هشتم سپتامبر ۲۰۲۰ (هجدهم شهريور ۱۳۹۹)، گوگل يازدهمين نسخه از سيستم عامل محبوب اندرويد يعني اندرويد 11 را پس از چهار نسخه بتاي عمومي رسما منتشر كرد. حال پس از گذشت ۱۰۴ روز از انتشار اندرويد ۱۱ قصد داريم مهمترين تغييرات آن را درمقايسهبا نسخههاي پيشين اندرويد زير ذرهبين قرار دهيم. درادامه، با اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران همراه باشيد.
گوگل اندرويد ۱۱ را سيستم عاملي ميداند كه «به آنچه اهميت دارد» ميپردازد. غول دنياي فناوري در وبسايت رسمي اندرويد مهمترين جنبههاي سيستم عامل جديدش را در شش جنيه معرفي ميكند: «گفتوگوها»، «ثبت يا ضبط محتوا»، «ابزارهاي پيشبين»، «دسترسيپذيري»، «كنترل دستگاهها» و «حريم خصوصي و امنيت». در هركدام از اين بخشها، چه قابليت يا ويژگي جديدي به سيستم عامل دوستداشتني اندرويد 11 اضافه شده است؟
مديريت گفتوگوها
ميتوان تصور كرد در دنياي ارتباطات امروزي، بخش عمدهاي از متخصصي افراد از موبايلهاي هوشمند گپ دوستانه يا گفتوگوي كاري در پيامرسانهاي مختلف باشد. ازاينرو، گوگل در بهروزرساني اندرويد ۱۱ اعلانات مربوط به گفتوگوها را جداگانه و تفكيكشده از ساير اعلانات در قالب مجموعهاي بهنام Conversations در نوار اعلانات نمايش ميدهد.
گوگل حتي پا را فراتر ميگذارد و با تفكيك گفتوگوها از هم، امكان غيرفعالكردن هركدام يا اولويتبخشيدن به آنها را نيز دراختيار متخصص ميگذارد تا بدينترتيب، گفتوگو با شخصي خاص در ميان انبوه اعلانات ناپديد نشود. مهندسان مانتينويو امكان گذر اعلانيهي اپليكيشها يا گفتوگوهاي دلخواه از تنظيمات Do Not Disturb را نيز فراهم كردهاند.
اگر از علاقهمندان Chat Headهاي پيامرسان فيسبوك هستيد، احتمالا قابليت Bubble اندرويد ۱۱ برايتان بسيار جذاب خواهد بود. گوگل اجازه ميدهد گفتوگوهاي برقرار در پيامرسانهاي مختلف نظير تلگرام يا Messages خود گوگل يكجا و مانند حبابي روي سطح رابط متخصصي شناور باشند تا بدينترتيب، بتوان در هر محيطي بهسرعت به آنها دسترسي داشت و پس از اتمام مكالمه، حباب آنها را در گوشهاي از رابط متخصصي رها كرد.
ثبت يا ضبط و اشتراكگذاري محتوا
اگرچه نسخههاي سفارشيشدهي توليدكنندگان مختلف از سيستم عامل اندرويد نظير One UI و EMUI از مدتها پيش قابليت Screen-Record را ارائه ميدهند، متخصصان اندرويد خالص يا اندرويد خام اكنون با اندرويد 11 بهكمك كليدي در بخش تنظيمات سريع ميتوانند بدون نياز به ابزارهاي جانبي، از محيط نرمافزاري موبايل هوشمندشان با قابليت ضبط صدا و نمايش محل لمسشدن صفحه فيلم بگيرند.
گوگل با جديدترين نسخهي اندرويد قابليت انتخاب و كپي و اشتراكگذاري متن يا عكس از اپليكيشن با اپليكيشن ديگر را فراهم ميسازد. در همين زمينه، مهندسان مانتينويو با ايجاد تغييراتي در صفحهي اپهاي اخير، به متخصص اجازهي انتخاب متن از داخل كارتهاي موجود در صفحهي اپهاي اخير يا ثبت اسكرينشات از آنها را نيز ميدهند؛ البته براساس مطالعههاي ما، ابزار گوگل متون فارسي را از دل كارتها تشخيص نميدهد.
در اندرويد ۱۱ سازوكار پيشنمايش اسكرينشاتها نيز دستخوش تغيير شده است. در نسخهي جديد اندرويد بهجاي نمايش اعلانيه، پيشنمايش كوچكي از اسكرينشات در گوشهي سمت چپ يا پايين نمايشگر ظاهر ميشود كه كنار آن آيكونهاي ويرايش يا اشتراكگذاري و بستن پيشنمايش بهچشم ميخورد. ما تنها ضعف سازوكار جديد را فقدان امكاني براي حذف آني اسكرينشات ميدانيم.
