مطالعه ايكس باكس سري ايكس مايكروسافت

مايكروسافت نسل قبل كنسول‌هاي بازي را با دستگاهي ضعيف‌تر و گران‌تر و مجموعه‌اي از سياست‌هاي اشتباه شروع كرد؛ اما اين بار ردموندي‌ها تصميم گرفته‌اند تا با ساخت و طراحي كنسولي كه ۴ برابر از ايكس باكس وان ايكس قوي‌تر است، عنوان «قوي‌ترين كنسول جهان» را به‌هر ارزشي به‌دست بياورند. باتوجه به استفاده‌ي مكرر از اين عبارت در تبليغ‌هاي ايكس باكس، به‌انديشه متخصصين مي‌رسد مايكروسافت از عملكرد تيم سخت‌افزاري خود رضايت دارد.

مقايسه 4 محصول

	ايكس باكس وان اس مايكروسافت 1 ترابايت	ايكس باكس وان ايكس مايكروسافت 1 ترابايت	ايكس باكس سري اس مايكروسافت	ايكس باكس سري ايكس مايكروسافت 1 ترابايت
مشخصات فيزيكي
ابعاد	64 × 230 × 295 ميلي‌متر	61 × 241 × 299 ميلي‌متر	65 × 151 × 275 ميلي‌متر	151 × 151 × 301 ميلي‌متر
وزن	2.9 كيلوگرم	3.8 كيلوگرم	1.93 كيلوگرم	4.45 كيلوگرم
رنگ	مشكي، سفيد	مشكي	سفيد	مشكي
مشخصات سخت‌افزاري
پردازنده اصلي	پردازنده 8 هسته‌اي AMD‌ با‌ هسته‌هاي سفارشي Jaguar و فركانس 1.75 گيگاهرتز	پردازنده 8 هسته‌اي AMD‌ با‌ هسته‌هاي سفارشي Jaguar و فركانس 2.3 گيگاهرتز	پردازنده شخصي‌سازي شده Zen 2 با هشت هسته و فركانس 3.6 گيگاهرتز	پردازنده شخصي‌سازي شده Zen 2 با هشت هسته و فركانس 3.8 GHz
پردازنده گرافيكي	پردازنده گرافيكي يكپارچه شده AMD با فركانس 914 مگاهرتز و همراهي از دايركت ايكس 12	پردازنده گرافيكي يكپارچه شده معماري پولاريس AMD با فركانس كاري 1172 مگاهرتز و همراهي از دايركت ايكس 12	پردازنده گرافيكي شخصي‌سازي‌شده RDNA 2 با قدرت 4 ترافلاپس و 20 واحد محاسباتي (CU) با فركانس 1.55 گيگاهرتز	پردازنده گرافيكي شخصي‌سازي‌شده RDNA 2 با قدرت ۱۲ ترافلاپس و ۵۲ واحد محاسباتي (CU) با فركانس 1.825 GHz
توان پردازشي	1.4 ترافلاپس	6 ترافلاپس	4 ترافلاپس	12 ترافلاپس
حافظه‌ي رم	8 گيگابايت DDR3	12 گيگابايت GDDR5	10 گيگابايت GDDR6	16 گيگابايت GDDR6
حافظه‌ي ذخيره‌سازي	1 ترابايت	1 ترابايت	500 گيگابايت از نوع SSD سفارشي‌سازي‌شده (364 گيگابايت در دسترس)	1 ترابايت از نوع SSD سفارشي‌سازي‌شده (802 گيگابايت در دسترس)
درايو نوري	Blu-ray / DVD-ROM	Blu-ray / DVD-ROM	فاقد درايو نوري	درايور بلوري 4K UHD
صفحه نمايش
صفحه‌نمايش لمسي	ندارد	ندارد	ندارد	ندارد
اتصالات
شبكه‌ي بي‌سيم	دارد	دارد	دارد	دارد
بلوتوث	دارد	دارد	دارد	دارد
درگاه شبكه	دارد	دارد	دارد	دارد
HDMI	دارد	دارد	دارد	دارد
تعداد درگاه USB	3	3	3	3
درگاه كارت حافظه	-	-	1 درگاه حافظه براي اتصال SSD اختصاصي (Expansion Card)	1 درگاه حافظه براي اتصال SSD اختصاصي (Expansion Card)
ساير
خروجي تصوير	4K (فقط براي پخش فيلم)	4K	QHD - 1440p	4K - 8K
خروجي صدا	صداي دالبي اتمس و DTS فراگير 7.1 كانال	صداي دالبي اتمس و DTS فراگير 7.1 كانال	-	-
اقلام موجود در جعبه	- يك دسته - كابل HDMI - آداپتور برق	- يك دسته - كابل HDMI - آداپتور برق - استند قرارگيري عمودي دستگاه	- يك دسته - كابل HDMI - كابل برق	- يك دسته - كابل HDMI - كابل برق
اقلام اضافي قابل سفارش	- دسته‌ي اضافي - كينكت - چندين عنوان بازي - ريموت كنترل - شارژر و باتري مخصوص دسته - هدست استريو - هدست مخصوص چت الكترونيك - كيبورد مخصوص چت - تيونر تلويزيون	- دسته‌ي اضافي - كينكت - چندين عنوان بازي - ريموت كنترل - شارژر و باتري مخصوص دسته - هدست استريو - هدست مخصوص چت الكترونيك - كيبورد مخصوص چت - تيونر تلويزيون	-	-
ساير امكانات	- همراهي از HDR - سازگار با كينكت (به كمك مبدل) - همراهي از دستوران صوتي - مجهز به سنسور مادون قرمز	- همراهي از HDR - سازگار با كينكت - همراهي از دستوران صوتي - مجهز به سنسور مادون قرمز	- همراهي از HDR - قابليت اتصال SSD مخصوص	-
تاريخ معرفي	2016/06/13	2017/11/07	10 نوامبر 2020	10 نوامبر 2020
ارزش جهاني در زمان عرضه	350 دلار	499 دلار	299 دلار	499 دلار

