چگونه از باتري موبايل مراقبت كنيم ؟ بايدها و نبايدهاي شارژ باتري موبايل [به همراه ويدئو]

باتري موبايل‌ هوشمند بدون شك يكي از مهم‌ترين اجزاي آن است. اين موضوع به‌حدي مهم است كه شركت‌هاي سازنده بخش زيادي از كنفرانس خود را به تشريح فناوري باتري و شارژدهي آن اختصاص مي‌دهند. متخصصان نيز عموماً شارژدهي موبايل را جزو ۳ عامل اصلي براي انتخاب محصول ايدئال مطابق با نياز‌هاي خود مي‌دانند.

اما باتري برخلاف ساير اجزاي موبايل‌ هوشمند، قطعه‌اي مصرفي است و با استهلاك در درازمدت، كاهش قابل ‌توجه عملكرد تجربه مي‌كند. موبايل‌هاي هوشمند حال حاضر بازار عموماً به سخت‌افزار مناسبي مجهز هستند كه مي‌تواند عملكرد بدون اشكال دستگاه را تا ۴ سال آينده تضمين كند. اما براساس اعلام برخي سازنده‌ها، عمر باتري ۲ تا ۳ سال است كه در صورت نگه‌داري نامناسب شاهد كاهش آن خواهيم بود. اين موضوع به‌ معناي نياز به مراقبت از باتري‌ است تا طي سال‌هاي آتي بدون نياز به تعويض باتري، به چالش جدي در استفاده از موبايل هوشمند برخورد نكنيد. براي اطلاعات بيشتر پيشنهاد مي‌شود مقاله مطالعه شرايط سلامت باتري موبايل اندرويدي و آيفون را مطالعه كنيد. در ادامه بايد گفت آشنايي با انواع باتري موبايل نيز مي‌تواند اطلاعات مفيدي را به شما ارائه دهد.

تماشا در يوتيوب

در اين مقاله و ويدئوي بالا به ذكر نكاتي متخصصدي و ساده پرداخته شده است كه با رعايت آن‌ها مي‌توانيد عمر باتري موبايل هوشمند را به شكل چشمگيري افزايش دهيد و از خرابي آن در كوتاه‌مدت جلوگيري كنيد.

روش‌هاي مختلفي براي شارژ و نگه‌داري باتري موبايل موبايل توسط افراد مختلف توصيه مي‌شود؛ اما در ادامه تعدادي از مهم‌ترين دستورالعمل‌ها مفيد شارژ باتري موبايل‌ هوشمند آورده شده است كه با بهره‌گيري از آن‌ها، مي‌توانيد سلامت باتري را در درازمدت تضمين كنيد.

متخصص كارشناسان مختلف، انديشه متخصصينيه‌هاي متفاوتي در مورد اين موضوع مطرح كرده‌اند كه اشاره به آن‌ها خالي از لطف نيست. شين بروسكي، مديرعامل شركت كانادايي فاربي تكنيك (سازنده‌ي لوازم جانبي موبايل)، در اين خصوص مي‌گويد:

اتصال به شارژر در طول شب تأثير بسيار مخربي بر موبايل شما نخواهد داشت و انجام آن بلامانع است. موبايل هوشمند شما همان‌طور كه از نامش پيدا است، هوشمند است و پس از شارژ كامل، جريان برق را مسدود مي‌كند تا به موبايل شما آسيب نرسد.

تا به اينجا اشكالي وجود ندارد؛ اما در مواقعي اتصال طولاني‌مدت موبايل باعث كاهش عمر باتري در گذر زمان مي‌شود. به گفته‌ي بروسكي:

باتري‌هاي ليتيوم-يون در صورت بالا رفتن دماي موبايل، اثر ناخوشايندي از اين دماي زياد دريافت مي‌كنند. در صورتي كه موبايل شما داراي قاب محافظ باشد، بدون شك باعث جلوگيري از برون‌رفت گرماي آن خواهد شد و افزايش دما به ‌دنبال خواهد داشت كه در نهايت به اكسايش سلول‌هاي باتري مي‌انجامد. فرآينداكسايش منجر به كاهش عمر و شارژدهي باتري مي‌شود.