ابزارهايي براي پيشبيني مقصود متخصص
پاسخهاي هوشمند (Smart Reply): موبايلهاي خانوادهي پيكسل با اندرويد ۱۱ براساس گفتوگوي در جريان، پاسخهاي متني يا اموجيهايي را پيشنهاد ميدهند.
اپهاي پيشنهادي (App Suggestions): موبايلهاي خانوادهي پيكسل با اندرويد 11 رديفي از اپهاي پيشنهادي را در صفحهي هوم نشان ميدهند. اين اپها در طول روز و بسته به الگوريتم استفادهي فرد از موبايل تغيير ميكنند.
پوشههاي هوشمند (Smart Folders): موبايلهاي خانوادهي پيكسل با اندرويد ۱۱ براي پوشههاي حامل اپليكيشنهايي از يك جنس، نظير اپهاي Photos و دوربين، نامهايي همچون Photography را پيشنهاد ميدهند.
دسترسيپذيري
گوگل ميگويد در اندرويد 11 قابليت Voice Access سريعتر و سادهتر است و حتي بدون اتصال اينترنت نيز كار ميكند. همچنين، برچسبهاي شهودي روي اپها به جابهجايي بهتر درون محيط موبايل و كنترل آن ازطريق صدا كمك ميكند.
كنترل دستگاهها و محتواي چندرسانهاي
بهلطف اندرويد ۱۱ نگهداشتن كليد پاور ديگر صرفا گزينههاي مربوط به خاموشكردن، راهاندازي مجدد يا قفل اضطراري دستگاه را ظاهر نميسازد؛ بلكه اكنون در منو يادشده دو بخش ديگر نيز بهچشم ميخورد: بخش نخست به سرويس پرداخت گوگل موسوم به Google Pay تعلق دارد؛ بخش دوم نيز به كنترل ابزارها و لوازم خانههاي هوشمند، نظير سيستم نورپردازي بخشهاي مختلف خانه يا قفل درها بازميگردد.
اندرويد اتو، راهكار گوگل براي استفاده از قابليتهاي مختلف موبايلهاي اندرويدي روي سيستم Infotainment خودرو، اكنون در تمام موبايلهاي هوشمند مبتنيبر اندرويد ۱۱ بهصورت بيسيم نيز روي داشبورد خودروها استريم ميشود؛ قابليتي كه بعيد بهانديشه متخصصين ميرسد در شرايط كنوني براي متخصص ايراني كارايي خاصي داشته باشد!
گوگل در اندرويد ۱۱ كنترل محتواي چندرسانهاي را سادهتر ميكند. اكنون ابزارهاي كنترل محتوا در قالب كارتهايي درون نوار اعلانات نمايش داده ميشوند؛ اما اين كارتها ديگر بهصورت ستوني رويهم قرار نميگيرند و فضا را اشغال نميكنند، درعوض ميتوان با سوايپ افقي بين آنها جابهجا شد. گوگل در قالب همين كارتها امكان سوئيچكردن بين ابزارهاي مختلف پخش صدا نظير هدفون، اسپيكر بلوتوث يا اسپيكر خود موبايل را نيز دراختيار متخصص ميگذارد.
حريم خصوصي و امنيت
كاربران با اندرويد ۱۰ ميتوانستند دسترسي هر اپليكيشن به موقعيت جغرافيايي، دوربين يا ميكروفون را تنها به مدت استفاده از آن اپليكيشن محدود كنند. حال با اندرويد ۱۱ ميتوان به اپليكيشن دسترسي يكباره داد. درحقيقت، براي دادن دسترسي به موقعيت جغرافيايي در پسزمينه، متخصص بايد به صفحهي info اپليكيشن در منو تنظيمات مراجعه كند؛ گامي اضافي براي آنكه متخصص فرصت بيشتري براي تصميمگيري دربارهي اعطاي مجوز به اپليكيشن داشته باشد!
گوگل در مباحثه حريم خصوصي حتي پا را فراتر ميگذارد. بهلطف اندرويد ۱۱ چنانچه متخصص به اپليكيشن دلخواهي مجوز دسترسي به دادههاي دوربين، ميكروفون يا موقعيت جغرافيايي را اعطا كند؛ اما براي مدت طولاني از آن اپليكيشن استفاده نكند، سيستم عامل بهصورت خودكار دسترسي اپليكيشن مذكور را از بين ميبرد.
