شهري در برزيل به ايمني جمعي دربرابر كوويد ۱۹ دست پيدا كرد

پژوهشي مقدماتي نشان مي‌دهد شيوع انفجاري كوويد ۱۹ در يكي از شهرهاي برزيل ممكن است تعداد كافي از افراد را عفوني كرده باشد كه موجب ايجاد ايمني جمعي در آن شهر شده باشد. آزمايش‌هاي آنتي‌بادي نشان مي‌دهد كه ظاهرا تا دو‌سوم جمعيت شهر مانائوس دچار ويروس شده‌اند. نتايج اين مطالعه به‌صورت پيش‌چاپ روي سرور medRxiv ارسال شده است. دانشمندان استدلال مي‌كنند رسيدن به ايمني جمعي مي‌تواند كاهش پيوسته در مواد جديد را در اين شهر توضيح دهد.

توماس روسو، رئيس بخش بيماري‌هاي عفوني در دانشكده پزشكي و علوم زيست‌پزشكي جاكوبز در آمريكا كه در اين پژوهش مشاركتي نداشت، مي‌گويد: «كشف اين موضوع كمي دشوار است كه آيا اين مورد فقط حاصل ايمني جمعي بوده يا اينكه تركيبي از عوامل مختلف است، اما مطمئنا جالب است.»

ايمني جمعي زماني ايجاد مي‌شود كه تعداد كافي از افراد دربرابر يك بيماري عفوني محافظت شوند (ازطريق واكسيناسيون يا دچار شدن به عفونت) كه بيماري ديگر نتواند به‌راحتي به افراد ديگر سرايت كند. در اين مرحله، هر فردي كه دچار بيماري مي‌شود، به‌طور متوسط آن را به كمتر از يك فرد منتقل مي‌كند و بنابراين، با گذشت زمان تعداد موارد كاهش پيدا مي‌كند. پژوهشگران اطمينان ندارند كه اين آستانه براي SARS-CoV-2 چند است اما روسو مي‌گويد برآوردها داراي دامنه‌اي از ۶۰ تا ۸۰ درصد هستند.

مقاله‌ي جديد مشخص نمي‌كند ايمني جمعي دقيقا از چه زماني وارد عمل شده است. اين امر محتمل است كه در برخي از مناطق كه به‌شدت تحت‌تأثير كوويد ۱۹ قرار گرفته‌اند، كاهش در موارد جديد هم نشان‌دهنده اين باشد كه بخش بزرگي از جمعيت ايمني كسب كرده‌اند و هم حاكي‌از اثرات اقداماتي نظير استفاده از ماسك و رعايت فاصله‌گيري اجتماعي باشد. درحالي‌كه متخصصان بايد يافته‌هاي اين مطالعه را مورد بازبيني قرار دهند، روسو خاطرنشان مي‌كند نتايج تعجب‌آور نيست و با پيش‌بيني متخصصان همه‌گيرشناسي مطابقت دارد.

پژوهشگران براساس نسبت نمونه‌هاي خوني كه براي آنتي‌بادي‌ها مثبت بودند، محاسبه كردند كه حدود ۴۴ درصد از جمعيت شهر در ماه جون داراي آنتي‌بادي‌هاي قابل تشخيص بودند. از آن‌جايي كه پس از عفوني شدن فرد مدتي طول مي‌كشد تا در بدن او آنتي‌بادي ساخته شود، پژوهشگران تخمين مي‌زنند كه ۵۳ درصد از جمعيت ممكن است تا آن زمان دچار ويروس شده باشند. علاوه‌بر‌اين، با درانديشه متخصصين گرفتن اين موضوع كه به‌انديشه متخصصين مي‌رسد سطح آنتي‌بادي‌هاي قابل تشخيص در خون با گذشت زمان كاهش پيدا كند، پژوهشگران سرانجام نتيجه‌گيري كردند كه تا ۶۶/۱ درصد از جمعيت مانائوس عفوني شده‌اند. پژوهشگران در گزارش خود نوشتند: «اگرچه مداخلات غيردارويي و همچنين تغيير در رفتار جمعيت ممكن است به محدود كردن انتقال SARS-CoV-2 در مانائوس كمك كرده باشد، نرخ بالاي عفونت نشان مي‌دهد ايمني جمعي نقش قابل‌توجهي در تعيين اندازه‌ي شيوع بيماري داشته است.» درمقابل، سائوپائولو كه در آن اولين مورد كوويد ۱۹ در برزيل در ۲۵ فوريه تأييد شد، شيوع كمتري را در بهار تجربه كرد. در ماه جون، شيوع آنتي‌بادي‌ها در اهداكنندگان خون فقط به حدود ۱۳/۶ درصد مي‌رسيد.

