پزشكي در آمريكا پس از دريافت واكسن مدرنا دچار واكنش آلرژيك شديد شد
پزشكي در آمريكا چند دقيقه پس از دريافت واكسن كروناي مدرنا، دچار واكنش آلرژيك شديدي شد. مورد مذكور اولين مورد گزارششده از اين نوع واكنشها است كه با واكسن مدرنا مرتبط است. سازمانهاي مسئول درحالمطالعه حداقل ۶ موردي هستند كه پس از دريافت واكسن فايزر يا بيوانتك كه حاوي اجزاي مشابهي است، در چند هفتهي اول توزيع آن در آمريكا، دچار آنافيلاكسي شدند.
مقامهاي سازمان غذا و دارو و مركز كنترل و پيشگيري از بيماري آمريكا دربارهي واكنشهاي مرتبط با برخي موارد واكسن فايزر مباحثه كردهاند؛ اما هنوز مشخص نكردهاند آيا جزئي از واكسن موجب واكنشهاي آلرژيك شده است. در اوايل ماه جاري نيز، چند نفر از كاركنان مراقبتهاي بهداشتي بريتانيا پس از دريافت واكسن فايزر دچار آنافيلاكسي شدند.
رويداد جديد روز پنجشنبه دربارهي دكتر حسين صدرزاده اتفاق افتاد كه متخصص سرطانشناسي و پيري در مركز پزشكي بوستون است و حساسيت شديدي به صدفداران دارد. دكترصدرزاده در مصاحبهاي گفت تقريبا بلافاصله پس از دريافت واكسن، دچار واكنش شديدي شد و احساس سرگيجه ميكرد و ضربان قلبش افزايش يافت. ديويد كيبه، سخنگوي مركز پزشكي بوستون در بيانيهاي تأييد كرد كه دكتر صدرزاده روز پنجشنبه واكسن مدرنا را دريافت كرده است.
در اين بيانيه، آمده است كه دكترصدرزاده احساس كرد در حال تجربهي واكنش آلرژيك است و به وي اجازه داده شد از اپيپن (دستگاه تزريق خودكار اپينفرين) خود استفاه كند. وي را به بخش اورژانس منتقل و ارزيابي و درمان كردند و وضعيتش را زيرانديشه متخصصين گرفتند و با بهبود وضعيت مرخصش كردند.
ري جوردن، سخنگوي مدرنا، عصر پنجشنبه گفت كه شركت نميتواند دربارهي يك رويداد اظهارانديشه متخصصين عمومي كند. روز جمعه، وي افزود تيم ايمني پزشكي شركت موضوع را مطالعه خواهد كرد و سؤالات بيشتر را به مسئولان برنامه واكسن كوويد ۱۹ آمريكا ارجاع داد. سازمان غذا و داروي آمريكا دربارهي گزارش جديد اظهارانديشه متخصصيني نكرد. بهگفتهي تام اسكينر، سخنگوي مركز كنترل و پيشگيري از بيماري، اطلاعات مربوط به واكنش دربرابر واكسنهاي جديد از هفتهي آينده روي وبسايت آژانس قرار ميگيرد.
دكتر مرين كوروويلا، متخصص آلرژي و ايمونولوژي در دانشگاه اموري، اعلام كرد با درانديشه متخصصينگرفتن اينكه بيش از ۱/۱ ميليون نفر در سراسر كشور واكسن را دريافت كردهاند، وقوع چند واكنش آلرژيك رويداد نادري است و نبايد موجب شود افراد درمعرض خطر بسيار زياد كوويد، از دريافت واكسن خودداري كنند.
پس از وقوع واكنشهاي آلرژيك همراهبا واكسن فايزر، مركز كنترل و پيشگيري از بيماري توصيههايي مبنيبر اين موضوع ارائه كرد كه واكسنهاي فايزر و مدرنا ممكن است براي افراد داراي سابقهي آنافيلاكسي دربرابر اجزاي واكسن مناسب نباشد.
آنافيلاكسي كه معمولا در چند دقيقه پس از قرارگرفتن درمعرض ماده محرك اتفاق ميافتد، ميتواند تنفس را مختل كند و موجب افت شديد فشارخون شود كه بهطوربالقوه تهديدكنندهي زندگي است. آژانس توصيه كرد افراد مبتلا به آلرژيهاي ديگر ميتوانند واكسن را دريافت كنند؛ ولي پس از دريافت واكسن، ۱۵ دقيقه در محل دريافت واكسن منتظر بمانند. افرادي كه قبلا دربرابر موادي ازجمله واكسنهاي ديگر يا داروهاي تزريقي دچار واكنش آنافيلاكتيك شدهاند، بايد ۱۵ دقيقه بيشتر زيرانديشه متخصصين باشند.
