راهنماي صفحه آبي مرگ ويندوز

صفحه آبي مرگ يا به اختصار BSOD يكي از ناخوشايندترين جلوه‌هاي ويندوز است. اين صفحه هنگامي ظاهر مي‌شود كه ويندوز با خطايي غيرقابل حل مواجه مي‌شود كه معمولا نتيجه بروز اشكال در نرم‌افزارهاي سطح پايين (مانند درايورها) يا سخت‌افزار است.

صفحات آبي معمولا به دليل اشكالات سخت‌افزار، نرم‌افزار درايور سخت‌افزارها و برخي اوقات به دليل ايرادات نرم‌افزارهاي سطح پايين اجرايي در كرنل ويندوز ظاهر مي‌شود. برنامه‌ها و سرويس‌هاي معمولي به‌ندرت قادر به ايجاد صفحه آبي خواهند بود. اگر برنامه‌اي كرش كند، ويندوز بدون نياز به ريستارت كلي سيستم از پس آن بر مي‌آيد.

هنگامي كه يك صفحه آبي رخ مي‌دهد، ويندوز به‌طور خودكار يك فايل شامل اطلاعات كرش ايجاد مي‌كند. شما بعدا مي‌توانيد اين اطلاعات را مطالعه كرده و علت صفحه آبي را شناسايي كنيد.

صفحه آبي در نسخه‌هاي متفاوت ويندوز، ظاهري متفاوت دارد. در ويندوز ۷ و ويندوزهاي پيش از آن، صفحه آبي، ظاهري شبيه يك صفحه ترمينال پر از اطلاعات داشت. نمونه‌اي از اين صفحه آبي را در تصوير پايين مشاهده مي‌كنيد.

در ويندوز ۸ و ويندوز ۱۰، اين صفحه ظاهري ساده و مينيمال پيدا كرده‌است. نمونه‌اي از صفحه آبي جديد را در تصوير پايين مي‌بينيد.

اگرچه اطلاعات نمايش‌داده‌شده در صفحه آبي به دليل سريع رد شدن خوانا نيستند؛ اما اين مسئله چندان مهمي نيست زيرا راه‌هاي ساده‌تري براي دريافت تمامي جزئيات اشكال رخ‌داده در صفحه آبي وجود دارد.

ويندوز به‌طور پيش‌فرض، دستگاه شما را پس از مواجهه با صفحه آبي مرگ ريستارت مي‌كند.

اگر نياز به مشاهده جزئيات بيشتري از صفحه آبي داريد (يا فقط مشتاقيد ببينيد كه در صفحه آبي چه مي‌گذرد) مي‌توانيد ريستارت خودكار پس از صفحه مرگ آبي را از كنترل پنل ويندوز غيرفعال كنيد.

روي آيكون استارت، راست كليك و گزينه Settings را انتخاب كنيد. در نوار جست‌وجوي صفحه Settings عبارت advanced system settings را تايپ كرده و روي نتيجه نمايش داده‌شده كليك كنيد.

در ويندوز ۷ و پايين‌تر كافي است به Control Panel رفته و همين عبارت را جست‌وجو كنيد. باقي مراحل مانند هم است.

پنجره باز شده روي زبانه Advanced است. حال روي دكمه Settings در بخش Startup and Recovery كليك كنيد.

حال كافي است تنها تيك گزينه Automatically restart در بخش System failure را برداريد.

دفعه بعدي كه با صفحه آبي مواجه شديد نگران ريستارت خودكار سيستم نباشيد و خطاهاي نمايش داده شده در صفحه را مطالعه كنيد.

برنامه رايگان BlueScreenView شركت NirSoft راهكاري ساده براي مشاهده اطلاعات مربوط به صفحه آبي مرگ ارائه مي‌دهد. اين برنامه اطلاعات را از dumpهاي ايجاد شده حين رخ‌دادن صفحه آبي مرگ تهيه و ارائه مي‌كند.

اين اطلاعات را مي‌توانيد در Windows Event Viewer هم مشاهده كنيد؛ مكاني كه در آن علاوه بر پيام‌هاي مربوط به صفحه آبي مرگ، اطلاعات كرش ساير نرم‌افزارها و لاگ‌هاي سيستمي نيز موجود است.