تجربه‌ي بازي 4K با نرخ بالغ‌بر ۱۲۰ فريم‌برثانيه و همراهي از محتواي 8K HDR؛ مايكروسافت با كنسول نسل نهمي‌اش اهداف جاه‌طلبانه‌اي را دنبال مي‌كند؛ اما آيا پردازنده‌ي مركزي ۸ هسته‌اي Zen 2، پردازنده‌ي گرافيكي ۱۲ ترافلاپسي RDNA 2 و حافظه‌ي SSD سفارشي‌شده‌ي ايكس باكس سري ايكس مي‌تواند به اين اهداف جامه‌ي عمل بپوشاند؟ با مطالعه ايكس باكس سري ايكس همراه اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران باشيد.

برخلاف سوني كه كنسول نسل نهمي‌اش را با ظاهري فضايي و منحصربه‌فرد روانه‌ي بازار كرد، مايكروسافت روند كاملا متفاوتي را در پيش گرفت و زبان طراحي مينيماليستي و ساده‌اي را براي ايكس باكس سري ايكس برگزيد؛ مكعب‌مستطيلي به‌رنگ مشكي مات كه تقريبا با دكوراسيون هر خانه‌اي هم‌خواني دارد و به‌سادگي بين ساير لوازم خانه محو مي‌شود!

با وزن ۴٫۴ كيلوگرمي و ابعاد ۳۰۱ × ۱۵۱ × ۱۵۱ ميلي‌متري‌، ايكس باكس سري ايكس ۱۰۰ گرم از پلي استيشن ۵ سبك‌تر است و ۳۴٫۹ درصد فضاي كمتري درمقايسه‌با كنسول نسل نهمي سوني اشغال مي‌كند. كنسول جديد مايكروسافت را مي‌توان در هر دو حالت افقي و عمودي استفاده كرد؛ اما نسبت ابعاد برج‌مانند دستگاه و شكل قرارگيري كليد X نشان مي‌‌دهد كه ردموندي‌ها حالت عمودي را به افقي ترجيح مي‌دهند.

براي قرار دادن پلي استيشن ۵ به‌صورت افقي، متخصص بايد پايه‌ي دستگاه را از بخش زيرين جدا كرده و به پهلوي آن متصل كند؛ اما به‌لطف وجود پايه‌هاي لاستيكي كوچكي در وجه كناري ايكس باكس سري ايكس، براي استفاده از كنسول جديد مايكروسافت در حالت افقي، صرفا بايد كنسول را ۹۰ درجه به‌صورت ساعت‌گرد بچرخانيد؛ البته در چنين شرايطي پايه‌ي ثابت در بخش زيرين نمايان خواهد شد كه شايد براي برخي ناخوشايند باشد. به‌انديشه متخصصين نگارنده، بهترين نوع قرارگيري كنسول، حالت عمودي است.

متأسفانه در كنسول نسل نهمي مايكروسافت از درگاه USB Type-C خبري نيست؛ دستگاه در مجموع از سه درگاه USB 3.1 Gen 1 Type-A با پهناي باند ۵ گيگابيت‌برثانيه به‌‌همراه يك درگاه HDMI 2.1، يك درگاه اترنت گيگابيتي و يك درگاه اختصاصي براي كارت‌هاي حافظه‌ي يك ترابايتي بهره مي‌گيرد. از سوي ديگر برخلاف كنسول سوني، ايكس باكس سري ايكس از اتصال Wi-Fi 6 همراهي نمي‌كند و صرفا با شبكه‌هاي Wi-Fi 5 سازگاري دارد.

در نماي جلويي Xbox Series X تنها كليد ايكس باكس (X)، كليد شناسايي كنترلر، كليد Eject ديسك، شكاف قرارگيري ديسك بازي و يك پورت USB 3.1 به‌چشم مي‌خورد. زير كنسول پايه‌اي با لبه‌هاي لاستيكي وجود دارد تا راه را براي ورود جريان هوا به داخل كنسول باز نگه دارد. در نماي پشتي، باقي پورت‌هاي USB 3.1 به‌همراه درگاه HDMI، اترنت، شكاف كارت حافظه‌، قفل كنزينگتون و ورودي برق قرار گرفته‌اند.

وجه بالايي مشبك ايكس باكس سري ايكس با سطح مقعر و ته‌مايه‌اي از رنگ سبز در بخش زيرينش، ظاهري منحصربه‌فرد و جذاب به دستگاه مي‌بخشد. تركيب سطح مقعر وجه بالايي كنسول و لايه‌ي سبز زير آن، از فواصل دور، دايره‌‌اي به‌رنگ سبز را به‌نمايش مي‌گذارد؛ اما هرچه به دستگاه نزديك مي‌شويد، اين دايره رفته‌رفته وسيع‌تر مي‌شود و در نهايت كل وجه بالايي را مي‌پوشاند.

طراحي مينيماليستي ايكس باكس سري ايكس متخصص را به‌وجد نمي‌آورد؛ اما به دل مي‌نشيند و به‌خوبي با دكوراسيون خانه هماهنگ مي‌شود. ما عملكرد مهندسان مايكروسافت را در جاي‌دادن قطعات قدرتمند ايكس باكس سري ايكس داخل چنين بدنه‌ي جمع‌وجور و كوچكي را مي‌ستاييم؛ اما جدا نشدن پايه و برجاي‌ماندن آثار انگشت روي بدنه‌ي كنسول را جزو نقاط ضعف طراحي مي‌دانيم.