دربارهي مورد روز پنجشنبه، دكترصدرزاده گفت بهعلت آلرژيهاي شديد، دستگاه تزريق خودكار اپينفرين را با خود به محل واكسيناسيون آورده بود. وي گفت چند دقيقه پس از تزريق واكسن، ضربان قلبش به ۱۵۰ ضربه در دقيقه رسيد كه تقريبا دو برابر سرعت طبيعي ضربان قلب است و زبانش نيز سوزنسوزن و بيحس شد. طولي نكشيد كه او خيس عرق سردي شد و احساس سرگيجه و غش كرد. فشارخون او نيز بهشدت كاهش پيدا كرد. او متوجه شد سيستم ايمنياش برآشفته است. دكترصدرزاده گفت: «اين همان واكنش آنافيلاكتيك بود كه دربارهي صدفداران تجربه ميكنم.»
دكترصدرزاده از اپيپن خود استفاده كرد و با استفاده از برانكار به اورژانس منتقل شد و در آنجا به او داروهاي مختلفي ازجمله استروئيدها و بنادريل (ديفن هيدرامين) داده شد تا سيستم ايمنياش آرام شود. در پروندهي پزشكي او آمده است كه پس از دريافت واكسن كوويد، در وضعيت اضطرارياش تنگينفس، سرگيجه، تپش قلب و بيحسي ديده شد. چهار ساعت بعد، دكترصدرزاده مرخص شد و از جمعه صبح، احساس بهبودي كامل ميكرد؛ اما رويدادهاي روز گذشته او را شوكه كرد. او گفت: «نميخواهم كسي آن را تجربه كند.»
واكسنهاي ساخت فايزر و مدرنا، تنها واكسنهايي هستند كه تاكنون براي استفادهي اضطراري در دنياگيري ويروس كرونا تأييد شدهاند و عمدتا كاركنان بخش مراقبتهاي بهداشتي براي دريافت واكسن در اولويت هستند. واكسن مدرنا مانند واكسن فايزر، مبتنيبر مولكولي است كه RNA پيامرسان (mRNA) ناميده ميشود و به بازو تزريق ميشود. مولكول mRNA دستور ساخت پروتئين اسپايك ويروس را دارد كه با تزريق واكسن به بدن توليد آن آغاز ميشود و سيستم ايمني را يادگيري ميدهد تا درصورت مواجهه با ويروس كرونا، آن را شناسايي و متوقف كند. هر واكسن حاوي اجزاي ديگري است كه از mRNA شكننده محافظت و به پايداري آن كمك ميكنند.
هيچيك از اجزاي موجود در واكسن بهعنوان آلرژنهاي رايج شناخته نشدهاند؛ اما برخي متخصص كارشناسان در اين زمينه، به پلياتيلن گليكول يا PEG بهعنوان مسبب احتمالي اشاره كردهاند كه در هر دو دستورالعمل وجود دارد. پلياتيلن گليكول در گروهي از محصولات دارويي، ازجمله ژل اولتراساوند و ملينها و استروئيدهاي تزريقي يافت ميشود و بروز آلرژي دربرابر آن بسيار نادر است.
دكتر كوروويلا گفت اين احتمال وجود دارد كه عامل ديگري باعث اين امر باشد و پژوهشهاي بيشتري براي مشخصكردن علت اين رويدادها لازم است. دكتر كيمبرلي بلومنثال، متخصص آلرژي و ايمونولوژي در بيمارستان عمومي ماساچوست، خاطرنشان كرد گاهي تأييد آنافيلاكسي بدون انجام آزمايش خون براي اندازهگيري آنزيم تريپتاز دشوار است كه در واكنشهاي آلرژيك آزاد ميشود. وي افزود پروتكلهايي بايد تعيين شود تا مواد مشابه مطالعه شوند.
براساس دادههاي حاصل از كارآزماييهاي باليني مرحلهي آخر، مدرنا ارتباطي را بين واكسن كوويد ۱۹ و آنافيلاكسي گزارش نكرد؛ اما وقتي چنين محصولاتي كه با دقت زيرانديشه متخصصين قرار گرفتهاند، بهطور گسترده عرضه ميشود، عوارض جانبي نادري ممكن است اتفاق افتد. واكنشهاي آلرژيك اخير مرتبط با واكسن بسيار مشابه فايزر موجب مباحثههايي در جلسات متخصص كارشناسان سازمان غذا و دارو و مركز كنترل و پيشگيري از بيماري شد و برخي بيان كردند بهانديشه متخصصين ميرسد دربارهي واكسن فايزر، آنافيلاكسي در فراواني غيرمعمولي رخ دهد. تصور ميشود در وضعيت معمول، فراواني واكنشهاي آلرژيك دربرابر واكسنها حدود يك مورد در يكميليون باشد.
هم انديشي ها