براي اجراي Windows Event Viewer در نوار جست‌وجوي استارت Event Viewer را جست‌وجو كنيد.

رخدادها در دسته‌بندي‌هاي متفاوتي مرتب شده‌اند. سه دسته‌بندي مهم را در اين قسمت شرح مي‌دهيم:

• Application: در اين دسته‌بندي گزارش‌هاي مربوط به اجزاي سيستمي ويندوز مانند درايورها و عناصر تعاملي وجود دارند.
• System: گزارش‌هاي بخش سيستم مربوط به برنامه‌هاي نصب‌شده روي ويندوز است.
• Security: هنگامي كه براي ورود به سيستم رمزعبور تعيين كرده‌باشيد، گزارش‌هاي مربوط به امنيت در اين بخش نمايش داده مي‌شوند؛ اطلاعاتي نظير تلاش‌ها براي ورود.

حتي اگر دستگاه شما اشكال خاصي هم نداشته باشد تعدادي خطا و اخطار در اين بخش مشاهده خواهيد كرد.

Event Viewer ابزاري است كه براي كمك به مديريت بهتر دستگاه‌ها با مشاهده اخطارها و خطاهاي پيش‌آمده، توسعه داده‌شده‌ است.

شايد تاكنون به اشكالي برنخورده‌باشيد كه نياز به Event Viewer پيدا كنيد اما اين ابزار براي پيدا كردن و رفع اشكالات پيش‌آمده مانند صفحه آبي مرگ بسيار كارامد است. در اين صفحه اطلاعات و جزئيات بيشتري درباره اشكالات وجود دارد. براي مثال مي‌توانيد با مراجعه به بخش System متوجه شويد اشكال كدام درايور يا سخت‌افزار منجر به بروز صفحه آبي مرگ شده‌ است. براي يافتن اين گزارش كافي است زمان آن را با زمان بروز صفحه آبي تطبيق دهيد يا فقط دنبال گزارشي با برچسب بحراني (Critical) بگرديد.

همچنين مي‌توانيد ID گزارش‌هاي خاص را به‌طور الكترونيك جست‌وجو كنيد و با اشكالي كه با آن مواجهيد بيشتر آشنا شويد. براي مشاهده آي‌دي كافي است روي خطا دابل كليك كرده و در پنجره property به‌دنبال Event ID بگرديد.

در ويندوزهاي ۷، ۸ و ۱۰ مي‌توانيد اطلاعات صفحه آبي مرگ را با كمك Action Center عيب‌يابي (troubleshoot) كنيد. در ويندوز ۷، كنترل پنل را باز كرده و به بخش System and Security برويد. در ويندوزهاي ۸ و ۱۰ پس از بازكردن كنترل پنل بايد به Security and Maintenance برويد. در بخش Maintenance امكان مطالعه راه‌حل‌هاي اشكالات موجود را خواهيد داشت.

ويندوز ۸ و ۱۰ به‌طور خودكار بعد از ريستارت شدن سيستم پس از صفحه آبي مرگ، عيب‌يابي را اجرا مي‌كنند. اگرچه سر زدن به Action Center و مطالعه بيشتر جزئيات و روش‌هاي بيشتر ضرري نخواهد داشت.

اگر خود ويندوز قادر به حل اشكال نباشد، بهترين گزينه موجود براي يافت راه‌حل، جست‌وجو در وب خواهد بود. طبق روش‌هاي اشاره‌شده در بالا كد ارور صفحه آبي مرگ را پيدا كرده و در اينترنت به‌دنبال آن بگرديد.

ممكن است با خطايي مانند Stop Error 0x00000024 يا Driver_IRQL_not_less_or_equal مواجه شويد كه در هردوي اين حالات راه‌حل با يك جست‌وجوي ساده در نت يافت مي‌شود.

اگر جست‌وجو هم گره‌اي از كار شما نگشود، هنوز نااميد نشويد. صفحات آبي مرگ ممكن است دلايل ريشه‌اي متعددي داشته‌باشند. چند نكته ديگر وجود دارد كه شايد بتواند اشكال شما را حل كند.

