نگاهي به تغييرات و ويژگي‌هاي جديد نسخه ۸ بازار

چندي پيش، كافه‌بازار هشتمين نسخه از فروشگاه اپليكيشن خود را با تغييرات متعددي منتشر كرد. كافه‌بازار بزرگ‌ترين فروشگاه اينترنتي ايراني است كه از سال ۱۳۹۰ كار خود را آغاز كرده و موفق شده تا در هشت سال اخير به بزرگ‌ترين و پركاربرترين فروشگاه اپليكيشن‌هاي اندرويدي در كشور تبديل شود.

كافه‌بازار با انتشار گزارشي در ارديبهشت ۱۳۹۸، آمارهايي را در رابطه با آخرين وضعيت اين فروشگاه ارائه كرد. بر اين اساس كافه‌بازار موفق شده تا از مرز ۴۰ ميليون نصب روي دستگاه‌هاي اندرويدي عبور كند. همچنين بايد به ميزباني از ۱۳۲ هزار اپليكيشن و ۳۱ هزار بازي اشاره كرد كه ماحصل فعاليت نزديك به ۲۲ هزار توسعه‌دهنده‌اي است كه اين محصولات را توسعه‌ داده‌اند.

حال بزرگ‌ترين فروشگاه يا به بيان بهتر، بستر انتشار و توزيع اپليكيشن، بازي و ويدئو ايراني، نسخه‌ي هشتم اين فروشگاه را با تغييراتي بنيادي كه شامل بهبود‌هاي ظاهري و زيرساختي است، منتشر كرده است. در ادامه نسخه‌ي هشتم كافه‌بازار را از جنبه‌هاي مختلف مورد مطالعه قرار مي‌دهيم.  

بدون شك بزرگ‌ترين تغيير رخ‌داده در كافه‌بازار كه در اولين نگاه كاملا مشخص و روشن است، مربوط به رابط متخصصي و تغييراتي مي‌شود كه مي‌توان در نسخه‌ي هشتم كافه‌بازار به وضوح ديد. رابط متخصصي كافه‌بازار بسيار ساده و در عين حال گوياتر شده، به‌طوري‌كه مي‌توان در كوتاه‌ترين زمان ممكن با رابط متخصصي جديد ارتباط برقرار كرده و به نوعي تسلط كافي براي كار با كافه‌بازار پيدا كرد.

تمام تغييرات اعمال‌شده در نسخه‌ي جديد كافه‌بازار باعث شده تا متخصص به‌راحتي و در كوتاه‌ترين زمان ممكن بتواند اطلاعات مورد نيازش را دريافت كند و به هدف خود دست يابد. براي مثال در صفحه‌ي هر اپليكيشن شاهد اضافه‌شدن رنگ سبز به هدر هستيم كه باعث شده تا فضاي هر صفحه تفكيك شود ومنظم‌تر جلوه كند. كافه‌بازار هدف از تغيير رنگ را بهبود كنتراست نامناسب گذشته خوانده كه ريشه در رنگ سبز پيشين داشته است. يكي از بزرگ‌ترين تغييرات در صفحه‌ي اپليكيشن‌ها، بزرگ شدن كليد مربوط به نصب است كه با قرارگرفتن به‌صورت عرضي زير آيكن و نام اپليكيشن، رسيدن به هدف اصلي از مراجعه به كافه‌بازار را تسهيل كرده است. طراحان كافه‌بازار سعي كرده‌اند تا اطلاعات مربوط به هر اپليكيشن را از بالا به پايين و براساس درجه‌ي اهميت نمايش دهند. همان‌طور كه در تصوير پايين مشاهده مي‌كنيد، پس از كليد نصب، آمارهاي ميزان نصب فعال، امتياز، دسته‌ي اپليكيشن و حجم اپليكيشن قرار گرفته و سپس نوبت به ميانگين امتياز متخصصان با جزئيات رسيده است.

كافه‌بازار اعلام كرده كه طراحي جديد براساس الگوي رفتار متخصصان و همچنين فاكتوري با عنوان Thumb Zone است. Thumb Zone به نواحي از نمايشگر گفته مي‌شود كه انگشت شست متخصص در آن نواحي مانورپذيري بالايي داشته و متخصص قادر است تا تعامل خود را از طريق انگشت شست به‌راحتي منتقل كند.