متخصص كارشناسان زيادي بر اين باور هستند كه شارژ باتري موبايل تا ۸۰ درصد، مي‌تواند سلامت آن را در درازمدت تضمين كند. حالت ايدئال باتري‌هاي ليتيوم‌-يون اين است كه شارژ آن‌ها بين ۵۰ تا ۸۰ درصد بماند و باعث مي‌شود از احتمال آسيب‌ باتري كاسته شود. شارژ باتري در بازه‌هاي زماني كوتاه به يون‌هاي آن، انرژي لازم جهت حركت مي‌دهد و بقاي عمر باتري را در طول روز تضمين مي‌كند.

متخصص كارشناسان زيادي معتقد هستند كه بهينه‌ترين بازه‌ي شارژ، ۲۰ تا ۸۰ درصد است. اجازه بدهيد شارژ موبايل از ۲۰ درصد كمتر شود و در انديشه متخصصين داشته باشيد در سيكل‌هاي شارژ، باتري از ۸۰ درصد بيشتر شارژ نشود. در صورتي كه اين محدوده را براي شارژ كردن موبايل مد انديشه متخصصين قرار بدهيد، مي‌توانيد سلامت باتري را تا مدت‌ها تضمين كنيد.

شارژ باتري در بازه‌هاي كوتاه از شارژ يك‌باره‌ي ۰ تا ۱۰۰ درصد، بسيار ايمن‌تر است. البته شايد به دليل مشغله، كار ساده‌اي نباشد؛ اما حالت ايدئال شارژ باتري‌هاي ليتيوم-يون به همين شكل است و در صورتي كه مي‌خواهيد بيشترين طول عمر باتري را تجربه كنيد، بدين شكل عمل كنيد.

گرما را بايد قاتل باتري معرفي كرد. در صورتي كه در فصل‌هاي گرم سال، كاورهاي چرمي را براي محافظت از موبايل خود انتخاب كرده‌ايد، بهتر است درباره استفاده از آن‌ها تجديد انديشه متخصصين كنيد. كاور موجب گرم شدن دستگاه مي‌شود و اين مسئله زماني‌كه موبايل به برق متصل باشد، شديدتر خواهد بود. پيشنهاد مي‌كنيم حداقل هنگام اتصال موبايل به شارژر، آن را از كاور خارج كنيد.

يكي ديگر از مواردي كه در شارژ شدن صحيح دستگاه و مراقبت از باتري موبايل تأثير مستقيم دارد، مي‌توان خاموش كردن موبايل هنگام شارژ عنوان كرد. زماني‌كه موبايل موبايل خود را به شارژر متصل كرده‌ايد، بهترين حالت عدم استفاده از آن و خاموش كردن موبايل است. در صورتي كه امكان خاموش كردن موبايل فراهم نيست، بهتر است هنگام شارژ حداقل از آن براي متخصصي‌هاي سنگين مانند تماشاي فيلم، انجام بازي و مكالمه استفاده نكنيد.

كابل و شارژرهاي مختلف و باكيفيتي در بازار يافت مي‌شوند؛ اما پيشنهاد مي‌شود از كابل و شارژر اصلي موبايل كه به هنگام خريد دستگاه دريافت كرده‌ايد، استفاده كنيد. استفاده از كابل و شارژر اصلي، مي‌تواند به‌خوبي و براساس تنظيمات پيش‌فرض كارخانه، دستگاه را شارژ كند و و عمر باتري را افزايش دهد.

تمامي موبايل‌هاي همراه و بيشتر وسايل الكترونيكي شخصي و حتي خودروهاي الكتريكي از باتري‌هاي شارژي ليتيوم-‌يون (li-ion) استفاده مي‌كنند. توسعه‌ي باتري‌هايي با دوام بيشتر در آينده‌ي نزديك، دور از انتظار است؛ زيرا فناوري باتري در دهه‌هاي اخير پيشرفت كمي كرده‌ است؛ از‌اين‌رو، بيشتر پيشرفت‌ در عمر باتري‌ به استفاده‌ي بهينه‌تر دستگاه‌ها از انرژي و نرم‌افزارهاي مديريت شارژ و دشارژ مربوط مي‌شود.

