از دست دادن حيوان خانگي ميتواند يكي از لحظات بهشدت دردناك و ناراحتكننده در زندگي باشد. راس تيلور، عكاس مستند، در اينباره ميگويد: «وقتي كسي به من ميگويد كه با مرگ يك حيوان خانگي دستوپنجه نرم ميكند، قلبم به درد ميآيد». مرگ اتفاقي است كه ما اغلب دوست نداريم دربارهي آن صحبت كنيم. بسياري از افراد مقولهي مرگ را مضطربكننده، غمگين و ناراحتكننده ميدانند. مرگ تقديري است كه براي همهي ما اتفاق ميافتد. همچنين همانطور كه دوست داريم حيوانات خانگي و عزيزمان را براي هميشه دركنار خود داشته باشيم، مرگ تقديري است كه متاسفانه براي آنها نيز اتفاق ميافتد. والدين حيوانات خانگي اغلب نگران نحوهي كنار آمدن با آن روز هستند. عدهاي از آنها نيز ممكن است از فكر كردن به آن روز بهراسند و حتي تصور مرگ حيوان خانگي نيز، براي آنها بسيار دردناك باشد.
خوشبختانه، پيشرفت در علم دامپزشكي به اين معني است كه ما ميتوانيم حيوانات خانگي خود را كه همدم ما هستند، براي مدت طولانيتري نسبت به قبل، دركنار خود داشته باشيم. اما اين همچنين بدان معني است كه بسياري ديگر از حيوانات خانگي به سالخوردگي و پيري ميرسند و صاحبان آنها ممكن است در مرگ از آنها سبقت بگيرند و زودتر از آنها دنيا را ترك كنند. آن دسته از صاحبان حيوانات خانگي نيز كه با يك بيماري مزمن يا فاني باقي ميمانند، ناچار هستند با واقعيت غمانگيز نبودن صاحبان خود روبهرو شوند.
آمادگي براي آن روز غمانگيز كه حيوانات خود را از دست خواهيم داد، ممكن است به ما كمك كند تا در هنگام وقوع مرگ آنها، بهتر بتوانيم از پس اين فقدان برآييم. اين مسئله در مورد آماده شدن براي مرگ يكي از عزيزان انسان نيز صدق ميكند. در يك مطالعه كه در مورد رابطهي آمادگي و كنار آمدن با مرگ يكي از عزيزان انجام گرفت، مشخص شد كه آن دسته از افرادي كه براي مرگ خانواده و عزيزان خود آمادگي به دست آورده بودند، پس از مرگ آنها، توانايي بهتري براي مديريت احساسات خود نشان دادند. بعلاوه، افرادي كه احساس ميكردند براي مرگ عزيزشان آمادگي ندارند، در مقايسه با افرادي كه احساس آمادگي ميكردند، نتايج منفي بيشتري در سلامت روان داشتند.
ازآنجاكه مشخص شده است ميزان غم و اندوه ناشي از از دست دادن يك حيوان خانگي بسيار شبيه غم و اندوهي است كه هنگام از دست دادن يكي از عزيزانمان تجربه ميكنيم، آمادهسازي صاحبان حيوانات خانگي براي مرگ حيوانات، يكي از جنبههاي بسيار مهم مراقبت از پايان زندگي در دامپزشكي است.
اما آماده بودن به چه معنا است؟ آماده بودن بهمعناي چيزهاي زيادي است. روشهاي احساسي، معنوي و عملي بسياري براي آمادهسازي وجود دارد. آمادگي بهمعناي اين نيست كه شما دست از تلاش برداشتهايد، يا از مراقبت از حيوان خانگي خود خودداري ميكنيد و ديگر همسفر خود را دوست نداريد. اين بدان معنا است كه براي مواجه شدن با مرگ آن حيوان، هرچقدر هم غمگين و دردناك باشد، احساس آمادگي داشته باشيد.
آخرين لحظات، يك مجموعه عكس قدرتمند است كه توسط راس تيلور، نامزد جايزه پوليتزر به ثبت رسيده است. راس تيلور به پروژهاي دعوت شد تا آخرين لحظات صميمي زندگي حيوانات خانگي محبوب و صاحبان آنها را ثبت كند. لحظات دردناكي كه صاحبان حيوانات خانگي بايد با قلبي سرشار از درد با حيوانات خود كه يار و همدم آنها بودهاند، خداحافظي كنند.