اين سياست در صفحه‌ي اصلي نيز به‌خوبي پياده شده است؛ به‌طوري‌كه مي‌توان محتواي ويديويي را به‌روشني از اپليكيشن‌ها و بازي‌ها متمايز كرد. كافه‌بازار به رسم بسياري از فروشگاه‌هاي اپليكيشن در صفحه‌ي ابتدايي به نمايش دسته‌بندي‌شده‌ي اپليكيشن‌ها، بازي‌ها و ويديوها پرداخته كه بنابر فاكتور‌هاي مختلفي دسته‌بندي شده‌اند. نكته قابل ذكر در مورد نسخه‌ي جديد كافه‌بازار، پررنگ‌ترشدن هرچه بيشتر بخش ويدئو در اين نسخه است. هرچند كافه‌بازار بخش ويدئو را در نسخه‌ي هفتم به اين فروشگاه اضافه كرده بود، اما توجه به اين بخش جديد به دليل ناكارآمدي رابط متخصصي كم بود؛ حال آنكه بخش ويدئو در نسخه‌ي هشتم كافه‌بازار به‌راحتي قابل تشخيص و تفكيك است. متخصصان كافه‌بازار در اين بخش مي‌توانند به بخش گسترده‌اي از محتواي ويديويي فيليمو دسترسي داشته باشند.

معيار اغلب متخصصان براي مقايسه نسخه‌ي جديد يك نرم‌افزار، تغييرات ظاهري است، اما به جرات مي‌توان ادعا كرد كه تغييرات زيرساختي و بهبود‌هاي زيرپوستي به‌مراتب اهميت بيشتري دارند. كافه‌بازار نيز از اين قاعده مستثني نيست و حتي بهبود عملكرد و افزايش امنيت به‌واسطه‌ي اينكه كافه‌بازار يك بستر توزيع و نشر اپليكيشن و بازي است، اهميت بسيار زيادي دارد. با توجه به اينكه كافه‌بازار به‌عنوان پركاربرترين فروشگاه اپليكيشن ايراني شناخته مي‌شود، شانس آلوده‌شدن از طريق نصب اپليكيشن آلوده يا اپليكيشن‌هايي كه اطلاعات متخصصان را به سرقت مي‌برند از طريق اين بستر بسيار بالا است، پس كافه‌بازار بايد روش‌هاي جديد و امني را براي حفاظت از متخصصانش به كار گيرد. اين مهم در بازار ۸ روي داده و كافه بازار از اضافه‌شدن سپرامنيت به اين نسخه خبر داده است.

مطالعه اپليكشن، قبل و بعد از انتشار، به اين دليل حائز اهميت است كه بعضي از اپليكيشن‌ها پس از انتشار و جذب متخصص شروع به تغيير رفتار از سمت سرور كرده و به سرقت اطلاعات يا نمايش تبليغات مي‌پردازند. درواقع سپر امنيت عملكردي مشابه Play Protect در پلي استور گوگل دارد كه با مطالعه اپليكيشن‌ها، از متضررشدن متخصصان به‌موجب نصب يا به‌روزرساني يك اپليكيشن مخرب جلوگيري مي‌كند. البته پلي‌پروتكت با توجه به پيوند با پلي‌استور گوگل و محدوديت‌هاي موجود براي توسعه‌دهندگان ايراني در كنار تفاوت تعاريف امنيت در كشور، سرويس قابل اتكايي نيست. براي مثال بايد به اپليكيشن‌هايي اشاره كرد كه با فريب متخصصان آن‌ها را در سرويس‌هاي ارزش افزوده عضو مي‌كنند. چنين موارد نقش سپر امنيت در كافه‌بازار را بيش‌ازپيش پررنگ مي‌كند.

كافه‌بازار پيش از اين نيز به مطالعه اپليكيشن‌ها پرداخته و مواردي را كه از خطوط قرمز عبور مي‌كردند، حذف مي‌كرد، اما وجود سپرامنيت امكان اطلاع‌رساني به متخصصان و هشدار در مورد اينكه يكي از اپليكيشن‌هاي نصب‌شده روي موبايل حريم خصوصي متخصص را به خطر مي‌اندازد، فراهم كرده است. براي مثال مي‌توان به اپليكشني چون CamScanner اشاره كرد كه اخيرا و پس از مشاهده‌ي فعاليت‌هاي مشكوك از كافه‌بازار حذف شد. بازار اعلام كرده كه اپليكيشن‌هايي كه ماهيت آن‌ها فريب متخصص، داده‌ربايي، تروجان، تبليغات مزاحم و موارد اين‌چنين باشند، توسط سپر امنيت شناسايي شده و از كافه‌بازار حذف مي‌شوند.