استفاده از System Restore: اگر سيستم شما به‌تازگي شروع به نمايش صفحه آبي مرگ كرده مي‌توانيد از System Restore براي تغيير سيستم به وضع پيش از وضعيت نمايش صفحه آبي استفاده كنيد. اگر اشكالتان حل شود به احتمال بسيار بالايي اشكالي نرم‌افزاري موجب نمايش صفحه آبي شده‌بوده‌است. اگر اشكال شما به قوه خود باقي ماند احتمال وجود اشكال سخت‌افزاري افزايش پيدا مي‌كند.

اسكن بدافزارها: بدافزارها مي‌توانند در سطح پايين هم اثرات مخرب خود را اعمال كرده و با تغيير يا تخريب كرنل ويندوز باعث ناپايداري سيستم شوند. سيستم خود را به‌طور كامل اسكن كنيد تا مطمئن شويد بدافزاري علت صفحه آبي مرگ نيست.

نصب آخرين درايورها: يك درايور خراب يا بدنصب‌شده مي‌تواند منجر به كرش ويندوز شود. آخرين درايورهاي سخت‌افزار خود را از منابع معتبر دريافت و نصب كنيد. اين كار ممكن است اشكالات صفحه آبي مرگ را اصلاح كند. همچنين كارايي سيستمتان را در بهترين وضعيت ممكن نگه مي‌دارد.

بوت حالت امن (Safe Mode): يكي از روش‌هاي مطالعه علت صفحه آبي مرگ بوت حالت امن است. در حالت امن، ويندوز تنها درايورهاي اساسي را بارگذاري مي‌كند. اگر يك درايور نصب‌شده علت صفحه آبي مرگ باشد، در حالت امن ديگر نبايد با اين صفحه روبه‌رو شويد. همچنين مي‌توانيد در اين حالت راحت‌تر اقدام به تصحيح اشكالات ويندوز كنيد.

مطالعه اشكالات سخت‌افزاري: سخت‌افزار اشكال‌دار نيز مي‌تواند موجب صفحه آبي مرگ ويندوز شود. يكي از مهم‌ترين قطعاتي كه بايد مطالعه كنيد حافظه رم و ذخيره‌سازي دستگاهتان است. همچنين دماي رم و پردازنده را مطالعه كنيد تا مطمئن شويد اشكال خنك‌سازي نداريد. اگر ويندوزتان هم‌چنان قابل استفاده است مي‌توانيد از نرم‌افزارهايي مانند CPU-Z براي مطالعه سخت‌افزار خود بهره ببريد. اگر از توانتان خارج است مي‌توانيد از تعميركاران معتبر براي مطالعه سخت‌افزارتان كمك بخواهيد.

نصب مجدد ويندوز: نصب مجدد ويندوز آخرين سنگر شما است. اگر هيچ‌كدام از روش‌هاي بالا جواب ندهد احتمالا مجبوريد كل نرم‌افزار فعلي سيستم‌تان را از ابتدا نصب كنيد. اگر پس از نصب مجدد ويندوز نيز اشكال صفحه آبي پابرجا بود، اشكال سخت‌افزاري گريبان‌گيرتان شده و بايد سخت‌افزار خود را به‌طور كامل مطالعه كنيد.

يك سيستم در حالت عادي هيچ‌گاه صفحه آبي مرگ را نمايش نمي‌دهد اما هيچ نرم‌افزار و سخت‌افزاري كامل و بدون ايراد نيست. ممكن است در بعضي مواقع بدون هيچ‌ علت واضحي دچار اين اشكال شويد. اگر رايانه شما به‌طور معمول با اشكال صفحه آبي مرگ مواجه مي‌شود حتما بايد ايراد را پيگيري كنيد اما اگر سالي يك بار (مثال!) با صفحه آبي مواجه شديد جاي نگراني نيست.

آيا تا به حال با صفحه آبي مرگ مواجه شده‌ايد؟ چه اشكالي منجر به ظاهرشدن اين صفحه شده ‌است؟ چگونه اشكال خود را حل كرده‌ايد؟ آيا روش مؤثر ديگري براي رفع صفحه آبي مي‌شناسيد؟ انديشه متخصصينات‌هاي خود را با ما و ساير متخصصان اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران به اشتراك بگذاريد.

تمامي پرسش‌هاي خود در زمينه‌ي فناوري و ... را در سايت جواب ۲۴ مطرح كنيد.