كاملا مشخص نيست كه چرا كوويد ۱۹ در شهر مانائوس تا اين حد شدت گرفت. در اين شهر نيز اقدامات بهداشت عمومي مشابه سائوپائولو و شهرهاي ديگر برزيل اجرا شده بود. پژوهشگران معتقدند ازدحام جمعيت، دسترسي محدود به آب پاك و سفرهاي شلوغ با استفاده از قايق در افزايش شدت شيوع بيماري در مانائوس نقش داشته است. مردم اين شهر همچنين به‌طور متوسط جوان‌تر از ساكنان سائوپائولو هستند. براين‌اساس، اين افراد ممكن است زمان بيشتري را در فضاي بيرون سپري كرده باشند و به انتشار ويروس كمك كرده باشند. اين موضوع همچنين مي‌تواند توضيح دهد چرا مانائوس با اينكه دچار شيوع شديدي شد، نسبت‌به سائو پائولو نرخ مرگ‌و‌مير كمتري داشت.

پژوهشگران هشدار مي‌دهند يافته‌هاي آن‌ها مستقيما براي مناطق ديگر قابل متخصصد نيست؛ زيرا شيوع كوويد ۱۹ علاوه‌بر وابستگي به شمار افرادي كه دربرابر بيماري ايمن هستند به متغيرهاي ديگري مانند ميزان رعايت دستورالعمل‌‌هاي فاصله‌گيري اجتماعي ازسوي مردم نيز وابسته است.

اهداكنندگان خون نيز به‌طوركلي افراد بزرگسال سالمي بودند كه لاخبار تخصصيا معرف كل جمعيت نيستند. با‌اين‌حال، پژوهشگران استدلال مي‌كنند: «مانائوس ممكن است به‌عنوان شاخصي براي تعيين ميزان ماندگاري ايمني جمعي و فراواني عفونت‌هاي مجدد عمل كند.» روسو مي‌گويد ايمني جمعي ممكن است انتقال كوويد ۱۹ را در مانائوس كند كرده باشد اما نبايد در مناطق ديگر به‌دنبال اين استراتژي باشيم.

فقط در كشور آمريكا ممكن است سه ميليون نفر طي دنياگيري جان خود را از دست بدهند و پژوهشگران نگران‌اند كه كوويد ۱۹ حتي در افراد داراي علائم خفيف يا موارد بدون علامت، اشكالات سلامتي طولاني‌مدتي را موجب شود. روسو مي‌گويد: «قطعا موارد بيشتري از مرگ‌و‌مير رخ خواهد دارد و عواقب سلامتي ميان‌مدت و طولاني‌مدتي وجود خواهد داشت. ممكن است اين عفونت آثاري داشته باشد كه در ابتدا متوجه آن نشويم اما ماه‌ها، سال‌ها يا حتي دهه‌ها بعد خود را نشان دهند.» علاوه‌بر‌اين، بيشتر مناطق (حتي مناطقي كه شيوع كوويد ۱۹ در آن‌ها شديد بوده است) در‌حال‌حاضر فاصله‌ي زيادي با ايمني جمعي دارند.

روسو مي‌گويد اقدامات بهداشت عمومي مانند استفاده از ماسك، شستن مكرر دست‌ها و رعايت فاصله‌گيري اجتماعي مي‌تواند اثري مشابه ايمني جمعي داشته باشد. او مي‌گويد: «من ترجيح مي‌دهم آلودگي به ويروس به صفر برسد و ۸۰ تا ۹۰ درصد از آن‌ها با دقت از ماسك استفاده كنند. متاسفانه اين فرصت از دست رفته است. اما قطعا حداقل كردن تعداد افراد عفوني و استفاده از اقدامات بهداشت عمومي به‌عنوان جايگزيني براي محافظت تا زمان دستيابي به واكسن بسيار مهم است.»