كنترلر پلي استيشن ۵ پيشرفت‌هاي چشمگيري تجربه مي‌كند و به‌نوعي اكنون يكي از ويژگي‌هاي كليدي كنسول سوني به‌حساب مي‌آيد؛ اما در نقطه‌ي مقابل، ردموندي‌ها تغييرات اندك و ريزي را در كنترلر ايكس باكس سري ايكس ايجاد كرده‌اند. اضافه‌شدن بافت ريزي روي تريگرها و بخش زيرين، D-pad چندجهته، كليد اختصاصي براي اشتراك‌گذاري محتوا و درگاه USB Type-C از جمله‌ي مهم‌ترين تفاوت‌هاي كنترلر جديد با نسل گذشته است.

با ابعاد ۶۱ × ۱۰۲ × ۱۵۳ ميلي‌متري، وزن ۲۸۷ گرمي (به‌همراه باتري) و بافت ريز موجود در بخش زيرين، كنترلر به‌خوبي در دست مي‌نشيند. اين بافت ريز روي سطح تريگرها نيز وجود دارد كه از ليز خوردن انگشت به‌خصوص هنگام تعريق دست، جلوگيري مي‌كند.

D-pad كنترلر جديد اكنون فرمي دايره‌اي و مقعر دارد و امكان حركت آسان‌تر در جهت‌هايي غير از چهار جهت اصلي را فراهم مي‌آورد، از سوي ديگر D-pad‌ جديد عملكرد دقيق‌تر و بازخورد خوشايندتري به فشرده‌شدن دارد.

اضافه‌شدن كليد Share به كنترلر جديد ايكس باكس، فرايند اشتراك‌گذاري را آسان‌تر مي‌كند؛ اكنون به‌صورت پيش‌فرض فشردن كوتاه كليد، براي ثبت اسكرين‌شات و فشردن يك‌ثانيه‌اي كليد براي آغاز ضبط ويدئو به‌كار مي‌رود؛ البته مي‌توان عملكرد كليد Share را به‌دلخواه تغيير داد.

كنترلر جديد ايكس باكس نيز انرژي موردنياز خود را از دو باتري AA تأمين مي‌كنند و از باتري داخلي با قابليت شارژ خبري نيست. اين كنترلر همانند گذشته از پروتكل بي‌سيم Xbox براي اتصال به كنسول بهره مي‌گيرد؛ اما اكنون اتصال به ساير دستگاه‌ها از طريق Bluetooth Low-Energy انجام مي‌شود كه به‌خودي خود مي‌تواند بر شارژدهي كنترلر بيافزايد؛ به‌گفته‌ي مايكروسافت كنترلر جديد تا ۴۰ ساعت مي‌تواند متخصص را همراهي كند.

مايكروسافت مي‌گويد پروتكل اختصاصي Xbox براي اتصال بي‌سيم به كنسول از قابليت جديدي به‌نام Dynamic Latency Input بهره مي‌گيرد كه با افزايش دفعات فراخواني كنترلر براي دريافت فرامين، نرخ تأخير و تعداد خطاها را كاهش مي‌دهد.

سازگاري با نسخه‌هاي قديمي همواره جزو نقاط قوت كنسول‌هاي مايكروسافت و تجهيزات مرتبط با آن بوده است و اين مورد در مورد كنسول‌هاي نسل نهمي ردموند نيز صدق مي‌كند؛ كنترلر جديد ايكس باكس را مي‌توان با نسل‌ قبل و كنترلر نسل قبل را مي‌توان با نسل نهم استفاده كرد.

ايكس باكس سري اس و سري ايكس رابط متخصصي مختص خودشان ندارند و همان رابط متخصصي كنسول ايكس باكس وان با آخرين به‌روزرساني را روي كنسول‌هاي نسل نهم خواهيد يافت؛ اما رابط متخصصي ايكس باكس سري اس با توجه به مشخصات سخت‌افزاري كنسول از امكانات بيشتري برخوردار است.

رابط متخصصي ايكس باكس شلوغ و گمراه‌كننده است و احتمالا متخصصان جديد را سردرگم كند. در رابط متخصصي ايكس باكس دكمه‌ي Guide يا همان دكمه‌ي X هميشه‌روشن و بزرگ در وسط كنترلر نقش مهي ايفا مي‌كند. با فشردن دكمه‌ي X مي‌توانيد به منوي Settings، منوي دوستان، بخش گفت‌وگوها و كلي تنظيمات جديد دسترسي داشته باشيد. حتي مي‌توانيد در كمترين زمان به بخش اچيومنت‌ها دسترسي پيدا كنيد و ببينيد كدام يك از اچيومنت‌ها را مي‌شود سريع‌تر كسب كرد.

رابط متخصصي كنسول‌هاي مايكروسافت به متخصصان امكان مي‌دهد كه مديريت خوبي روي فضاي حافظه‌ي ذخيره‌سازي داشته باشند. امكان حذف بخشي از يك بازي را خواهيد داشت و مي‌توانيد فايل‌هاي بازي را روي حافظه‌ي خارجي كپي كنيد. حتي مي‌توانيد بازي دانلودشده را به هارد اكسترنال انتقال دهيد تا دوستتان براي تجربه‌ي بازي نيازي به دانلود مجدد نداشته باشد. امكان فيلتر بازي‌ها با توجه به ويژگي‌هايشان وجود دارد؛ مثلا مي‌توانيد بازي‌ها را براساس نرخ فريم، وضوح تصوير، همراهي از ري-تريسنيگ و موارد ديگر دسته‌بندي كنيد.