براي دسترسي به سپرامنيتي كافي است تا در نوار پاييني كافه بازار روي بازار من كليك كرده و سپس در منوي نمايش‌داده‌شده روي سپر امنيت كليك كنيد. در اين حالت فهرستي به متخصص نمايش داده مي‌شود كه شامل اپليكيشن‌هايي است كه داراي اشكال امنيتي هستند.

از جمله‌ي تغييرات زيرساختي ديگر در بازار ۸، نحوه‌ي دسترسي به SMS است. پيش از به‌كارگيري API جديد SMS Retriever برخي اپليكيشن‌ها مجوز دسترسي به پيامك‌ را داشتند و در اين حالت، اپليكيشن مورد انديشه متخصصين به تمام پيامك‌هاي متخصص دسترسي داشت. با استفاده از SMS Retriever ديگر براي دسترسي به پيامك‌ خاص، نياز نيست تا اپليكيشن به تمام محتواي صندوق پيامكي متخصص دسترسي داشته باشد؛ چراكه SMS Retriever با استفاده كد انتهاي پيام، آن را به اپليكيشن مورد انديشه متخصصين ارسال مي‌كند و از اين‌رو ديگر تمام پيامك‌ها در معرض خوانده‌شدن قرار ندارند. توسعه‌دهندگان بازار ۸ براي بالابردن امنيت، به‌منظور اعتبارسنجي متخصص از طريق پيامك، اين API را مورد استفاده قرار داده‌اند.

توسعه‌دهندگان بازار ادعا كرده‌اند كه نسخه‌ي جديد اين فروشگاه اپلكيشن در مقايسه با نسخه‌ي پيشين از انديشه متخصصين مصرف حافظه‌ي رم، پردازنده و باتري بسيار بهينه‌تر شده است. اطلاعات ارائه‌شده نشان از اين دارد كه مصرف حافظه‌ي رم در بازار ۸ با وجود بازكردن صفحه‌‌ي متعدد به‌صورت خطي افزايش نمي‌يابد، در حالي كه اين اتفاق در نسخه‌ي ۷ بازار امري محتمل بود. براساس آمارهاي ارائه‌شده، عملكرد بازار ۸ در اشغال حافظه در مقايسه با نسخه‌ي پيشين ۵۳ درصد بهبود پيدا كرده است. 

بهبود زيرساخت از انديشه متخصصين به‌كارگيري حافظه‌ي رم در مورد نياز به توان پردازشي پردازنده‌ي اصلي و پردازنده‌ي گرافيكي نيز صادق است و مجموع بهبود عملكرد بازار ۸ باعث شده تا مصرف باتري اپليكيشن كافه بازار در مقايسه با نسخه‌ي پيشين بهبود چشمگيري را شاهد باشد.

امنيت در موبايل‌هاي هوشمند همواره يك امر مهم و ضروري است. وجود اپليكيشن‌هاي بانكي و انواع كيف‌هاي پول الكترونيك باعث شده تا امنيت مقوله‌اي جدي در موبايل‌هاي هوشمند باشد، از اين‌رو بايد به منبع نصب اپليكيشن‌ها توجه فراواني داشت. دانلود فايل APK از منابعي جز فروشگاه‌هاي اپليكيشن معتبر مي‌تواند نتايج مخربي به‌همراه داشته باشد. شايد در ظاهر اپليكيشن دانلودشده شبيه به نسخه‌هايي باشد كه مي‌توان در فروشگاه‌هاي اينترنتي نيز يافت، اما فعاليت پشت پرده اپليكيشن به‌هيچ‌وجه توسط متخصصان عادي قابل تشخيص نيست و از اين‌رو است كه نصب اپليكيشن از مراجع غيررسمي مي‌تواند اشكال‌ساز باشد، چراكه فعاليت‌هاي مخرب پشت پرده نظير از جاسوسي اطلاعات متخصصان نظير انتقال رمزهاي عبور مي‌تواند منجر به سرقت اطلاعات شود. از اين‌رو وجود سرويس‌هايي نظير سپر امنيت در كافه بازار يا پلي پروتكت در پلي استور در كنار سنجش صحت عملكرد هر اپليكيشن طي عمر فعاليت آن از ابتداي ورود به فروشگاه تا ارائه‌ي انواع به‌روزرساني‌ها مي‌تواند خيال متخصصان را از مسئله‌ي امنيت راحت كند.