تيلور يك روزنامهنگار بصري مستقل و استاديار كالج رسانه، ارتباطات و اطلاعات دانشگاه كلرادو بولدر است. او زماني به موضوع اين پروژه علاقهمند شد كه يكي از دوستان خوب او تصميم گرفت سگش را به روش اتانازي از درد كشيدن خلاص كند. او روزهاي زيادي را با عذاب تصميمگيري براي اتانازي كردن سگ خود سپري كرد. تيلور در مصاحبه با واشنگتن پست گفت: «من عميقا تحت تأثير مبارزه و عشق او به سگش قرار گرفتم». به گفتهي تيلور، لحظات وداع انسانها با حيوانات خانگيشان به ندرت به تصوير كشيده و مستند شدهاند. او اين مجموعه عكسها را بين سالهاي ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ ثبت كرد.
در اين عكس، ولسيا ليكووي درست پس از مرگ سگش سم، از ناراحتي فرياد ميكشد. شوهر ليكووي، ويتالي، سعي ميكند او را دلداري دهد. لحظاتي قبل ولسيا به دام مك دني، دامپزشك نگاه كرد و پرسيد: «آيا او واقعا رفته است؟» مك وتي سرش را تكان داد و گفت: «او حالا بال دارد». سم به دليل سرطان از دنيا رفت.
راس تيلور، ثبت تصاوير اتانازي را با همكاري صاحبان حيوانات خانگي در منطقهي خليج Tampa در فلوريدا و دامپزشكان خانهي Lap of Love، كه يك سرويس دامپزشكي براي اتانازي حيوانات اهلي خانگي است، انجام داد. اتانازي جانوران عبارت است از خلاص كردن يك جانور از درد و زجر پس از انجام معاينات پزشكي دقيق. از دلايل اتانازي ميتوان به بيماري لاعلاج (مخصوصا اگر با درد و زجر مزمن و شديد همراه باشد)، نبود امكانات جهت ادامهي حيات حيوان و انجام آزمايشهاي پزشكي اشاره كرد. همواره روشهايي براي انجام اين عمل در انديشه متخصصين گرفته ميشود كه كمترين درد و فشار رواني را براي حيوان در برداشته باشد.
اتانازي جانوران با كشتار جانوران و مهار آفت متفاوت است. با وجود آنكه روشهايي كه در كشتار جانوران و مهار آفت مورد استفاده قرار ميگيرند، همان روشهايي است كه در اتانازي جانوران نيز رايج است. بااينحال تفاوت در اينجا است كه هدف اتانازي جانوران، ترحم و لطف صاحب حيوان به اوست تا او را از درد كشيدن خلاص كند. تصميمگيري براي كنار گذاشتن حيوان خانگي، يكي از دشوارترين تصميماتي است كه صاحبان حيوانات خانگي با آن روبهرو ميشوند. اتانازي براي حيوان خانگي محبوب يك تصميم بسيار شخصي است و معمولاً پس از تشخيص بيماري ترمينال و با آگاهي از اينكه حيوان دچار رنج ميشود، اتفاق ميافتد.
طبيعي است كه وقتي يك سگ، گربه يا حيوان خانگي ديگر خود را از دست ميدهيد، احساس ناراحتي و غم شما را در برگيرد. درد از دست دادن حيوان خانگي غالباً ممكن است احساسات غمگين بسيار و انواع احساسات دردناك و دشوار را برانگيزد. بسياري از ما عشق و پيوند شديد خود را با حيوانات خود به اشتراك مي گذاريم. براي ما، يك حيوان خانگي فقط يك سگ يا فقط يك گربه نيست؛ بلكه يك عضو محبوب خانوادهي ما است و باعث همراهي، سرگرمي و شادي زندگي ما ميشود. يك حيوان خانگي ميتواند خود را درون ساختار زندگي روزمرهي شما جا دهد، شما را فعال و اجتماعي نگه دارد، به شما در غلبه بر اشكالات و چالشهاي زندگي كمك كند. او حتي ميتواند معنا و هدفي براي زندگي شما باشد. بنابراين، وقتي يك حيوان خانگي ميميرد، طبيعي است كه احساس غم و اندوه شديدي را در پي از دست دادن حيوان خانگي خود تجربه كنيد.
صاحب اين حيوان خانگي ميگويد: «او هميشه همراه من بوده است. سگ من كوكو، در تمام لحظات و حتي هنگامي كه همسرم به مأموريت اعزام ميشد، دركنار من حضور داشت». در اين تصوير همسر او را هم ميبينيم كه در آخرين لحظات در بستر حيوان حاضر شده است. دكتر مك ويتي در حين عمل با آغوش و كلمات آرامبخش خود زن را مطمئن ميكرد كه اين درمان بهتر از هر درمان ديگري است كه ميتوانيم به اين سگ هديه كنيم. كوكو نيز از سرطان در حال مرگ بود.