بخش فروشگاه مايكروسافت سريع‌تر در دسترس متخصصان قرار مي‌گيرد و اكنون اطلاعات بسيار زيادي درباره‌ي بازي‌ها ارائه مي‌دهد. ازآنجايي‌كه ايكس باكس توانايي اجراي بازي‌ كنسول‌هاي قبلي را دارد، بازي‌ها به شكلي دسته‌بندي شده‌اند كه متوجه شويد كدام بازي‌ها روي سري اس يا سري ايكس بهتر اجرا مي‌شوند. مثلا روي آيكون بازي‌هايي مانند Gears 5 و FIFA 21 عبارت X/S را مشاهده مي‌كنيد كه نشان مي‌دهد روي سري ايكس و سري اس بهتر اجرا مي‌شوند.

امكان شخصي‌سازي محيط داشبورد را هم خواهيد داشت؛ مي‌توانيد رنگ‌ منوها و مدل دسته‌بندي‌ها آن را تغيير دهيد. در اينكه داشبورد ايكس‌باكس جذابيت چندان زيادي ندارد و چندان هم سرراست نيست شكي وجود ندارد، اما امكانات بسيار زيادي را در اختيار گيمرها قرار مي‌دهد و همين موضوع يكي از نقاط قوت آن به حساب مي‌آيد. اميدواريم كه در آينده و با به‌روزرساني‌هاي جديد داشبورد بهتري را روي كنسول‌هاي مايكروسافت مشاهده كنيم.

استفاده از شبكه‌ي ايكس باكس لايو و قابليت‌هاي الكترونيك سري اس در كشور ما بدون دردسر نيست. به دليل تحريم‌هاي آمريكا، نمي‌توان به شبكه‌ي لايو متصل شد و از خدمات الكترونيك ايكس باكس استفاده كرد؛ اما هميشه راهي وجود دارد كه بتوانيد بدون دردسر به ايكس باكس لايو متصل شويد، بازي بخريد و حتي الكترونيك بازي كنيد. براي اينكار بايد از DNS استفاده كنيد كه با كمي‌ جست‌وجو بدان دست خواهيد يافت.

«سريع‌ترين و قدرتمندترين ايكس‌باكس تاريخ، تجربه‌ي بازي 4K حقيقي با نرخ فريم بالغ‌بر ۱۲۰ فريم‌برثانيه و 8K HDR»؛ مايكروسافت ادعاهاي بزرگي را با كنسول نهمي‌اش سر مي‌دهد؛ ادعاهايي كه از قدرت محاسباتي ۱۲ ترافلاپسي پردازنده‌ي گرافيكي، پردازنده‌ي مبتني‌بر معماري Zen 2، حافظه‌ي SSD پرسرعت و معماري اختصاصي Xbox Velocity در كنسول ايكس باكس سري ايكس يا «پروژه‌ي اسكارلت» نشأت مي‌گيرد.

قلب تپنده‌ي ايكس باكس سري ايكس، سيستم‌-روي-‌يك‌-چيپي با نام اسكارلت است كه توسط TSMC برمبناي ليتوگرافي ۷ نانومتري N7 اين شركت توليد مي‌شود. تراشه‌ي اسكارلت با مساحت ۳۶۰٫۴ ميلي‌متر مربع بالغ‌بر ۱۵٫۳ ميليارد ترانزيستور در بطن خود دارد؛ بنابراين درمقايسه‌با ايكس باكس وان ايكس، افزايش ۱۳۱ درصدي تجربه مي‌كند.

كنسول‌هاي نسل هشتمي مايكروسافت همگي از ۸ هسته‌ي Jaguar شركت AMD به‌ترتيب با فركانس‌هاي ۱٫۷۵ و ۲٫۳ گيگاهرتز قدرت مي‌گرفتند؛ معماري ضعيفي كه در ابتدا با هدف استفاده در كامپيوترهاي كم‌مصرف و اقتصادي معرفي شد. بدين‌ترتيب بزرگ‌ترين تفاوت كنسول‌هاي نسل نهمي ردموند با نسل گذشته، به پيشرفتي بازمي‌گردد كه AMD با معماري Zen 2 رقم زد.

ايكس باكس سري ايكس از ۸ هسته‌ي Zen 2 به‌عنوان پردازنده‌ي مركزي استفاده مي‌كند؛ پردازنده‌اي كه مي‌تواند هر ۸ هسته‌ي خود را با فركانس پايدار ۳٫۸ گيگاهرتز به‌كار بگيرد؛ اما توسعه‌دهنده‌ي بازي مي‌تواند با مددگرفتن از قابليت پردازش چندتردي هم‌زمان (SMT)، از پردازنده‌ي مركزي ايكس باكس سري ايكس براي پردازش ۱۶ ترد با فركانس پايدار ۳٫۶ گيگاهرتز استفاده كند؛ بنابراين فركانس ۸ و ۱۶ ترد سري ايكس ۲۰۰ مگاهرتز بيشتر از سري اس است.

هريك از هسته‌هاي Zen 2 به ۵۱۲ كيلوبايت دسترسي دارند، اين هسته‌ها در قالب ۲ كلاستر ۴ هسته‌اي دسته‌بندي شده‌اند كه هركدام از آن‌ها به ۴ مگابايت كش اشتراكي L3 مجهز شده‌اند. پردازنده‌ي مركزي از طريق رابطي موسوم به Scalable Data Fabric به پردازنده‌ي گرافيكي مبتني‌بر معماري RDNA 2 با توان محاسباتي بيشينه‌ي ۱۲ ترافلاپس متصل است.