برخلاف باورهاي رايج، در‌صورتي‌كه اشكالي در باتري يا قطعات الكترونيكي شارژر وجود نداشته باشد، شارژر سريع به باتري آسيب طولاني‌مدت نمي‌زند؛ زيرا شارژ سريع در دو مرحله كار مي‌كند. در مرحله‌ي اول، ولتاژ زيادي به باتري خالي يا تقريباً خالي اعمال مي‌شود. دليل شارژ ۵۰ تا ۷۰ درصدي موبايل‌ها با شارژ سريع در ۱۰ تا ۳۰ دقيقه‌ي ابتدايي همين موضوع است. در مرحله‌ي ابتدايي، باتري‌ها مي‌توانند به‌سرعت و بدون اثر منفي زياد در عمر بلندمدت خود، انرژي را جذب كنند. براي مثال، سامسونگ ادعا مي‌كند با شارژر ۴۵ واتي باتري موبايل را در نيم ساعت تا ۷۰ درصد شارژ مي‌كند؛ يا اپل ادعا مي‌كند با شارژر سريع آيفون ۱۱ پرو، باتري اين موبايل در نيم ساعت ۵۰ درصد شارژ مي‌شود.

احتمالاً متوجه شارژ طولاني‌تر ۲۰ تا ۳۰ درصد پاياني باتري موبايل با شارژ سريع شده‌ايد. فناوري‌ مديريت شارژ سريع به‌دقت بر دو مرحله‌ي شارژ نظارت مي‌كند و سرعت شارژ را در مرحله‌ي دوم كاهش مي‌دهد. دليل اين موضوع ورود به مرحله‌ي دوم است كه در آن سرعت شارژ جهت كاهش دما و افزايش عمر باتري، كاهش پيدا مي‌كند. شدت جريان و سرعت شارژ در اين دسته از فناوري‌هاي به‌دقت كنترل مي‌شوند تا امكان آسيب به باتري به حداقل برسد.

شايد شنيده باشيد كه موبايل همراه نبايد بيش از اندازه به شارژر وصل باشد؛ زيرا امكان آسيب رسيدن به باتري آن وجود دارد. بسياري از افراد در دفاع از اين موضوع مي‌گويند اتصال بيش‌ازحد موبايل به شارژر، به شارژ بيش از ظرفيت باتري منجر مي‌شود كه باتري را ناپايدار مي‌كند و به ‌مرور زمان به آن آسيب‌ مي‌زند. به‌اعتقاد آنان، شارژ بيش‌از‌حد ممكن است موجب توليد حرارت فراوان داخلي و انفجار باتري يا آتش ‌گرفتن آن شود. از طرفي بايد بدانيد سيستم مديريت باتري به‌گونه‌اي طراحي شده است كه جريان الكتريسيته را پس از رسيدن به ۱۰۰ درصد ظرفيت قطع مي‌كند؛ ازاين‌رو، امكان شارژ بيش از ظرفيت باتري وجود ندارد. البته به ‌خاطر داشته باشيد كه شارژ كامل باتري موبايل نيز باتري را زير فشار قرار مي‌دهد؛ در حالت كلي مي‌توان گفت افراط و تفريط در شارژ موبايل، مي‌تواند آسيب‌هاي جدي به باتري دستگاه وارد كند.

اپل روشي هوشمندانه براي مقابله با اين اشكال در iOS 13 اتخاذ كرده است تا باتري‌ آيفون بدون آسيب بلند‌مدت، به شارژ ۱۰۰ درصد برسد. اگر عمليات شارژ آيفون را در بازه‌هاي بلندمدت (شب‌ها هنگام خواب) انجام مي‌دهيد، مي‌توانيد از گزينه‌اي در iOS 13 به ‌نام Optimized Battery Charging استفاده كنيد كه با نظارت بر روند شارژ، شارژ آيفون را روي ۸۰ درصد نگه مي‌دارد. سپس دقايق يا ساعاتي پيش از نياز متخصص به موبايل (بيدار شدن از خواب)، روند شارژ دوباره آغاز مي‌شود و تا ظرفيت ۱۰۰ درصد ادامه مي‌يابد. به ‌عبارت ‌ديگر، اپل با اعمال اين برنامه، بازه‌ي زماني قرارگيري باتري روي ۱۰۰ درصد را به كمترين حد مي‌رساند.