دريافت بهروزرسانيهاي مربوط به حريم خصوصي و امنيت در اندرويد ۱۱ مانند بهروزرساني اپليكيشنها بهصورت مستقيم از گوگل پلي دريافت ميشوند. همچنين، گوگل با قابليت Scoped storage در اندرويد 11 دسترسي به حافظههاي ذخيرهسازي اشتراكي را براي تمام اپليكيشنها محدود ميكند. گوگل ميگويد تنها اپليكيشنهاي موردتأييد اين شركت «دسترسي ويژه» به تمام فايلهاي موجود در حافظهي ذخيرهسازي اشتراكي را خواهند داشت.
ويژگيهاي چشمگير ديگر
تشخيص نوع شبكهي 5G: اندرويد ۱۱ به توسعهدهندگان اجازه ميدهد تا بهموجب APIهاي جديد از شبكهي 5G كنوني كه دستگاه به آن متصل است، اطلاعاتي همچون پهناي باند تخميني اتصال، نوع شبكهي 5G شامل مواردي همچون mmW يا sub-6GHz و محدوديت حجمي اتصال را كسب كنند.
تشخيص بريدگي يا خميدگي نمايشگر: اندرويد 11 به توسعهدهندگان اجازه ميدهد آزاديعمل بيشتري در برخورد با بريدگيهاي نمايشگر داشته باشند يا از لمس تصادفي خميدگيهاي شديد نمايشگرهاي Waterfall در اپليكيشنهايشان جلوگيري كنند.
تشخيص لولا: باتوجهبه محبوبيت روزافزون دستگاههاي تاشدني، اكنون اندرويد ۱۱ بهلطف APIهاي جديدش قابليت تشخيص لولا يا تاشدن نمايشگر را دارد و ميتواند با كمكگرفتن از حسگرهاي داخل موبايل، موقعيت مكاني لولا و نمايشگر بهصورت بيدرنگ پايش كند.
Nearby Share: قابليتي مشابه Air Drop اپل كه امكان انتقال سريع و ايمن مواردي همچون فايل، ويدئو يا موقعيت جغرافيايي را به دستگاههاي اندرويدي، كرومبوكها يا دستگاههاي ديگري با مرورگر كروم ميدهد. اين قابليت بهصورت خودكار بهترين پروتكل را از بين WebRTC، بلوتوث، بلوتوث LE يا P2P Wi-Fi براي برقراري ارتباط برميگزيند.
جمعبندي
اندرويد ۱۱ بهروزرساني جامع و گستردهاي با انبوهي از قابليتهاي بنيادين نيست؛ نبايد از پلتفرم بالغي همچون اندرويد انتظار تغييرات راديكالي و ناگهاني داشته باشيم. باوجوداين، اندرويد 11 تجربهي متخصص از موبايل هوشمند اندرويدي را ارتقا داده و نشان ميدهد كه گوگل در مسير درستي گام برميدارد. مواردي همچون كنترل بهتر دسترسي اپها به دادههاي مهم متخصص، اعلانيههاي تفكيكشده، كنترل يكپارچهي محتواي چندرسانهاي و سازگاري بهتر با طراحي دستگاههاي تاشدني ازجمله قابليتهاي مهم اندرويد ۱۱ هستند.
اگرچه گوگل انتشار بهروزرساني اندرويد 11 را همزمان روي دستگاههاي پيكسل بههمراه تعدادي از مدلهاي وانپلاس، شيائومي، اوپو و ريلمي آغاز كرد، بهانديشه متخصصين ميرسد مواردي همچون تعدد رابطهاي متخصصي سفارشيشده و لاخبار تخصصي همكاري با اپراتورها باعث ميشود تا اندرويد همچنان به اشكال چنددستگي دچار باشد. بهعنوان مثال، بيش از سه ماه پس از انتشار نسخهي خالص اندرويد ۱۱، سامسونگ از چند روز پيش، انتشار One UI 3.0 با اندرويد 11 را براي سه مدل گلكسي S20 آغاز كرد و براي پوششدادن تمام محصولاتش، اين فرايند را تا سپتامبر ۲۰۲۱ ادامه خواهد داد!
انديشه متخصصيناتتان دربارهي اندرويد ۱۱ ويژگيهاي جديدش و پاشنهي آشيل هميشگي اندرويد چيست؟
نكات مثبت
- قابليتهاي حريم خصوصي و امنيتي بهبوديافته
- تفكيك اعلانيهي گفتوگوها و مديريت سادهتر آنها
- فيلمبرداري از محيط سيستم عامل
- كنترل يكپارچه و بهتر محتواي چندرسانهاي
نكات منفي
- چنددستگي سيستم عامل؛ بلاي جان اندرويد!
هم انديشي ها