در دنياي دسكتاپ نمي‌توان پردازنده‌ي كاملا يكساني با نمونه‌ي به‌كاررفته در ايكس باكس سري ايكس يافت؛ اما براساس پردازنده‌ي ۸ هسته و ۱۶ تردي Ryzen 7 3700X با فركانس توربوي ۴٫۴ گيگاهرتز مي‌توان عملكرد پردازنده‌ي ايكس باكس را تقريب زد؛ كنسول نسل نهمي مايكروسافت درمقايسه با ايكس باكس وان ايكس ۲۴۸ درصد در پردازش تك‌تردي و بالغ‌بر ۴۱۴ درصد در پردازش چندتردي CineBench R15 سريع‌تر عمل مي‌كند.

در كنسول‌هاي نسل هشتم، پردازنده‌ي مركزي AMD Jaguar همواره عامل محدودكننده بود؛ اما به‌لطف پيشرفت فاحش AMD Zen 2 مي‌توان اميدوار بود كه تجربه‌ي فراگيرتري در بازي‌هاي نسل نهمي داشته باشيم.

ايكس باكس سري ايكس در زمينه‌ي پردازش‌‌هاي گرافيكي، به‌كمك معماري RDNA 2 پيشرفت فاحشي درمقايسه‌با نسل گذشته تجربه مي‌كند. پردازنده‌ي گرافيكي جديد از ۵۲ واحد محاسباتي و ۳۳۲۸ پردازنده‌ي جريان با فركانس ۱٫۸۲۵ بهره مي‌برد و با افزايش ۱۰۰ درصدي درمقايسه‌با نسل گذشته، توان محاسباتي ۱۲ ترافلاپسي را ارائه مي‌دهد.

به‌لطف پردازنده‌ي گرافيكي جديد و قابليت DirectX Ray Tracing (DXR)، كنسول نسل نهمي مايكروسافت بستر نرم‌افزاري و سخت‌افزاري موردنياز براي پياده‌سازي رهگيري پرتو در بازي‌ها را دراختيار توسعه‌دهندگان قرار مي‌دهد؛ البته با توجه به پيچيدگي‌هاي پردازشي نورپردازي با Ray Tracing، پياده‌سازي اين افكت به كاهش قابل‌توجه عملكرد در اجراي بازي‌ها مي‌انجامد.

سايه‌زن‌هاي پردازنده‌ي گرافيكي جديد نيز بهبود چشمگيري درمقايسه‌با نسل گذشته تجربه مي‌كنند. سايه‌زن‌هاي مش با به‌كارگيري تردها امكان رندر صحنه‌هاي پيچيده را فراهم مي‌آورند؛ بدين‌ترتيب از طريق تعداد اندكي از سايه‌زن‌ها، هزاران جسم هندسي سايه زده مي‌شوند.

معماري RDNA 2 قابليت سايه‌زني با نرخ متغير (VRS) را نيز به كنسول نسل نهمي مايكروسافت اضافه كرده است؛ به‌موجب اين قابليت، توسعه‌دهندگان مي‌توانند منابع سخت‌افزاري را به بخشي از تصوير متمركز كنند كه در مركز توجه متخصص قرار دارد، بدين‌ترتيب بدون كاهش كيفيت كلي تصوير، مي‌توان به نرخ نوسازي بالاتر دست يافت.

ايكس باكس سري ايكس از ۱۶ گيگابايت حافظه‌ي سيستمي GDDR6 با باس عريض ۳۲۰ بيتي (۲۰ كانال ۱۶ بيتي) بهره مي‌برد. ۱۰ گيگابايت از اين حافظه براي دستيابي به بالاترين سطح عملكرد به‌صورت كامل با پهناي باند ۵۶۰ گيگابايت‌برثانيه دراختيار توسعه‌دهنده قرار مي‌گيرد، ۶ گيگابايت ديگر با پهناي ۳۳۶ گيگابايت‌برثانيه براي بازي‌ها يا ساير سناريوهايي به‌كار مي‌رود كه حافظه نقش محدودكننده ندارد. از حافظه‌ي ۶ گيگابايت باقيمانده، ۳٫۵ گيگابايت در دسترس توسعه‌دهندگان و ۲٫۵ گيگابايت حافظه‌ي رزرو خواهد بود.

مايكروسافت راهكار خود براي حافظه‌ي ذخيره‌سازي ايكس باكس نسل نهمي را Xbox Velocity Architecture مي‌نامد و آن را متشكل از چهار بخش كليدي زير مي‌داند:

• حافظه‌ي NVMe SSD سفارشي‌شده: اين حافظه داده‌هاي غيرفشرده را با نرخي بالغ‌بر ۲٫۴ گيگابايت‌برثانيه‌ جابه‌جا مي‌كند كه به‌گفته‌ي مايكروسافت، برخلاف نمونه‌هاي به‌كاررفته در PC، براثر افزايش حرارت دچار افت عملكرد نمي‌شود.
• بلوك سخت‌افزاري غيرفشرده‌سازي: ايكس باكس علاوه‌بر غيرفشرده‌ساز مرسوم LZ از الگوريتم اختصاصي ديگري موسوم به BCPack براي بافت‌ها بهره مي‌برد كه با فرض فشرده‌سازي با نسبت ۲:۱ مي‌تواند زمينه را بر جابه‌جايي داده‌هاي فشرده با نرخ ۴٫۸ گيگابايت‌برثانيه فراهم سازد.
• API جديد DirectStorage: اين API قابليت جابه‌جايي داده‌ها را در چندين مسير به‌صورت هم‌زمان دراختيار توسعه‌دهنده قرار مي‌دهد تا بدين‌ترتيب امكان اولويت‌بندي و كاهش نرخ تأخير جابه‌جايي داده‌ها فراهم باشد.
• Sampler Feedback Streaming: اين فناوري اجازه مي‌دهد تا در هر فريم از بازي، تنها بافت‌هايي بارگذاري شوند كه براي رندر صحنه نياز خواهد بود.