اگر به خاطر داشته باشيد، پيش‌تر گفته مي‌شود گاهي اجازه بدهيد باتري موبايل كاملاً خالي شود تا كاليبراسيون نمايش ميزان شارژ باتري مجدد انجام شود و به‌عنوان مثال، در ظرفيت ۲۰ درصد شاهد خاموش شدن موبايل نشويد. اما اين موضوع درباره‌ي باتري‌هاي امروزي صدق نمي‌كند. در‌حقيقت خالي ‌شدن كامل باتري مي‌تواند انجام واكنش‌هاي شيميايي را سبب شود كه با گذشت زمان، به كاهش عمر باتري مي‌انجامد. اگر به سلامت باتري موبايل اهميت بسياري مي‌دهيد، بهتر است باتري را پس از رسيدن به حدود ۳۰ و در نهايت ۲۰ درصد، مجددا شارژ كنيد. البته در قسمت‌هاي قبل ذكر شد كه بهترين بازه شارژ موبايل از ۲۰ الي ۸۰ درصد است؛ يعني اجازه پايين آمدن شارژ باتري به پايين ۲۰ درصد ندهيد و از طرفي نگذاريد باتري به شارژ بالاتر از ۸۰ درصد برسد.

باتري موبايل در صورت خالي شدن آسيب زيادي به آن مي‌زند؛ اين موضوع در حدي است كه سازنده‌هاي موبايل‌ هوشمند همواره باتري محصولات جديد خود را تا ۵۰ درصد شارژ و سپس به بازار عرضه مي‌كنند.

گرما دشمن خوني باتري است و دماي زياد در طول زمان مي‌تواند به كاهش شديد طول عمر باتري منجر شود. بدين‌ منظور، پيشنهاد مي‌شود موبايل را از تابش مستقيم نور خورشيد در پشت پنجره يا شيشه‌ي خودرو دور نگه داريد. گرماي شديد علاوه ‌بر كاهش عمر باتري، در برخي مواقع حاد مي‌تواند موجب انفجار باتري شود.

استفاده از شارژر و كابل غير اصلي و متفاوت با كابل و شارژر اصلي موبايل، در‌صورتي‌كه كابل يا شارژر آسيب‌ديده نباشد، به باتري آسيب نمي‌زند. البته پيشنهاد مي‌شود از وسايل جانبي باكيفيت با برند‌هاي مطرح بهره ببريد و در انديشه متخصصين داشته باشيد استفاده از شارژر‌ متفرقه و غير اصلي مي‌تواند منجر به آسيب رسيدن به باتري شود.

البته با درانديشه متخصصينگرفتن تمامي اين موارد، استفاده از شارژر و كابل اصل داخل جعبه بهترين گزينه است؛ اما خيالتان از بابت شارژ با كابل‌ها و شارژرهاي برند‌هاي باكيفيت ديگر مطمئن باشد. همچنين در انديشه متخصصين بگيريد كه هنگام شارژ با ادوات غير سازگار با فناوري مخصوص هر برند، دستگاه به‌طور پيش‌فرض با كمترين سرعت ممكن شارژ خواهد شد.

امروزه، عمر باتري يكي از معيارهاي مهم در خريد موبايل محسوب مي‌شود و بيشتر متخصصان انتظار عمر شارژدهي مناسب دارند. عمر باتري مقوله‌ي پيچيده‌اي است كه بسته به سخت‌افزار و نرم‌افزار موبايل‌، مي‌تواند بازه‌ي گسترده‌اي باشد. درادامه، به معرفي مواردي پرداخته شده است كه در كنار ظرفيت باتري، تأثير زيادي بر عمر آن مي‌گذارند.