سرطانها جزو پيچيدهترين بيماريهاي شايع در سگها هستند و معمولا بدخيم و كشندهاند. سرطان علت اصلي مرگومير در سگهاي بالاي ۱۰ سال است و حدود پنجاه درصد سگهاي بالاي ۱۰ سال به سرطان مبتلا ميشوند. البته محققان حيوانات هنوز رابطهي دقيق بين افزايش سن و رشد سرطان را اثبات نكردهاند. در رابطه با علائم سرطان سگ يك دليل حدس زدهشده اين است كه با افزايش سن سيستم ايمني بدن تضعيف ميشود و جهش سلولها به سلولهاي پيش سرطاني آسانتر ميشود.
راس تيلور در توضيح اين عكس ميگويد:
لي زان، صاحب اين حيوان خانگي، هنگامي كه سگش اسپنسر براي آخرين بار در دامان او دراز كشيده است، اشكهايش را پس ميزند. در اين تصوير تنها چند لحظه از مرگ اسپنسر گذشته است. لي زان، اندكي بعد اتاق را ترك كرد؛ زيرا تحمل فضاي اتاق براي او بسيار طاقتفرسا بود. همسرش باب در اين باره گفت: «ترك اسپنسر براي لي زان، حتي شايد از مرگ پدر و مادرش نيز سختتر بود. همسر من اين سگ را بسيار زياد دوست داشت».
راس تيلور در توضيح اين عكس ميگويد:
وندي لهر، با چشماني اشكبار با دكتر اريكا اونز ملاقات كرد. وقتي در اتاق نشيمن مستقر شدند، رعد و برق در بيرون از خانه شدت گرفته بود و باران شديدي به سقف برخورد ميكرد. ميموسا، سگ اين خانواده هيچ حركتي نكرد و صاحب او، وندي لهر متوجه اين بيحركتي شد. او گفت: «سگ من ترسيده است». بعد از مدتي، اريكا اونز، دكتر دامپزشك، از اين خانواده پرسيد كه آيا آماده هستند؟ آنها آشكارا شروع به گريه كردند و گفتند: «ما نميدانيم آيا هيچوقت براي انجام اين كار آماده خواهيم بود يا خير؟ اما بهخاطر خود اين حيوان كه دوست ما بوده، حدس ميزنيم كه زمان آن فرا رسيده باشد». اين يكي از سخت ترين مواردي بود كه من بهعنوان عكاس اين مجموعه شاهد آن بودم و از آن عكاسي كردم و بلافاصله پس از آن به گريه افتادم. من براي اين خانواده بسيار ناراحت شدم.
راس تيلور در توضيح اين عكس ميگويد:
در اين عكس، ونسا گانگاديال از پسر هشت سالهاش ايان دلجويي ميكند؛ درحاليكه همسرش مايكل گانگاديال در حال نوازش سگشان آلي است كه در بستر مرگ است.
درحاليكه برخي از افراد ممكن است عمق احساس شما نسبت به حيوان خانگي خود را درك نكنند، هرگز نبايد احساس گناه يا شرمندگي از غم و اندوه براي حيوان خانگي داشته باشيد. همهي ما بهطور متفاوتي نسبت به از دست دادن حيوان حانگي واكنش نشان ميدهيم، سطح غم و اندوهي كه شما تجربه ميكنيد، اغلب به عواملي چون سن و شخصيت شما، سن حيوان خانگي شما و شرايط مرگ آنها بستگي دارد. بهطور كلي، هرچه حيوان خانگي شما براي شما مهمتر باشد، احساس غم و اندوه شديدتري را تجربه خواهيد كرد. سوگواري يك تجربهي كاملا فردي است. در نهايت احساس غم و اندوه بهدنبال از دست دادن حيوان خانگي در مرحله اي قرار ميگيرد كه افراد احساسات مختلفي از قبيل انكار، عصبانيت، گناه، افسردگي و در نهايت پذيرش و حل مسئله را تجربه ميكنند. برخي ديگر نيز ميدانند كه غم و اندوه آنها چرخهاي است و سقوط و صعود دارد. بهطور كلي، اندوه از دست دادن حيوان خانگي در آغاز عميقتر است و با گذشت زمان به تدريج پذيرفتنيتر ميشود.
راس تيلور در توضيح اين عكس ميگويد:
در اين تصوير سگ با نگاهي غمگين به اريكا اونز كه دامپزشك است، نگاه ميكند. اريكا نيز با دلسوزي عميقي در حال آرام كردن اين خانوادهي غمگين و افسرده است.