ايكس باكس سري ايكس به‌لطف حافظه‌ي SSD پرسرعت خود براي آماده‌به‌كار شدن از حالت خاموشي كامل، تنها به ۸ ثانيه زمان نياز دارد؛ درحالي‌كه اين فرايند براي ايكس باكس وان ايكس، اندكي كمتر از يك دقيقه به‌طول مي‌انجامد.

كنسول جديد مايكروسافت به‌لطف حافظه‌ي SSD بسيار سريع خود، قابليتي موسوم به Quick Resume را دراختيار متخصص قرار مي‌دهد كه به‌موجب آن هنگامي كه حين اجراي بازي به صفحه‌ي هوم مي‌رويد، محتواي فعال بازي ظرف چند ثانيه از حافظه‌ي سيستمي به حافظه‌ي ذخيره‌سازي انتقال مي‌يابد؛ بدين‌ترتيب حتي اگر كنسول را به‌صورت كامل خاموش كنيد، فراخواني بازي از حافظه‌ي ذخيره‌سازي به حافظه‌ي سيستمي تنها چند ثانيه به‌طول مي‌انجامد.

قابليت Quick Resume بدون نياز به اِعمال تغييري از سوي متخصص، با تمام بازي‌ها از جمله بازي‌هاي نسل هشتم و هفتم در دسترس قرار دارد؛ البته مدت‌زمان موردنياز براي فراخواني تمام بازي‌ها يكسان نيست و بازي‌هاي الكترونيك به زمان بيشتري نياز خواهند داشت.

در حال حاضر كنسول نسل نهمي ايكس باكس سري ايكس با يك ترابايت حافظه‌ي SSD به‌فروش مي‌رسد كه از اين حافظه ۸۰۲ گيگابايت در دسترس متخصص براي نصب بازي قرار دارد. متأسفانه با توجه به ماهيت بازي‌هاي نسل جديد، امكان اجراي آن‌ها از روي درايو اكسترنال نيز فراهم نيست، شما صرفا مي‌توانيد از چنين درايوهايي براي نگه‌داري بازي‌ها استفاده كنيد تا در صورت نياز، آن‌ها را به حافظه‌ي SSD كنسول انتقال دهيد.

راهكار مايكروسافت براي ارتقا حافظه، كارت‌هاي يك ترابايتي شركت سيگيت است كه به‌صورت اختصاصي براي كنسول‌هاي نسل نهمي ايكس باكس طراحي شده‌اند و هم‌اكنون با ارزش حدود ۲۲۰ دلار به‌فروش مي‌رسند.

طراحي ايكس باكس سري ايكس به‌خوبي نشان مي‌دهد كه مديريت حرارت توليدشده، يكي از دغدغه‌هاي اصلي مهندسان ردموند بوده است. مايكروسافت مي‌گويد در طراحي سيستم خنك‌كننده‌ي ايكس باكس سري ايكس، ۱۵ درصد توان طراحي حرارتي (TDP) بيشتر، ۲۰ درصد حجم كمتر بدنه و صداي فن يكسان با نسل گذشته بود؛ هرچند كه در نهايت كاهش حجم دستگاه به ۱۰ درصد محدود شد.

وجه مشبك بالايي كنسول جرياني همرفتي ايجاد مي‌كند كه حرارت را به‌صورت طبيعي به بالاي دستگاه انتقال مي‌دهد؛ البته مهندسان مايكروسافت فن محوري بزرگي به‌ابعاد ۱۳۰ ميلي‌متر با موتور الكتريكي ۳ فاز بدون جاروبك در بالاي كنسول تدارك ديده‌اند تا با صداي بسيار كم، جريان هواي جديد را به بيرون هدايت كند.

مهم نيست در حال اجراي كدام بازي و براي چه مدتي هستيد، ايكس باكس سري ايكس در هر شرايطي آرام و بي‌صدا كار مي‌كند. براساس مطالعه‌هاي اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران، پس از چندين ساعت اجراي بازي 4K فورتزا هورايزن ۴، دماي هواي خروجي از وجه بالايي كنسول به ۶۱ درجه‌ي سلسيوس رسيد؛ درحالي‌كه دماي پورت‌ها دستگاه حدود ۵۵ درجه‌ي سلسيوس بود.

پيش از هر چيزي بايد بدانيد كه براي اينكه بتوانيد به‌طور كامل لذت بازي با ايكس باكس سري ايكس را تجربه كنيد، بايد تلويزيون به‌روز و مدرني هم داشته باشيد. كنسول نسل نهمي مايكروسافت براي نمايش تمام ابهت و شكوه خود به تلويزيون 4K با ورودي HDMI 2.1، نرخ نوسازي ۱۲۰ هرتز و همراهي از HDR نياز دارد. مدل‌هايي مانند CX و C9 به‌همراه Nano90 و Nano86 از ال‌جي و مدل‌هاي Q90، Q80 يا Q70 از سامسونگ تلويزيون‌هاي سازگار با كنسول‌هاي نسل جديد هستند.

خروجي HDMI 2.1 در ايكس باكس سري ايكس امكان ارائه‌ي تصوير 4K با نرخ ۱۲۰ هرتز را به كنسول مايكروسافت مي‌دهد، اين درگاه از محتواي 8K با نرخ ۶۰ هرتز نيز همراهي مي‌كند؛ هرچند كه درحال‌حاضر چنين محتوايي در دسترس نيست. ايكس باكس سري ايكس و سري اس براي اجراي بازي‌ها با نرخ‌فريم نرم‌تر با نرخ نوسازي متغير نيز سازگاري دارند. از سوي ديگر، قابليتي موسوم به ALLM، به‌صورت خودكار ميزان تأخير تلويزيون را به كم‌ترين مقدار ممكن مي‌رساند.