وظيفه‌ي اصلي باتري، تأمين توان مورد نياز تمام سخت‌افزار موبايل است؛ از پردازنده گرفته تا صفحه‌نمايش و ساير اجزا. اما هر يك از اين بخش‌هاي مصرف متفاوتي دارند. به‌عنوان ‌مثال، پردازنده‌هاي رده‌پايين يا ميان‌رده درمقايسه ‌با انواع توانمند استفاده‌شده در موبايل‌هاي پرچم‌دار، توان كمتري مصرف مي‌كنند. هرچه قدرت پردازنده بيشتر باشد، مصرف آن به همان اندازه بيشتر است؛ به‌ همين ‌دليل، عمر باتري موبايل‌هاي ميان‌رده و ارزان‌ارزش از موبايل‌هاي پرچم‌دار با هر اندازه‌ي ظرفيت باتري، بيشتر است.

برخي از ويژگي‌هاي سخت‌افزاري ديگر نيز در ميزان شارژدهي تأثير دارند. سيستم راداري سولي (Soli) در گوگل پيكسل ۴، يكي از نمونه‌هاي بارز محسوب مي‌شود كه به دليل اسكن پيوسته‌ي فضاي اطراف موبايل، منجر به مصرف باتري بيشتر در آن شده است. برخورداري از دوربين ToF براي فوكوس بهتر، بلندگوهاي استريوي قوي و صفحه‌نمايش با رزولوشن 4K نيز مي‌توانند مصرف باتري موبايل‌ها را افزايش دهند. تأمين توان وسايل جانبي كم‌مصرفي مثل قلم ديجيتال در موبايل‌هاي گلكسي نوت سامسونگ نيز در افزايش مصرف باتري (البته بسيار كم) نقش دارند.

نرخ نوسازي سريع‌تر در صفحه‌نمايش موبايل‌هاي هوشمند مدرن تأثير مهمي در افزايش مصرف باتري دارد؛ به ‌همين ‌‌دليل، با وجود همراهي برخي موبايل‌هاي جديد از نرخ نوسازي ۱۲۰ هرتز، تنظيمات نمايش به‌صورت پيش‌فرض روي ۶۰ هرتز قرار دارند. فناوري‌هاي پيشرفته‌ي تغيير پيوسته‌ي نرخ نوسازي نيز مي‌تواند تأثير محسوسي در مصرف باتري داشته باشد. به‌عنوان مثال حالت ۹۰ هرتز صفحه‌نمايش پيكسل ۴ متناسب با محيط متخصصي و شرايط استفاده، كاهش مي‌يابد. به‌طور كلي هرچه نرخ نوسازي بيشتر شود، مصرف باتري صفحه‌نمايش و پردازنده‌ي موبايل (به ‌دليل نياز به پردازش بيشتر) افزايش مي‌يابد.

سيستم‌عامل و استفاده‌ي بهينه از سخت‌افزار نقشي بسيار كليدي در شارژدهي موبايل دارد. در اين خصوص مي‌توان به سيستم‌عامل iOS اشاره كرد؛ باتري موبايل‌هاي آيفون با ظرفيت به‌مراتب كمتر، عمر باتري بسيار مناسبي به ارمغان مي‌آورد كه در شرايط مشابه و در دنياي اندرويد ممكن نيست.

استفاده از برخي اپليكيشن‌ها هم مي‌تواند تأثير بسيار زيادي در شارژدهي موبايل داشته باشد. همان‌طور كه مي‌دانيد، برنامه‌هاي زيادي ممكن است در پس‌زمينه فعال باشند كه هر كدام از آن‌ها در حال مصرف انرژي است. مديريت بهينه‌ي اپليكيشن‌ها مي‌تواند تأثير بسزايي در شارژدهي داشته باشد. مي‌توانيد با مراجعه به بخش تاريخچه‌ي مصرف باتري در موبايل، اپليكيشن‌هاي پرمصرف را شناسايي و در صورت امكان و عدم نياز، آن‌ها را حذف كنيد.