راس تيلور در توضيح اين عكس ميگويد:
كيارا مانريكه، صاحب اين سگ، درحاليكه براي از دست دادن حيوان خانگي خود گريه ميكرد گفت: «من سعي كردم كارهاي بيشتري انجام دهم، سعي كردم همهي آنچه را كه ميتوانم براي اين حيوان انجام دهم. بااينحال پزشكان گفتند كه ديگر كاري نميتوانيم براي او انجام دهيم». در سمت چپ خواهر او كيمبرلي، و دامپزشك نيل ويلكينز قرار دارند كه براي اين فقدان به او تسليت ميگويند.
راس تيلور در توضيح اين عكس ميگويد:
در اين تصوير صاحب سگ، ماركويتا ليبه، دقايقي قبل از مردن حيوان خانگي خود، كمي خم ميشود تا نزديك سگش ديزي باشد. او اندكي پس از ثبت اين عكس، غرق در غم و اندوه براي عزاداري از اتاق بيرون رفت.
راس تيلور در توضيح اين عكس ميگويد:
جوليت روبيو درحاليكه كنار سگش دينگو ۱۲ ساله دراز كشيده بود گفت: «من هميشه با او احساس امنيت ميكردم». او قبل از مرگ دينگو بارها و بارها گفت: «من از اين اتفاق متنفرم. من از رفتن او متنفرم. او بسيار به من آرامش ميداد». هنگامي كه حيوان در حال مرگ بود، او بهشدت گريه ميكرد و به او ميگفت: «من تو را دوست دارم. من تو را بسيار دوست دارم و بهزودي تو دوباره رها خواهي شد».
راس تيلور در توضيح اين عكس ميگويد:
لحظاتي بعد از مرگ سگ، باب زان آخرين بار سگ خود اسپنسر را لمس كرد. همسرش لي، بلافاصله از اتاق خارج شد؛ زيرا تحمل فضاي اتاق براي او خيلي سخت بود. گاهي غم از دست دادن سگ از غم از دست دادن خانواده نيز سنگينتر است؛ زيرا افراد خانواده ميتوانند به شما بگويند كه اشكالي براي آنها پيش آمده و درد ميكشند تا شما به آنها كمك كنيد و بهدنبال درمان آنها باشيد؛ اما سگها نميتوانند. او آهي كشيد و گفت: «روزهاي آشفتهاي در پيش است؛ زيرا ما اين سگ را بسيار دوست داشتيم».
راس تيلور در توضيح اين عكس ميگويد:
كري پيترسون پس از انداختن گل آفتابگردان داخل قبر سگش آسيا گفت: «خداحافظي سخت است؛ بااينحال بوي زمين و بوي گل و گياه تازه مرا آرام ميكند. به اين دليل كه فكر ميكنم آسيا درون اين خاك چقدر آرام گرفته است».
بايد اجازه دهيم تا روند سوگواري ما به آرامي پيش برود. نميتوان آن را بالاجبار يا عجلهاي پيش برد و هيچ برنامهي مشخصي نيز براي غم و اندوه وجود ندارد. برخي از افراد طي هفتهها يا ماهها احساس بهتري ميكنند. براي ديگران، روند اندوه در طي سالها اندازهگيري ميشود. هرچند مدت كه اندوه و سوگواري شما به طول انجامد، مهم است كه با خود مهربان باشيد و اجازه دهيد اين روند بهطور طبيعي انجام شود. احساس غم و اندوه، شوك يا تنهايي يك واكنش طبيعي در از دست دادن حيوان خانگي محبوب است. نمايش اين احساسات به اين معني نيست كه شما ضعيف هستيد. اين بدان معنا است كه شما براي از دست دادن حيواني كه دوستش داشتيد، عزادار هستيد، بنابراين نبايد شرمنده باشيد. تلاش براي ناديده گرفتن درد، در طولاني مدت باعث بدتر شدن و عميقتر شدن آن درد خواهد شد.
در اين مجموعه عكس، بيشتر آثار تيلور، محل تلاقي صميميت و اثرات ضربه را مطالعه ميكند. كار وي در بيمارستان تروما در افغانستان در سال ۲۰۱۱ نامزد دريافت جايزه پوليتزر شد. تيلور دربارهي تجربهي ثبت اين مجموعه عكس ميگويد: «ايدهي اساسي كار من اين بود كه ميخواستم افرادي كه تجربههاي آسيبزا را تجربه كردهاند، بدانند كه تنها نيستند». او همچنين ميگويد: «تمام صاحبان حيوانات خانگي بايد فقدان و دورههاي سوگواري خود را سپري كنند و درك و كنار آمدن با اين تجربه نياز به گذشت زمان دارد».
هم انديشي ها