در ايكس باكس سري ايكس از خروجي صداي اپتيكال يا S/PDIF خبري نيست؛ چراكه اين درگاه قابليت همراهي از برخي كدك‌هاي Lossless مدرن و صداي فراگير ۷ كاناله را ندارد. برهمين اساس كنسول نسل نهمي مايكروسافت براي انتقال صدا به خروجي HDMI اتكا دارد. ردموندي‌ها در دل تراشه‌ي كنسول پردازنده‌اي براي همراهي از صداي Dolby Atmos و DTS:X تدارك ديده‌اند.

متاسفانه در‌حال‌حاضر بازي انحصاري خاصي براي كنسول‌هاي نسل نهم مايكروسافت منتشر نشده است كه بتواند قدرت و توانايي‌هاي آن‌ها را نشان دهد. اگر همين حالا سري ايكس بخريد، در بهترين حالت مي‌توانيد بازي‌هايي را بازي كنيد كه به‌روزرساني نسل نهم را دريافت كرده‌اند؛ بازي‌هايي مثل Gears 5 و Forza Horizon 4 و Halo Master Chief Collection كه به بهترين شكل براي نسل نهم بهينه شده‌اند تا در رزولوشن 4K با گرافيك بهتر و لودينگ‌هاي كوتاه‌تر، نرخ فريم ۶۰ يا ۱۲۰ را ارئه دهند. حتي تعدادي از بازي‌ها مثل Ori and the Will Of The Whisps را مي‌توانيد با رزولوشن 6K هم اجرا كنيد.

به‌طور كلي بازي‌ها به دو شكل روي سري ايكس اجرا مي‌شوند: دسته اول نماد Series X | S را در كنار عكسشان در فروشگاه مايكروسافت دارند، اين دسته همان‌هايي هستند كه براي نسل نهم بهينه شده‌اند. فهرست كامل بازي‌هاي بهينه‌شده براي نسل نهم را مي‌توانيد در وب‌سايت رسمي ايكس باكس مشاهده كنيد. بازي‌هاي بهينه‌شده تجربه‌ي بي‌نقصي روي ايكس باكس سري ايكس ارائه مي‌دهند و همان بازي‌هايي هستند كه به محض خريد سري ايكس بايد به سراغشان برويد كه تا زمان انتشار بازي‌هاي انحصاري، بيكار نمانيد!

دسته‌ي دوم بازي‌هايي هستند كه نه‌تنها براي نسل نهم بهينه نشده‌اند، بلكه خود دستگاه هم نمي‌تواند وضعيت اجرايشان را با قابليت Backward Compatibility بهتر كند. مثلا مي‌توانيم به جديدترين شماره از سري Need for Speed يعني بازي Heat اشاره كنيم. اين بازي روي سري ايكس با رزولوشن Full HD و نرخ ۳۰ فريم‌بر‌ثانيه؛ دقيقا مثل كنسول‌هاي نسل قبل اجرا مي‌شود؛ بنابراين به جز حالتي كه بازي خاصي را بخواهيد از ايكس باكس‌هاي قبلي اجرا كنيد، بهتر است فقط به سراغ بازي‌هايي برويد كه يا به‌روزرساني نسل نهم را دريافت كرده‌اند يا حداقل به لطف Backward Compatibility بهبودهايي پيدا كرده باشند.

ايكس باكس سري ايكس مي‌تواند تمام بازي‌هاي چهار نسل قبلي ايكس باكس، شامل ايكس باكس وان، ايكس باكس ۳۶۰ و حتي نسل نخست ايكس باكس را اجرا كند؛ برخي از بازي‌هاي قديمي مثل Fallout 4 يا Skyrim، به لطف قابليت Backward Compatibility به‌صورت خودكار با نرخ فريم ۶۰ فريم‌بر‌ثانيه و برخي از عنوان‌ها با رزولوشن 4K اجرا مي‌شوند. مايكروسافت مدتي پيش از دو قابليت FPS Boost و Auto HDR براي بهبود هرچه‌بهتر بازي‌هاي قديمي پرده برداشت.

بسياري از بازي‌ها زماني معرفي شده‌اند كه امكان سخت‌افزاري براي پياده‌سازي HDR در دسترس نبود، مهندسان مايكروسافت براي رفع اين اشكال، قابليتي به‌نام Auto HDR را پيشنهاد مي‌دهند كه بدون افت عملكرد يا افزايش نرخ تأخير، به‌صورت خودكار نورپردازي بازي‌هاي SDR نظير Arkham Knight يا Subnautica را به سطح HDR نزديك مي‌كند.

FPS Boost قابليت مهم ديگري است كه امكان دو برابر كردن نرخ فريم پاره‌اي از بازي‌هاي قديمي را فراهم مي‌كند. در حال‌حاضر ۵ بازي بتسدا شامل Dishonored: Definitive Edition, The  Elder Scrolls V: Skyrim Special Edition, Fallout 4, Fallout 76 و Prey به‌همراه بازي‌هاي ديگري نظير Watch Dogs 2 از قابليت FPS Boost همراهي مي‌كنند.