استفاده از شبكه‌ي مخابراتي 5G يكي ديگر از عوامل بسيار تأثيرگذار در افزايش مصرف باتري است. مودم‌هاي 5G و تجهيزات راديويي طراحي‌شده براي استفاده از جديدترين نسل اينترنت همراه، از تجهيزات 4G مصرف باتري بيشتري دارند. حركت به ‌سمت استفاده از شبكه‌ي 5G ضرورت استفاده از باتري‌هاي بزرگ‌تر را بيشتر مي‌كند. طبق گفته‌ي لو وي‌بينگ، ‌سرپرست ردمي، مصرف باتري موبايل‌هاي 5G حداقل ۲۰ درصد بيشتر از موبايل‌هاي 4G است؛ بنابراين ظرفيت باتري موبايل‌هاي 5G بايد ۲۰ درصد بيشتر از موبايل‌هاي 4G باشد تا عمر باتري آن‌ها با موبايل‌هاي نسل قبل يكسان شود.

يكي ديگر از روش‌هاي افزايش طول عمر باتري را مي‌توان كاهش نور صفحه‌نمايش موبايل عنوان كرد. در صورتي كه از موبايل هوشمند خود در محيطي با نور كافي استفاده مي‌كنيد، بهتر است شدت نور را كاهش دهيد تا بدين ترتيب، طول عمر باتري دستگاه را افزايش دهيد.

استفاده از اينترنت شبكه همراه به‌عنوان بلاي جان باتري موبايل موبايل شناخته مي‌شود. البته اتصال به شبكه واي‌فاي هم منجر به كاهش شارژدهي باتري مي‌شود؛ اما مصرف آن كمتر از اتصال به شبكه تلفن همراه است. در صورتي كه نيازي به اينترنت و فعال بودن ديتاي موبايل نداريد، بهتر است آن را خاموش كنيد تا علاوه بر صرفه‌جويي در بسته‌هاي اينترنت، عمر شارژدهي بيشتري در طول روز به دست بياوريد.

استفاده از شارژر مناسب براي هر دستگاه از اهميت بالايي برخوردار است. همراه داشتن يك شارژر و تعدادي كابل در مسافرت‌، شايد راحت‌تر از حمل شارژرهاي مختلف براي دستگاه‌هاي مختلف باشد؛ ولي در بلندمدت بهتر است براي هر موبايل از شارژر مخصوص به خود استفاده كنيد تا تا عمليات شارژدهي به بهترين نحو ممكن و مطابق با طراحي‌ سازنده انجام شود. اگر مجبور شديد از شارژرهاي جانبي استفاده كنيد، حتماً از برندهاي معتبر خريداري كنيد. شارژرهاي بي‌نام و نشان در ظاهر به مدل‌هاي اصلي شباهت زيادي دارند؛ ولي طبق مطالعه‌هاي صورت‌گرفته، خروجي آن‌ها بسيار متفاوت است. حتي بارها ديده شده است كه شارژرهاي ارزان‌ارزش به دود كردن يا حتي به مرحله‌ي انفجار رسيده‌اند. مطمئناً نمي‌خواهيد در خانه و درحالي‌كه استراحت مي‌كنيد، با اين اتفاق مواجه شويد.

سقوط و ضربه‌ي فيزيكي مي‌تواند آسيب‌ جدي به باتري وارد كند و باعث نشت مواد شيميايي خورنده شود كه هم براي قطعات الكترونيكي و هم براي پوست بسيار مضر هستند. اگر با يك باتري آسيب‌ديده مواجه شديد، به‌شدت مراقب باشيد. اين اتفاق بسيار كم رخ مي‌دهد؛ ولي باتري‌هاي آسيب‌ديده مي‌توانند بسيار خطرناك و غير قابل پيش‌بيني باشند.

درباره‌ي روش‌هاي نگه‌داري باتري موبايل موبايل، حرف‌هاي مختلفي توسط متخصص كارشناسان مختلف مطرح مي‌شود كه البته به دليل پيچيدگي و پيشرفت فناوري‌هاي جديد، اين موضوع عادي به انديشه متخصصين مي‌رسد. در صورتي كه بتوانيد روش‌هاي شارژ صحيح موبايل موبايل و ساير موارد ذكرشده را مد انديشه متخصصين قرار دهيد، قطعاً بهترين عملكرد را از باتري دستگاه مشاهده خواهيد كرد.