشخص شد ويتامين C و كاروتنئويد رابطهي مستقيمي با كاهش خطر ابتلا به ديابت نوع ۲ دارند. خطر ابتلا به ديابت نوع ۲ در افرادي با شاخص زيستي بيش از۲۰ درصد، ۵۰ درصد كمتر است. همچنين، امتياز شاخص زيست تركيبي گروه ديگر هم در كمترن حد خود و خطر ابتلا براي افراد حاضر در بين اين دو طيف متوسط بود.
طبق محاسبات پژوهشگران، بهطور متوسط روزانه ۶۶ گرم ميوه و سبزي ميتواند خطر ابتلا به ديابت نوع ۲ را حداكثر ۲۵ درصد كاهش دهد. پژوهشگران در پژوهش ديگري در ايالات متحده رابطهي بين جذب غذاهاي تمام گندم و ابتلا به ديابت نوع ۲ را مطالعه كردند. يافتههاي اين گروه براساس ۱۵۸،۲۵۹ شركتكنندهي زن و ۳۶،۵۲۵ شركتكنندهي مرد بهدست آمدند كه زمينهي بيماريهايي مثل ديابت و بيماري قلبي و سرطان نداشتند و در مطالعههاي سلامت شركت كرده بودند.
پس از مطالعه سبك زندگي و معيارهاي ريسك برنامهي غذايي براي ديابت، شركتكنندگاني كه بيشترين آمار مصرف غذاهاي گندم كامل را داشتند، با كاهش خطر ۲۹ درصدي ابتلا به ديابت نوع دو روبهرو شدند. طبق نتايج بهدستآمده، مصرف يك يا چند وعده غلات صبحانه يا نان تيره در طول روز ميتواند خطر ابتلا به ديابت نوع دو را بهترتيب ۱۹ و ۲۱ درصد كاهش دهد. براي ديگر انواع گندمهاي كامل كه سطح ميانگين جذب آنها كمتر است، مصرف هفتگي دو يا چند وعده اوتميل ۲۱ درصد و مصرف پوست گندم ۱۵ درصد و مصرف رنج قهوهاي ۱۲ درصد خطر ابتلا به ديابت را كاهش ميدهند.
بهطوركلي با مصرف دو وعده غذاي گندم كامل در روز يا نيموعده غلات صبحانه و نان سياه، ميتوان ريسك را در حد ثابتي نگه داشت. هر دو پژوهش مذكور از نوع عيني نيستند؛ بنابراين، علتها را پوشش نميدهند و ممكن است برخي نتايج براساس معيارهاي بدون اندازهگيري بهدست آمده باشند. بااينحال، هر دو پژوهش معيارهاي ريسك و شاخصهاي شناختهشدهي سبك زندگي و رژيم غذايي را در انديشه متخصصين گرفتند و يافتهها نتايج قبلي را دربارهي ارتباط رژيم غذايي سالم و سلامت بهتر تأييد ميكنند. بهگفتهي هر دو تيم پژوهشي، يافتهها ميتوانند زمينهسازي توصيههاي غذايي مثل افزايش مصرف ميوهها و سبزيجات و غذاهاي گندم كامل براي پيشگيري از ابتلا به ديابت نوع ۲ باشند.
هم انديشي ها