اگر قبلا جزو متخصصان ايكس باكس بوده‌ايد، تا زمان انتشار بازي‌هاي انحصاري مثل Halo Infinite و Hellblade II يا شماره‌هاي بعدي Forza و Gears، مي‌توانيد خودتان را با بازي‌هاي قديمي مشغول كنيد؛ البته كه در‌حال‌حاضر سرويس گيم پس به‌قدري پيشرفت كرده است كه اگر عضو آن باشيد، بازي‌هاي زيادي را براي سرگرم بودن پيدا مي‌كنيد. اگر هم تازه به اكوسيستم ايكس باكس وارد شديد كه بهترين كار خريد عضويت گيم پس خواهد بود.

قطعا در مورد سرويس مايكروسافت گيم پس حسابي شنيده‌ايد؛ به‌طور خيلي خلاصه، سرويس گيم پس، نزديكترين سرويس در دنياي بازي‌هاي كامپيوتري به سرويس‌هاي اسپاتيفاي در دنياي موزيك و نت‌فليكس در دنياي فيلم و سريال است. اين يعني با پرداخت مبلغي ثابت در هر ماه، مي‌توانيد به فهرستي وسيع از بازي‌هاي جديد و قديمي دست داشته باشيد و هر كدام را كه مي‌خواهيد به‌رايگان بازي كنيد.

اگر بخواهيد كاملترين نسخه‌ي گيم‌پس، يعني «گيم پس آلتيميت» را تهيه كنيد، بايد ماهي ۱۵ دلار يعني نزديك به ۴۰۰ هزار تومان بپردازيد. خبر خوب اينكه خيلي از وب‌سايت‌هاي ايراني، اكانت‌هاي حاوي گيم‌پس آلتيميت را با ارزش‌هاي به‌مراتب ارزان‌تر مي‌فروشند و مي‌توانيد با پرداخت كمتر از ۱۰۰ هزار تومان در ماه (حدود يك ميليون تومان در سال) به حجم زيادي از بازي‌هاي درجه يك دسترسي داشته باشيد. در انديشه متخصصين داشته باشيد كه اگر همين حالا بخواهيد براي پلي استيشن ۵ فقط يك بازي مثل مرد عنكبوتي بخريد، بايد نزديك به دو ميليون تومان هزينه كنيد.

اما چرا گفتيم كه براي بهترين تجربه از اين كنسول بايد اكانت گيم‌پس آلتيميت داشته باشيد؟ اولا در زمان نگارش مطالعه پيش‌رو، بيش از ۱۰۰ بازي باكيفيت و گران‌ارزش از بازي‌هاي شركت بتسدا مثل Doom Eternal و بازي‌هاي شركت EA مثل فيفا و Need for Speed Heat گرفته و كلي بازي درجه يك يا به اصطلاح AAA مثل Dirt 5 را مي‌توانيد با اين سرويس بازي كنيد.

اما نكته مهم‌تر اينكه، تقريبا همه بازي‌هاي انحصاري آينده ايكس باكس سري ايكس و سري اس، از روز اول روي سرويس گيم پس به‌رايگان قابل دانلود خواهند بود؛ اين يعني با داشتن اكانت گيم‌پس، بازي‌هاي مورد انتظاري مثل Halo Infinite و S.T.A.L.K.E.R. 2 و حتي Hellblade 2 رو مي‌توانيد از همان روز اول به‌رايگان تجربه كنيد.

حالا حالتي را در انديشه متخصصين بگيريد كه اكانت گيم‌پس نداشته باشيد بايد براي هر كدام از اين بازي‌ها ۶۰ دلار هزينه كنيد. در اقتصادي‌ترين حالت باز هم اگر بخواهيد اين بازي‌ها را به‌صورت «اكانتي» بخريد، بايد چند صد هزار تومان براي هر كدامشان هزينه كنيد؛ درحالي‌كه با يكبار خريد گيم‌پس، همه آن‌ها به‌علاوه صدها بازي ديگر را مي‌توانيد به‌رايگان تجربه كنيد. در ضمن، با خريد اكانت گيم‌پس التيميت، صاحب اكانت گلد هم مي‌شويد كه اين يعني هم مي‌توانيد از بخش چندنفره بازي‌هايتان لذت ببريد و هم ماهي دو بازي رايگان دريافت كنيد.

بدين‌ترتيب دست كم در ايران و با توجه به ارزش «توماني» بازي‌ها و اكانت‌ها، خريد اكانت گيم‌پس در كنار هر مدلي از ايكس باكس يك اجبار به‌حساب مي‌آيد.

مايكروسافت مي‌خواهد با طراحي كيس‌مانند، سيستم خنك‌كننده‌ي كم‌صدا و سخت‌افزاري توانمند، تجربه‌ي بازي كنسول نسل نهمي‌اش را به دنياي كامپيوترهاي شخصي نزديك كند. تجربه‌ي بازي‌هاي فعلي با نرخ فريم و وضوح بالاتر درمقايسه‌با نسل گذشته يا امكان دستيابي به نرخ ۱۲۰ فريم‌برثانيه در پاره‌اي از بازي‌ها، بدون مواجهه با چالش‌هاي متعدد PC نظير به‌روزرساني درايورها يا ناسازگاري سخت‌افزار نشان مي‌دهد كه ردموندي‌ها تا حدود زيادي در دستيابي به هدفشان موفق بوده‌اند.

براي ما متخصصان ايراني كه با ارزش‌هاي نجومي و نوسان نرخ ارز دست‌به‌گريبان هستيم، ايكس باكس سري ايكس با سرويس اشتراكي گيم‌پس و انبوهي از بازي‌هاي باكيفيت نسل‌هاي گذشته مي‌تواند انتخاب بسيار مناسبي باشد؛ به‌ويژه كه ردموندي‌ها انتشار بازي‌هاي انحصاري آتي‌شان در روز عرضه را نيز براي متخصصان گيم‌پس وعده داده‌اند.